|
|
| (۱۳۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| ==تبیین مسئله و جایگاه آن== | | ==معرفی کتاب== |
| | کتاب «مسئولیت فقهی و حقوقی آسیب‌زدن به حریف ورزشی»، نوشته محمدرضا وحیدی و به زبان فارسی است که در ۲۹۶ صفحه از سوی انتشارات واژه‌پرداز اندیشه، در سال ۱۴۰۰ش، منتشر شد. آسیب‌دیدگی و حوادث به‌ویژه در ورزش امروز امری گریزناپذیر است و لذا نویسنده در این کتاب درصدد است تا این مسائل را از جهت فقهی و حقوقی بررسی کند. |
| | ===گزارش ساختار کتاب=== |
| | کتاب حاضر مشتمل بر چهار بخش است و هر بخش دربردارنده چند فصل و چند گفتار است. بخش اول، بحث درباره کلیات این تحقیق است و نویسنده در آن به مفهوم‌شناسی مفاهیمی همچون «آسیب و آسیب‌زدن» و مفاهیم مرتبط با آن مانند «جرم»، «ضمان»، «مباشرت»، «تسبیب» و «رضایت» پرداخته است. نویسنده همچنین در این بخش مفاهیم وابسته مانند «ورزش»، «حریف و ورزشکار» را بیان کرده است. |
| | بخش دوم، بحث درباره مبانی فقهی موضوع مورد بررسی؛ یعنی موضوع آسیب‌زدن به حریف ورزشی است. نویسنده در فصل اول این بخش مشروعیت عملیات ورزشی را مورد بررسی قرار داده و با تفکیک ورزش‌های مشروع از ورزش‌های غیر مشروع فتاوی فقیهان معاصر مسلمان را ذکر کرده است. او در ادامه این بخش، از فصل دوم تا فصل تا فصل ششم به ترتیب قواعد فقهی لاضرر، اقدام، ضمان، تحذیر و اذن را به فراخور موضوع بحث، مطرح و بررسی نموده است.(از ص ۵۹ تا ص۹۹) |
|
| |
|
| واژه «اتانازی» که به صورت‌های «یوتونازی»، «یونازیا» و «اوتانازیا» نیز به کار رفته، از پیشوند یونانی «Eu» به معنای «خوب» و واژه «Thanatos» به معنای «مرگ» ترکیب یافته است.<ref>Biggs, Euthanasia: Death with dignity and the Law, 2001, p12</ref> در زبان فارسی معادل‌هایی مانند «مرگ خوب»، «مرگ آسان»، «بهْ‌مرگی»، «قتل از روی ترحم»، «مرگ خودخواسته» و «کشتن دلسوزانه» برای این واژه در نظر گرفته شده <ref>خسروی، بازاندیشی قتل ترحم آمیز (اتانازی) در فقه اسلامی و حقوق موضوعه، ۱۳۹۷ش، ص۱۷.</ref> و در اصطلاح عبارت است از پایان دادن به زندگی فرد به درخواست خودش و به دست دیگری و با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت‌فرسا یا یک بیماری لاعلاج. بنا به تعریفی دیگر اتانازی به معنای کشتن عمدی یک بیمار به دلیل ترحم و از روی دلسوزی، به وسیله به کار بردن یک ماده کشنده یا ترک مراقبت‌های لازم و ضروری، است.
| | بخش سوم کتاب درباره مبانی حقوقی مسئله مورد بررسی است. این بخش مشتمل بر دو مبحث عمده است: ۱-مبانی و قواعد حقوقی در آسیب‌زدن به حریف ورزشی که دارای چهار فصل است و ۲-مسئولیت‌ها و قوانین موضوعه است. این مبحث در پنج فصل ارائه شده است. |
| ===اقسام اتانازی===
| |
| اتانازی در یک تقسیم‌بندی به سه نوع تقسیم می‌شود:
| |
| *'''اتانازی فعال:''' با تجویز داروی کشنده از طرف پزشک به زندگی پر درد و رنج بیمار، پایان داده می‌شود.<ref>قاسمی، دانشنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۳۲۳.</ref>
| |
| *'''اتانازی منفعل:''' از ادامه مداوا و زنده‌نگه داشتن بیمار محتضر، خودداری می‌شود؛ یعنی از درمان‌هایی که برای حفظ حیات بیمار لازم و ضروری است، صرف نظر می‌شود.<ref>قاسمی، دانشنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۳۲۳.</ref>
| |
| *'''اتانازی غیر مستقیم:''' داروهایی در دسترس بیمار گذاشته می‌شود تا او به دست خود و شخصاً به زندگی پرمحنت خود پایان بدهد<ref>قاسمی، دانشنامه فقه پزشکی، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۳۲۳.</ref> و یا به بیمار داروهای تجویز می‌شود که پیامد و عوارض مصرف آن، مرگ بیمار را به دنبال دارد.<ref>پارساپور و دیگران، «اتانازی، تبیین و تحلیل اخلاقی»، ص۳.</ref>
| |
|
| |
|
| هر کدام از این اقسام یا به صورت داوطلبانه، با رضایت آگاهانه بیمار و بر اساس تقاضای صریح او است یا این که به صورت غیر داوطلبانه و بدون تقاضای بیمار، به سبب عدم صلاحیت او در تصمیم‌گیری بر اثر عواملی چون بیهوشی و کما، صورت می‌گیرد.<ref>پارساپور و دیگران، «اتانازی، تبیین و تحلیل اخلاقی»، ص۳.</ref>
| | نویسنده در بخش چهارم کتاب به تحلیل فقهی حقوقی مسئله آسیب‌زدن به حریف ورزشی در سه مبحث عمده پرداخته است. مبحث اول با موضوع آسیب‌زدن عمدی دارای دو فصل است. مبحث دوم با عنوان آسیب‌زدن شبه عمدی یا غیر عمدی نیز مشتمل بر دو فصل و مبحث سوم با عنوان رضایت و رفع مسئولیت مشتمل بر سه فصل است. |
| | |
| ===تاریخچه و جایگاه مسئله در فقه معاصر===
| |
| گفته می‌شود واژه اتانازی برای اولین بار از سوی فرانسیس بیکن، فیلسوف انگلیسی قرن ۱۶ میلادی، در مقاله‌ای با عنوان «پیشرفت دانش»{{یادداشت|Progress of knowwledge}} با مطرح کردن مرگ بدون رنج، وارد فرهنگ پزشکی شد.<ref>Vecchio and other, Brief history of Euthanasia and the contribution of medical and surgical ethics to the cultural debat, P 185.</ref> پس از آن در نیمه اول قرن بیستم توماس مور، حقوق‌دان و فیلسوف انگلیسی، در کتابش با عنوان «آرمانشهر» {{یادداشت| Utopia}} این واژه را به کار برد و انجام این فعل را در بیماران صعب‌العلاجی که رنج می‌برند؛ مشروط به اجازه قضات و کشیش‌ها، مشروع دانست.<ref>Vecchio and other, Brief history of Euthanasia and the contribution of medical and surgical ethics to the cultural debat, P 185.</ref> از آن پس و به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم بحث‌ها و تألیفات در این زمینه اوج گرفت و امروزه به عنوان یکی از مباحث مهم و چالش‌برانگیز در حوزه اخلاق و حقوق پزشکی است.<ref>افضلی، مرزبندی، «اتانازی در تاریخ پزشکی»، ص۶۷.</ref>
| |
| اگرچه درباره مباحث مرتبط با این موضوع در آثار فقهی گذشته، در ابواب فقهی قصاص و دیه و در ضمن مسائلی مانند «حرمت قتل نفس» و «جایز نبودن کشتن کسی که خودش رضایت به آن داشته باشد» و مسائلی از این دست، مورد توجه بوده است؛ اما درباره احکام خود مسأله اتانازی بحثی صورت نگرفته است و این مسأله، از مسائل نوظهور در حیطه فقه پزشکی است که امروزه مورد توجه فقهای معاصر قرار گرفته و آنان با توجه به منابعی که برای استنباط احکام شرعی در دسترس دارند، به بحث درباره این موضوع پرداخته و استفتائات مختلف درباره این مسأله را پاسخ داده‌اند.
| |
| | |
| ==رویکردها و نظرات در فقه شیعه==
| |
| ===نظریه‌ها===
| |
| ===دلایل===
| |
| ===صاحب نظران ===
| |
| | |
| ===منابع مطالعاتی مهم===
| |
| اعم از کتاب‌ها، مقالات، نشست‌های علمی و ....
| |
| | |
| ==سایر فرقه‌های اسلامی==
| |
| ===نظرات===
| |
| ===صاحب نظران ===
| |
| ===منابع مطالعاتی===
| |
| اعم از کتاب‌ها، مقالات، نشست‌های علمی و ....
| |
| | |
| ==موضوعات پیوسته==
| |
| ==پانویس==
| |
معرفی کتاب
کتاب «مسئولیت فقهی و حقوقی آسیب‌زدن به حریف ورزشی»، نوشته محمدرضا وحیدی و به زبان فارسی است که در ۲۹۶ صفحه از سوی انتشارات واژه‌پرداز اندیشه، در سال ۱۴۰۰ش، منتشر شد. آسیب‌دیدگی و حوادث به‌ویژه در ورزش امروز امری گریزناپذیر است و لذا نویسنده در این کتاب درصدد است تا این مسائل را از جهت فقهی و حقوقی بررسی کند.
گزارش ساختار کتاب
کتاب حاضر مشتمل بر چهار بخش است و هر بخش دربردارنده چند فصل و چند گفتار است. بخش اول، بحث درباره کلیات این تحقیق است و نویسنده در آن به مفهوم‌شناسی مفاهیمی همچون «آسیب و آسیب‌زدن» و مفاهیم مرتبط با آن مانند «جرم»، «ضمان»، «مباشرت»، «تسبیب» و «رضایت» پرداخته است. نویسنده همچنین در این بخش مفاهیم وابسته مانند «ورزش»، «حریف و ورزشکار» را بیان کرده است.
بخش دوم، بحث درباره مبانی فقهی موضوع مورد بررسی؛ یعنی موضوع آسیب‌زدن به حریف ورزشی است. نویسنده در فصل اول این بخش مشروعیت عملیات ورزشی را مورد بررسی قرار داده و با تفکیک ورزش‌های مشروع از ورزش‌های غیر مشروع فتاوی فقیهان معاصر مسلمان را ذکر کرده است. او در ادامه این بخش، از فصل دوم تا فصل تا فصل ششم به ترتیب قواعد فقهی لاضرر، اقدام، ضمان، تحذیر و اذن را به فراخور موضوع بحث، مطرح و بررسی نموده است.(از ص ۵۹ تا ص۹۹)
بخش سوم کتاب درباره مبانی حقوقی مسئله مورد بررسی است. این بخش مشتمل بر دو مبحث عمده است: ۱-مبانی و قواعد حقوقی در آسیب‌زدن به حریف ورزشی که دارای چهار فصل است و ۲-مسئولیت‌ها و قوانین موضوعه است. این مبحث در پنج فصل ارائه شده است.
نویسنده در بخش چهارم کتاب به تحلیل فقهی حقوقی مسئله آسیب‌زدن به حریف ورزشی در سه مبحث عمده پرداخته است. مبحث اول با موضوع آسیب‌زدن عمدی دارای دو فصل است. مبحث دوم با عنوان آسیب‌زدن شبه عمدی یا غیر عمدی نیز مشتمل بر دو فصل و مبحث سوم با عنوان رضایت و رفع مسئولیت مشتمل بر سه فصل است.