فقه و حکمرانی حزبی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نویسنده | |||
|نویسنده = علیرضا صالحی | |||
|گردآوری = | |||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان = فقه و حکمرانی حزبی | | عنوان = فقه و حکمرانی حزبی | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۷: | ||
|نسخه الکترونیکی= | |نسخه الکترونیکی= | ||
}} | }} | ||
''' | |||
* '''چکیده''' | |||
'''فقه و حکمرانی حزبی''' نوشته [[داوود فیرحی]]، از نخستین پژوهش‌های فقهی درباره مسئله حزب و حکمرانی حزبی است که در دو بخش و ذیل ده فصل به موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی [[تحزب]] می‌پردازد. نویسنده در این کتاب، حزب و حکمرانی حزبی را ذیل باب معاملات (باب سبق و رمایه، مالکیت مشاع، حیازت و قرارداد) بررسی کرده است. | |||
فیرحی شناخت مسئله حزب را بر عهده عرف دقیق و تخصص‌گرا می‌داند و معتقد به تحول موضوع حزب از زمان صدر اسلام تاکنون است. به باور او، حزب صحیح به اعتبار جوامع در حال گذار و جوامع دموکراتیک امری نسبی است. نویسنده کتاب، رقابت‌های حزبی را ذیل نظریه بازی‌ها در فقه تحلیل می‌کند و برای حکم‌شناسی حزب، آن را با حقوق نوعی، مالکیت ملی و قرارداد جمعی پیوند می‌زند. به گفته فیرحی، در حکمرانی حزبی با تجمیع اراده شهروندان مسلمان، ظرفیت تبدیل احکام اجتماعی شریعت به قوانین قابل اجرا وجود دارد. ارتباط متقابل قانون انتخابات و قانون اساسی کشورها با حکمرانی حزبی ادعای دیگر نویسنده در این کتاب است. | فیرحی شناخت مسئله حزب را بر عهده عرف دقیق و تخصص‌گرا می‌داند و معتقد به تحول موضوع حزب از زمان صدر اسلام تاکنون است. به باور او، حزب صحیح به اعتبار جوامع در حال گذار و جوامع دموکراتیک امری نسبی است. نویسنده کتاب، رقابت‌های حزبی را ذیل نظریه بازی‌ها در فقه تحلیل می‌کند و برای حکم‌شناسی حزب، آن را با حقوق نوعی، مالکیت ملی و قرارداد جمعی پیوند می‌زند. به گفته فیرحی، در حکمرانی حزبی با تجمیع اراده شهروندان مسلمان، ظرفیت تبدیل احکام اجتماعی شریعت به قوانین قابل اجرا وجود دارد. ارتباط متقابل قانون انتخابات و قانون اساسی کشورها با حکمرانی حزبی ادعای دیگر نویسنده در این کتاب است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۶: | ||
==اهمیت و جایگاه در فقه معاصر== | ==اهمیت و جایگاه در فقه معاصر== | ||
فقه و حکمرانی حزبی از نخستین کتاب‌هایی است که مسئله حزب و حکمرانی حزبی را از منظر فقهی بررسی کرده است. به گفته فیرحی، تحزب و حکمرانی حزبی از ارکان دولت مدرن است و بررسی ماهیت آن، تمایز آن با سایر انواع حکمرانی، معیارهای صحیح از ناصحیح و نسبت آن با دانش فقه ضروری است. همچنین به باور او، وجود احزاب بدون حکمرانی حزبی باعث عوارضی چون ایجاد هزینه‌های بی‌حاصل، انجام فعالیت‌های هیجانی و فصلی و در نهایت اختلال در افکار عمومی می‌شود؛ به‌همین دلیل برای استقرار حکمرانی حزبی باید پژوهش‌های گسترده‌ای در این زمینه صورت گیرد و این کتاب در همین راستا نوشته شده است. (ص۴۹۱-۴۹۳) | فقه و حکمرانی حزبی از نخستین کتاب‌هایی است که مسئله حزب و حکمرانی حزبی را از منظر فقهی بررسی کرده است. به گفته فیرحی، تحزب و حکمرانی حزبی از ارکان دولت مدرن است و بررسی ماهیت آن، تمایز آن با سایر انواع حکمرانی، معیارهای صحیح از ناصحیح و نسبت آن با دانش فقه ضروری است. همچنین به باور او، وجود احزاب بدون حکمرانی حزبی باعث عوارضی چون ایجاد هزینه‌های بی‌حاصل، انجام فعالیت‌های هیجانی و فصلی و در نهایت اختلال در افکار عمومی می‌شود؛ به‌همین دلیل برای استقرار حکمرانی حزبی باید پژوهش‌های گسترده‌ای در این زمینه صورت گیرد و این کتاب در همین راستا نوشته شده است. (ص۴۹۱-۴۹۳) | ||
کتاب فقه و حکمرانی حزبی اثر شایسته تقدیر در حوزه علوم سیاسی در چهارمین دوره جشنواره کتاب سال اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور شد<ref>[https://nashreney.com/content/فقه-و-حکمرانی-حزبی/فقه و حکمرانی حزبی]، سایت نشر نی.</ref> و مورد استقبال و نقد پژوهشگران علوم سیاسی و فقه سیاسی واقع شد. منتقدان، مهم‌ترین ویژگی این کتاب را ایجاد ارتباط میان پدیده‌های مدرن و علم فقه دانسته‌اند<ref>[https://mobahesat.ir/16238 نقد کتاب فقه و حکمرانی حزبی]، سایت مباحثات.</ref> و اینکه چگونه می‌توان بین مصالح جامعه از یک طرف و اصول مذهبی و احزاب سیاسی از سوی دیگر ارتباط برقرار کرد. <ref>[http://ijtihadnet.ir/چگونه-می‌توان-در-یک-نظام-مذهبی-حزب-را-م/ چگونه می‌توان در یک نظام مذهبی حزب را مطرح کرد؟]، سایت اجتهاد.</ref> | |||
به گفته ابوالفضل شکوری استاد دانشگاه، این کتاب در مسیر کاربردی کردن فقه سیاسی است و می‌تواند به نجات اصل تحزب در ایران کمک کند.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1260086شکوری: نظریه دکتر فیرحی نجات بخش اصل تحزب در ایران است]، سایت شفقنا.</ref> | |||
==روش‌شناسی== | ==روش‌شناسی== | ||
فیرحی در کتاب فقه و حکمرانی حزبی، با پی‌ریزی چارچوب نظری خود بر پایه قواعد فقهی و اصولی به دنبال موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی فقهی تحزب و حکمرانی حزبی | فیرحی در کتاب فقه و حکمرانی حزبی، با پی‌ریزی چارچوب نظری خود بر پایه قواعد فقهی و اصولی به دنبال موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی فقهی تحزب و حکمرانی حزبی است. (ص۵۴-۶۰) فیرحی از منظر فقهی-اصولی به پیگیری مباحث حزب که عمدتا جامعه‌شناسانه است، می‌پردازد. او برای این کار به شبیه‌سازی میان مناسک شرعی و مسائل باب معاملات ازجمله باب سبق و رمایه با مسئله تحزب (ص۵۸) و تطبیق احکام آنها می‌پردازد. نویسنده برای کشف مفهوم و موضوع حزب صحیح، ناقص و فاسد بر عرف موجود در جامعه ایران معاصر تکیه می‌کند و با استفاده از روش تبارشناسی، به احزاب مهم و تأثیرگذار در ایران پس از مشروطه تا پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. وی این روش را برای شناخت اجزا، شرایط و ماهیت حزب، مناسب فرض می‌کند. (ص۱۵۲) فیرحی در حکم‌شناسی، مسئله حزب را ذیل ابواب معاملات مانند مالکیت مشاع، حیازت و احکام قراردادها بررسی می‌کند. | ||
== ساختار و محتوای کتاب == | == ساختار و محتوای کتاب == | ||
کتاب فقه و حکمرانی حزبی در یک مقدمه، | کتاب فقه و حکمرانی حزبی در یک مقدمه، ده فصل و چهار پیوست (قوانین و سیاست‌های مرتبط با فعالیت‌های تشکیلاتی) تدوین شده است. در مقدمه، اهمیت مسئله حزب از منظر فقه سیاسی و ارتباط آن با دو موضوع حکومت و قانون موضوعه بررسی شده است. | ||
===فقه و موضوع‌شناسی حزب=== | ===فقه و موضوع‌شناسی حزب=== | ||
بخش اول | فیرحی در بخش اول کتاب ذیل هفت فصل، به موضوع‌شناسی حزب می‌پردازد. در فصل اول این بخش به مباحثی چون نقش عرف در شناخت موضوع حزب، ضرورت وجود احزاب و کارکردهای آنها، انواع حکمرانی حزبی و تعریف حزب صحیح پرداخته است. فرآیند پیدایی حزب و موضوع آن از منظر عرفی، تحول موضوع حزب در ادبیات دینی و تبارشناسی احزاب در ایران معاصر، (سیر تحول حزب در عصر پیشامشروطه با نام انجمن‌ها و مطالعه مرامنامه و ساختار دو حزب دموکرات و اجتماعیون در دوران پسامشروطه) مباحثی است که در دو فصل بعد بررسی شده‌اند. فیرحی در فصل چهارم مرامنامه، اهداف و ساختار دو حزب مهم در ایران معاصر یعنی حزب توده و جمهوری اسلامی را مورد کنکاش قرار داده تا با استخراج وجوه مشترک احزاب سیاسی به جمع‌بندی مناسب‌تری درباره اجزا و شرایط حزب صحیح از منظر موضوع‌شناسی دست یابد. | ||
فیرحی در فصول پنجم تا هفتم با مطرح کردن مفهوم حزب ذیل مفهوم بازی در دانش فقه و ارزیابی حزب صحیح در قالب نظریه‌های بازی جمعی و رقابتی به تکمیل مباحث موضوع‌شناسی حزب می‌پردازد. در این فصول | فیرحی در فصول پنجم تا هفتم با مطرح کردن مفهوم حزب ذیل مفهوم بازی در دانش فقه و ارزیابی حزب صحیح در قالب نظریه‌های بازی جمعی و رقابتی به تکمیل مباحث موضوع‌شناسی حزب می‌پردازد. تلاش او در این فصول شناسایی موضوع حزب با اتکا به استعاره بازی است و احکام آن را نیز با ارجاع به باب سبق و رمایه تحلیل می‌کند. در نهایت در فصل هفتم مقدمات، ارکان و اجزای حزب صحیح با الهام از منطق بازی، استخراج شده است. | ||
===حکم‌شناسی حزب=== | ===حکم‌شناسی حزب=== | ||
بخش دوم کتاب به تأمل در | بخش دوم کتاب به تأمل در احکام حزب از منظر فقه اختصاص دارد. در فصل هشتم با تکیه بر حقوق مشترک نوعی و نظریه عمومی قرارداد به طرح مسئله حزب و حکمرانی حزبی پرداخته شده است. هدف این فصل ارزیابی تحزب با تکیه بر امکانات دستگاه فقه شیعه به‌ویژه در درون فقه قرارداد است. فصل نهم به مسئله حزب در پیوند با شریعت و خطابات عمومی شارع می‌پردازد. این فصل بر ارزیابی حکمرانی حزبی در نسبت با تکالیف مشترک نوعی (که انجام آن به عهده همگان است) تمرکز دارد. فصل انتهایی این بخش نیز به ارتباط قانون‌گذاری و حکمرانی حزبی به‌ویژه در ایران پرداخته است. | ||
==مدعیات== | ==مدعیات== | ||
===لزوم بررسی مسئله حزب=== | ===لزوم بررسی مسئله حزب از منظر فقه=== | ||
به باور فیرحی، باوجود سابقه یک‌صد ساله حزب در ایران، پژوهش‌های فقهی حزب هنوز از مسائل مستحدثه محسوب می‌شود. (ص۳۱۳) به گفته او، از زمان مشروطه، احزاب بزرگی در ایران وجود داشته‌اند، ولی به حکمرانی حزبی ختم نشده است و فاصله نظر تا عمل در حکمرانی حزبی از مهم‌ترین مشکلات حکومت‌داری در ایران معاصر است؛ (ص۴۷۹) به‌همین دلیل موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی فقهیِ | به باور فیرحی، باوجود سابقه یک‌صد ساله حزب در ایران، پژوهش‌های فقهی حزب هنوز از مسائل مستحدثه محسوب می‌شود. (ص۳۱۳) به گفته او، از زمان مشروطه، احزاب بزرگی در ایران وجود داشته‌اند، ولی به حکمرانی حزبی ختم نشده است و فاصله نظر تا عمل در حکمرانی حزبی از مهم‌ترین مشکلات حکومت‌داری در ایران معاصر است؛ (ص۴۷۹) به‌همین دلیل موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی فقهیِ حزب، از ضروریات است.<ref>[https://mobahesat.ir/16238 نقد کتاب «فقه و حکمرانی حزبی»]، سایت مباحثات.</ref> دلیل دیگر اهمیت پرداختن به این موضوع، عدم وجود دانش حزبی در بین مسلمانان و جریان‌های مذهبی است. به گفته نویسنده اگرچه در میان مسلمانان و جریان‌های مذهبی حزب وجود دارد؛ ولی با کمبود متون علمی درباره موضوع حزب و همچنین عدم تبیین نسبت آن با دانش‌های مذهبی مواجه هستیم.<ref>[https://www.irna.ir/news/83164037 امروزه حزب را شر لازم می‌دانند]، سایت ایرنا.</ref> | ||
===حزب از مسائل فقه سیاسی خرد=== | ===حزب از مسائل فقه سیاسی خرد=== | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۷: | ||
نویسنده با این فرض که حزب امری اعتباری است و عرف در شناخت امور اعتباری مرجعیت دارد؛ موضوع‌شناسی حزب را وظیفه عرف می‌داند. (ص۳۳) البته به نظر او منظور از عرف در این‌گونه موارد نه عرف عمومی بلکه عرف دقیق و تخصص‌گرا است که پیوندی وثیق با تخصص‌ها، تجربه‌ها و رشته‌های علمی مرتبط با موضوع حزب و نظام حزبی دارد. به گفته فیرحی، به دلیل قرار گرفتن موضوع حزب در کانون گزاره‌های تخصصی، حزب‌شناسی و صدور حکم شرعی درباره حزب، امر ساده‌ای نیست و نیاز به مشاوره دقیق با کارشناسان خبره دارد. (ص۳۴-۳۵) | نویسنده با این فرض که حزب امری اعتباری است و عرف در شناخت امور اعتباری مرجعیت دارد؛ موضوع‌شناسی حزب را وظیفه عرف می‌داند. (ص۳۳) البته به نظر او منظور از عرف در این‌گونه موارد نه عرف عمومی بلکه عرف دقیق و تخصص‌گرا است که پیوندی وثیق با تخصص‌ها، تجربه‌ها و رشته‌های علمی مرتبط با موضوع حزب و نظام حزبی دارد. به گفته فیرحی، به دلیل قرار گرفتن موضوع حزب در کانون گزاره‌های تخصصی، حزب‌شناسی و صدور حکم شرعی درباره حزب، امر ساده‌ای نیست و نیاز به مشاوره دقیق با کارشناسان خبره دارد. (ص۳۴-۳۵) | ||
===ارزیابی نظام حزبی در جمهوری | ===ارزیابی نظام حزبی در جمهوری اسلامی ایران=== | ||
فیرحی با تبیین مؤلفه‌های نظام حزبی صحیح (ص۴۶) و ترسیم مرزهای حکمرانی حزبی (ص۴۷-۵۱)، در یک تحلیل جامعه‌شناسانه معتقد است؛ اگرچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران احزاب سیاسی به رسمیت شناخته شده‌اند و با وجود ثبت بیش از ۲۴۲ حزب و تشکل سیاسی در این نظام، ولی در عمل نظام سیاسی حزبی روشنی شگل نگرفته و در شرایط پیشاحزبی قرار دارد. به گفته او در این نظام برخی مختصات حکمرانی شخصی وجود دارد و هنوز احزاب چندان قدرت و اهمیتی ندارند. وی این جامعه را تحت عنوان حکمرانی شخصی-موجی گونه‌شناسی کرده است. (ص۵۱-۵۲) | فیرحی با تبیین مؤلفه‌های نظام حزبی صحیح (ص۴۶) و ترسیم مرزهای حکمرانی حزبی (ص۴۷-۵۱)، در یک تحلیل جامعه‌شناسانه معتقد است؛ اگرچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران احزاب سیاسی به رسمیت شناخته شده‌اند و با وجود ثبت بیش از ۲۴۲ حزب و تشکل سیاسی در این نظام، ولی در عمل نظام سیاسی حزبی روشنی شگل نگرفته و در شرایط پیشاحزبی قرار دارد. به گفته او در این نظام برخی مختصات حکمرانی شخصی وجود دارد و هنوز احزاب چندان قدرت و اهمیتی ندارند. وی این جامعه را تحت عنوان حکمرانی شخصی-موجی گونه‌شناسی کرده است. (ص۵۱-۵۲) | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۰۶: | ||
فیرحی با استناد به سخنان [[محمد حسینی بهشتی]] از بنیان‌گذاران حزب جمهوری اسلامی که از رقابت حزبی به مثابه مسابقه در خیرات یاد می‌کند، (ص۲۰۶) حکمرانی حزبی را نوعی بازی تلقی کرده و به شبیه‌سازی عناصر اصلی بازی‌ها با رقابت‌های حزبی می‌پردازد. (ص۲۱۱-۲۱۶) وی نظریه بازی در ادبیات فقهی را ابزار تحلیل مشترکی برای بررسی مسائل رقابتی ازجمله حزب می‌داند. به گفته او این نظریه امکانات دستیابی به هدف را در موقعیت‌های تعارض‌آمیز فراهم می‌کند. (ص۲۱۶) نکته دیگر اینکه رقابت‌های حزبی از نخستین موضوعات در دانش سیاسی است که خود را به ابزارهای ریاضیات کاربردی مانند نظریه بازی‌ها گشوده است. (ص۲۱۸) به باور فیرحی دستیابی به اهداف حزب (کسب قدرت، [[مشارکت سیاسی]] و تربیت افراد) نیاز به ایجاد فرصت برابر، عادلانه و منصفانه برای بازی حزبی است و باید به هر قیمتی رقیب در شرایط رقابت بماند. (ص۲۲۶-۲۲۷) | فیرحی با استناد به سخنان [[محمد حسینی بهشتی]] از بنیان‌گذاران حزب جمهوری اسلامی که از رقابت حزبی به مثابه مسابقه در خیرات یاد می‌کند، (ص۲۰۶) حکمرانی حزبی را نوعی بازی تلقی کرده و به شبیه‌سازی عناصر اصلی بازی‌ها با رقابت‌های حزبی می‌پردازد. (ص۲۱۱-۲۱۶) وی نظریه بازی در ادبیات فقهی را ابزار تحلیل مشترکی برای بررسی مسائل رقابتی ازجمله حزب می‌داند. به گفته او این نظریه امکانات دستیابی به هدف را در موقعیت‌های تعارض‌آمیز فراهم می‌کند. (ص۲۱۶) نکته دیگر اینکه رقابت‌های حزبی از نخستین موضوعات در دانش سیاسی است که خود را به ابزارهای ریاضیات کاربردی مانند نظریه بازی‌ها گشوده است. (ص۲۱۸) به باور فیرحی دستیابی به اهداف حزب (کسب قدرت، [[مشارکت سیاسی]] و تربیت افراد) نیاز به ایجاد فرصت برابر، عادلانه و منصفانه برای بازی حزبی است و باید به هر قیمتی رقیب در شرایط رقابت بماند. (ص۲۲۶-۲۲۷) | ||
نویسنده با بررسی احکام بازی در متون فقهی به‌ویژه از منظر [[سید محمد صدر]] در [[کتاب | نویسنده با بررسی احکام بازی در متون فقهی به‌ویژه از منظر [[سید محمد صدر]] در [[کتاب ماوراء الفقه]]، جواز هر نوع بازیِ دارای منفعت عقلانی را استخراج می‌کند. (ص۲۴۰-۲۴۸) به گفته فیرحی، حزب به مفهوم مدرن آن همه مختصات یک بازی عقلایی را داراست و می‌توان ذیل باب سبق و رمایه از ابواب فقهی به حکم‌شناسی حزب پرداخت. (ص۲۵۰) او با استناد به سخن سید محمد صدر که بازی‌ها را به معاملات عقلائیه ارجاع می‌دهد، معتقد است اگر حزب را نوعی بازی جدید تلقی کنیم، از آن روی که هر بازی معامله‌ای است، حزب و رقابت‌های حزبی نیز نوعی معامله جدید است و لاجرم تابعی از قواعد و عمومات باب معاملات خواهد بود. (ص۲۵۰-۲۵۳) | ||
===پیوند حزب با حقوق نوعی، مالکیت ملی و قرارداد جمعی=== | ===پیوند حزب با حقوق نوعی، مالکیت ملی و قرارداد جمعی=== | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۱۴: | ||
===حکمرانی حزبی مقدمه انجام تکالیف دینی=== | ===حکمرانی حزبی مقدمه انجام تکالیف دینی=== | ||
فیرحی با بررسی مسئله خطابات عمومی شرع در متون فقهی و استخراج دو نوع احکام فردی و نوعی (عمومی)، (ص۳۸۱-۴۰۸) معتقد است از حزب و حکمرانی حزبی می‌توان به‌عنوان مقدمه واجب برای ادای واجبات عمومی سخن گفت. به باور او فقط این نوع از حکمرانی ظرفیت آن را دارد که اراده شهروندان مسلمان را در دولت‌های مدرن برای تبدیل احکام اجتماعی شریعت به قوانین قابل | فیرحی با بررسی مسئله خطابات عمومی شرع در متون فقهی و استخراج دو نوع احکام فردی و نوعی (عمومی)، (ص۳۸۱-۴۰۸) معتقد است از حزب و حکمرانی حزبی می‌توان به‌عنوان مقدمه واجب برای ادای واجبات عمومی سخن گفت. به باور او فقط این نوع از حکمرانی ظرفیت آن را دارد که اراده شهروندان مسلمان را در دولت‌های مدرن برای تبدیل احکام اجتماعی شریعت به قوانین قابل اجرا فراهم کند و در غیاب حزب، شهروندان توان تجمیع اراده‌ها را ندارند. (ص۴۰۹) | ||
===ارتباط متقابل قانون با حکمرانی حزبی=== | ===ارتباط متقابل قانون با حکمرانی حزبی=== | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۲۵: | ||
===تقلیل‌گرایی در شناخت موضوع حزب === | ===تقلیل‌گرایی در شناخت موضوع حزب === | ||
فیرحی برای موضوع‌شناسی حزب و تشخیص حزب صحیح از نادرست، چاره کار را در بررسی ساختار، مرامنامه و اهداف احزاب موجود می‌داند. چنین اقدامی به باور او مقدمه ضروری برای تأملات حکم‌شناسانه فقهی است ( | فیرحی برای موضوع‌شناسی حزب و تشخیص حزب صحیح از نادرست، چاره کار را در بررسی ساختار، مرامنامه و اهداف احزاب موجود می‌داند. چنین اقدامی به باور او مقدمه ضروری برای تأملات حکم‌شناسانه فقهی است (ص۱۲۴). نویسنده برای این کار، فقط چهار حزب دموکرات، اجتماعیون، توده و جمهوری اسلامی را در ایران معاصر بررسی می‌کند. به نظر می‌رسد، اکتفا کردن به بررسی فقط چهار حزب در داخل ایران و عدم بررسی احزاب مهمِ جهان اسلام برای شناخت موضوع حزب صحیح، نوعی تقلیل‌گرایی در فرآیند موضوع‌شناسی است. | ||
===عدم ارتباط موضوع‌شناسی با حکم‌شناسی=== | ===عدم ارتباط موضوع‌شناسی با حکم‌شناسی=== | ||
نویسنده کتاب، مسئله تحزب را ذیل باب سبق و رمایه موضوع‌شناسی کرده؛ ولی در حکم‌شناسی، حزب و حکمرانی حزبی را ذیل ابواب معاملات مانند شرکت، مالکیت، حیازت و احکام قرارداد پژوهش کرده و از احکام سبق و رمایه فاصله گرفته است. | نویسنده کتاب، مسئله تحزب را ذیل باب سبق و رمایه موضوع‌شناسی کرده؛ ولی در حکم‌شناسی، حزب و حکمرانی حزبی را ذیل ابواب معاملات مانند شرکت، مالکیت، حیازت و احکام قرارداد پژوهش کرده و از احکام سبق و رمایه فاصله گرفته است. | ||
=== | ===خلط روش‌های فقهی با سایر روش‌ها=== | ||
عبدالحسین خسروپناه در جلسه نقد کتاب فقه و حکمرانی حزبی، | به گفته [[عبدالحسین خسروپناه]] در جلسه نقد کتاب فقه و حکمرانی حزبی، نویسنده کتاب میان روش‌های فقهی و سایر روش‌ها خلط کرده است؛ چراکه او در موضوع‌شناسی و حکم‌شناسیِ مباحث مربوط به حزب، روش‌هایی مانند جامعه‌شناسی سیاسی را اتخاذ کرده است، درحالی که در روش اجتهاد فقهی باید از قواعد فقهی و نصوص بهره برد. به باور خسروپناه، تلاش فیرحی در این کتاب، به اسلامی‌سازی علوم انسانی منجر شده است.<ref>[https://mobahesat.ir/16238 نقد کتاب فقه و حکمرانی حزبی]، سایت مباحثات.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۳۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * [http://feirahi.andishvaran.ir/fa/ScholarMainpage.html «داوود فیرحی»]، پایگاه اندیشوران. | ||
* [http://ijtihadnet.ir/چگونه-می‌توان-در-یک-نظام-مذهبی-حزب-را-م/ چگونه می‌توان در یک نظام مذهبی حزب را مطرح کرد؟]، مندرج در سایت اجتهاد، تاریخ درج ۲۷ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید ۲۸ دی ۱۴۰۰ش. | |||
* | |||
* [https://fa.shafaqna.com/news/1044114/ «دکتر فیرحی به دیار باقی شتافت + زندگی نامه، رزومه و آثار»]، سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۳۹۹ش. | * [https://fa.shafaqna.com/news/1044114/ «دکتر فیرحی به دیار باقی شتافت + زندگی نامه، رزومه و آثار»]، سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۳۹۹ش. | ||
* [https://fa.shafaqna.com/news/1260086 شکوری: نظریه دکتر فیرحی نجات بخش اصل تحزب در ایران است]، مندرج در سایت شفقنا، تاریخ درج ۱۹ آبان ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید ۲۸ دی ۱۴۰۰ش. | |||
* [https://mobahesat.ir/16238 نقد کتاب فقه و حکمرانی حزبی]، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مندرج در سایت مباحثات، تاریخ درج: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ش. | |||
* [https://nashreney.com/content/فقه-و-حکمرانی-حزبی/ فقه و حکمرانی حزبی]، مندرج در سایت نشر نی، تاریخ بازدید ۲۸ دی ۱۴۰۰ش. | |||
* [https://www.irinn.ir/fa/news/643362/ «معرفی برترین‌های جشنواره نشان دهخدا»]، سایت شبکه خبر، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۷ش. | * [https://www.irinn.ir/fa/news/643362/ «معرفی برترین‌های جشنواره نشان دهخدا»]، سایت شبکه خبر، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۷ش. | ||
* [https://www.tabnak.ir/fa/news/377132/5 5 برگزیده جایزه کتاب سال معرفی شدند]، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ش. | * [https://www.tabnak.ir/fa/news/377132/5 5 برگزیده جایزه کتاب سال معرفی شدند]، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ش. | ||
* [https:// | * فیرحی، داود، [http://fahimco.com/Post/Details/6229 «گزارش نشست علمی فقه و حکمرانی حزبی»] مندرج در سایت موسسه فهیم، ۱۳۹۵/۱۰/۱۲ش. | ||
* فیرحی، داوود، فقه و حکمرانی حزبی، تهران، نشر نی، ۱۳۹۶ش. | |||
* میرزاد، رضا، رنجبر، مقصود، اسدی داوودآبادی، محمدحسین، [https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_6749_b2bd9b7f730e653d89bd101dad9e8cd3.pdf «نقد و بررسی کتاب فقه و حکمرانی حزبی»]، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، شماره ۹۴، ۱۴۰۰ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۵۳: | ||
[[رده:مقاله‌های علیرضا صالحی]] | [[رده:مقاله‌های علیرضا صالحی]] | ||
[[رده:کتاب‌های داوود فیرحی]] | [[رده:کتاب‌های داوود فیرحی]] | ||
[[رده:مقالات کتاب‌شناسی]] | |||