|
|
| (۱۵۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[دیه انسان]] <br>
| | مهدی محمدی |
| بحث اینکه ملاکش تعبدی است یا اجتماعی<br>
| |
| شتر است یا چیز دیگر<br>
| |
| قیمت گذاری و تعیین مقدار آن<br>
| |
|
| |
|
| == کتاب ==
| | * '''چکیده''' |
| === فارسی ===
| |
| === عربی ===
| |
| == مقاله ==
| |
| === فارسی ===
| |
| # بررسی حکمت تفاوت دیه‌ی نفس و اعضای زن و مرد در فقه شیعه، حمید کریمی، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، شماره ۱۵، زمستان ۱۳۸۶.
| |
| # دیه کامل انسان در مذاهب فقهی اسلام، صادق محمدی، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، شماره ۷، پاییز ۱۳۸۲.
| |
| # از کارافتادگی اعضای بدن انسان (فلج عضوی) و تعیین دیه آن در فقه و حقوق موضوعه، ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقی، فاطمه اکبریان چنارستان علیا، فقه پزشکی، شماره ۱۸ و ۱۹، بهار و تابستان ۱۳۹۳.
| |
| # فقه و حقوق در مطبوعات، فقه، شماره ۱۵و ۱۶، بهار و تابستان ۱۳۷۷.
| |
| # دیه اقلیتهای مذهبی، محمدهادی فاضل، رواق اندیشه، شماره ۱۹، تير ۱۳۸۲.
| |
| # مفهوم و ماهیت دیه از منظر فقه و حقوق اسلامی، سید موسی میرمدرس، فقه، سال بیستم، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۲ش.
| |
| # مبانی فقهی و قانونی دیه، افسانه قربانی درزی محله، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، سال دوم، شماره ۳/۱، پاییز ۱۳۹۵ش.
| |
| # بررسی فقهی مبالغ دیه، در پرتو مقتضیات زمان، محمود آقاجانی، احمد عابدینی، محمدعلی حیدری، نادعلی عاشوری، پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۴۴، تابستان ۱۳۹۵ش.
| |
| # بازپژوهی متون قرآنی و روایی درباب دیه زن و مرد، احمد باقری، نادر مختاری افراکتی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، شماره ۷۴، زمستان ۱۳۸۵ش.
| |
| # قاعده ارزش خون انسان، احمد عابدینی، فقه، سال یازدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۳.
| |
| # پژوهشی در موردهای ششگانه دیه، اسماعیل اسماعیلی، فقه، شماره ۲۵و ۲۶، پاییز و زمستان ۱۳۷۹.
| |
| # بررسی تفاوت دیه زن و مرد در قانون مجازات اسلامی و مبانی فقهی آن، حسین مهرپور، پژوهشنامه متین، شماره ۲، بهار ۱۳۷۸ش.
| |
| # کاوشی درباره: گونه های ششگانه دیه و آنچه امروز باید پرداخت، سید محمود هاشمی، فقه اهل بیت، شماره ۳، پاييز ۱۳۷۴ش.
| |
| # بررسی ماهیت حقوقی دیه، کاظم کوهی اصفهانی، الهیات و حقوق، شماره ۱۹، بهار ۱۳۸۵ش.
| |
| # دیه و قصاص؛ تکلیف حکومت و حق زنان، علی محمدی جورکویه، مطالعات راهبردی زنان، شماره ۲۳، بهار ۱۳۸۳ش.
| |
| # تعدد دیه در جنایات منجر به بی اختیاری ادرار و مدفوع، علیرضا فجری، رضا اسفندیاری(اسلامی)، عبدالعلی توجهی، فقه پزشکی، شماره ۲۴ و ۲۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۴ش.
| |
| # بررسی ادله ی تفاوت دیه ی زن و مرد در فقه امامیه، عبدالرضا اصغری، امیررضا قانع، عباس نورمندی‌پور، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره ۱۰۶، پاییز ۱۳۹۴ش.
| |
| # ضوابط تعیین دیه اشخاص واجد زندگی نباتی، حمید عسکری‌پور و المیرا نقی‌زاده باقی، حقوق پزشکی، شماره ۲۱، تابستان ۱۳۹۱ش.
| |
| # «تفاوت یا تساوی دیه ی انگشتان» پژوهشی در مبانی فقهی ماده ی ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، عباس‌علی سلطانی و علی محمدیان، دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره ۶۶، تابستان ۱۳۹۳ش.
| |
| # مبانی فقهی ماده ۵۸۱ قانون مجازات اسلامی، صالح منتظری، شهر قانون، شماره ۲۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش.
| |
| # تفاوت ارزش خون بها و تاثیر آن در قصاص، عباس زراعت، دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره ۲۳، پاییز ۱۳۸۷ش.
| |
| # فلسفه‌ی تفاوت حقوق مردان و زنان مسلمان در خصوص ارث و دیه با تیکه بر آیات و احادیث، محمدرضا ابراهیم‌نژاد، سراج منیر (دانشگاه علامه طباطبایی)، شماره ۶، بهار ۱۳۹۱ش.
| |
| # بررسی نظریه مشهور در تفاوت دیه زن و مرد، سید محمدعلی ایازی، بانوان شیعه، شماره ۲۱، پاییز ۱۳۸۸ش.
| |
| # ماهیت دیه: کیفر یا جبران خسارت، حمیدرضا بهروزی‌زاد، دادرسی، شماره ۶۰، بهمن و اسفند ۱۳۸۵ش.
| |
| # سیر تبعیض حقوقی و تساوی اقلیت های دینی در دیات اسلامی، کاظم کاظم‌زاده، وکالت، شماره ۳۳ و ۳۴، آبان ۱۳۸۶ش.
| |
| # حکمت های تفاوت قصاص زن و مرد، محمد فلاح سلوکلایی، معرفت، شماره ۸۵، دي ۱۳۸۳ش.
| |
| # نگرش جدید بر قانون دیات: سیر تاریخی پیدایش نظام دیات، سید محمد موسوی بجنوردی، پژوهشنامه متین، شماره ۵ و ۶، زمستان ۱۳۷۸ و بهار ۱۳۷۹ش.
| |
| # تغلیظ دیه (تحلیل فقهی- حقوقی ماده ۲۹۹ ق.م.۱-)، حمید سرایی، مطالعات اسلامی، شماره ۶۱، پاييز ۱۳۸۲ش.
| |
| # قصاص و دیه زن، احمد حاجی ده‌آبادی، حقوق اسلامی، شماره ۲۲، پاییز ۱۳۸۸ش.
| |
| # بررسی قصاص زن و مرد از دیدگاه فقهی و مجازات قانون اساسی، حسین مزیجانی، غلامرضا عارفیان، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره سوم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۶ش.
| |
| # تنقیح ملاک تعیین میزان دیه (1)، خیرالله تیموری، پژوهشنامه متین، شماره ۳ و ۴، تابستان و پاييز ۱۳۷۸ش.
| |
| # نافذه و دیه آن، علی شوشتری، دادرسی، شماره ۴۶، مهر و آبان ۱۳۸۳ش.
| |
| # تغلیظ دیه و جنایت عمده در ماه های حرام، محمدهادی معرفت، دادرسی، شماره ۵ و ۶، بهمن و اسفند ۱۳۷۶ش.
| |
| # قرعه و پرداخت دیه، بابک پورقهرمانی گلتپه، دادرسی، شماره ۴۱، آذر و دي ۱۳۸۲ش.
| |
| # بحثی کوتاه پیرامون دیه های ششگانه، محمدهادی معرفت، دادرسی، شماره ۷، فروردين و ارديبهشت ۱۳۷۷ش.
| |
| # نحوه تعیین دیه نقص عضو و از کار افتادگی توسط پزشک قانونی، محمد کاظمیان، هما کردبچه، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره ششم، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۹ش.
| |
| # تحلیل فقهی (ماده۶۰۷) قانون مجازات اسلامی در تعیین مقدار دیه لب‌ها، مجید قورچی‌بیگی و محمدجعفر صادق‌پور و سهراب بهادری، جستارهای فقهی و اصولی، سال پنجم، شماره ۱۴، بهار ۱۳۹۸ش.
| |
| # تئوری‌های موجود در ماهیت دیه در قتل خطای محض، رقیه رضایی و دکتر رضا فانی، حقوق و فقه، شماره ۱۳، زمستان ۱۳۹۹ش.
| |
| # دیه قتل شبه عمد از دیدگاه امام خمینی(ره)، محمدجعفر صادق‌پور، اندیشنامه ولایت، شماره ۳، بهار و تابستان ۱۳۹۵ش.
| |
| # ماهیت نهاد دیه از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران، احمد امی، حقوق پزشکی، شماره ۴۳، زمستان ۱۳۹۶ش.
| |
| # ارزیابی مبانی فقهی دیه فرزند نامشروع با نگرشی بر ماده ۵۵۲ قانون مجازات اسلامی، سعید نظری توکلی و میثم خزائی و طه زرگریان، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره پنجاه و یکم، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش.
| |
| #
| |
| === عربی ===
| |
| # القصاص فی الفقه الإسلامی إبطال نظریة الفارق الجنسی و الدینی، یوسف الصانعی، مترجم حیدر حب الله، نصوص معاصرة، العدد ۶، ربیع ۱۴۲۷ق.
| |
| # نظریة مساواة الدیة بین الرجل و المرأة و المسلم و الکافر، یوسف الصائعی، مترجم حیدر حب الله، الإجتهاد و التجدید، العدد ۱، شتاء ۱۴۲۶ق.
| |
| # دیة المرأة و الرجل: مراجعة متأملة لآیات القرآن و نصوص السنة، أحمد باقری، نادر مختارأفراکتی، الإجتهاد و التجدید، العدد ۵، شتاء ۱۴۲۷ق.
| |
| # دية العقل، بندر بن فهد بن عبدالله السويلم، مجلة جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، العدد: 14، جماد آخر1416/ نوفمبر1995.
| |
| # دية المرأة، صلاح‌الدين مقبول أحمد، صوت الأمة، الهند، الجامعة السلفية ـ دار التأليف والترجمة، العدد: مج 43، ع 2، فبرایر2011/ صفر1432.
| |
| # دية الإباق، مجلة الجامعة العراقية، مركز البحوث والدراسات الاسلامیة، خالد يحيى أحمد، العدد: ع45، ج2، 2019/1441.
| |
| # دية غير المسلم، عبدالله العلي الركبان، مجلة أضواء الشريعة، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية - كلية الشريعة بالرياض، العدد: ع 15، الركبان، 1984/1404.
| |
| # دية منافع الأعضاء، محمد أحمد مسلم الخلايلة و أنس محمد عوض الخلايلة، مجلة الزرقاء للبحوث والدراسات الإنسانية، جامعة الزرقاء الأردن - عمادة البحث العلمي، العدد: مج17، ع2، 2017.
| |
| # دية القتل الخطأ، مازن بن عبدالعزيز بن محسن الحارثي، مجلة كلية التربية - القسم الأدبي، مصر، جامعة عين شمس - كلية التربية، العدد: مج20، ع1، 2014.
| |
| # مقادير دية النفس، أحمد بن صالح بن محمد البراك، حولية كلية اللغة العربية بالزقازيق، مصر، جامعة الأزهر - كلية اللغة العربية بالزقازيق، العدد: ع34، مج4، 2014/1435.
| |
| # دية المرأة المسلمة بين التنصيف والمساواة بدية الرجل، مراد رايق رشيد عودة، مجلة جامعة النجاح للأبحاث - العلوم الإنسانية، فلسطين، جامعة النجاح الوطنية، العدد: مج 27، ع 3، 2013.
| |
| #
| |
|
| |
|
| == پایاننامه ==
| | نویسنده کتاب «احکام فقهی و حقوقی مرگ‌مغزی» اصطلاح مرگ‌مغزی را به معنای توقف غیرقابل بازگشت، اعمال مغز می‌پندارد. مخالفین برداشت عضو از مبتلایان به مرگ‌مغزی می‌گویند، مطابق آیات قرآن و روایات متعدد برداشت عضو، نوعی استفاده از مردار و نیز هتک حرمت مومن به شمار می‌رود؛ همچنین گفته‌اند به حکم عقل برداشت عضو، مستلزم مرگ زود هنگام (آتاناری) است که عقلا و شرعا حرام می‌باشد. به نظر امرالله نیکومنش موافقین جواز برداشت عضو نیز معتقدند، خداوند به حیات بشر عنایت خاصّی داشته و برای زنده ماندن او حتی بعضی از محرمات را بر او مباح نموده است؛ از این جهت برداشت عضو و پیوند آن بر دیگران جایز شمرده شده است. به باور نویسنده با دقت در استدلال طرفین باید اذعان نمود، قول به زنده بودن مبتلا به مرگ‌مغزی به ثواب نزدیک‌تر است. هر چند برداشت اعضای مبتلا به مرگ‌مغزی از باب‌تزاحم، ضرورت و ترجیح اهمّ مجاز دانسته شده است. |
| === فارسی ===
| |
| # بررسی تأثیر زمان و مکان بر تفاوت حقوقی زن در دیه، سجاد جلالی‌نیا، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f88b1abb13d5421b958819c26c315189 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه‌ی اعضای داخلی بدن با تأکید بر مذاهب خمسه، نسیمه قادریان، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کردستان، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/98da13854d55246cf0b07e2e39ac8d41 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # حدود، دیات و مقتضیات زمان، محمدعلی ناصری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d6f51e48744d3364cb94b4f4786adaee صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی نظریات آیت‌الله خویی در باب دیه اعضاء (با اتکاء به کتاب مبانی تکمله المنهاج، ج۲) و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی، اکبر اصلانی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d6f51e48744d3364cb94b4f4786adaee صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی نظریات آیت‌الله خویی در باب دیه جنایت بر منافع اعضاء و... جنایت بر حیوان با اتکاء به کتاب مبانی تکمله المنهاج و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی، زهرا اینانلو، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/775ed57e9643d096e67fc44df4b3be77 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تحلیل فقهی-حقوقی تداخل قصاص و دیات در جرایم علیه نفس و اعضاء، هادی اسدی شکفتی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3d0727b68a62088bb863302133ac801a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت دیه: مجازات یا جبران خسارت، جواد هاشمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f80f391b8e55873721e13164e723e74d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # جبران خسارت بدنی در حقوق ایران و انگلستان، معصومه براهیم باستانی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/71fdcd6c6be0b157a9ba5cfa5f907c86 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تعیین ملاک دیه و وجوب دفع ضرر محتمل، محمدحسن زاهدی میل‌سفید، کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اردکان، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d959e7ca52766a1dbc0460782ee2ca38 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تاثیر عنصر زمان و مکان در جرم و مجازات، امام‌بخش طهماسبی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d48f7ef141ed2dd402c58cdcbd292f20 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تغلیظ دیه در حقوق ایران، صاحب فردایی مقدم، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3e28b4650a3d57e3f0becf09aae7aaee صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی وتحلیل ادله ی برابری دیه زن و مرد از دیدگاه حقوقی و فقهای معاصر، زینب ارشدی، کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/806c700d694450f7ddfec0df9b21ba89 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه فریقین، محمدجواد عرفانی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/257fcf5683e08ab2fdd91042b6be4fbb صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی و منابع دیه جمال و زیبایی، رسول فراهانی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2bf04ac97ce5e7db26becdf8c28b63c7 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه از بین بردن زیبایی در فقه حنفیه، امامیه و حقوق ایران، یاسر خوشبخت، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/878f540ca23914b7c2a959b193f4d2fe صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت دیه و تأثیر آن بر احکام صادره از دادگاه‌ها، پریسا علیزاده، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f66df4e9182e650ac44c5437d0db6dc2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی آرا و ادله فقهی دیه اهل کتاب در مذاهب اسلامی، حسین اکبری اقدم هریس، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/33e2057dabddfbeb4c1c9b7e015c3f02 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تفاوت دیه مسلمان و اهل کتاب، کبری صادقی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5ef07e698a5b459b65a53e7cadec1685 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # خسارت زادی بر دیه، خیرالله تیموری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، ۱۳۷۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ad8a0220323b3e45a9b7d7d0ca236e80 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی دیه جنایت بر میت در حقوق موضوعه و فقه اهل سنت، علیرضا زاهدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c18fd0ff924ae4f1cb8dd2994f2f9b08 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه و مسائل آن، رقیه رمضانی موزیرجی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی پارسا، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3c8b7ed7773be92e3764aeef9b9258f2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی ارث دیه در حقوق ایران، زهره آزادفلاح، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، مؤسسه آموزش عالی کار، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6cc38dfb5f28bf142fa52f2fd9cf4773 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی تفاوت دیه زنان و مردان در ایران، کارشناشی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a51945ca62929cdb7f8ad75b9061b445 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی خسارات زاید بر دیه، فرهاد بهرامی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1c1e6ec1db676a4091322556b375ca76 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # خسارات مازاد بر دیه، حمیدرضا جعفری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ۱۳۸۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/59765af1f8d72629fe90ac52c4cb54e8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه عقل در حقوق ایران، رحمت اله رضایی، دکتری تخصصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d7942b56c3af1d231699d983388570ae صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی (دیه نفس)و موارد آندر حقوق موضوعه ایران و عربستان، سیدمهدی طباطبایی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/94439a9c4f399003d38c7a215be13fff پایاننامه گنج]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی فاضل دیه، زینب حاجیلو، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6fd0e4e630b56ac7e5611b65575ba69a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی فقهی موارد پرداخت دیه از بیت‌المال، دکتری تخصصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/66c505909eddbc1b77c6b48d864181de صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تحلیل فقهی حقوقی دیه جراحات نافذه با رویکرد به قانون مجازات اسلامی، علیرضا ملاشاهی، دکتری تخصصی، دانشگاه یاسوج، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5405b99fe72021cda6eb0d12fb5ffca1 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # احکام، آثار و مصادیق رد فاضل دیه در فقه و حقوق کیفری ایران، حامد حجابیان، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/43337d2759cfa608126ba4c942ee6b3a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی علل تفاوت دیه زن و مرد در ایران، فاطمه زندی، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۸۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/43bd04ab0d33457d57ab54b5b1bd4d5d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه غیر مسلمان درحقوق ایران، زهرا شیرخانی لاریمی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/36429eac83510b77667058945397d857 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی تفاضل دیه در جنایت عمدی، بی‌بی محبوبه علوی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c296854cb670396d828e2dba962044f7 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه غیر مسلمان، طاهر مهدوی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f35253ee3aa4b1fc97561736d1b9984d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی احکام فقهی دیه قتل نفس، جمیله جعفری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، ۱۳۷۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1b52efb8f547b7c3bf4eae579fa8fa20 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی تغلیظ دیه بین مذاهب اسلامی، رضا خسروی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/caeda6afd28ee8dd545e0da80c75cf4a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مسئولیت پرداخت دیه از بیت المال بر مبنای قاعده فقهی «الخراج بالضمان»، کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی، مؤسسه آموزش عالی لامعی گرگانی، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b1d12529399eaca754638f4882e80cb3 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی دیه مسلمان و غیرمسلمان در مذاهب خمسه، ربابه نشتا رحیمی، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران جنوب، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/45d345fd528ecaabe7668d629f244b6f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی قابلیت جبران خسارات مازاد دیه با توجه به نوع جنایت، فرشاد شریفی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/46240c5ece30f9ec83e38e4c129f6a86 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه به عنوان عامل اصلی جبران خسارت در قانون نظام جمهوری اسلامی، مارال وطنی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی روزبهان، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1c5494bb41add162a277db93d37e971f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی، حقوقی دیه در بیمه، فریدون کهزادیان، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشگاه پیام نور استان تهران، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/888f7c57de0d1a7c4b1b6bedde31a2ba صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تفاضل دیه در حقوق کیفری ایران، میلاد شیخ‌الاسلامی کندلوس، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ee18c21a5b188f95af01bf2bd5caff0d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی موارد ازیاد خسارت بر دیه مقدره در فقه امامیه، فرشته فلاحتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cf37e1238162e53499530c570643aec0 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه جنایات وارد بر دست، بهنام کاویانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2f105a7355c47acde9ea2b9b84afe9dd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تغلیظ دیه در حقوق کیفری ایران، حامد قدمی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f7b8c68bf70a12d647829de3b86a76a2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه زن و مرد در حقوق کیفری ایران با رویکرد علل تفاوت آن، معصومه سادات محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/57cdf203b4b8ea7fb14bf7acb883f8a7 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مصادیق شجاج و مبانی دیه‌ی آن از دیدگاه فریقین، مهتاب جوهری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f7c2b84a453f3b5332cef8e20aca3ac8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # موارد پرداخت دیه از بیت المال بر اساس فقه و حقوق ایران، عبدالهادی لویمی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1ec3072fccb23906d0b89b4a53425d12 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # اعضای داخلی از منظر فقه جزایی اسلام و دانش پزشکی و دیه ی آن، سیدرضا حسینی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0957cef64927bb4995f538cd9ea4fa00 پایاننامه در گنج]
| |
| # بررسی تطبیقی دیه اعضاء در مذاهب اسلامی، حسن نعمتی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ce7dd8d0dfe9e546c21e0bd05e03dc75 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت دیه در فقه امامیه و حقوق ایران، محمد عزتی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/798e138b7dbbba01428707bb6fdfe55d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی فقهی و حقوقی دیه زن و مرد، اختر مقصودی، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور بهشهر، دانشگاه پیام نور استان مازندران، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/50488961cdeacc1414370bfb853f4e74 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه جنین در فقه مذاهب اسلامی، محدثه قاسمی، کارشناسی ارشد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی ـ دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/dbfdc6deeaec052db7a39037cb964dbb صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # قاعده انگاری فقهی ادله ناظر بر دیه اعضاء، صالح منتظری، دکتری تخصصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/08c2d012ab4ef08d4ad7e2b8432c2a70 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی مبانی حکم دیه زن و مرد در فقه فریقین، رقیه کریم‌زاده، کارشناسی ارشد، پردیس علوم انسانی ـ دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a09457b15f63bab9b55bf56611a8d0e8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # وضعیت ارث دیه در حقوق ایران و مذهب امامیه، زهرا آقایی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7e939f0ab766e093ea2bb6397644250a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تطبیق دیه در مذاهب اسلامی و حقوق کیفری ایران، مژگان داودی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5753ff3e46d516886cbcfc1dd51ed93c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مطالعه تطبیقی مسئوولین پرداخت دیه درحقوق موضوعه، فقه امامیه و فقه عامه، احمد اکرمی ابرقویی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/881ac97d64d4d0cd100a1e49478afbc0 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ثبات و تغیر نوع و میزان دیه در فقه اهل بیت(ع) و فقه حنفی، علی شریفی، دکتری تخصصی، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1e46324517085823409c7fb11cbe614a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی چالشهای دیه و ارش در فقه و حقوق موضوعه، رضا کشفی کمال، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c4f26c9e876948a3d9bb737d9bf87541 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت و آثار فاضل دیه در پرتو تحولات قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، امیر رحمتی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a2c4cdd6d1e9165dee3c78c83aed8e53 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مقدر و غیرمقدر بودن دیه در فقه و حقوق موضوعه، محمود روزبهانی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1a42e1a1133bc34c5e040d8b321cb11c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # نقد و بررسی نظریه تساوی دیه زن و مرد، صغرا جوریزی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز بهشهر، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/83e77cbefda1e991c20b0cee4daf80c2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه غیرمسلمان در حقوق ایران و مطالعه تطبیقی آن با فقه اسلامی، حسن خان‌احمدی، دکتری تخصصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1bc6d9ace4b61e974defc63dfa7b34d2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه غیرمسلمین در قتل و آسیب های بدنی، نفیسه عسکریان، کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین مرکز قم، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/54189d6b62f089d1e653e0ae483e0cfe صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت خسارات مازاد بر دیه از دیدگاه فقه امامیه، علی زاهد، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8947536ad2ee4b652f58f99e9e4b0c08 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی موارد پرداخت دیه از بیت‌المال در فقه مذاهب اسلامی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bd6957295fa5abde267c67950e5a98c6 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه اعضاء در فقه و قوانین موضوعه، رضا رستمی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d7b7e452a6df12edcf48961447de20c1 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تبیین تغلیظ دیه در فقه امامیه، اهل سنت و حقوق ایران، سعید مددی جابری، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0a6fe97236581e2a1dcaf46a239bed7d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی حقوقی فاضل دیه از دیدگاه ماده ۶۰ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، پرشنگ آمانی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/95726691c95861584c2d9445ca507f8f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی تغلیظ دیه از دیدگاه مذاهب پنجگانه، شهناز عبدالله‌پور، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/084db061212add22d2407c5b9b57967c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی خسارات مازاد بر دیه در فقه و حقوق، حسین قاسمی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/317841f5fdaf347a9d556ad28f0065d9 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی و موارد پرداخت دیه توسط عاقله در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران، حشمت صفانژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/89399d0a2e8fd3b2eab99c3e6013ccdd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مطالعه تطبیقی مقادیر دیه در حقوق کیفری ایران و فقه شافعی، سیدمصطفی نقیبی‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e1b3046fec1655e37ea0afa39e0ffd3b صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # فلسفه دیه زن در قانون مجازات اسلامی در مقایسه با دیه مرد، شیرین دشتی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9c047c64cf9856e0391536e25820a0d2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تاثیر زمان و مکان بر اصناف دیه در فقه و حقوق اسلامی، یاور ضابط‌پور، کارشناسی ارشد، دانشکده آموزش‌های الکترونیکی، دانشگاه قم، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9bf93a328771114da7a6f60a28ddd4c2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی ماهیت دیه در فقه و حقوق اسلامی با حقوق موضوعه فرانسه، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1eefc5faa5cb39adf40358fc69ff2ede صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مطالعه تطبیقی ضرر و زیان مازاد بر دیه شرعی در فقه و حقوق موضوعه، خیرالله طاهرخانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/027949217fe82ad87256fd370740092f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی و محدوده قاعده لا دیه لمن قتله الحد، مصطفی ظریفیان لطیف، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1cb696321ef8750afd5f69a972ea9928 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی اختیار حاکم اسلامی در تعیین نوع و میزان دیه نفس از دیدگاه فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران، دانیال مبهوت، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5a7f2457134fbf37517aa1cdb8a05045 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # موارد اتفاق و اختلاف دیه زن و مرد در مذاهب اسلامی و بررسی ادله آن، محمدیاسین احسانی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۸۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a838380b8ae54cc35f1e910a3175026e صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تغلیظ دیه جنین در حقوق ایران و فقه امامیه، میلاد ابراهیمی، کارشناسی ارشد، دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6c81e512d949a28ae900f62d4f7a49e9 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مبانی فقهی- حقوقی دیه و قصاص شهروندان غیرمسلمان در فقه امامیه و حقوق ایران، فاطمه رسولی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/17c276a11e5791f52ca6b30d479cc2e4 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه و خسارات مازاد بر آن با نگرش بر قوانین و رویه قضایی، هادی اسدالله‌زاده تنسوان، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/dc9caec85a37e45dcf5175d4af1845be صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # نگاهی نو به میزان و نوع دیه با رویکردی به نظرات حضرت امام خمینی(ره)، طیبه قدرتی سیاهمزگی، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bf23a5a2ebd35cbefc48b050e78e46b9 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی و موارد پرداخت دیه از بیت المال در فقه امامیه و حقوق موضوعه، زهرا سبزعلی‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e0f414d4eec5b75b58e93e24000ac946 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی پرداخت دیه مادون نفس از بیت‌المال در فقه مذاهب خمسه با نگاهی به قوانین جزایی ایران، فاطمه چراغی‌پور، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/94839213f5f8467208c6a68f7dff949a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی نظریات آیت‌الله خویی (ره) در باب دیات «از ابتدای باب تا دیه اعضا» با اتکاء به کتاب مبانی تکمله المنهاج و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی، احسان جعفری عراقی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4fc12910a60679f11544a02e56108fe5 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی - حقوقی پرداخت دیه غیرمسلمان و بیگانگان از بیت المال، فاطمه‌السادات عقلمند، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5a7f5e2774584c7ca9c648c2c4d5e6a8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تحلیل مبانی آرای نادر فقهای متقدم امامیه در باب دیه نفس و اعضا، صدیقه حاتمی، دکتری تخصصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0e5a620a7f55e0979f0c5a192111bd1f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مبانی و مصادیق پرداخت دیه توسط بیت المال با رویکردی به قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲، نسیم کولی‌وند، کارشناسی ارشد، پردیس علوم انسانی ـ دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/96e89745790a9ab8be35e952b89d731e صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مساله حقوق زنان و تبعیض و چالشهای پیش رو، مطالعه موردی (ارث، دیه، شهادت و قضاوت)، اکبر ساریخانی خرمی، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1100e3444786794097236003794d0944 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی موارد تبدیل قصاص به دیه و مبانی آن در مذاهب خمسه و قوانین جزایی ایران، آمنه دهمرده، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/63f24018b1a94e35154048272a362645 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه غیر مسلمان در حقوق کیفری ایران، محمد نیازی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7caf9896562db195fcd1c1407debd57d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه صدمات مربوط به استخوان، محمدحسین شاکر، کارشناسی ارشد، پردیس دانشگاهی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/56c24eeaf855988d00a8ab7407644024 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی موارد سقوط دیه و قصاص در قانون مجازات اسلامی مصوب سالهای ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲ و فقه، پریسا پهلوانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/48829f9d1380594a3822abb8b80baf78 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مقایسه ای بین دیدگاه امام خمینی و آیت الله خویی در باب دیه اعضاء و تطبیق نظرات ایشان با مختار قانون گذار در قانون مجازات اسلامی مصوب۹۲، امیرعباس عبدالهی قهی، کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/17c2569a053e15f8aa2f8d3667c8ded5 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه زن در مذاهب اسلامی، دکتری تخصصی، پردیس البرز، دانشگاه تهران، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/29d714e8d44f21000827f7e865d1b0a8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه و ارش نقص عضو و جراحات وارده بر زن از دیدگاه فقه اسلامی و حقوق موضوعه، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/70a944440d04bee38fa55a475dc5671c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت دیات در فقه و حقوق، محمدعلی رهبر، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/59c89ab7473ea44f9d830ff29db9b72c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی حقوقی دیه حواس پنجگانه، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/45068cc6ce52e371e3da71b33c335ff7 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی و تحلیل مبانی تعیین میزان دیه، یعقوب شفیعی سورک، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/959d18c62c00619578576d671934e51d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # جنایت علیه اعضا داخلی بدن در فقه امامیه و حقوق ایران، سید مرتضی فاضلی، کارشناسی ارشد، گروه فقه و اصول، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/aee70348ed7262397b56addcd9a4612b صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تداخل و تعدد دیات در قانون مجازات اسلامی ایران ۱۳۹۲، امین رفیع‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b94a54d294c3c619e9d486559a263956 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # قاعده ارش و حکومت در فقه امامیه و اهل سنت، فاطمه مزیدآبادی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b231469afb708a4f9a46dc3e80847477 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ماهیت ارش درجزاییات وآثار واحکام مترتب برآن درفقه مذاهب اسلامی وحقوق افغانستان، محراب‌الدین محراب، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bcba5c34878dbd55357142ae6b72855c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه و خسارات مازاد بر آن با نگرشی بر قوانین و رویه قضایی، ناهیده فرضی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/56f155044869df7dc70e62b414493dfd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # موارد پرداخت دیه از بیت المال از دیدگاه فقه امامیه و حقوق افغانستان، محمدتقی خلیلی، دکتری تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/07fd830c555d68c4219787915efbcdfa صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مقادیر دیات در فقه امامیه و اهل تسنن و قانون کیفری ایران، خداداد دهنوی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a6575ca835cd3cdc26062800f04a9fc3 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # شیوه های جبران خسارت تکلم از منظر حقوق در پزشکی قانونی، زهرا جوزی، کارشناسی ارشد، دانشکده آموزش‌های الکترونیکی، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/57f23666e58ba25fb9cc7c0a07976e81 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تعدد جنایات موجب دیه در فقه و حقوق ایران، اعظم شکیبا سوره، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bc9726bfb6cc3e94c6eed602a1090a2c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مسئولیت پرداخت دیه از بیت المال بر مبنای قاعده فقهی «الخراج بالضمان»، سید محمد طیبی، کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اردکان، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/39c7a4af5c9d8c8758c03d809f15e83a صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مسئولیت پرداخت دیه قتل یا عضو در صورت اعسار محکوم علیه، زینب بوند، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3d02516dd1ab4c5eabb340eb74949d37 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # خسارت های قابل جبران در صدمه های بدنی غیر عمدی در حقوق ایران و انگلستان با تأکید بر رویه قضایی، زینب تاری، دکتری تخصصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5112e39f7ec22ca1dd76c0eec9f46742 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی و حقوقی دیه زن در قانون مجازات اسلامی با نگرشی بر اصلاح قانون بیمه شخص ثالث، سید مهدی نجفی‌پور دیوکلایی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/16111f2e9bf9025880b2351ffd39be2b صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تداخل دیات در جنایت بر منافع، زهرا توانگر، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fe80db1ad78c9b2b52bdbdf62d1d6d1c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه پرده بکارت پژوهشی تطبیقی بین فقه اسلامی و قانون عراق، رعد حیاوی محمد الطائی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی علوم و معارف، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3897031958713720c8ac484de7e62030 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی موارد پرداخت دیه عاقله در مذاهب خمسه اسلامی وحقوق موضوعه ایران، علیرضا امانی نودهی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f0afcb6471b03ce410fca79f95ee37ff صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # نقش دولت و بیت‌المال در جبران خسارت‌های بدنی، محمدجواد روحیان، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/81f3b0bb326375ad1a716c8363c52582 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # حقوق ناشی از جنایت بر منافع با رویکردی بر پیشرفت های پزشکی از منظر فقه امامیه و حقوق کیفری ایران، امین سلیمان کلوانق، دکتری تخصصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/df995eca3d66378d954d295e40797d56 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مطالعه ی تطبیقی جبران خسارات مادی و معنوی در خطاهای مدنی منجر به فوت در حقوق ایران و آمریکا، محمدامین اسدی شکاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1febe0a9f21935eee17dc5f15aa0e344 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ارش جزایی در فقه امامیه و قوانین کیفری ایران با نگرشی نوین به نحوه محاسبه آن، محمدمهدی کوهکن، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/20f03869a888de3342dcdd1913c6f78f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # مطالعه تطبیقی جبران خسارت خطاهای مرگ آفرین در حقوق ایران و ایالات متحده آمریکا، میرهادی قره سیدرومیانی، دکتری تخصصی، دانشکده حقوق، دانشگاه مفید، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1a32944b63afc6fae00d4c65e0f0cc86 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی ارش و موارد آن در احکام جزایی فقه امامیه و حقوق کیفری ایران، محمدحسین فرخی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5d9dda8b378d64e2ebb867b1b766a9bd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تاثیر جنسیت در حقوق مالی قهری، علی جعفرزاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5d68dc06be5f8130909c25cff01bfafd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # حدود، دیات و مقتضیات زمان، محمدعلی ناصری، کارشناسی ارشد، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2b73f095f14411d8bfdef9a9de99c4f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # دیه اعضاء درونی و احکام آن در فقه و حقوق با محوریت آراء امام خمینی (س)، سکینه وحدتی، کارشناسی ارشد، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/22de1981352eede3bed202d301f301a8 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی تداخل دیات در فقه و حقوق موضوعه ایران و افغانستان، حسن عظیمی توتاخانه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2d5b53da2c5b6ba3a0c013ce01531891 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4f97115950c6d2250daf38f63c8194fe صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # موارد اختلاف احکام کافر و مسلمان در فقه جزایی اسلام؛ (امامیه، حنفی و شافعی)، بزرگمهر سهرابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c9b733950b4c9fee0b2ab1d3de0f0885 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تحقیقی پیرامون دیه و بررسی اختلاف آراء شیخ طوسی "و ابن ادریس حلی " در احکام جزائی اسلام، جعفر عارف کشفی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۶۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/97a457dc35a9de04d72557642a5cd297 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # جنایت بر منافع اعضای بدن در فقه امامیه وحقوق ایران، نرجس‌خاتون رحیمی، کارشناسی ارشد، پژوهشکده فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/04f3ee871dd50ad8bb304cd3b4f2eca6 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ارش و شیوه تعیین آن از نظر فقهی و حقوقی، زهرا شیرازی فردویی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/41eaf6cfa875ac818c36cfd5ba69ad2e صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی دیه جنایت بر اعضا، محمدرضا خاموشی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۸۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6eff61ca30b2a5daf33a570430b9658c صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # فاضل دیه در حقوق کیفری، محمدحسن فقیهی قادیکلاهی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۸۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/be34b1e2386c6d70c7e7f3054bd6820f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # آیا انواع دیات ششگانه در شرع مقدس اسلام طریقت دارد یا موضوعیت؟، جواد فرخ‌پی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/004f3b33bf08a8347dc77637621c117b صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی فقهی، حقوقی و پزشکی ارش البکاره، راضیه خدیوی بروجنی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی شهید اشرفی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e7bea6d5ebab5e171c35aa05ab0175f2 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # جنایت بر منافع اعضای بدن در فقه امامیه وحقوق ایران، نرجس‌خاتون رحیمی، کارشناسی ارشد، پژوهشکده فقه و حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/04f3ee871dd50ad8bb304cd3b4f2eca6 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # نحوه محاسبه خسارت بدنی در حقوق ایران و آمریکا، اسماء شمس‌الدین سعید، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8fae8c3f1b0ca3a530799b42d25d67c6 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تطبیقی دیه منافع در مذاهب پنج گانه اسلامی، علیرضا ابراهیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۶ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/65f8cf0b7bcfb167f6a94c6825c433cd صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # تحلیل فقهی حقوق ماده ۲۹۹ قانون مجازات اسلامی (تغلیظ دیه)، حسن مرتضوی‌راد، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۸۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/18329442ab97afd291b490addcbf8d26 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی تفاوتهای دیه (زن و مرد، مسلمان و کافر) و نقش زمان و مکان در آن، حسن چراغی، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۸۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/03d6a4514d8606949fa18405cea8584e صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # موارد پرداخت دیه عاقله در فقه شیعه و اهل سنت و حقوق اسلامی، صدیقه برادران عطار مقدس، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور (وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری)، ۱۳۶۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3d2938afcf82a49ad3fa725bd1f0340d صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # بررسی مبانی دیه ی اعضاء(زوج، فرد) و، منافع، زیبایی از دید مذاهب خمسه، فاطمه نصیری، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/9521edc494333bcbe2967e5aa6c9d2b1 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| === عربی ===
| |
| # الدية وأحكامها : دراسة فقهية مقارنة بالقانون الجنائي التشادي، عمر محمد دقو، رسالة ماجستير، كلية الشريعة والقانون، جامعة أم درمان الاسلامية، السودان، 2007/1428.
| |
| # دية النفس، يحيى بن أحمد الجردي، رسالة ماجستير، كلية الشريعة والدراسات الإسلامية، جامعة الملك عبد العزيز، السعودية، 1978/1398.
| |
|
| |
|
| ===دیگر زبان‌ها===
| | معرفی اجمالی |
| # فقه دیات بخش جنایات و ملحقات (ترجمه کتاب فقه و دیات حضرت آیت الله سید عبد الکریم موسوی اردبیلی) (بزبان اردو)، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bc8863595bd11cd5e782a51ab971f935 صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
| # ترجمه کتاب قواعد فقه جزایی (قواعد دیات) تالیف:دکتر احمد حاجی ده آبادی (به زبان اردو)، محمدکاظم نعیمی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6f54abb4119502b2a9e19a6933adb86f صفحه اطلاعات پایاننامه]
| |
|
| |
|
| == دیگر منابع ==
| | اثر حاضر با عنوان «احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی» حاصل پژوهش امرالله نیکومنش است که در سال ۱۳۹۱ و به زبان فارسی، توسط سازمان چاپ و انتشارات ایران جام به چاپ رسیده است. |
| | |
| | ساختار و محتوای کتاب |
| | |
| | نویسنده پژوهش خود را در پنج بخش تنظیم نموده است؛ در بخش ابتدایی به رابطه مبحث مرگ مغزی و پیوند اعضا پرداخته شده است (ص۱۷)؛ در بخش دوّم ماهیت مرگ مغزی مورد بررسی قرار گرفته است (ص۲۵ ) و در بخش سوم به احکام فقهی و حقوقی مرگ مغزی پرداخته شده است (ص۶۷ )؛ سپس بخش چهارم به استفتائات در این مورد اختصاص یافته است (ص۱۶۹) و در بخش آخر مرگ مغزی در قوانین سایر ملل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است (ص۱۸۹). |
| | |
| | مراحل مرگ‌مغزی |
| | |
| | نویسنده عنوان می‌کند مرگ انسان با مرگ اعضا بدن او تفاوت دارد، هیچ یک ضرورتا و بلافاصله مستلزم دیگری نیست. زیرا می‌توان مرگ عضوی را تصوّر نمود، بدون اینکه منجر به مرگ انسان شود؛ مثل نابینا شدن که منجر به توقف فعالیت چشم می‌شود و می‌توان مرگ انسانی را تصوّر کرد، بدون اینکه بلافاصله منجر به مرگ همه اعضا او شود؛ مانند شخصی که مبتلا به مرگ‌مغزی می‌شود، در حالی‌که اعضایی نظیر قلب، ریه و کلیه او در حال فعالیت باشند؛ هر چند به طور موقت و کوتاه مدت. این مسئله نه تنها در انسان، بلکه در حیوانات نیز قابل مشاهده است (ص۴۴). |
| | |
| | با توجه به این مطلب گفته شده است، اصطلاح مرگ‌مغزی به معنای توقف غیرقابل بازگشت، تمام اعمال مغز است و نتیجه بررسی‌های پزشکی نشان می‌دهد ۸۵./. مبتلایان به مرگ مغزی، بعد از یک هفته و تقریبا ۱۰۰./. آنها بعد از دو هفته، با ایست کامل قلبی روبرو می‌شوند و خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد که قلب کسی از آنها بیش از دو هفته، بتواند به کار خود ادامه دهد (ص۴۵ و ۴۶). |
| | |
| | قابل ذکر است که مرگ‌مغزی به یکی از این سه‌صورت اتفاق می‌افتد: الف: مغز از کار افتاده، ولی قلب به طور طبیعی کار می‌کند و حیات نباتی برقرار است. ب: مغز از کار افتاده، ولی قلب به کمک دستگاه تنفسی به کار خود ادامه می‌دهد و در عین حال امیدی به بازگشت حیات مغزی نیست. ج: مغز از کار افتاده و قلب هیچ‌گونه فعالیتی از خود نشان نمی‌دهد (ص۶۵). |
| | |
| | نسبت به صور فوق باید بیان کرد، در صورت اول شخص از نظر شرعی زنده محسوب می‌شود و احکامی نظیر مالکیت و زوجیت بر او بار می‌شود. بنابراین در چنین صورتی قاعدتا جدا کردن قلب، به‌منزله قتل بیمار است. همچنان که در صورت دوم نیز قطع عضوی که موجب مرگ یا سرعت در آن گردد حرام است. هر چند می‌توان در صورتی که نجات نفس محترمی متوقف بر گرفتن آن عضو باشد، از باب وجود تزاحم، برداشت آن عضو را جایز دانست؛ چنانکه تفصیل آن خواهد آمد (ص۶۶). |
| | |
| | احکام فقهی و حقوقی مرگ‌مغزی |
| | |
| | به نظر نگارنده پیش از ذکر ادلّه موافقان و مخالفان اهداء و پیوند عضو لازم است، ذکر شود که مسئله دارای شقوق و فروع بسیاری است، زیرا گذشته از پیوند اعضای حیوانات به انسان، پیوند اعضای انسان به انسان نیز گاهی از انسان زنده به انسان زنده است، مانند پیوند کلیه و گاهی پیوند از انسان مرده به مرگ طبیعی به انسان زنده انجام می‌شود، مانند پیوند قرنیه چشم شخص مرده به انسان زنده و گاهی نیز ممکن است، پیوند از انسان مبتلا به مرگ‌مغزی به انسان زنده صورت گیرد، مانند پیوند قلب یا ریه (ص۶۹ و ۷۰). |
| | |
| | هر کدام از اقسام فوق نیز یا بنابر ضروت واقع می‌شود و یا بدون ضروت ممکن است انجام شود. همچنین هر یک از دهنده و گیرنده عضو ممکن است، مسلمان یا غیر مسلمان و یا مجهول‌الحال و یا مهدورالدم یا مصون الدم باشد (ص۷۰). |
| | |
| | ادله منع برداشت عضو از مبتلا به مرگ‌مغزی با استناد بر یافته‌های نویسنده برای اثبات منع برداشت عضو از مبتلا به مرگ مغزی، می‌توان به چند دلیل تمسک نمود، تمام این ادله تحت عنوان چهار عنوان کتاب، سنت، عقل و اجماع قرار می‌گیرد (ص۷۱). |
| | |
| | کتاب |
| | |
| | یکی از ادلّه مخالفین برداشت عضو از مبتلایان به مرگ‌مغزی آیه «حرّمت علیکم المیته و الدم» می‌باشد، آنها استدلال کرده‌اند، مطابق این آیه استفاده از مردار و خون حرام است و چون برداشت و اهداء عضو برای پیوند، به نوعی استفاده از عضو مرده است، به مضمون این آیه حرام است (ص۷۱). |
| | |
| | در جواب به این استدلال باید گفت: وقتی فعلی به طور مطلق در آیات و روایات به‌کار می‌رود، متعلّق آن فعل گاهی به قرائن معلوم می‌شود و تفسیر آیه بدون در نظر داشتن آن قرائن صحیح نخواهد بود؛ مانند این که در قرآن فرموده است «مادرانتان بر شما حرام هستند» قرائن موجود تاکید دارد که مقصود قرآن ازدواج با مادران است که حرام شده است، نه این که نظر و لمس مادران حرام باشد و در آیه مورد بحث نیز مقصود از حرمت مردار و خون، حرمت استفاده نامشروع از آن است، نه هر نوع استفاده‌ای از آن (ص۷۱). |
| | |
| | بنابراین اگر استفاده مشروعی برای متعلق آن فعل متصور باشد، حرمت مذکور در آیه شامل آن نمی‌شود و نجات یک انسان با اهداء عضوی از یک انسان مبتلا به مرگ‌مغزی بدون شکّ مشروع و خداپسندانه است (ص۷۲). |
| | |
| | همچنین آنها استدلال می‌کنند که خداوند در آیه ۱۱۹، سوره نساء می‌فرماید: « اموال خود را به باطل نخورید» از آنجا که اعضای بدن مردگان مردار و نجس است و مردار منفعت حلالی ندارد و چیزی که منفعت حلال نداشته باشد، مالیت ندارد و نمی‌تواند مورد معامله قرار گیرد، بنابراین خرید و فروش اعضای بدن مردگان اکل مال به باطل و حرام است (ص۷۲). |
| | |
| | در پاسخ باید گفت این استدلال تمام نیست، چون ادله دالّ بر حرمت استفاده از مردار ناظر به خوردن گوشت مردار است که منفعت عقلایی محسوب نمی‌شود، اما وقتی منفعت عقلایی برای اعضای مردار متصور باشد، نمی‌توانیم به استناد این آیه هرگونه استفاده از مردار را حرام بدانیم؛ این پاسخ وقتی قوت پیدا می‌کند که به ادله فقهای گذشته مراجعه می‌کنیم، ایشان علت حرمت خرید و فروش اعضای قطع شده را عدم وجود منفعت در آن ذکر می‌کنند (ص۷۲). |
| | |
| | بعلاوه ظاهر استدلال این است که عوضی که در مقابل فروش یا اهداء عضو گرفته می‌شود، باطل است، نه خود اهداء و انتقال عضو، حال اگر لازمه انتقال و اهداء همیشه گرفتن عوض باشد، استدلال تمام است، در حالی که چنین نیست و گاهی انتقال عضو و اهداء بدون عوض و از روی خیر خواهی صورت می‌گیرد. ضمن این که دریافت عوض و وجه می‌تواند در مقابل اجازه برداشت عضو باشد، نه در مقابل فروش و انتقال یا اهداء آن عضو. بنابراین به نظر می‌رسد آیه به هیچ شکل دلالت بر حرمت اصل برداشت عضو از بدن شخص مبتلا به مرگ‌مغزی ندارد و ادعای مخالفین ثابت نیست (ص۷۳). |
| | |
| | سنّت |
| | |
| | به گفته مولف روایات متعددی در این خصوص وارد شده است، به‌طوری که مجموع این روایات به چند دسته تقسیم شده و مورد استناد قرار گرفته است (ص۷۵). |
| | |
| | دسته اول روایاتی است که بر حرمت بهره بردن از مردار دلالت می‌کند. پاسخ این دسته از روایات این است که بنابر عقیده مشهور فقها، وقتی عضوی به بدن بیمار پیوند می‌خورد، چون حیات در آن جریان پیدا می‌یابد، پاک می‌شود. پس از حیث مردار و نجس بودن نمی‌توان حکم به حرمت انتفاع داد؛ بعلاوه بنابر نظر فقها بهره‌برداری و استفاده از مردار و اجزای آن در اموری که طهارت در آن شرط نیست، جایز است. مانند تهیه لباس مصلی از اجزاء مردار، پس استفاده از مردار بطور مطلق حرام نیست (ص۷۵ و ۷۶). |
| | |
| | دسته دوم روایاتی است که بر حرمت هتک حرمت و خوار کردن مومن دلالت دارد. در پاسخ به این استدلال نیز لازم است گفته شود، حفظ حرمت مردار مومنین بدون هیچ تردیدی واجب است؛ اما این وجوب تا زمانی ادامه دارد که حفظ حرمت مردار مومن، با مسئله مهم‌تر از خود تزاحم پیدا نکند. بنابراین اگر چنین امری با امر مهم‌تری، مثل حفظ جان مومن زنده در مقام تزاحم قرار گیرد، مسلّما از باب اهم و مهم و دفع افسد به فاسد و برای حفظ جان مومن زنده، قطعا تعرض به مردار مومن جایز و چه بسا واجب خواهد بود (ص۷۷ و ۷۹). |
| | |
| | بعلاوه دربرداشت عضو مردار مسلمان، هیچ‌گونه هتک حرمتی به او دیده نمی‌شود، چون نه‌تنها قصد هتک حرمتی وجود ندارد، بلکه این عمل به قصد زنده نگه داشتن مومن دیگر است که خود نشانه عظمت و ایثار است. شاهد این مطلب شکافتن شکم مادر مرده، برای نجات دادن جنین زنده در داخل رحم است و برعکس، قطعه قطعه نمودن جنین مرده در رحم است که برای حفظ جان مادر، این کار صورت می‌گیرد (ص۷۹). |
| | |
| | دسته دیگر روایاتی است که بر لزوم تعجیل در تجهیز مرده و عدم جواز تاخیر دفن دلالت می‌کند. با فرض این که روایات مذکور دلالت بر وجوب تعجیل داشته باشد و نه استحباب آن؛ در این صورت نیز، حرمت تاخیر دفن مرده مسلمان با وجوب نجات جان مسلمان دیگر در مقام تزاحم قرار می‌گیرد و مسلّم است که نجات جان مسلمان مهم‌تر از تعجیل در دفن است؛ لذا تاخیر به اندازه قطع عضو جایز خواهد بود (ص۸۲-۸۴). |
| | |
| | عقل |
| | |
| | به باور پژوهشگر استدلال شده است که عقل حکم به حرمت برداشت، عضو از مبتلا به مرگ‌مغزی نموده است. چون برداشت عضو از مردگان مغزی برای پیوند، مستلزم مرگ زود هنگام و از روی ترحم و به عبارتی آتانازی به حساب می‌آید، لذا آتانازی یا قتل از روی ترحم عقلا و شرعا حرام و منهی عنه است (ص۹۱). |
| | |
| | پاسخ این است که محل بحث خارج از مسئله آتانازی و مرگ از روی ترحم است. ولی با فرض اینکه همین تعجیل در مرگ را آتانازی بدانیم، این قسم از آتانازی از نوع انفعالی آن است که پزشک از ادامه مداوای بی‌فایده بیمار غیرقابل علاج خودداری می‌کند و این نوع از آتانازی از نظر شرعی و قانونی مسئولیتی ندارد و حرام نیست. زیرا مرگ بیمار منتسب به فعل یا ترک فعل پزشک و کادر درمانی نیست؛ بلکه ضایعه مغزی عامل و علت مرگ است (ص۹۲-۹۴). |
| | |
| | اجماع |
| | |
| | دلیل دیگری که برای اثبات منع برداشت و اهداء عضو به آن تمسک شده است، اجماع است. در این خصوص اجماعی از بعضی از فقها نقل شده، به این مضمون که فقها بر حرمت بهره‌برداری و خرید و فروش مردار اقامه اجماع کرده‌اند. لیکن بزرگانی از فقها مانند: آیه‌الله خویی، ضمن ردّ این ادّعای اجماع معتقدند، به فرض وجود اجماع، کاشفیّتی از قول معصوم (ع) وجود نخواهد داشت (ص۸۹ و ۹۱). |
| | |
| | ادّله جواز برداشت عضو از مبتلا به مرگ‌مغز |
| | |
| | دلیل اول: |
| | |
| | بر اساس این پژوهش از جمله ادله موافقین جواز برداشت عضو مبتلا به مرگ‌مغزی، آیه «و من احیاها فکانّما احیا الناس جمیعا» است. مراد از احیا در اینجا همان چیزی است که در عرف عقلا نجات دادن شمرده می‌شود، نظیر نجات غریق؛ موارد بسیاری در احکام شرعی ملاحظه می‌شود که خداوند به حیات بشر عنایت خاصّی داشته و برای زنده ماندن او حتی بعضی از محرمات را بر او مباح نموده است. مانند اباحه ارتکاب بعضی محرمات نظیر خوردن گوشت مردار در شرایط خاصّ. غالب فقها دلیل این احکام خاصّ را اهمیت و رجحان فرد زنده، نسبت به مردار عنوان کرده‌اند (ص۹۵ و ۹۶). |
| | |
| | شاهد دیگر در این مسئله، جواز مداوای بیماری‌هایی است که درمان آنها منحصر به استفاده از چیزهای حرام می‌باشد؛ البته این تجویز باید با نظر پزشک ماهر و مورد اعتماد صورت گیرد. با توجه به این شواهد و قرائن و اهتمام فراوانی که شارع نسبت به جان انسان قائل است، پرمسلم است که اگر نجات جان یک انسان، متوقف بر یک عمل حرام باشد، به استناد آیه مذکور و نظر مشهور فقها، نه تنها برداشت عضو و پیوند آن به شخص بیمار جایز است، بلکه ممکن است واجب تلقی گردد (ص۹۶ و ۹۷). |
| | |
| | دلیل دوم: مجموعه روایاتی وجود دارد که می‌توان برای جواز برداشت عضو و یا اهداء، به آنها استناد نمود. از جمله صحیحه‌ای که در آن علی‌ابن یقطین نقل می‌کند، از امام کاظم (ع) سئوال کردم «زنی می‌میرد و فرزندش در شکم او تکان می‌خورد، چگونه باید عمل کرد؟ فرمود برای نجات فرزند، شکم مادر شکافته می‌شود» (ص۹۷). |
| | |
| | با توجه به روایت مذکور و روایات دیگری که مضمونی، شبیه به این روایت را دارد و مخصوصا با توجه به عمل فقها به آن گروه روایات، می‌توان نتیجه گرفت که نه تنها برداشت عضو از بدن شخص مبتلا به مرگ‌مغزی جایز است؛ بلکه چه بسا که در صورت توقف جان بیمار به آن عضو ممکن است، بتوان حکم به وجوب آن داد. هرچند علمای اهل‌سنت جواز برداشت را موقوف به اجازه صاحب عضو در زمان حیات کرده‌اند (ص۹۸). |
| | |
| | دلیل سوم: قاعده حکومت نیز از جمله ادله‌ای است که موافقین جواز برداشت به آن استناد کرده‌اند. آنها بیان می‌کنند، دربرداشت عضو به فرض که مطابق روایات و ادله مخالفین، نظیر حرمت مثله و اضرار به نفس و غیره، برداشت عضو حرام باشد؛ لکن ادله عناوین ثانویه‌ای مثل اضطرار و ضرورت حفظ جان مسلمان دیگر، بر آن ادله اولیه حکومت خواهند داشت. بنابراین مثل این است که خداوند فرموده باشد، در مواقع اضطرار و ضرورت، حرمت برداشت عضو برطرف می‌شود (ص۹۸-۱۰۰). |
| | |
| | نقش رضایت دربرداشت عضو |
| | |
| | به نظر محقق فقهای امامیه رضایت بیمار را شرط اساسی برای مشرعیت معالجه شمرده‌اند، البته شرایط ضروری و اضطراری و به عبارتی مصادیق فوریت‌های پزشکی را از آن استثناء کرده‌اند. از همین جهت باید گفت: بنابر فتوای مشهور فقها نه تنها در صورت بودن وصیت و رضایت صاحب عضو، بلکه حتی در صورت عدم وصیت او نیز در صورتی که حفظ جان یک مسلمان منوط و منحصر به برداشت و پیوند باشد، عمل برداشت عضو جایز خواهد بود؛ اما این جواز برای استفاده است، نه اینکه جواز برای فروش عضو باشد (ص۱۱۳-۱۲۳). |
| | |
| | دیه یا عوض عضو قطع شده |
| | |
| | با توجه به این تحقیق از مسائلی که پیرامون برداشت عضو از شخص مبتلا به مرگ‌مغزی و پیوند آن به فرد نیازمند مطرح می‌شود، تعلق دیه یا عوض به آن عضو قطع شده است. برخی از فقها معتقدند، در صورتی که صاحب عضو خود به برداشت عضو وصیت کرده باشد، در این صورت دیه ساقط خواهد بود. گروهی دیگر از فقها مطلقا، قائل به ثبوت دیه هستند؛ چه صاحب عضو وصیت برای برداشت عضو نموده باشد و چه وصیت در کار نباشد و صرفا عمل برداشت عضو و پیوند برای حفظ جان مسلمان صورت گرفته باشد (ص۱۳۵ و ۱۳۶). |
| | |
| | اما در بین فقها نظر امام خمینی به این شکل تفصیل دارد، اگر تشریح و قطع عضو مرده مسلمان برای رعایت مصلحت همه مسلمانان باشد، مثل تشریح مرده مسلمان در صورت توقف حفظ جان مسلمانان بر آن، دیه ثابت نمی‌شود. ولی اگر قطع عضو به منظور حفظ جان فرد یا افراد معینی از مسلمانان انجام شود، دیه ثابت است (ص۱۳۶). |
| | |
| | دلیل قائلین به ثبوت دیه، روایت اسحاق ابن عمار است که می‌گوید به امام صادق (ع) عرض کردم «اگر کسی سر مرده‌ای را قطع نماید چه می‌شود؟ فرمودند: دیه بر اوثابت است» و دیه مرده مسلمان به استناد روایات و نظر مشهور فقها، یک‌دهم دیه مسلمان زنده است و این دیه به وارث نمی‌رسد؛ چون دیه پس از مرگ صاحب عضو، به خود صاحب عضو تعلق می‌گیرد و چون خود او نمی‌تواند، مالک دیه شود، پس در بدهی‌های او مصرف می‌شود و یا از جهت بلامالک بودن به حاکم شرع تعلق دارد که باید صرف در امور خیریه گردد (ص۱۳۸-۱۴۲). |
| | |
| | نقش دین در حکم قطع عضو |
| | |
| | نگارنده عقیده دارد فقها در جواز یا عدم جواز برداشت عضو از بدن شخص غیر مسلمان دو دسته شده‌اند. گروهی که قائل به عدم جواز برداشت عضو شده‌اند، می‌گویند: مسئله نجاست غیر مسلمان، مانع از جواز برداشت عضو آنان است. در پاسخ گفته می‌شود، عضو نجس بعد از پیوند به بدن شخص طاهر به تبع طهارت گیرنده پاک می‌شود و لذا اشکالی برای نماز او ایجاد نمی‌شود (ص۱۴۹-۱۵۱). |
| | |
| | گروهی دیگر از قائلین به جواز برداشت عضو کافر (اهل ذمه) بر این باورند که بدن و اعضای آنان دارای دیه است و دیه آنان مطابق مشهور فقها، نصف دیه مسلمانان است و مطابق قاعده، دیه اعضای مرده کافر ذمّی، یک دهم دیه اعضای زنده کافر ذمّی خواهد بود (ص۱۵۳). |
| | |
| | بسیاری از فقها با توجه به اینکه مشکوک‌الاسلام در اکثر موارد محکوم به اسلام است، معتقدند یافت شدن جسد مشکوک الحال در بلاد اسلام، موجب الحاق او به مسلمین می‌گردد و اجرای احکام مسلمین را در حق او لازم دانسته‌اند (ص۱۵۲). |
| | |
| | |
| | جنایت بر مبتلا به مرگ‌مغزی |
| | |
| | به گزارش نویسنده با این که مسئله مرگ مغزی از جمله موضوعات مستحدثه پزشکی است و به تازگی در عرصه فقاهت وارد شده است، ولی برخی از مولفه‌های مرگ مغزی با مولفه‌های مسئله قدیمی «حیات غیر مستقر» شباهت دارد؛ لذا از این جهت می‌توان ارتباطی میان این دو موضوع برقرار کرد (ص۱۵۵). |
| | |
| | برای هر انسان از نظر حالات حیات، سه وضعیت متمایز تصور شده است که عبارت است از حیات مستقر، حیات غیرمستقر و مرگ‌قطعی؛ حال از میان این سه وضعیت مختلف، مسئله حیات غیرمستقر که همان حیات مشرف به مرگ است، از ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. حال با توجه مشابهتی که بین قرائن و نشانه‌های مرگ‌مغزی و حیات غیرمستقر وجود دارد، مانند: عدم ادراک، شعور، نطق و حرکات ارادی و نبود قابلیت بقاء، می‌توان گفت که مرگ‌مغزی مصداق روشنی از حیات غیرمستقر است (ص۱۵۵-۱۶۱). |
| | |
| | به هر حال با دقت و ملاحظه در استدلال و نقدهای انجام شده، باید احتیاط کرد و گفت، ظاهرا حقّ با قائلین به زنده بودن مبتلا به مرگ‌مغزی است. اما اینکه گروهی از فقها برداشت اعضای مبتلا به مرگ‌مغزی را مجاز دانسته‌اند، از باب‌تزاحم و ضرورت و دفع افسد به فاسد و ترجیح اهم بر مهم است؛ نه اینکه قائل باشند که مبتلا به مرگ‌مغزی در حال حاضر به‌طور قطع مرده باشد. به این ترتیب بعید نیست بتوان گفت، اگر کسی علیه مبتلا به مرگ‌مغزی جنایتی انجام دهد، در حکم جنایت بر شخص زنده بوده و حکم آن را خواهد داشت (ص۱۶۶ و ۱۶۷). |