|
|
| (۴۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | | {{نویسنده |
| | عنوان = سید علی سیستانی | | |نویسنده = مجید خشنودی |
| | تصویر = سید_علی_سیستانی.jpg | | |گردآوری = |
| | اندازه تصویر =300px
| |
| |سرشناسی=مرجع تقلید
| |
| | نام کامل = سید علی حسینی سیستانی
| |
| | لقب =
| |
| | نسب =
| |
| | خویشاوندان سرشناس =
| |
| | تاریخ تولد = [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] ۱۳۴۹ق)
| |
| | شهر تولد = [[مشهد]]
| |
| | کشور تولد = [[ایران]]
| |
| | محل زندگی = [[نجف]]
| |
| | تاریخ وفات =
| |
| | شهر وفات =
| |
| | محل دفن =
| |
| | استادان =[[آیت‌الله حجت]] • [[آیت‌الله بروجردی]] • [[آیت‌الله خویی]] • [[شیخ حسین حلی]]
| |
| | شاگردان =
| |
| | محل تحصیل =
| |
| | اجازه روایت از =
| |
| | اجازه اجتهاد از = آیت‌الله خویی• شیخ حسین حلی
| |
| | اجازه روایت به =
| |
| | اجازه اجتهاد به =
| |
| | تالیفات =
| |
| | سایر =
| |
| | سیاسی =
| |
| | اجتماعی = [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]]
| |
| | امضا =
| |
| | وبگاه رسمی = http://sistani.org
| |
| }} | | }} |
| '''سیّد علی سیستانی''' (زاده [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]]/[[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) از [[مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعیان]] و استاد درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] در [[نجف]] است. تحصیلات حوزوی را در [[مشهد]]، [[قم]] و نجف آموخت و در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] ، [[آیت‌الله بروجردی]] و [[آیت‌الله خویی]] حاضر شد. او پس از درگذشت آیت‌الله خویی در سال ۱۴۱۳ قمری به [[مرجعیت]] رسید و در جریان تغییر نظام و تصویب قانون اساسی جدید [[عراق]] پس از [[صدام حسین]]، نقش جدی ایفا کرد.
| |
|
| |
|
| سیستانی در جریان حمله گروه [[داعش]] به عراق و پیشروی آنان به سمت مرکز و جنوب عراق، دفاع از کشور را [[واجب کفایی]] خواند. برخی از آثار فقهی وی مانند «قاعدة لا ضرر و لا ضرار»، در قالب تقریر منتشر شده است. بسیاری از مراکز علمی و آموزشی، کتابخانه‌ها و مراکز خدمات اجتماعی در نقاط مختلف جهان از جمله [[ایران]]، [[ترکیه]]، عراق، [[بریتانیا]] و [[لبنان]]، با مدیریت دفتر آیت‌الله سیستانی راه‌اندازی شده است.
| | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| | | عنوان = اقتصادنا |
| | | تصویر = اقتصادنا.jpg |
| | | اندازه تصویر = |
| | | توضیح_تصویر = |
| | | نامهای دیگر = |
| | | نویسنده = [[سید محمدباقر صدر]] |
| | | تاریخ نگارش = |
| | | موضوع = فقه اقتصاد |
| | | سبک = گزارشی تحلیلی |
| | | زبان = عربی |
| | | ویراستار = |
| | | به تصحیح = |
| | | به کوشش = |
| | | تصویرگر = |
| | | طراح جلد = |
| | | تعداد جلد = یک |
| | | تعداد صفحات = ۹۰۰ص |
| | | قطع = رقعی (گالینگور) |
| | | مجموعه = |
| | | ترجمه به دیگر زبان‌ها = |
| | | ناشر = مکتبة جامع النقی العامة |
| | | محل نشر = کویت |
| | | تاریخ نشر = |
| | | نوبت چاپ = |
| | | شمارگان = |
| | | شابک = |
| | }} |
|
| |
|
| ==زندگی ==
| | '''اِقتصادُنا'''، کتابی از [[سید محمد باقر صدر]] در زمینه [[اقتصاد اسلامی]]. این کتاب نظریه‌های اقتصادی مارکسیسم و سرمایه‌داری را معرفی و نقد کرده و سپس مکتب اقتصادی اسلام را ارائه داده است. هدف از نگارش کتاب، بیان مبانی اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب بزرگ اقتصادی بوده است. نظریه [[منطقة الفراغ]]، از مهمترین دیدگاه‌های شهید صدر در زمینه اقتصاد اسلامی، در این کتاب مطرح شده است. از اقتصادنا، ترجمه‌هایی به زبان فارسی وجود دارد که کتاب اقتصاد ما ترجمه سیدمحمدمهدی برهانی و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، از جمله آنها است. |
| سید علی حسینی سیستانی، [[۱۳ مرداد]] [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]] ([[۹ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) در [[مشهد]] زاده شد. پدرش سید محمدباقر، از عالمان [[شیعه]] و مادرش فرزند سید رضا مهربانی سرابی بود. جدّ او سید علی سیستانی، از شاگردان [[میرزای شیرازی]] در [[نجف]] بود که در سال ۱۳۱۸ قمری به مشهد بازگشت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
|
| |
|
| ==تحصیل؛ از مشهد تا قم و نجف== | | == نویسنده == |
| سیستانی، تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در [[مشهد]] گذراند و از آغاز سال ۱۳۶۰ قمری، آموختن مقدمات علوم حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عرب را از ادیب نیشابوری، [[شرح لمعه]] و قوانین را از سید احمد مدرس یزدی، کتاب‌های سطوح عالی [[فقه]] و [[اصول فقه]] را از میرزا هاشم قزوینی، دروس [[فلسفه]] را از [[سیف الله ایسی میانجی]]، [[شیخ مجتبی قزوینی]] و [[میرزا مهدی اصفهانی]] آموخت. سید علی سیستانی، همچنین در [[درس خارج]] [[میرزا مهدی آشتیانی]] و [[میرزا هاشم قزوینی]] نیز حضور می‌یافت.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | [[سید محمدباقر صدر]](۱۳۱۳-۱۳۵۹ش) از فقهای معاصر شیعه است که نظریات جدیدی از جمله [[حق‌الطاعه]] و [[منطقة الفراغ]] را ارائه کرده است. او در دانش‌های اقتصاد، فلسفه و سیاست هم صاحب اندیشه و اثر است. صدر به عنوان اولین اندیشمند شیعه در زمینه اقتصاد اسلامی آثاری را تألیف کرده است. کتاب‌های [[اقتصادنا]] و [[البنک اللاربوی فی الاسلام]] را در راستای تبیین نظام اقتصاد اسامی و بانکداری بدون ربا تألیف کرد. همچنین در مجموعه مقالات [[الاسلام یقود الحیاة (کتاب)|الاسلام یقود الحیاة]] تصویری از اقتصاد جامعه اسلامی، تفاوت اقتصاد اسلامی با مارکسیستی و سرمایه داری و بیان شاخص‌های کلی و برنامه‌های تفصیلی اقتصادی ارائه کرده است. |
|
| |
|
| ===هجرت سه ساله به قم=== | | == جایگاه و اهمیت == |
| سید علی سیستانی، در سال ۱۳۶۸ قمری وارد [[قم]] شد و در درس [[خارج فقه]] و [[اصول]] [[آیت‌الله بروجردی]] حاضر شد. او همچنین در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] هم شرکت می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> | | سید محمدباقر صدر هدف از نگارش این کتاب تبیین نظام اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب اقتصادی بیان کرده است. نگارنده تلاشی ابتدایی برای بررسی عمیق اندیشه اقتصادی اسلام و ارائه آن به صورت نظام‌مند دانسته است.<ref>صدر، اقتصادنا، ۱۴۲۴ق، ص۴۳، ۴۴.</ref> |
| | با وجود گذشت بیش از نیم قرن از نگارش اقتصادنا، این کتاب هنوز مهمترین و رایج‌ترین کتاب در زمینه اقتصاد اسلامی است و در دانشگاه‌های مختلف جهان، از کتاب‌های مورد توجه در رشته اقتصاد اسلامی است. در جهان اسلام تدریس این کتاب به کشورهای شیعه محدود نشده است و در برخی از دانشگاه‌های کشورهای سنی مانند مصر هم تدریس می‌شود.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/4864/40480/ «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر؛ مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.]</ref> |
| | دکتر محمد مبارک، نوشته است: اقتصادنا، نظریه اقتصاد اسلامی را با بررسی احکام اسلام ارائه داده و ضمن حفظ اصالت فقهی، آن را به وسیله مفاهیم دانش اقتصاد، بیان کرده است.<ref>صدر، اقتصاد ما، مقدمه ناشر، ج۱، ۱۳۹۳ش، ص۱۰.</ref> |
|
| |
|
| او در این دوران با سید علی بهبهانی از پیروان مکتب فقهی محقق تهرانی، نامه‌نگاری‌هایی درباره [[قبله]]شناسی داشت و سرانجام سید علی بهبهانی در نامهای که [[۷ رجب]] ۱۳۷۰ق به سید علی سیستانی (که در آن زمان ۲۱ ساله بود) نوشت، او را «عمدة العلماء و نخبة الفقهاء المدققین» خواند و ادامه بحث را به دیدار حضوری موکول کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | == ساختار و فهرست == |
| | | فهرست کلی مطالب کتاب اقتصادنا به شرح زیر است: |
| ===هجرت به نجف=== | | {{ستون-شروع|۲}} |
| سید علی سیستانی در سال ۱۳۷۱ قمری به [[نجف]] رفت و در مدرسه بخارایی ساکن شد و در [[درس خارج]] [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]] حضور یافت و علاوه بر حضور طولانی در درس این دو، از مباحث [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] نیز استفاده می‌کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | * معرفی و نقد مارکسیسم |
| | | * معرفی و نقد سرمایه‌داری |
| ==اجتهاد و مرجعیت==
| | * شاخص‌های اصلی اقتصاد اسلامی |
| [[پرونده:Shahrodi- khoei-sistani.jpg|بندانگشتی|[[آیت‌الله سیستانی]] در کنار [[آیت‌الله خوئی]] و [[آیت‌الله سید محمد شاهرودی]] ]]
| | * فرایند دستیابی به مکتب اقتصادی |
| سید علی سیستانی در سال ۱۳۸۰ قمری، در ۳۱ سالگی، از دو استاد خود [[آیت‌الله خویی]] و [[شیخ حسین حلی]]، [[گواهی اجتهاد]] مطلق دریافت کرد. او تنها کسی بود که از شیخ حسین حلی، [[اجازه اجتهاد]] مطلق دریافت کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] هم در نوشته‌ای در تاریخ ۱۳۸۰ قمری، توانمندی سید علی سیستانی در [[علم رجال]] و حدیث را گواهی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | * نظریه توزیع پیش از تولید |
| | | * نظریه توزیع پس از تولید |
| آیت‌الله سیستانی، از [[۵ جمادی‌الثانی]] ۱۴۰۹ق، به خواست استاد خود [[آیت‌الله خویی]]، [[امام جماعت]] [[مسجد خضرا]] شد؛ تا پیش از آن، آیت‌الله خویی امام جماعت [[مسجد خضرا]] بود و به دلیل بیماری، آن را به شاگرد خود واگذار کرد. سید علی سیستانی، تا آخرین [[جمعه]] [[ذی الحجه]] [[سال ۱۴۱۴ هجری قمری|۱۴۱۴ق]]، و تا پیش از بسته شدن این مسجد از سوی دولت عراق (در زمان [[صدام حسین]])، امام جماعت این مسجد بود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | * نظریه تولید |
| | * مسئولیت دولت در اقتصاد اسلامی |
| | {{پایان}} |
|
| |
|
| سید علی سیستانی، پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]] در [[۸ صفر]] ۱۴۱۳ قمری، به [[مرجعیت]] رسید. درگذشت [[سید عبدالاعلی سبزواری]] و [[سید محمدرضا گلپایگانی]] در سال ۱۴۱۴ قمری، و درگذشت [[محمدعلی اراکی]] و [[سید محمد روحانی]]، بر مقلدان او افزود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه آیت‌الله سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| | == گزارش محتوا == |
|
| |
|
| ==فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی== | | === تعریف علم اقتصاد و سیستم اقتصادی === |
| [[پرونده:Namaze Sistani bar Khoei.jpg|بندانگشتی|300px|[[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر جنازه [[آیت‌الله خویی]]]]
| | به نظر نویسنده، برای درک کلمه اقتصاد لازم است که دو مفهوم علم اقتصاد و سیستم اقتصادی از هم تمییز داده شود و به تأثیر متقابل اندیشه علمی اقتصاد و اندیشه سیستمی آن توجه شود. |
| '''اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله خویی'''{{سخ}}پس از درگذشت [[آیت‌الله خویی]]، سید علی سیستانی که از مهمترین شاگردان وی بود، [[نماز میت]] را اقامه کرد. بر اساس سنت‌های حوزوی، کسی که بر پیکر مرجع درگذشته نماز می‌گزارد، جانشین اوست.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> گرچه به دلیل شرایط پیچیده و سخت [[شیعیان]] و [[حوزه علمیه نجف]] در دوران [[صدام]] و همچنین زنده بودن [[سید عبدالاعلی سبزواری]] تا [[۲۵ مرداد]] ۱۳۷۲ش، مرجعیت آیت‌الله سیستانی در خاموشی آغاز شد.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref> با این حال جعفر نطنزی، یکی از شاگردان [[آیت الله خویی]]، معتقد است که نماز آیت‌الله سیستانی بر پیکر استاد خود، نمی‌تواند حاوی معنای مذکور باشد؛ چرا که به گفته او «در نجف کسی نمانده بود.» نطنزی همچنین درباره [[تشییع]] آیت الله خویی و [[نماز میت|نماز]] آیت‌الله سیستانی بر پیکر او گفته است که «تشییعی نبود که سر و صدا باشد. جنازه آقای خویی را آوردند و ایشان نماز خواند و رفت. بعد هم حرکتی که دلالت بر [[مرجعیت]] ایشان بکند نداشت. چون مرد عاقلی است و بعد از ایشان هم آقا [[سید عبدالاعلی سبزواری|سید عبدالاعلی]] مرجع بود.»<ref>[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
| |
|
| |
|
| '''مشارکت در تغییر نظام و قوانین عراق'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از حمله نیروهای امریکایی به [[عراق]] و برانداختن دولت [[صدام حسین]]، هیچ گاه خواهان مقاومت در برابر سقوط صدام نشد. گرچه همواره از پذیرفتن مقامات امریکایی مانند جی گارنر و پل برمر پرهیز می‌کرد. او همچنین نقش کلیدی در تشویق مردم برای شرکت در انتخابات‌های مختلف برای تاسیس نظام جدید و تدوین قوانین جدید حاکم بر [[عراق]] داشت.<ref>[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816 «فقیهی برای همه اعصار»]، سایت دین‌آنلاین.</ref>
| | علم اقتصاد عبارت از علمی است که حیات اقتصادی و پدیده‌های آن را تفسیر می‌کند و به بیان ارتباط این پدیده ها را با اسباب کلی حاکم بر آن می‌پردازد. اما سیستم اقتصادی عبارت از اسلوبی است که جامعه در حیات اقتصادی و حل معضلات علمی از آن پیروی می‌کند. |
|
| |
|
| '''حل نزاع مقتدا صدر و نیروهای امریکایی و عراقی'''{{سخ}}توقیف روزنامه الحوزه که مواضع اسلامی و ضدامریکایی [[مقتدی صدر]] در آن منتشر می‌شد<ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref>، در سال [[سال ۱۳۸۳ هجری شمسی|۱۳۸۳ش]]، منجر به آغاز درگیری نظامی شبه‌نظامیان [[جیش المهدی]] با نیروهای امریکایی حاضر در عراق شد.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی.</ref> این بحران منجر به ورود تانک‌های ارتش امریکا به [[کربلا]]، و درگیری بین نیروهای امریکایی و طرفداران مقتدی صدر در شهرهای [[کربلا]]، [[نجف]] و [[کوفه]] شد و ده‌ها تن در جریان این درگیری‌ها کشته شدند.<ref>[http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش امریکا به کربلا»]، سایت شهید آوینی.</ref> درگیری‌های متعدد بین سپاه مهدی، نیروهای امریکایی و همچنین نیروهای عراقی، در اردیبهشت تا مرداد ۱۳۸۳ ادامه یافت و منجر به محاصره شهر نجف، وارد شدن آسیب به [[حرم امام علی(ع)]]، کشته شدن ده‌ها تن از ساکنان شهرهای شیعه‌نشین [[عراق]]، و سنگر گرفتن نیروهای جیش المهدی در [[حرم امام علی (ع)]] شد.<ref>[http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»]، انجمن بزرگ میلیتاری.</ref><ref>[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو.</ref> این بحران، سرانجام با ورود آیت‌الله سیستانی و طرح او برای حل مسالمت‌آمیز مسئله، [[۶ شهریور]] ۱۳۸۳ش پایان یافت. در این جریان، مسئولیت اداره [[حرم امام علی (ع)]] و [[مسجد کوفه]]، به مرجعیت واگذار شد.<ref>[http://shafaqna.com/persian/services/biography-elders/medical-travel/item/43020-سفر-درمانی-حضرت-آيت‌الله-سيستانی؛-بازگشت-به-عراق-و-حل-بحران-نجف-بخش-پایانی «سفر درمانی حضرت آیت‌الله سیستانی؛ بازگشت به عراق و حل بحران نجف]، خبرگزاری شفقنا.</ref>
| | به عقیده سید محمد باقر صدر مقصود از کلمه اقتصاد اسلامی، سیستم اقتصادی است |
|
| |
|
| '''[[فتوای جهاد علیه داعش]]'''{{سخ}}آیت‌الله سیستانی، پس از سقوط موصل در عراق و پیشروی گروه [[داعش]] به سوی مرکز و جنوب [[عراق]]، دفاع از کشور، ملت و مقدسات را واجب کفایی خواند و از شهروندانی که توانایی حمل سلاح و مبارزه با تروریست‌ها را دارند خواست به نیروهای امنیتی بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر.</ref> این خواسته آیت‌الله سیستانی که از سوی [[عبدالمهدی کربلایی]]، امام جمعه [[کربلا]] و نماینده سید علی سیستانی اعلام شد، گرچه یک فتوا نبود<ref>[http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»]، سایت بی‌بی‌سی.</ref>، اما بنابر تحلیل‌ها، کارکرد فتوا را داشت و موجب شد بسیاری به صفوف مبارزه با داعش بپیوندند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق».]، خبرگزاری مهر.</ref> <ref>[http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»]، خبرگزاری رسا.</ref>
| | === لزوم وجود سیستم اقتصادی برای جامعه === |
| [[پرونده:Sistani-pop1.jpg|بندانگشتی|دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در [[نجف]] ([[۱۶ اسفند]] [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|۱۳۹۹ش]])]]
| | به تحلیل نویسنده هیج جامعه‌‌ای بدون سیستم اقتصادی امکان وجود ندارد زیرا هر اجتماعی با تولید و توزیع ثروت مواجه است در نتیجه ناگزیر از انتخاب روشی است که بوسیله آن عملیات اقتصادی را تنظیم کند که همین روش‌ها، تشکیل دهنده سیستم اقتصادی هستند. برای شناخت سیستم اقتصادی لازم است که قوانین جبری طبیعی تاریخ را بشناسیم و مقتضیاتش را کشف کنیم. |
| '''ملاقات پاپ فرانسیس در منزل'''{{سخ}}
| |
| پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در جریان سفر به [[عراق]]، [[شنبه]] [[۱۶ اسفند]] [[۱۳۹۹ش]] به منزل آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف رفت و با وی ملاقات کرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد]، خبرگزاری ایرنا.</ref> آیت‌الله سیستانی در این دیدار درباره رنج‌های بسیاری از انسان‌ها در سرزمین‌های گوناگون و ظلم، سرکوب، فقر، سرکوب دینی و فکری و محرومیت از آزادی‌های اصلی و نبود عدالت اجتماعی به‌خصوص در منطقه خاورمیانه که دچار جنگ و خشونت است، سخن گفت و به تحریم‌های اقتصادی و آوارگی‌های اجباری در این منطقه و فلسطین پرداخت.<ref>[https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ]، خبرگزاری ایرنا.</ref>
| |
|
| |
|
| ==مؤسسات وابسته==
| | به باور صدر، در اسلام، مکتب اقتصادی اسلام بیان شده است، نه علم [[اقتصاد اسلامی]] و بنابراین اقتصاد اسلامی ارائه‌دهنده روشی عادلانه برای تنظیم زندگی اقتصادی است و هیچ‌گاه در پی اکتشافات علمی در حوزه اقتصاد نیست؛ برای مثال، اسلام در حجاز به دنبال کشف عوامل [[ربا|رِبا]] نبود؛ بلکه آن را ممنوع کرد و نظام جدیدی بر اساس [[مضاربه]] بنا نمود.<ref>حسینی حائری، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ص۲۲و۲۳.</ref> |
| مؤسسات و مراکز علمی و فرهنگی وابسته به آیت‌الله سیستانی، در نقاط مختلفی برپا شده است؛ از جمله [[قم]]، [[لندن]]، [[بیروت]]، [[استانبول]] و ایلام. برخی از این مراکز عبارتند از:
| |
| #'''موسسه امام علی(ع)''' در قم، در سال ۱۳۷۳ش<ref>[http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی موسسه»]، سایت مؤسسه امام علی(ع).</ref> و با هدف ترجمه و نشر کتاب‌های اسلامی و معارف ائمه تاسیس شد و کتاب‌هایی به ۲۵ زبان زنده دنیا چاپ کرده است. این موسسه، نمایندگی‌هایی در [[لندن]] و [[بیروت]] دارد که به ترتیب در سال ۱۴۱۶ و ۱۴۱۷ قمری تاسیس شده‌اند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «موسسه امام علی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''موسسه فرهنگی آل البیت(ع)''' در استانبول، در سال ۱۳۸۰ش و با هدف احیای فرهنگ اهل بیت و آشنا کردن مردم با این مکتب و حفظ ارزش‌های اسلامی و مذهبی در [[ترکیه]] تاسیس شد. برگزاری کلاس‌های قرآنی و عقیدتی، برگزاری مراسم مذهبی، تاسیس اولین کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) در ترکیه، برگزاری سمینارهای دینی و مذهبی، ترجمه و نشر کتب و مجلات دینی، از اقدامات این موسسه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «موسسه فرهنگی آل البیت (ع) - استانبول»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> نمایندگی این موسسه در کشور آلمان، از سال ۱۳۸۴ش آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «موسسه فرهنگی آل البیت (ع) - برلین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''مرکز پژوهش‌های اعتقادی''' قم، با بخش‌هایی از جمله کتابخانه، هیئت ردّ شبهات، توجه به هدایت‌شدگان، اسناد و مدارک، همایش‌های اعتقادی و اینترنت، در حال فعالیت است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی''' در قم، با هدف ایجاد بانک اطلاعات اعتقادی از مصادر شیعه و سنی تاسیس شده و اقدام به جمع‌آوری و تحقیق در سه هزار جلد کتاب برای تالیف دائرة المعارف عقایدی کرده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی (ص) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''[[مرکز احیای میراث اسلامی]]''' در قم، با هدف جمع‌آوری مصادر و منابع خطی فعالیت می‌کند.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی''' در [[قم]]، در سال ۱۴۱۸ قمری تاسیس شده و آموزش‌هایی در زمینه نجوم، منظومه شمسی، علم فلک اسلامی و فیزیک نجومی ارائه می‌کند. تاسیس دانشکده فلکی نجومی و کتابخانه تخصصی نجومی، ترجمه مقالات نجومی، ساخت رصدخانه، چاپ آثار دانشمندان اسلامی درباره نجوم، و چاپ تقویم نجومی، از فعالیت‌های این مرکز است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''مجتمع فرهنگی امام صادق(ع)''' در [[بیروت]]، در سال ۱۳۸۵ش راه‌اندازی شد. دفتر پاسخ به سوالات شرعی، کتابخانه، و سالن همایش، در این مجتمع فعال است. علاوه بر این، یکی از اهداف این مرکز، ارائه خدمات خیریه اجتماعی و فرهنگی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| #'''مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت''' قم، در بهار ۱۳۷۷ش تاسیس شد و راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی با عنوان «الشیعه» در نشانی http://www.al-shia.org ، با هدف نشر ارزش‌های شیعه و معارف اهل بیت<ref>[http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، یکی از اقدامات آن بود.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> این پایگاه اینترنتی به ۲۹ زبان فعال است.<ref>نگاه کنید به پایگاه اینترنتی الشیعه: al-shia.org</ref> مراکزی به همین نام در نجف<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع)- شبکه کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، کاظمین<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت (ع) - شبکه کاظمین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> [[اصفهان]]، تهران و ایلام<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم با هدف بهره‌برداری از خدمات اینترنتی در راستای تبلیغ اسلام و تشیع راه‌اندازی شده است.
| |
| #'''کتابخانه‌های تخصصی''' در قم، یکی دیگر از مراکز مورد حمایت آیت‌الله سیستانی است که در موضوعات مختلفی فعالیت می‌کنند:
| |
| :::::* [[کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی]] قم، در سال ۱۴۱۸ق با بیش از ۱۵ هزار جلد کتاب به زبان فارسی و عربی آغاز به کار کرد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم».]</ref>
| |
| :::::* [[کتابخانه تخصصی علوم حدیث]] قم، در سال ۱۴۱۸ق تاسیس شد و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات [[حدیث]] شیعه، [[رجال]] و [[درایه]]، فرهنگ‌نامه‌ها و لغتنامه‌ها، مصادر حدیث به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و آلمانی و همچنین مجله‌های حدیثی است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| :::::* [[کتابخانه تخصصی فقه و اصول]] قم، در سال ۱۴۲۰ قمری ([[سال ۱۳۷۸ هجری شمسی|۱۳۷۸ش]]<ref>«[https://rasanews.ir/fa/news/465367 جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی]»، خبرگزاری رسا.</ref>) با ۱۵ هزار جلد کتاب و ۱۵۸۰ مجله تخصصی راه‌اندازی شده و حاوی کتاب‌هایی در موضوعات فقه، اصول، رجال و حقوق است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| :::::* [[کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام]] قم، حاوی کتاب‌هایی در موضوعاتی از قبیل فلسفه، کلام، منطق، تاریخ، حکمت، عرفان و مذاهب فلسفی و ادیان مختلف است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| :::::* کتابخانه تخصصی ادبیات قم، در سال ۱۴۱۸ قمری تاسیس شد و بیش از ۴۵ هزار جلد کتاب فارسی و عربی دارد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
| :::::* [[کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]] در قم، با چهار هزار کتاب در [[سال ۱۳۷۴ش]] تاسیس شد و کتاب‌های آن در سال ۱۳۹۰ش، ۱۱۵ هزار جلد بوده است. تاکنون ۱۶ عنوان کتاب از سوی این کتابخانه منتشر شده است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>
| |
|
| |
|
| دفتر آیت‌الله سیستانی، همچنین مراکزی را برای ارائه خدمات اجتماعی، در نقاط مختلف راه‌اندازی کرده است:
| | === منطقة الفراغ === |
| #'''مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم''' در [[نجف]]، با هدف اسکان طلاب حوزه علمیه راه‌اندازی شده و شامل واحدهای مسکونی، مهد کودک، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، مراکز بهداشتی و تجاری و همچنین خدمات فرهنگی مانند کتابخانه است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم ـ نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع فرهنگی مسکونی آیت‌الله سیستانی در [[قم]] نیز با هدف اسکان طلاب [[حوزه علمیه قم]]، در سال ۱۴۱۶ قمری راه‌اندازی شد.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> دفتر آیت‌الله سیستانی همچنین در ساخت مجتمع مسکونی مهدیه قم که یکی دیگر از محل‌های سکونت طلاب [[حوزه علمیه قم]] است، مشارکت داشته است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> مجتمع مسکونی ثامن الحجج (ع) در مشهد<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه السلام) ـ مشهد»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و مجتمع مسکونی امام هادی (ع) در قم<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی (ع) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> هم از همین نمونه‌اند.
| | {{اصلی|منطقة الفراغ}} |
| #'''مدرسه‌های علمیه''' بلاغی<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و نجم الائمه<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> در نجف، مدرسه قرآنی کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref> و همچنین مدرسه حضرت رقیه (س) در [[کربلا]] برای یتیمان<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، زیر نظر دفتر آیت‌الله سیستانی ساخته شده و اداره می‌شود.
| | نظریه منطقة الفراغ، از مهمترین دیدگاه‌های مطرح‌شده در اقتصادنا و از ابتکارات [[شهید صدر]] است. بر طبق این نظریه، اسلام در مواردی به دولت اسلامی اجازه می‌دهد که با توجه به نیازهای زمان، حکم و قانون وضع کند. شهید صدر این حوزهٔ قانون‌گذاری را منطقة الفراغ نامیده و برخی از قانون‌های وضع‌شده توسط [[پیامبر(ص)]] را هم از این باب دانسته است؛ نه بدین لحاظ که پیامبر خدا بوده است.<ref>صدر، اقتصادنا، ۱۴۲۴ق، ص۴۴۳، ۴۴۴؛ صدر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم ژرفا، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۴۱، ۴۲.</ref> |
| #'''درمانگاه‌های خیریه''' امام صادق (ع) در قم<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه السلام) - قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (ع) در ایلام<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه السلام) ـ ایلام»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، درمانگاه تخصصی امام حسین (ع) در کربلا<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه السلام) ـ کربلا»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم‌پزشکی جواد الائمه (ع) در [[قم]]<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه السلام) ـ قم»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، و همچنین موسسه رفاه اجتماعی العین که با هدف حمایت از یتیمان و مراقبت از آنها تاسیس شده<ref>[http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی.</ref>، بخشی دیگر از اقدامات اجتماعی دفتر آیت‌الله سیستانی است.
| |
|
| |
|
| ==آثار== | | == دیدگاه‌ها دربارهٔ کتاب == |
| {{اصلی|فهرست آثار سید علی سیستانی}}
| | به باور برخی، اقتصادنا نسبت به دیگر کتاب‌های محمدباقر صدر، کتابی ممتاز است؛ چراکه در زمانی نوشته شد که اندیشه‌های لیبرالیستی و مارکسیستی در کشورهای عربی و اسلامی رواج داشت و این مسئله مطرح بود که آیا اسلام هم طرحی برای رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی دارد.<ref>سلمان، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، ص۲۵۳.</ref> همچنین به لحاظ سطح، موضوع و روشْ کاری نو، جدی و بنیادین در زمینه مباحث اسلامی حوزوی بوده است.<ref>سلمان، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، ص۲۵۴.</ref> |
| [[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]]، در زمینه‌های [[فقه]]، [[اصول فقه]]، [[حدیث‌شناسی|حدیث]] و [[علم رجال|رجال]] دارای تألیفات و تقریراتی است. مجموعه تقریرات او در در وبگاه «تقریرات» جمع‌آوری و قابل دریافت است.<ref>[http://ijtihadnet.ir/انتشار-تقریرات-جدید-از-دروس-خارج-آیت/ انتشار تقریرات جدید از دروس خارج آیت‌الله سیستانی]، وبگاه شبکه اجتهاد</ref>
| |
|
| |
|
| == شاگردان ==
| | نقدهایی هم به کتاب مطرح شده است؛ ازجمله گفته‌اند که اقتصادنا به مسائل کاربردی توجه نداشته و برنامه‌ای عملی برای مدیریت نهادهای اقتصادی جامعه ارائه نداده است.<ref>جداری عالی، «نقد کتاب اقتصادنا»، ص۱۶۷.</ref> برخی نیز درخصوص نظریه منطقة الفراغ که در کتاب اقتصادنا مطرح شده است، اشکالاتی مطرح کرده‌اند.<ref>حسینی، بازشناسی، «تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، ص۹۶.</ref> |
| از جمله افرای که در دروس آیت‌الله سیستانی شرکت کردند:
| |
| {{ستون|۳}}
| |
| # [[سید محمدرضا سیستانی]]
| |
| # [[سید محمدباقر سیستانی]]
| |
| # [[سید مرتضی مهری]]
| |
| # [[سید محمدعلی ربانی]]
| |
| # [[سید هاشم هاشمی]]
| |
| # [[ سید منیر سید عدنان القطیفی]]
| |
| # [[مهدی مروارید]]
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | == پانویس == |
| {{پانویس2}} | | {{پانویس}} |
|
| |
|
| ==منابع== | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * [http://mobahesat.ir/5470 «آیت‌الله العظمی سیستانی و اختلاف الحدیث»]، سایت مباحثات، تاریخ درج مطلب: ۲۴ آبان ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | | * اسلامی، رضا، «مکتب اصولی شهید آیت الله صدر»، پژوهش و حوزه، ش۲۷و۲۸، ۱۳۸۵ش. |
| *[http://www.rasanews.ir/textversion/detail/news/209461/23 «آیت‌الله سیستانی فتوای جهاد صادر کرد»]، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | *[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/4864/40480/ «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر: مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.] |
| * [http://www.al-shia.org/ پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه] | | * جداری عالی، محمد، «نقد کتاب اقتصادنا»، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش. |
| * «[https://rasanews.ir/fa/news/465367 جامع‌ترین کتابخانه فقه و اصول تحت اشراف آیت الله سیستانی]»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آذر ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ش.
| | * حسینی، سید علی، «بازشناسی، تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، اندیشه صادق، ش۶و۷، ۱۳۸۱ش. |
| *[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1928768/ «خداحافظی مقتدا صدر از سیاست؛ نگاهی به زندگی وی»]، سایت دیپلماسی ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | * حسینی حائری، سیدکاظم، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ترجمه احمدعلی یوسفی، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش. |
| *[http://www.aviny.com/news/83/02/19/03.aspx «درگیری خونین در نجف، ورود تانک‌های ارتش امریکا به کربلا»]، سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | * حسینی حائری، سیدکاظم، زندگی و افکار شهید صدر، ترجمه حسن طارمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش. |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1428/ «درمانگاه تخصصی امام حسین (علیه‌السلام) کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | * خسروپناه، عبدالحسین، «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، ذهن، ش۱، ۱۳۸۳ش. |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1427/ «درمانگاه خیریه امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) ایلام»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | * سلمان، حسن، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، الاجتهاد، ش۳۷، ۱۴۱۸ق. |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1426/ «درمانگاه خیریه امام صادق (علیه‌السلام) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش. | | * فضل الله، سید محمدحسین، «شهید صدر در بستر اندیشه و عمل: او به شکلی طبیعی در جایگاه مرجعیت قرار گرفت»، در مجله شاهد یاران، شماره ۱۸، اردیبهشت ۱۳۸۶. |
| * [http://www.sistani.org/persian/data/3/ «زندگی‌نامه حضرت آیت‌الله سید علی حسینی سیستانی»]، سایت رسمی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | | * صدر، سیدمحمدباقر، اقتصادنا، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للامام الشهید الصدر، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ق. |
| *[http://www.snn.ir/mobile/mobiledetail/News/468725/179 صالح، سها، «ستارگان علمی و جهادی در عراق چه کسانی هستند؟»]، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آذر ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| | * صدر، سیدمحمدباقر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، قم، پژوهشگاه علمی‌تخصصصی شهید صدر، ۱۳۹۳ش. |
| *سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج۱، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۵ق.
| | * لاریجانی، صادق، «نظریه حق الطاعة»، پژوهش‌های اصولی، ش۱، ۱۳۸۱ش. |
| *سیستانی، سید علی، قاعدة لا ضرر و لا ضرار، قم، مکتب سماحة آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.
| |
| *سیستانی، سید علی، الرافد فی علم الاصول، قم، مکتب آیةالله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۴ق. | |
| *[http://www.military.ir/forums/topic/27417-شروع-و-پایان-جیش‌المهدی،-گروه-نظامی-جریان-صدر/ «شروع و پایان جیش المهدی، گروه نظامی جریان صدر...»]، سایت میلیتاری، تاریخ درج مطلب: ۱۷ آوریل ۲۰۱۴م، تاریخ بازدید:.
| |
| *[http://www.dinonline.com/doc/interview/fa/4564/ «شیعه با وجود آیت‌الله سیستانی احساس عزت می‌کند»]، گفتگو با جعفر نطنزی، سایت دین‌آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://farsi.al-shia.org/دسته/گوناگون/معرفی/ «صفحه معرفی سایت»]، پایگاه اطلاع‌رسانی الشیعه، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *فتحی، علی اشرف، «[http://www.dinonline.com/doc/news/fa/3816/ فقیهی برای همه اعصار]»، در سایت دین‌آنلاین، ۳۰ خرداد ۱۳۹۳ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/556/ «کتابخانه تخصصی ادبیات - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/558/ «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/552/ «کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/553/ «کتابخانه تخصصی علوم حدیث - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/554/ «کتابخانه تخصصی فقه و اصول - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/555/ «کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1424/ «مجتمع مسکونی امام هادی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1421/ «مجتمع فرهنگی مسکونی حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی (دام ظله) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1420/ «مجتمع فرهنگی مسکونی مدینة العلم نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1423/ «مجتمع مسکونی ثامن الحجج (علیه‌السلام) مشهد»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1422/ «مجتمع مسکونی مهدیه - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1432/ «مدرسه حضرت رقیه (علیها السلام) برای ایتام کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1434/ «مدرسه دینی نجم الائمه - نجف اشرف»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/24539/ «مدرسه علامه بلاغی - نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1431/ «مدرسه قرآنی کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/ «مراکز و موسسات»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/568/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه کاظمین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/567/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع)- شبکه کربلا»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/566/ «مرکز اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - شبکه نجف اشرف»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1429/ «مرکز تخصصی و فوق تخصصی چشم پزشکی جواد الائمه (علیه‌السلام) قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/565/ «مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل البیت(ع) - قم»، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، بازدید شده در ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/564/ «مجتمع فرهنگی امام صادق(ع) - بیروت»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش. | |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/561/ «مرکز احیای میراث اسلامی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/559/ «مرکز پژوهش‌های اعتقادی - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/563/ «مرکز پژوهش‌های فلکی - نجومی - قم»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/560/ «مرکز تحقیقات اسلامی المصطفی(ص) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.alimamali.com/html/far/about/index.html «معرفی موسسه»]، پایگاه اینترنتی موسسه امام علی(ع)، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.bbc.com/persian/blogs/2016/05/160526_l44_nazeran_sistani_iraq_falluja معموری، علی، «نقش آیت‌الله سیستانی در افزایش مسئولیت اخلاقی در جنگ با داعش»، سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/547/ «موسسه امام علی(ع) - قم»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/social-service/1430/ «مؤسسه رفاه اجتماعی العین»]، پایگاه اینترنتی دفتر آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/550/ «موسسه فرهنگی آل البیت(ع) - استانبول»]، پایگاه اینترنتی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.sistani.org/persian/institute/551/ «موسسه فرهنگی آل البیت(ع) - برلین»]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[http://www.mehrnews.com/news/2780657/ «نقش فتوای جهادی آیت‌الله سیستانی در جلوگیری از تجریه عراق»]، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۶ خرداد ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش.
| |
| *[https://www.irna.ir/news/84253548/پاپ-فرانسیس-با-آیت-الله-سیستانی-در-نجف-اشرف-ملاقات-کرد پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف ملاقات کرد، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
| |
| * [https://www.irna.ir/news/84253753/بیانیه-دفتر-آیت-الله-العظمی-سیستانی-از-دیدار-پاپ بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی از دیدار پاپ، خبرگزاری ایرنا.]، تاریخ انتشار خبر: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ش.
| |
| * یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، با تعلیقه سید علی سیستانی، بیروت، دارالمورخ العربی، ۱۴۳۱ق.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
| {{مراجع تقلید شیعه}}
| |
| {{جبهه مقاومت}}
| |
| {{فقیهان شیعه (قرن ۱۵ قمری)}}
| |
|
| |
|
| |
| <onlyinclude>{{درجه‌بندی
| |
| | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| |
| | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| |
| | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| |
| | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| |
| | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
| |
| | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
| |
| | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
| |
| | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| |
| | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| |
| | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| |
| | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->ندارد
| |
| | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| |
| | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| |
| | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| |
| | توضیحات =
| |
| }}</onlyinclude>
| |
|
| |
| [[رده:مراجع تقلید ساکن نجف]]
| |
| [[رده:مراجع تقلید قرن ۱۴ (شمسی)]]
| |
| [[رده:مراجع تقلید قرن ۱۵ (قمری)]]
| |
| [[رده:شاگردان سید ابوالقاسم خویی]]
| |
| [[رده:شاگردان آیت‌الله بروجردی]]
| |
| [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
| |
| [[رده:شاگردان سید محسن طباطبائی حکیم]]
| |
| [[رده:سادات حسینی]]
| |
| [[رده:شاگردان حسین حلی]]
| |
| [[رده:شاگردان سید محمد حجت کوه‌کمری]]
| |
| [[رده:مدرسان حوزه علمیه نجف قرن ۱۴ (شمسی)]]
| |
| [[رده:دانش‌آموختگان حوزه علمیه نجف (پس از سال ۱۲۰۰ قمری)]]
| |
| [[رده:دانش‌آموختگان حوزه علمیه قم (پس از سال ۱۳۰۰ شمسی)]]
| |
| اقتصادنا |
|---|
 |
|
| نویسنده | سید محمدباقر صدر |
|---|
| موضوع | فقه اقتصاد |
|---|
| سبک | گزارشی تحلیلی |
|---|
| زبان | عربی |
|---|
| تعداد جلد | یک |
|---|
| تعداد صفحات | ۹۰۰ص |
|---|
| قطع | رقعی (گالینگور) |
|---|
|
| ناشر | مکتبة جامع النقی العامة |
|---|
| محل نشر | کویت |
|---|
اِقتصادُنا، کتابی از سید محمد باقر صدر در زمینه اقتصاد اسلامی. این کتاب نظریه‌های اقتصادی مارکسیسم و سرمایه‌داری را معرفی و نقد کرده و سپس مکتب اقتصادی اسلام را ارائه داده است. هدف از نگارش کتاب، بیان مبانی اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب بزرگ اقتصادی بوده است. نظریه منطقة الفراغ، از مهمترین دیدگاه‌های شهید صدر در زمینه اقتصاد اسلامی، در این کتاب مطرح شده است. از اقتصادنا، ترجمه‌هایی به زبان فارسی وجود دارد که کتاب اقتصاد ما ترجمه سیدمحمدمهدی برهانی و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، از جمله آنها است.
نویسنده
سید محمدباقر صدر(۱۳۱۳-۱۳۵۹ش) از فقهای معاصر شیعه است که نظریات جدیدی از جمله حق‌الطاعه و منطقة الفراغ را ارائه کرده است. او در دانش‌های اقتصاد، فلسفه و سیاست هم صاحب اندیشه و اثر است. صدر به عنوان اولین اندیشمند شیعه در زمینه اقتصاد اسلامی آثاری را تألیف کرده است. کتاب‌های اقتصادنا و البنک اللاربوی فی الاسلام را در راستای تبیین نظام اقتصاد اسامی و بانکداری بدون ربا تألیف کرد. همچنین در مجموعه مقالات الاسلام یقود الحیاة تصویری از اقتصاد جامعه اسلامی، تفاوت اقتصاد اسلامی با مارکسیستی و سرمایه داری و بیان شاخص‌های کلی و برنامه‌های تفصیلی اقتصادی ارائه کرده است.
جایگاه و اهمیت
سید محمدباقر صدر هدف از نگارش این کتاب تبیین نظام اقتصاد اسلامی و تفاوت آن با دیگر مکاتب اقتصادی بیان کرده است. نگارنده تلاشی ابتدایی برای بررسی عمیق اندیشه اقتصادی اسلام و ارائه آن به صورت نظام‌مند دانسته است.[۱]
با وجود گذشت بیش از نیم قرن از نگارش اقتصادنا، این کتاب هنوز مهمترین و رایج‌ترین کتاب در زمینه اقتصاد اسلامی است و در دانشگاه‌های مختلف جهان، از کتاب‌های مورد توجه در رشته اقتصاد اسلامی است. در جهان اسلام تدریس این کتاب به کشورهای شیعه محدود نشده است و در برخی از دانشگاه‌های کشورهای سنی مانند مصر هم تدریس می‌شود.[۲]
دکتر محمد مبارک، نوشته است: اقتصادنا، نظریه اقتصاد اسلامی را با بررسی احکام اسلام ارائه داده و ضمن حفظ اصالت فقهی، آن را به وسیله مفاهیم دانش اقتصاد، بیان کرده است.[۳]
ساختار و فهرست
فهرست کلی مطالب کتاب اقتصادنا به شرح زیر است:
- معرفی و نقد مارکسیسم
- معرفی و نقد سرمایه‌داری
- شاخص‌های اصلی اقتصاد اسلامی
- فرایند دستیابی به مکتب اقتصادی
- نظریه توزیع پیش از تولید
- نظریه توزیع پس از تولید
- نظریه تولید
- مسئولیت دولت در اقتصاد اسلامی
گزارش محتوا
تعریف علم اقتصاد و سیستم اقتصادی
به نظر نویسنده، برای درک کلمه اقتصاد لازم است که دو مفهوم علم اقتصاد و سیستم اقتصادی از هم تمییز داده شود و به تأثیر متقابل اندیشه علمی اقتصاد و اندیشه سیستمی آن توجه شود.
علم اقتصاد عبارت از علمی است که حیات اقتصادی و پدیده‌های آن را تفسیر می‌کند و به بیان ارتباط این پدیده ها را با اسباب کلی حاکم بر آن می‌پردازد. اما سیستم اقتصادی عبارت از اسلوبی است که جامعه در حیات اقتصادی و حل معضلات علمی از آن پیروی می‌کند.
به عقیده سید محمد باقر صدر مقصود از کلمه اقتصاد اسلامی، سیستم اقتصادی است
لزوم وجود سیستم اقتصادی برای جامعه
به تحلیل نویسنده هیج جامعه‌‌ای بدون سیستم اقتصادی امکان وجود ندارد زیرا هر اجتماعی با تولید و توزیع ثروت مواجه است در نتیجه ناگزیر از انتخاب روشی است که بوسیله آن عملیات اقتصادی را تنظیم کند که همین روش‌ها، تشکیل دهنده سیستم اقتصادی هستند. برای شناخت سیستم اقتصادی لازم است که قوانین جبری طبیعی تاریخ را بشناسیم و مقتضیاتش را کشف کنیم.
به باور صدر، در اسلام، مکتب اقتصادی اسلام بیان شده است، نه علم اقتصاد اسلامی و بنابراین اقتصاد اسلامی ارائه‌دهنده روشی عادلانه برای تنظیم زندگی اقتصادی است و هیچ‌گاه در پی اکتشافات علمی در حوزه اقتصاد نیست؛ برای مثال، اسلام در حجاز به دنبال کشف عوامل رِبا نبود؛ بلکه آن را ممنوع کرد و نظام جدیدی بر اساس مضاربه بنا نمود.[۴]
منطقة الفراغ
نظریه منطقة الفراغ، از مهمترین دیدگاه‌های مطرح‌شده در اقتصادنا و از ابتکارات شهید صدر است. بر طبق این نظریه، اسلام در مواردی به دولت اسلامی اجازه می‌دهد که با توجه به نیازهای زمان، حکم و قانون وضع کند. شهید صدر این حوزهٔ قانون‌گذاری را منطقة الفراغ نامیده و برخی از قانون‌های وضع‌شده توسط پیامبر(ص) را هم از این باب دانسته است؛ نه بدین لحاظ که پیامبر خدا بوده است.[۵]
دیدگاه‌ها دربارهٔ کتاب
به باور برخی، اقتصادنا نسبت به دیگر کتاب‌های محمدباقر صدر، کتابی ممتاز است؛ چراکه در زمانی نوشته شد که اندیشه‌های لیبرالیستی و مارکسیستی در کشورهای عربی و اسلامی رواج داشت و این مسئله مطرح بود که آیا اسلام هم طرحی برای رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی دارد.[۶] همچنین به لحاظ سطح، موضوع و روشْ کاری نو، جدی و بنیادین در زمینه مباحث اسلامی حوزوی بوده است.[۷]
نقدهایی هم به کتاب مطرح شده است؛ ازجمله گفته‌اند که اقتصادنا به مسائل کاربردی توجه نداشته و برنامه‌ای عملی برای مدیریت نهادهای اقتصادی جامعه ارائه نداده است.[۸] برخی نیز درخصوص نظریه منطقة الفراغ که در کتاب اقتصادنا مطرح شده است، اشکالاتی مطرح کرده‌اند.[۹]
پانویس
منابع
- اسلامی، رضا، «مکتب اصولی شهید آیت الله صدر»، پژوهش و حوزه، ش۲۷و۲۸، ۱۳۸۵ش.
- «تأملی بر اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر: مرجع اقتصاد اسلامی در اندیشه شهید محمد باقر صدر»، پگاه حوزه، ۱ اردیبهشت ۱۳۸۶، ش۲۰۵.
- جداری عالی، محمد، «نقد کتاب اقتصادنا»، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش.
- حسینی، سید علی، «بازشناسی، تحلیل و نقد نظریه منطقه الفراغ»، اندیشه صادق، ش۶و۷، ۱۳۸۱ش.
- حسینی حائری، سیدکاظم، «اقتصاد اسلامی و روش کشف آن از دیدگاه شهید صدر رحمه الله»، ترجمه احمدعلی یوسفی، اقتصاد اسلامی، ش۱، ۱۳۸۰ش.
- حسینی حائری، سیدکاظم، زندگی و افکار شهید صدر، ترجمه حسن طارمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
- خسروپناه، عبدالحسین، «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، ذهن، ش۱، ۱۳۸۳ش.
- سلمان، حسن، «اقتصادنا (محمدباقر صدر)»، الاجتهاد، ش۳۷، ۱۴۱۸ق.
- فضل الله، سید محمدحسین، «شهید صدر در بستر اندیشه و عمل: او به شکلی طبیعی در جایگاه مرجعیت قرار گرفت»، در مجله شاهد یاران، شماره ۱۸، اردیبهشت ۱۳۸۶.
- صدر، سیدمحمدباقر، اقتصادنا، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للامام الشهید الصدر، قم، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- صدر، سیدمحمدباقر، اقتصاد ما، ترجمه سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، قم، پژوهشگاه علمی‌تخصصصی شهید صدر، ۱۳۹۳ش.
- لاریجانی، صادق، «نظریه حق الطاعة»، پژوهش‌های اصولی، ش۱، ۱۳۸۱ش.
