فقه معاصر:پیش‌نویس اسلام و حق حیات انسان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها) |
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها) نگارش شناسه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مهدی خسروی سرشکی | مهدی خسروی سرشکی | ||
*'''چکیده''' | *'''چکیده''' | ||
'''اسلام و حق حیات انسان''' با | '''اسلام و حق حیات انسان'''، کتابی فارسی نوشته حمیدرضا نوری، که با هدف پاسخگویی به ابهام‌ها درباره سلب حق حیات در احکامی از جمله قصاص، محاربه، ارتداد، و جهاد ابتدایی، تألیف شده است. نویسنده بر آن است که گرچه سلب حق حیات قبیح است، اما سلب حق حیات مادی برخی انسان‌ها که عامل سلب حق حیات معنوی دیگران هستند، موجه است. | ||
نویسنده با تکیه بر قرآن، مراتبی برای انسان‌ها برمی‌شمرد، اما با این حال تصریح می‌کند که حق حیات برای همه انسان‌ها و حتی کافران وجود دارد، مگر در موارد استثنایی که در قرآن ذکر شده است. او سپس ابهام‌ها درباره احکام منجر به سلب حیات انسان می‌پردازد و ابهام‌ها در این باره را پاسخ می‌دهد. | |||
حمیدرضا نوری، با بیان ده چاره‌جویی روشنفکران مسلمان برای توجیه یا تغییر احکام جزایی اسلام، آنها را نمی‌پذیرد و تصریح می‌کند که اجتهاد روشمند مبتنی بر احکام ثانویه، قواعد فقهی از جمله لاضرر، و توجه به راهکارهایی از درون فقه اسلامی، از جمله مصلحت عرفیه، احکام حکومتی و ولایی، و نیز تبدیل برخی مجازات‌ها به تعزیر، می‌تواند راهگشای ابهام‌ها درباره تعارض احکام اسلامی با حقوق‌بشر باشد. | |||
نویسنده سپس به مواردی می‌پردازد که از حکم کلی منع سلب حیات در قرآن استثنا شده‌اند و به ابهام‌ها پاسخ داده است؛ در تبیین حکم قصاص، آن را حکمی عقلی می‌خواند که مبتنی بر مقابله به مثل، و برای جلوگیری از خونریزی گسترده وضع شده و اقدامی پیشگیرانه و مایه حیات انسان‌هاست. نویسنده درباره محاربه، با ذکر اینکه اعدام محارب صیانت از جان شهروندان است، بر آن است که مجازات محاربه، مرگ نیست و تنها در صورتی که محارب مرتکب قتل شود محکوم به مرگ می‌شود. | |||
حمیدرضا نوری، در بررسی سلب حیات ناشی از ارتداد، گرچه چهار دلیلِ بیان‌شده علیه حکم اعدا مرتد را نقد و رد می‌کند، اما با این حال بر آن است که می‌توان در اطلاق زمانی و شمول حکم مرتد تردید کرد؛ چرا که از دید او می‌توان احتمال ولایی بودن و اختصاص آن به حاکم (پیامبر اسلام) را پذیرفت، و علاوه بر آن، تصریح می‌کند که می‌توان برای جلوگیری از عینیت یافتن حکم قتل مرتد، بدون انکار اصل حکم اعدام، آن را به حدی محدود کرد که تحقق آن بسیار محدود شود. | |||
نویسنده سرانجام، درباره سلب حق حیات از طریق جهاد ابتدایی، بر آن است که تنها آیات اولیه سوره توبه به جنگ ابتدایی اشاره دارد و این فرمان نیز کلی و دائمی نیست، و از سوی دیگر نمی‌توان آن را به‌معنای سلب حق حیات دانست؛ چرا که هدف این حکم، نه عموم مردم، بلکه فتنه‌گران هستند. | |||
==ساختار کتاب== | ==ساختار کتاب== | ||