نافرمانی مدنی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[نافرمانی مدنی]] در مقابل فرمانبرداری و اطاعت، از مفاهیم به کار گرفته شده در مناسبات قدرت است. نافرمانی مدنی هر اقدامی است که شهروندان با اتکا به ابزارهای مسالمتآمیز در راستای سرپیچی علنی از دستورات و قوانین حکومتی انجام میدهند تا آن قانون یا دستور، نامشروع به نظر آید و نظر همگان به نامشروع بودن آن جلب شود. نافرمانی مدنی معمولا با هدف تغییر قوانین و یا تغییر سیاستهای حکومت صورت میگیرد. | [[نافرمانی مدنی]] در مقابل فرمانبرداری و اطاعت، از مفاهیم به کار گرفته شده در مناسبات قدرت است. نافرمانی مدنی هر اقدامی است که شهروندان با اتکا به ابزارهای مسالمتآمیز در راستای سرپیچی علنی از دستورات و قوانین حکومتی انجام میدهند تا آن قانون یا دستور، نامشروع به نظر آید و نظر همگان به نامشروع بودن آن جلب شود. نافرمانی مدنی معمولا با هدف تغییر قوانین و یا تغییر سیاستهای حکومت به صورت غیرخشونتآمیز صورت میگیرد. | ||
جواز یا عدم جواز نافرمانی مدنی در حکومت دینی، قلمرو و گستره نافرمانی مدنی، امکان واکنش کیفری در مقابل نافرمانی مدنی، نسبت نافرمانی مدنی با حاکمیت قانون در [[حکومت دینی]] و تفاوت مفهومی نافرمانی مدنی با عناوینی چون محاربه، بغی، اعتراض و شورش از جمله مباحثی است که پژوهشگران فقه معاصر در این زمینه به بررسی آن پرداختهاند. | |||
پژوهشگران فقه سیاسی معتقدند مفهوم نافرمانی مدنی از دیگر عناوین مشابه مانند [[بغی]] و [[محاربه]] متفاوت است و عنوان مجرمانه تلقی نمیشود؛ بلکه به عکس آن را میتوان از [[حقوق شهروندی|حقوق و تکالیف شهروندی]] محسوب کرد. به گفته آنان حکم اولیه نافرمانی مدنی بر اساس ادلهای چون امر به معروف و نهی از منکر و حق بر اعتراض و نصیحت حاکمان، جواز است و در صورت عروض عناوینی ثانویهای چون [[اختلال نظام]] بر آن، میتوان حکم به عدم جواز داد. به گفته پژوهشگران هرچند نافرمانی مدنی، تخطی از قانون است، اما نمیتوان آن را همانند رفتار مجرمانه ارتکابی توسط مجرمان عادی در نظر گرفت، بنا بر این مرتکبان آن مشمول تخفیف، تعلیق و حتی معافیت از احکام کیفری خواهند شد. | |||
مقاله زیر به جمعآوری کتابها، مقالات، پایاننامهها و سایر منابع مرتبط با نافرمانی مدنی از منظر [[فقه معاصر]] پرداخته است. | مقاله زیر به جمعآوری کتابها، مقالات، پایاننامهها و سایر منابع مرتبط با نافرمانی مدنی از منظر [[فقه معاصر]] پرداخته است. | ||
خط ۱۳: | خط ۱۷: | ||
# واکاوی فقهی نافرمانی مدنی در حکومت حقانی، محمد مهدیفر، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال پنجاه و پنجم، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%88%d8%a7%da%a9%d8%a7%d9%88%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%da%a9%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%ad%d9%82%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # واکاوی فقهی نافرمانی مدنی در حکومت حقانی، محمد مهدیفر، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال پنجاه و پنجم، شماره ۲، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%88%d8%a7%da%a9%d8%a7%d9%88%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%da%a9%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%ad%d9%82%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# نسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت دینی، محمدجواد جاوید و نصیراله حسنلو، [[فصلنامه پژوهش حقوق عمومی]]، شماره ۷۵ دوره۲۴، ۱۴۰۱ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d8%b3%d8%a8%d8%aa-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d8%a7%da%a9%d9%85%db%8c%d8%aa-%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%da%a9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # نسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت دینی، محمدجواد جاوید و نصیراله حسنلو، [[فصلنامه پژوهش حقوق عمومی]]، شماره ۷۵ دوره۲۴، ۱۴۰۱ش.[https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%86%d8%b3%d8%a8%d8%aa-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d8%a7%da%a9%d9%85%db%8c%d8%aa-%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%da%a9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# واکاوی نافرمانی از حاکم در منظومۀ فقهی اهلسنت، عبدالرحمن نجفی عمران و عباس الهی، [[فصلنامه فقه حکومت]]، شماره ۱۵، ۱۴۰۰ش.[https://fh.smhi.ir/article_145904_20622b37a00edddec0fec215048d3292.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | |||
# تحلیل جرمششناختی تجمعات سالانه پاسارگاد با نگاهی به جایگاه این تجمعات در حقوق و فقه سیاسی، محمود شفیعزاده و کرم جانیپور و محمدباقر عامرینیا، فصلنامه جامعهشناسی سیاسی ایران، شماره ۱۱، ۱۳۹۹ش. [https://jou.spsiran.ir/article_172455_11a20cb1084e95d00a533bdc52f05512.pdf مقاله را از اینجا ببینید] | |||
# آزادی مقاومت در اندیشه فقه سیاسی انقلاب اسلامی ایران با رویکرد بر نظر امام خمینی (س)، ابراهیم یاقوتی و فاطمه عرب احمدی، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۸۴، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%af%db%8c-%d9%85%d9%82%d8%a7%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%d8%b4%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86%d9%82%d9%84%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # آزادی مقاومت در اندیشه فقه سیاسی انقلاب اسلامی ایران با رویکرد بر نظر امام خمینی (س)، ابراهیم یاقوتی و فاطمه عرب احمدی، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۸۴، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%af%db%8c-%d9%85%d9%82%d8%a7%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%d8%b4%d9%87-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86%d9%82%d9%84%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# تاملی بر جایگاه نافرمانی مدنی در اسناد | # تاملی بر جایگاه نافرمانی مدنی در اسناد بینالمللی، فقه سیاسی شیعه و نظام حقوقی ایران، [[محمدجواد ارسطا]] و مینا اکبری، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب،شماره ۱۲، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%aa%d8%a7%d9%85%d9%84%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d8%b3%d9%86%d8%a7%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# واکنش کیفری در برابر نافرمانی مدنی، علیرضا تقیپور، فاطمه متقی، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، شماره ۲۴، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%88%d8%a7%da%a9%d9%86%d8%b4-%da%a9%db%8c%d9%81%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b1-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # واکنش کیفری در برابر نافرمانی مدنی، علیرضا تقیپور، فاطمه متقی، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، شماره ۲۴، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d9%88%d8%a7%da%a9%d9%86%d8%b4-%da%a9%db%8c%d9%81%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b1-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# بررسی مفهومی بغی، محاربه و نافرمانی مدنی، سید جواد ورعی، فصلنامه سیاست متعالیه، شماره ۹، ۱۳۹۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85%db%8c-%d8%a8%d8%ba%db%8c%d8%8c-%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d9%87-%d9%88-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # بررسی مفهومی بغی، محاربه و نافرمانی مدنی، سید جواد ورعی، فصلنامه سیاست متعالیه، شماره ۹، ۱۳۹۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85%db%8c-%d8%a8%d8%ba%db%8c%d8%8c-%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d9%87-%d9%88-%d9%86%d8%a7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%85%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
خط ۲۴: | خط ۳۰: | ||
# العصیان المدنی فی الشریعة و القانون، ظلال مهدی صالح، مجلة العلوم الاسلامیة، المجلد ۱۱، العدد ۷، ۲۰۲۰م. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%81%db%8c-%d8%a7%d9%84%d8%b4%d8%b1%db%8c%d8%b9%d8%a9-%d9%88-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86/?perpage=20&order=ASC کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # العصیان المدنی فی الشریعة و القانون، ظلال مهدی صالح، مجلة العلوم الاسلامیة، المجلد ۱۱، العدد ۷، ۲۰۲۰م. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%81%db%8c-%d8%a7%d9%84%d8%b4%d8%b1%db%8c%d8%b9%d8%a9-%d9%88-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86/?perpage=20&order=ASC کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# العصیان المدنی وعلاجه فی ضوء القرآن الکریم: دراسة موضوعیة، سعود فهید سعود العجمی، قاهره، جامعة القاهرة، مجلة کلیة دار العلوم، شماره ۱۱۹، ۱۴۴۰ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%88%d8%b9%d9%84%d8%a7%d8%ac%d9%87-%d9%81%db%8c-%d8%b6%d9%88%d8%a1-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%b1%d8%a2%d9%86-%d8%a7%d9%84/?perpage کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # العصیان المدنی وعلاجه فی ضوء القرآن الکریم: دراسة موضوعیة، سعود فهید سعود العجمی، قاهره، جامعة القاهرة، مجلة کلیة دار العلوم، شماره ۱۱۹، ۱۴۴۰ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%88%d8%b9%d9%84%d8%a7%d8%ac%d9%87-%d9%81%db%8c-%d8%b6%d9%88%d8%a1-%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%b1%d8%a2%d9%86-%d8%a7%d9%84/?perpage کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# العصیان المدنی: دراسةٌ فقهیةٌ قانونیةٌ معاصرة، إبراهیم محمد إبراهیم | # العصیان المدنی: دراسةٌ فقهیةٌ قانونیةٌ معاصرة، إبراهیم محمد إبراهیم الجوارنة و علی فایز احمد القادری، المجلة الأردنیة فی الدراسات الإسلامیة، جلد ۱۲، شماره ۲، ۱۴۳۷ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9%d9%8c-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c%d8%a9%d9%8c-%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86%db%8c%d8%a9/?perpage=2 کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# نظریة العصیان المدنی عند المسلمین، عبدالمنعم النمر، عربستان، مجلة الحج والعمرة، سال ۱۶، شماره ۸ و شماره ۹، ۱۳۸۲ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d9%86%d8%b8%d8%b1%db%8c%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%b9%d9%86%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b3%d9%84%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%db%8c-2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # نظریة العصیان المدنی عند المسلمین، عبدالمنعم النمر، عربستان، مجلة الحج والعمرة، سال ۱۶، شماره ۸ و شماره ۹، ۱۳۸۲ق.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d9%86%d8%b8%d8%b1%db%8c%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%b5%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%b9%d9%86%d8%af-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b3%d9%84%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%a7%db%8c-2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
# مرتکزات المعارضة السیاسیة وأحکامها فی الفقه الإسلامی، علی جمعة علی الرواحنة، الجامعة الاردنیة، مجلة دراسات - علوم الشریعة و القانون، مجلد ۴۲، شماره ۳، ۲۰۱۵م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d9%85%d8%b1%d8%aa%da%a9%d8%b2%d8%a7%d8%aa-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d8%b6%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c%d8%a9-%d9%88%d8%a3%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%87%d8%a7-%d9%81/?perpage=2 کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | # مرتکزات المعارضة السیاسیة وأحکامها فی الفقه الإسلامی، علی جمعة علی الرواحنة، الجامعة الاردنیة، مجلة دراسات - علوم الشریعة و القانون، مجلد ۴۲، شماره ۳، ۲۰۱۵م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-articles/%d9%85%d8%b1%d8%aa%da%a9%d8%b2%d8%a7%d8%aa-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d8%b6%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c%d8%a9-%d9%88%d8%a3%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%87%d8%a7-%d9%81/?perpage=2 کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر] | ||
خط ۵۲: | خط ۵۸: | ||
{{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}} | {{منابع مطالعاتی فقه سیاسی}} | ||
[[رده: | [[رده:بروزرسانی ۱۴۰۲]] |