فقه معاصر:پیش‌نویس اسلام و حق حیات انسان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها)
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها)
جهاد ابتدایی: اصلاح و خلاصه‌سازی متن
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:


===جهاد ابتدایی===
===جهاد ابتدایی===
نویسنده با بیان این شبهه که مشروعیت دادن و تقدس بخشیدن به جنگ ابتدایی در اسلام، ناقص حق حیات نامسلمانان است (ص۲۷۶)، ابتدا به عوامل زمینه‌ساز بروز این ابهام پرداخته، و ۱. واکنش مسلمانان به خشونت مشرکان، ۲. ضرورت‌های دوره استقرار، ۳. اغراق و بزرگنمایی جنگ‌های اسلام توسط سیره‌نویسان، ۴. فتوحات اسلامی در دوره خلفا، و ۵. ضعف جبهه مخالفان و نفوذ اسلام، را نام برده است (ص۲۷۸-۲۸۲)، و سپس انگیزه‌های بروز جنگ‌های مسلمانان را برشمرده است؛ از جمله: ۱. پیشگیری از تجاوز دشمن، ۲. نجات مستضعفان، دفاع، و ۴. نابودسازی باغیان (ص۲۸۲-۲۸۶). 


جهاد یکی از عوامل محروم ساختن حق حیات از انسان‌هاست و نویسنده، به‌جای پرداختن به کلیات و مبانی در بخش سوم کتاب (موارد مجاز سلب حق حیات)، در بخش چهارم (نقد شبهات) به مشروعیت جهاد ابتدایی در اسلام و سپس رد شبهات پرداخته است.
نویسنده سپس با بررسی آیات جهاد در قرآن، شش دسته آیه ناظر به جهاد را برمی‌شمرد، و سرانجام ناظر به آیات حاوی فرمان جهاد ابتدایی (از جمله آیه ۵ سوره توبه: فَإِذَا انسَلَخَ الأَشهُرُ الحُرُمُ فَاقتُلُوا المُشرِكينَ حَيثُ وَجَدتُموهُم وَخُذوهُم وَاحصُروهُم وَاقعُدوا لَهُم كُلَّ مَرصَدٍ) به شبهه تلازم جهاد ابتدایی با سلب حق حیات پاسخ داده است (ص۲۹۴ تا ۳۰۳).


وی پس از ذکر دو بیان از این شبهه (ص۲۷۶ تا ۲۷۸) و پنج عامل زمینه‌ساز آن (ص۲۷۸ تا ۲۸۲)، به هشت انگیزه و دلیل جنگ ابتدایی اشاره می‌کند ـ در برخی موارد با شاهد آوردن آیات قرآن ـ (ص۲۸۲ تا ۲۸۵) و دو مورد آن را مشروع نمی‌داند: کشورگشایی و مسلمان کردن کافران (ص۲۸۶). 
نویسنده، برای رفع شبهه، ابتدا تصویری از فضای تاریخی نزول سوره برائت ارائه می‌کند (ص۳۰۴) و جهاد ابتدایی را بازگشتی به جهاد دفاعی مطرح کرده (ص۳۰۷) و نتیجه می‌گیرد که فقط آیات اولیه سوره توبه به جنگ ابتدایی اشاره دارد و این فرمان کلی و دائمی نیست. بر این اساس، در اسلام، تنها یک نوع جنگ ابتدایی به رسمیت شناخته شده که همان جهاد برای رفع موانع هدایت و مقابله با فتنه‌گرانی است که مانع رساندن پیام هدایت به مردم می‌شوند. به گفتهٔ نویسنده، این مفهوم به جهاد دفاعی بازمی‌گردد، و بنابراین، جهاد ابتدایی به معنای سلب حیات نیست و هدف آن فتنه‌گران هستند، نه عموم مردم. علاوه بر این، مشروعیت جهاد ابتدایی محدود به صدر اسلام بوده و اگر اصراری بر ادامه آن برای مسلمان کردن کافران باشد، تنها در دوره حکومت حضرت مهدی(ع) خواهد بود (ص۳۱۰-۳۱۱).
 
سپس وارد بحث اصطلاحی و فقهی جهاد ابتدایی (ص۲۸۷)، دیدگاه فقها (ص۲۹۱) و سیر نزول آیات جهاد می‌شود و با جمع‌بندی و تحلیل، آن‌ها را در شش دسته تقسیم می‌کند: 
 
۱. آیات ساکت درباره جنگ ابتدایی یا دفاعی، 
۲. آغازگری جنگ پس از پیمان‌شکنی، 
۳. جنگ دفاعی، 
۴. آیات مجمل، 
۵. جنگ به‌عنوان واکنش به دشمن، 
۶. فرمان به جنگ ابتدایی (ص۲۹۴ تا ۳۰۳). 
 
نویسنده، برای رفع شبهه، ابتدا تصویری از فضای تاریخی نزول سوره برائت ارائه می‌کند (ص۳۰۴) و جهاد ابتدایی را بازگشتی به جهاد دفاعی مطرح کرده (ص۳۰۷) و نتیجه می‌گیرد
 
فقط آیات اولیه سوره توبه به جنگ ابتدایی اشاره دارد و این فرمان کلی و دائمی نیست. در اسلام، تنها یک نوع جنگ ابتدایی به رسمیت شناخته شده است که همان جهاد برای رفع موانع هدایت و مقابله با فتنه‌گران و کسانی است که مانع رساندن پیام هدایت و ایمان مردم می‌شوند. این مفهوم در واقع به جهاد دفاعی بازمی‌گردد. بنابراین، جهاد ابتدایی به معنای سلب حیات نیست و هدف آن فتنه‌گران هستند نه عموم مردم. همچنین، منطقه سکونت مشرکانی که با مسلمانان قرارداد دارند به‌عنوان دارالکفر شناخته می‌شود، نه دارالحرب. به‌طور کلی، مشروعیت جهاد ابتدایی محدود به صدر اسلام بوده و اگر اصراری بر ادامه آن برای مسلمان کردن کافران باشد، تنها در دوره حکومت حضرت مهدی(ع) تحقق خواهد یافت. (ص۳۱۰ و ۳۱۱)


===تفاوت حق حیات زن و مرد در اسلام===
===تفاوت حق حیات زن و مرد در اسلام===