نمایش مبدأ برای قضاوت شورایی (منابع مطالعاتی)

{{منابع مطالعاتی|}}
[[قضاوت شورایی]] یا قضاوت جمعی به معنای دادرسی و صدور حکم با مشارکت چند نفر قاضی بعنوان اعضای هیئت قضاوت است. هیئت قضاوت می‌تواند از قضات همعرض یا قضات با رده‌های مختلف (رئیس و مستشار) تشکیل شود. همچنین صدور حکم می‌تواند بر اساس اتفاق آراء، اکثریت آراء و یا بر اساس نظر ریاست شورا انجام گیرد. از منظر فقهی امکان تعدد قاضی، چگونگی صدور حکم در صورت تعدد قاضی و نیز اعتبار رای صادره از شورای قضاوت، مورد بررسی و مطالعه پژوهشگران و صاحب‌نظران معاصر قرار گرفته است. در این صفحه منابعی گردآوری شده که از نگاه فقهی به بررسی مسئله قضاوت شورایی پرداخته است.

== کتاب‌ها ==
=== فارسی ===
# دادرسی مشارکتی: هیئت منصفه از نظر تا عمل، سید مصطفی شریعتی، مشهد، نشر ضریح آفتاب، ۱۴۰۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010303057.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قضاوت شورایی از دیدگاه فقه امامیه، سید محمدیعقوب موسوی، قم، نشر [[مرکز فقهی ائمه اطهار]]، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400b02388.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی مبانی و قلمرو فتوا و حکم شورایی، سیدجواد ورعی، تهران، نشر [[پژوهشکده حوزه و دانشگاه]]، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400629126.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# ‏‫جایگاه هیئت منصفه در دادرسی جرائم مطبوعاتی، امیر نوایی لواسانی، تهران، نشر ندای کارآفرین، ۱۳۹۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/97/97626080.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# آشنایی با نهاد هیئت منصفه، وظایف و اختیارات آن، معاونت آموزش قوه قضاییه، تهران، نشر کیهان، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89719054.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# هیئت منصفه (مطالعهٔ تطبیقی)، نورمحمد صبری، تهران، نشر میزان، ۱۳۸۵ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89719054.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# جرم مطبوعاتی (مشروعیت هیئت منصفه)، ابراهیم عمیقی، تهران، نشر کانون اندیشه جوان، ۱۳۸۴ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/84/84115134.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]

=== عربی ===
# اُسس القضاء و الشهادة (تشریک در قضا)، جواد تبریزی، ج ۱، قم، دارالصدیقة الشهیدة سلام الله علیها، ۱۴۲۷ق. [https://lib.eshia.ir/12111/1/49 کتاب را اینجا ببینید]
# الشوری فی الشریعة الإسلامیة (المبحث الثالث: الشوری فی القضاء و الحکم)، حسین بن محمد المهدی، مصر، مکتبة المحامی، ۲۰۰۶م. [https://lib.efatwa.ir/46572/1/290 کتاب را اینجا ببینید]
# فقه القضاء (القضاء الجمعیّ المشترک)، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، ج۱، قم، مؤسسه النشر لجامعة المفید، ۱۳۸۱ش. [https://lib.eshia.ir/11533/1/220 کتاب را اینجا ببینید]
# نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الاسلامیة الغراء (تشریک در قضا)، جعفر سبحانی، ج۱، قم، مؤسسه امام صادق علیه‌السلام، ۱۳۷۶ش. [https://lib.eshia.ir/26499/1/168/التشريك_بينهما_في_الجهة_الواحدة کتاب را اینجا ببینید]
# کتاب القضاء (تشریک در قضا)، سید محمدرضا گلپایگانی، ج ۱، قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۱۳ق. [https://lib.eshia.ir/10137/1/116/التشريك_بينهما_في_الجهة_الواحدة کتاب را اینجا ببینید]
# نظام القضاء فی الشریعة الإسلامیة (باب اول، فصل رابع)، عبدالکریم زیدان، بیروت، نشر مؤسسه الرسالة، ۱۴۰۹ق. [https://ebook.univeyes.com/123138# کتاب را اینجا ببینید]
# جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمدحسن نجفی جواهری، ج ۴۰، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش. [https://lib.eshia.ir/10088/40/59 کتاب را اینجا ببینید]
# نظام المحلفین فی التشریع الجنائی المقارن، محمد أبو شادی عبد الحلیم، مصر، نشر المنشأة المعارف، ۱۹۸۰م.

== مقاله‌ها ==
=== فارسی ===
# سنجش قضاوت جمعی؛ نظریه انتخاب عمومی و اخلاق قضایی در ساختار و عملکرد دیوان عدالت اداری، سید حسین رحیمی مقدم و علی‌اکبر گرجی ازندریانی و مرتضی نجابت‌خواه و فرهنگ فقیه لاریجانی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره ۵۲، شماره ۱، ۱۴۰۱ش. [https://jplsq.ut.ac.ir/article_83694_e8866866e94df91bec5219f55257a2c1.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# بررسی فقهی قضاوت شورایی، [[سید جواد ورعی]]، [[فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر]]، دوره ۱۲، شماره ۲۴، ۱۴۰۰ش. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_13950_f5884a67a81830a5b94961fef297ce0f.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# نهاد ناظر، برآیند بهبودیافته هیئت منصفه در ساختار قضای اسلامی، سید حسن داودالموسوی و سید محمدحسن طاهایی، [[دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی]]، دوره ۱۳، شماره ۲۵، ۱۴۰۰ش. [https://feqh.semnan.ac.ir/article_5873_6d93fe5a71368076d5984b8a137222fc.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# نظام تعدد قاضی، خلیل‌الله محمدی، دوفصلنامه فقه و حقوق قضایی، دوره ۱۱، شماره ۲، ۱۳۹۸ش. [http://ffh.journals.miu.ac.ir/article_4454_c68d83a34c6db72363f93891f519735e.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# هیئت منصفه در دعاوی حقوقی، ناهید صفری و پرویز دهقانی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، دوره ۱۰، شماره ۱۸، ۱۳۹۸ش. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_9671_0bee8afddebb9f7c9bd319082526d8d1.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# بررسی فقهی حقوقی امتیاز آرا هیئت منصفه در تخلفات و جرائم مطبوعاتی، هادی جشانپور و مهدی جشانپور، پنجمین همایش ملی حقوق (تحولات مسئولیت‌های مدنی در نظام حقوقی ایران)، ۱۳۹۸ش.
# جایگاه و ضرورت قضاوت شورایی در تحقّق عدالت قضایی، محسن لسانی و محمدعلی حیدری و احمدرضا توکلی، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره ۸، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش. [https://feqh.semnan.ac.ir/article_1967_5e72a8e698bfa568e24c958c0761c73d.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# نقش هیئت منصفه در حقوق ایران، علیرضا خیرعلی مشاک‌زاده، کنفرانس جهانی افق‌های نوین در علوم انسانی، آینده‌پژوهی و توانمندسازی، ۱۳۹۴ش. [https://civilica.com/doc/485955/ چکیده مقاله را اینجا ببینید]
# بررسی فقهی مشروعیت تعدد قاضی، محمد ادیبی مهر و مرتضی کشاورزی ولدانی و رشیده آقایی دینانی، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۹۱ش. [https://jol.guilan.ac.ir/article_611_7be7a2c504e5d25b6909a3d4e86cf8fa.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# بررسی فقهی حقوقی قضاوت جمعی، محمدعلی حاجی‌ده‌آبادی و سیف‌الله محمدی‌نسب، فصلنامه حقوق اسلامی، دوره ۸، شماره ۳۰، ۱۳۹۰. [http://hoquq.iict.ac.ir/article_18276_6203a66c72967265b1d47a6b1931c647.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# قضاوت شورایی (قضای شورایی) در فقه و حقوق، منصور امیرزاده جیرکلی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۹، ۱۳۸۶ش.
# جایگاه هیئت منصفه در حقوق ایران (با نگاهی به مبانی فقهی آن)، بنی اسماعیل آقابابایی، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، دوره ۰، شماره ۴، ۱۳۸۲ش. [https://law.mofidu.ac.ir/article_239470_99ca3811af8cb8864d06a7d1bf06dac8.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# قضاوت شورایی و هیئت منصفه در سیستم حقوقی اسلام، [[سید محمد موسوی بجنوردی]]، فصلنامه حضور، شماره ۳۸، ۱۳۸۰ش. [http://ensani.ir/fa/article/54193/ÙØ¶Ø§ÙØª-Ø´ÙØ±Ø§ÛÛ-Ù-ÙÛØ§Øª-ÙÙØµÙÙ-Ø¯Ø±-Ø³ÛØ³ØªÙ-ØÙÙÙÛ-Ø§Ø³Ù مقاله را اینجا ببینید]
# هیأت منصفه و مبنای آن در حقوق اسلام، غلامرضا پیوندی، دوماهنامه رواق اندیشه، شماره ۲، ۱۳۸۰ش.
# قضاوت شورایی، سید محمدحسن مرعشی، نشریه دادرسی، شماره ۲۲، ۱۳۷۹ش.
# قضای شورایی، سید علی‌محمد یثربی قمی، نشریه مجتمع آموزش عالی قم، شماره ۴، ۱۳۷۸ش. [http://ensani.ir/file/download/article/20120329153330-5066-20.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# معرفی و نقدی بر جایگاه هیئت منصفه در نظام حقوقی ایران، باقر شاملو، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی (دیدگاه‌های حقوقی)، دوره ۱، شماره ۳، ۱۳۷۵ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/8140 مقاله را اینجا ببینید]
# قضاء شورائی، محمدهادی معرفت، فصلنامه حق (مطالعات حقوقی و قضایی)، شماره ۳، ۱۳۶۴ش. [http://ensani.ir/fa/article/download/179619 مقاله را اینجا ببینید]

=== عربی ===
# القضاء الجماعی و القضاء الفردی فی النظام القضائی السعودی، عبدالعزیز بن سعد الدغیثر، المجلة القضائیة، العدد الأول، ۱۴۳۲م. [https://ketabpedia.com/تحميل/القضاء-الجماعي-والقضاء-الفردي-في-النظ-2/ مقاله را اینجا ببینید]
# الشوری القضائیة فی الفقه الإسلامی و تطبیقاتها فی نظام القضاء السعودی، مجلة العدل (عربستان)، العدد ۵۰، ۱۴۳۲ق. [https://ia904600.us.archive.org/15/items/fiqh05001/fiqh05767.pdf مقاله را اینجا ببینید]
# القضاء الشعبی و نظام المحلفین، إسماعیل الخطیب، مجلة منبر الاسلام، السنة الواحدة و الثلاثون، العدد ۴، ۱۹۹۳م.
# القضاء الشعبی حول فکرة نظام المحلفین فی الإسلام، فؤاد أمین، مجلة المحاماة، العدد ۲، ۱۹۶۹م،
# نظام المحلفین ماهیته و منشؤه و ما یقال عنه، عبدالرحمن خضر، مجلة القضاء، العدد ۵، ۱۹۴۵م.

== پایان‌نامه‌ها ==
=== فارسی ===
# قضاوت شورایی از دیدگاه فقه اهل البیت (ع) و مذاهب اربعه، سید محمدیعقوب موسوی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ae7f8d4b6e37120e45402aba47d84564 چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# مطالعه تطبیقی قضاوت شورایی از منظر فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران و افغانستان، خان‌محمد رحمانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2ae966d24c8d40eb5f8ee877fddbb407 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی قضاوت شورایی از دیدگاه فقه، مهدی حبیب‌پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4c4c03e3dbe4ff110ded46ea7545def2 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# نقش اصل تعدّد قاضی در تحقّق عدالت قضایی، اکبر نوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6f94dbe298b02c1c0970d05584b5ebc4 چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# نظام تعدّد قاضی از منظر فقه اهل بیت علیهم السلام، فقه حنفی و حقوق افغانستان، علی‌داد سعیدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/433d11b2273bcb2f3320e75171df3e0a پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی قضاوت شورایی از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه، مهسا احمدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/49f9837408186e075f661af36ded8794 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# رسیدگی‌های کیفری با تعدد قضات در قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، مهسا شریف لنجانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تفت، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/48738acbe3ffe493b1865eefeebc95f1 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی مشروعیت تعدد قاضی در فقه فریقین، پوریا شعبانی سراجی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c7ff335c1d7fce542644c7c46e2e4afb پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# نظام تعدد قاضی در دادرسی کیفری ایران، مریم حق‌ویردی‌زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b2da88d79b9e13e926fd0ecd1b05f5cd پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی مشروعیت قضاوت شورایی در فقه امامیه و اهل تسنن و پیامدهای آن، پوران سلیمانی بزچلوئی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fe31842e1448a8f20f9e8d748f76c32b چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی هیئت منصفه در ایران و تطبیق آن با حقوق انگلستان و فرانسه، محمدحسین صادقی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/962cf769ddf643c02b3dfc93428d0910 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی صفات، جایگاه و مسئولیت قاضی در فقه اسلامی و حقوق ایران، زهرا عسگری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/760b98b5f34e842aedd65514f188161e پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# تعدد قاضی در تحقق عدالت کیفری، فرزاد علی‌زاده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c53abd8f7def4fa7d73a642b4983ffd6 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# استقلال قضات در نظام کیفری ایران، مجتبی دانش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، ۱۳۸۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0f7ed64a190ad4d1f81438c1902dd94e پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# بررسی جایگاه هیئت منصفه در حقوق ایران، علی مرادفر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ۱۳۸۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/1ada6e0a64dd1f6906758f2ac5eb90ae پایان‌نامه را اینجا ببینید]
# تحلیل مبانی فقهی و حقوقی هیئت منصفه، علی نوریان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir//#/search?keywords=تحلیل%20مبانی%20فقهی%20و%20حقوقی%20هیات%20منصفه&basicscope=1 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

=== عربی ===
# نظام المحلّفین دراسة مقارنة، ممدوح محمد السید فاید بدر، پایان‌نامه دکتری، کلیة الحقوق، جامعة عین شمس، ۲۰۰۳م. [http://db4.eulc.edu.eg/eulc_v5/Libraries/Thesis/BrowseThesisPages.aspx?fn=PublicDrawThesis&BibID=3204511 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

== سایر منابع ==
# قضاوت شورایی، قضاوت جمعی، درس خارج فقه [[ابوالقاسم علیدوست]]، ۱۳۹۷ش. [http://a-alidoost.ir/persian/lessons/22761/ تقریرات درس را اینجا ببینید]
# تشریک در قضاوت، درس خارج فقه [[علی‌اکبر سیفی مازندرانی]]، ۱۳۹۷ش. [http://eshia.ir/feqh/archive/text/Seify/feqh/97/970905/Default.htm تقریرات درس را اینجا ببینید]