|
|
| (۱۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[فقه روابط بینالملل]]
| |
|
| |
|
| == کتابها ==
| |
| # فقه روابط بینالملل، سیدمحمد ساداتینژاد، اصفهان، انتشارات مجلس افروز، ۱۴۰۳ش.
| |
| # فقه روابط بینالملل: مروری بر نظرات فقهی ۶ فقیه شیعه در حوزه روابط بینالملل، سیدمحمد ساداتینژاد، اصفهان، انتشارت مجلس افروز، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98630112.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا بببینید]
| |
| # بررسی فقهی اصل در روابط خارجی دولت اسلامی، سیدجواد ورعی، قم، انتشارات پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/90/90c10806.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا بببینید]
| |
| # صلح و منازعه در روابط خارجی دولت اسلامی، حسین ارجینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۷ش.
| |
| # فقه روابط بینالملل، سیدمحمد ساداتینژاد، اصفهان، انتشارات مجلس افروز، ۱۴۰۳ش.
| |
| # فقه روابط بینالملل: مروری بر نظرات فقهی ۶ فقیه شیعه در حوزه روابط بینالملل، سیدمحمد ساداتینژاد، اصفهان، انتشارت مجلس افروز، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98630112.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا بببینید]
| |
| # بررسی فقهی اصل در روابط خارجی دولت اسلامی، سیدجواد ورعی، قم، انتشارات پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/90/90c10806.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا بببینید]
| |
| # صلح و منازعه در روابط خارجی دولت اسلامی، حسین ارجینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۷ش.
| |
|
| |
|
| ==مقالهها==
| | مساله فراموش شده. دنیا. زندگی. مرگ. قبر . برزخ. قیامت |
|
| |
|
| == پایاننامهها ==
| | قبر. دنیا . مرگ قیامت |
| # استلزامات فقهی نظریه مقاومت در روابط بینالملل، محمدقیوم عرفانی، دکتری، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e88ebb8c8b86b17af604f695e131589c اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # جایگاه بینالمللی جمهوری اسلامی ایران بر طبق قواعد فقه سیاسی، محمدرضا سهرابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/428877c445729ab6d299e24ee0d6e457 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # روششناسی فقه روابط بینالملل با تأکید بر اندیشه امام خمینی (ره)، زهرا افراسیابی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیتاللهالعظمی بروجردی (ره)، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c907012a2a365a3bd1542a389572c65b اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # اولویت بندی کنشهای سیاست خارجی از منظر فقه اسلامی، محمدمهدی کوهکن، دکتری، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c5092b4edf0831a9a7e336ba14d62c8a اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی امت واحده در نظریه اسلامی روابط بین الملل، سمیه چیتی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7341bede5f21ee881ad9a0190cae02b1 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # جایگاه قاعده نفی سبیل در فقه روابط بینالملل، ابوالفضل نوریان نجف آبادی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b4ecd06f25f28d4e295049000a3aa070 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # تبیین نظریهٔ قدرت در فقه سیاسی و نتایج راهبردی آن در روابط بینالملل، محمد علی جوادی، دکتری، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید
| |
| # ظرفیتهای فقه و سیاست جهانی، علیرضا نائیج، دکتری، پردیس دانشگاهی، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ec7c30434da2d4e9051f863321638855 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی سیاست خارجی پیامبر (ص) از دیدگاه فقه روابط بینالملل، محمدعلی نعماء، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/09408aeb0577a1a6345c3de551018809 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # بازخوانی اصول و قواعد فقهی حاکم بر مناسبات و روابط بینالملل، سمیرا کافی، کارشناسی ارشد، دانشکده اصول الدین مرکز قم، دانشکده اصول الدین، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/b95e79e27d805832e594191d1ecdbdc9 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # راهبردها و راهکارهای مهار قدرت در عرصه روابط بینالملل با تأکید بر فقه اسلامی، محمدموسی اکبری، دکتری، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a4c4912c33df7dbb20fd58e65c881572 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی تطبیقی سیاست خارجی پیامبر (ص) از دیدگاه فقه و روابط بینالملل (حقوق معاهدات و دیپلماسی در حکومت نبوی با رویکرد فقهی)، محمدعلی نعماء، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6aea1b29b48f06ed01aae2e071709402 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # موضع اهل بیت (ع) نسبت به مصونیت دیپلماتیک در قوانین بین الملل، علی مقدسی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه تخصصی فقه و معارف اسلامی، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4db817ff571ed064011616cbfd485724 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # بررسی مبانی روابط بینالملل دولت اسلامی از منظر فقه فریقین، علی دلفانی، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلام، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8b27c5ffa1cec37e0119fbde49993138 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| # رابطه دین و دولت در فقه شیعه در قلمرو سیاست خارجی، عذرا کبیری، کارشناسی ارشد، ابوالفضل نوریان نجف آبادی، دانشکده ادبیات و علوم انسانیدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، ۱۳۹۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4882a53524c5a8f6c612bdfdd4c8879b اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| ##
| |
|
| |
|
|
| |
|
| | شیخ صدوق در جلد دوم کتاب «عيون اخبار الرضا» این ماجرا را از زبان «حسن بن جهم» چنین نقل میکند: |
| | |
| | امام رضا علیه السلام می فرمایند:« باور و اقرار به چند مفهوم، نشانه ایمان است: هرکس به یگانگی خدا و … و رجعت اقرار کند و به معراج و سوال و جواب در قبر و روز جزا و حساب در روز قیامت ایمان داشته باشد، مومن راستین و از شیعیان ما است. [۱۹] |
|
| |
|
| | == اهمیت مساله == |
| | از کجا بفهمیم مهمه؟ تکرار بسیار زیاد ۲۰۰ روایت دعاهای معتبر |
|
| |
|
| | ۱. یا لیتنا کنا معکم |
|
| |
|
| | ۲. کداممون دوست در دارم در دنیا با ایمه زندگی کنیم |
|
| |
|
| | ۳. باعث کمالات میشه ظرفیتها پر نشده |
|
| |
|
| | ۴. فراموش شده افسانه شده |
|
| |
|
| | = . مقدمه = |
|
| |
|
| # ماهیت و آثار حق ارتفاق طبیعی و نقد رویهٔ قضایی مربوط به آن
| | === تعریف رجعت در اصطلاح کلام شیعه === |
| | '''رجعت''' در اصطلاح شیعه امامیه به معنای بازگشت گروهی از مؤمنان خالص و کافران محض به دنیا پس از ظهور امام مهدی علیهالسلام و پیش از قیامت کبری است. این بازگشت به اذن الهی و برای تحقق وعدههای خداوند در نصرت مؤمنان و رسوایی دشمنان انجام میشود. |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | 🔹 علامه مجلسی مینویسد: |
| ۱۳۹۹
| |
| پدیدآور: حسین سلیمی استاد راهنما: محمدحسین مؤمن
| |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان، دانشکده علوم انسانی
| |
| # حق ارتفاق و بررسی تطبیق آن
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | «الرجعة حق عند الإمامیة، و هی رجوع قوم بعد موتهم قبل یوم القیامة» (بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۳۹). |
| ۱۳۷۴
| |
| پدیدآور: محمد صادقلو استاد راهنما: نجادعلی الماسی
| |
| دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و معارف اسلامی
| |
| # بررسی تطبیقی حق ارتفاق در فقه و حقوق ایران
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | یعنی: رجعت حق است نزد شیعه امامیه، و آن بازگشت گروهی از مردم پس از مرگشان، پیش از قیامت است. |
| ۱۳۹۸
| | ---- |
| پدیدآور: نادر موقر استاد راهنما: امیر رضائی فومنی
| |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، دانشکده علوم انسانی
| |
| # بررسی حق ارتفاق و تطبیق آن با حق انتفاع
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | === تمایز رجعت با معاد، تناسخ و قیامت کبری === |
| ۱۳۹۶
| | برای پرهیز از اشتباه، باید رجعت را از سه مفهوم دیگر جدا کنیم: |
| پدیدآور: عصمت بزازی استاد راهنما: مهدی فلاح
| |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت
| |
| # بررسی مقایسهای حق ارتفاق و انتفاع در فقه و حقوق موضوعه
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | # '''رجعت و معاد''': معاد، بازگشت همه انسانها در قیامت است برای حسابرسی نهایی؛ اما رجعت، بازگشت محدود گروهی خاص در همین دنیا و قبل از قیامت است. 📚 (شیخ مفید، اوائل المقالات، ص ۷۹) |
| ۱۳۹۷
| | # '''رجعت و تناسخ''': تناسخ به معنای انتقال روح از بدن یک انسان به بدن دیگر است که در فلسفه باطل شمرده میشود. در رجعت، روح همان انسان به بدن خودش باز میگردد، نه بدن دیگر. 📚 (علامه حلی، الباب الحادی عشر، ص ۳۴) |
| پدیدآور: نرگس کارگر استاد راهنما: محمد شفیعی
| | # '''رجعت و قیامت کبری''': قیامت یک تحول عالمگیر و پایان تاریخ دنیاست؛ رجعت مرحلهای پیش از قیامت است که در آن حکومت الهی در زمین به اوج خود میرسد. |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران
| |
| # بررسی حق ارتفاق در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق مصر | |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | = . نسبت رجعت با قیامت کبری = |
| ۱۳۹۳
| |
| موضوع: معارف اسلامی
| |
| پدیدآور: مرتضی بوداقی استاد راهنما: حیدر باقری اصل استاد مشاور: اسمعیل رحیمینژاد
| |
| دانشگاه تبریز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی
| |
| # حق ارتفاق از منظر فقه تطبیقی و حقوق ایران
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | === ۹.۱. مرز میان رجعت و قیامت === |
| ۱۳۹۳
| | رجعت و قیامت هر دو از نشانههای قدرت الهیاند، اما تفاوت بنیادین دارند: |
| موضوع: معارف اسلامی
| |
| پدیدآور: محبوبه توکلی استاد راهنما: محمدحسن حائری استاد مشاور: عباسعلی سلطانی
| |
| دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
| |
| # بررسی شرایط و آثار حق ارتفاق قراردادی در حقوق موضوعه ایران و اسلام
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | * '''رجعت''' در همین دنیا رخ میدهد؛ بازگشت گروهی از مؤمنان خالص و کفار سرسخت، پیش از برپایی قیامت. |
| ۱۳۹۳
| | * '''قیامت''' تحولی فراگیر و نهایی است که در عالمی دیگر برپا میشود و همه انسانها از اولین تا آخرین محشور خواهند شد. |
| موضوع: حقوق
| |
| پدیدآور: عادل شیخلو استاد راهنما: حیدر باقری اصل استاد مشاور: ابراهیم شعاریان ستاری
| |
| دانشگاه تبریز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
| |
| # حق ارتفاق دولت در املاک و اراضی خصوصی از منظر فقه و حقوق ایران «با تأکید بر طرحهای نظامی، عمرانی و شهرداری»
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | 📌 امام صادق علیهالسلام: |
| ۱۳۹۷
| |
| پدیدآور: محمدمهدی فراتی استاد راهنما: ابراهیم یاقوتی
| |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
| |
| # نظام حقوقی حاکم بر ثبت حق ارتفاق
| |
|
| |
|
| کارشناسی ارشد
| | «لیست الرجعة بعامة، هی خاصة» (کافی، ج۸، ص۵۰). |
| ۱۳۹۵
| |
| پدیدآور: سیدفخرالدین کلانترزاده استاد راهنما: پیلوار
| |
| دانشگاه تهران، پردیس فارابی - دانشکده مدیریت و حسابداری
| |
| # ارتفاق از دیدگاه مذاهب اسلامی
| |
|
| |
|
| دکتری تخصصی (PhD)
| | یعنی رجعت عمومی نیست، بلکه مخصوص گروهی خاص است، در حالی که قیامت، عمومی و شامل همه میشود. |
| ۱۴۰۱
| | ---- |
| پدیدآور: محمد امین احسانی استاد راهنما: سید مرتضی تقوی استاد مشاور: سید احمد میرخلیلی
| |
| جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه و اصول
| |
|
| |
|
| {{درشت|توثیقات عام}}
| | === ۹.۲. هدف رجعت: تحقق وعدههای تاریخی در دنیا === |
| | رجعت برای این است که وعدههای خداوند در همین دنیا تحقق پیدا کند: |
|
| |
|
| == مفهومشناسی ==
| | * پیروزی نهایی حق بر باطل |
| واژه ثقة یکی از پرکاربردترین کلمات در منابع رجالی است که راویان مورد وثوق و اعتماد را با آن توصیف میکنند. توثیق به معنای مورد اعتماد دانستن راوی است که دو شیوه برای این منظور توسط علمای رجالی استفاده شده است. گاه شخص معینی را مورد اعتماد میدانند که در اصطلاح رجال به آن توثیق خاص میگویند و گاه تعدادی از راویان را با عنوان مشخصی به عنوان ثقة معرفی میکنند که در اصطلاح به آن توثیق عام میگویند.
| | * انتقام خونهای مظلومان، بهویژه خون سیدالشهدا علیهالسلام |
| | * تجربه عدالت مطلق الهی در زمین |
| | * عزت مؤمنان و رسوایی دشمنان پیش از قیامت |
|
| |
|
| == انواع توثیق عام ==
| | 📌 امام صادق علیهالسلام فرمود: |
| توسط علمای رجال برای توثیقات عام موارد مختلفی ذکر شده است که این موارد توسط برخی رجایون پذیرفته شده و توسط برخی دیگر رد شده است.
| |
| برخی از موارد توثیقات عام عبارتاست از:
| |
|
| |
|
| === اصحاب اجماع ===
| | «إنّ دولة الحقّ قبل قیام الساعة، لیری المؤمنون السرور و یری الکافرون العذاب» |
| {{اصلی|اصحاب اجماع}}
| |
| [[اصحاب اجماع]]: ابوعمر کشّی، نام هجدهنفر از [[فهرست اصحاب امام باقر(ع)|اصحاب امام باقر (ع)]] تا [[فهرست اصحاب امام رضا(ع)|امام رضا (ع)]] که از ثقات محدثین هستند را بهعنوان اصحاب اجماع بیان کرده که علمای شیعه احادیث این افراد را میکنند.<ref>کشی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۰۷ و ص۶۷۳ و ص۷۳۰.</ref> آیتالله خوئی برداشتهای مختلف از این عبارت را بررسی و مناقشه کرده است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵۷.</ref>
| |
|
| |
|
| === مشایخ ثقات ===
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۵۷). |
| === مشایخ تفسیر قمی ===
| | ---- |
| === مشایه اجازه ===
| |
| === وکالت از امام (ع) ===
| |
| مشایخ تفسیر قمی: به عقیده سید ابوالقاسم خوئی از آنجا که علی بن ابراهیم قمی در مقدمه تفسیرش گفته که احادیث این کتاب را از مشایخ و ثقات شیعه نقل کردهاست، دلالت بر این دارد که همه کسانی که علی بن ابراهیم از او نقل کرده است ثقه هستند.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۹.</ref>
| |
| مشایخ کامل الزیارات: ابنقولویه نیز در مقدمه کامل الزیارات گفته که احادیث کتابش را از ثقات نقل کرده است و به عقیده برخی رجالیون از جمله خوئی همه مشایخ کامل الزایارت ثقه هستند.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵۰.</ref>
| |
| مشایخ صفوان و بزنطی و ابنابیعمیر:
| |
| مشایخ اجازه:
| |
| کثرت روایت:
| |
|
| |
|
| برخی از قواعد رجالی:نقل حدیث در کتاب مشهور: طوسی در عُدّة الاصول[۱] یکی از این معیارها را نقلشدن حدیث در کتابی معروف و اصلی مشهور دانسته است. شیخ بهایی در مشرق الشمسین[۲] به نحو جامعتر و کاملتری به این قواعد، ملاکها و قراین اعتبار اشاره کرده است، برای نمونه:وجود حدیث در بیشتر اصول اربعمأة که مؤلفانشان سلسله سند آنها را از مشایخ خود یا طرق متصل به ائمه علیهم السلام میرساندند، معیاری که در آن دوران نزد همه شناخته و مشهور بود؛
| | === ۹.۳. هدف قیامت: حسابرسی و جزای نهایی === |
| تکرار حدیث در یک یا دو اصل یا بیشتر به طریقهای گوناگون و اسانید فراروان و معتبر؛
| | قیامت مرحله نهایی است؛ جایی که: |
| وجود حدیث در اصلی که انتساب آن به یکی از افرادی که بر تصدیق ایشان اجماع هست، محرز باشد، افرادی مانند زرارة بن اعین، محمد بن مسلم و فضیل بن یسار، یا انتساب آن به یکی از افرادی که بر صحت آنچه ایشان صحیح دانستهاند، اجماع وجود دارد مانند صفوان بن یحیی، یونس بن عبدالراحمان، احمد بن محمد بن ابینصر یا انتساب آن به کسانی چون عمار ساباطی که بر عمل به روایت آنها اجماع هست و دیگرانی که طوسی در عدة الاصول از آنها نام برده است؛
| |
| مندرج بودن حدیث در یکی از کتابهایی که بر ائمه علیهم السلام عرضه شده و ایشان مؤلف را ستودهاند، مانند کتاب عبدالله بن علی حلبی که بر امام صادق (ع) و کتابهای یونس بن عبدالرحمان و فضل بن شاذان که بر امام عسکری (ع) عرضه شدند؛
| |
| وجود حدیث در یکی از کتابهایی که گذشتگان به آنها اعتماد داشتند، چه مؤلفان آنها از شیعه امامیه بودند مانند کتاب الصلاة حریز بن عبدالله سجستانی و کتابهای حسین بن سعید اهوازی و برادرش و علی بن مهزیار و چه کتبی که مؤلفانشان غیرامامی بودند مانند کتاب حفص بن غیاث و حسین بن عبیدالله سعدی و کتاب القبلة علی بن حسن طاطری.توثیق ابنغضائری،
| |
| توثیق ابنعقده،
| |
| داشتن وکالت از طرف امام،
| |
| طلب رحمت کردن امام برای یک شخص،
| |
| کثرت روایت مشایخ از یک فرد،
| |
| اصالة العدالة،
| |
| ذکر روایتی ضعیف در مدح یک فرد که مشایخ نقل کرده باشند
| |
|
| |
|
| موارد فوق، برخی از قواعد رجالی که علامه حلی از آنها استفاده کرد بدینقرار است.[۳]
| | * همه انسانها محشور میشوند |
| | * اعمال کوچک و بزرگ حسابرسی میگردد |
| | * بهشتیان وارد بهشت و دوزخیان وارد دوزخ میشوند |
|
| |
|
| محمدباقر بهبهانی[۴] در فایده سوم تعلیقه مجموعاً چهل و یک اماره (قاعده) برای توثیق یا تضعیف راویان عرضه کرد که عمدتاً ابتکار شخص اوست.[۵] کیفیت و کمیت قواعد و طرق توثیقی که وحید بهبهانی وضع و عرضه کرد در تاریخ علم رجال شیعه بینظیر بود و از همین رو، مدار بحث و نقد و تحلیل رجالیان بعد از او تا عصر حاضر قرار گرفت[۶]
| | 📌 قرآن کریم: |
|
| |
|
| از جمله امارات توثیق اینهاست:
| | ﴿وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ﴾ (بقره/۲۸۱). |
|
| |
|
| قرارداشتن در زمره مشایخ اجازه،
| | یعنی روزی که همه به سوی خدا بازمیگردید و حساب نهایی برپا میشود. |
| داشتن وکالت از امام معصوم،
| | ---- |
| کثرت روایت،
| |
| وقوع در سندی که همه یا عمده علما بر صحت آن اتفاق دارند،
| |
| روایت جمعی از اصحاب از او یا کتابش،
| |
| روایت ثقات از یک شخص،
| |
| توثیق علامه حلی و سید بن طاووس و نظایر آنها،
| |
| توثیقات ارشاد مفید
| |
| قدح ابن غضائری و مشایخ قم و امثال ایشان،
| |
| روایت از ائمه علیهم السلام با تعبیراتی که گویی از راویان عادی روایت میکند
| |
| اینکه غالباً رأی یا روایت او موافق عامه (اهل سنت) باشد[۷]
| |
|
| |
|
| در دروههای بعد، رجالیان بر محور تحقیقات بهبهانی قواعد توثیق را به دو دسته توثیقات خاص و توثیقات عام تقسیم کردند؛ مثلاً خویی[۸]از مجموع این قواعد و امارات برای تشخیص و اثبات وثاقت راوی، چهار مورد را به عنوان توثیق خاص معتبر شمرد که عبارتاند از:
| | === ۹.۴. پیوند رجعت و قیامت === |
| | اگر بخواهیم به زبان ساده بیان کنیم: |
|
| |
|
| نص معصوم به دوشرط اول آنکه راوی محضر امام معصوم را درک باشد و دوم آنکه روایت متضمن وثاقت وی، ضعیف یا به نقل از خود راوی مورد نظر نباشد؛
| | * '''ظهور''' = آغاز عدالت جهانی |
| تصریح یکی از بزرگان متقدم مانند برقی، ابنقولویه، ابنبابویه، مفید، نجاشی و طوسی به وثاقت یک راوی زیرا سخن آنان به دلیل اعتبار گواهی و حجیت خبر ثقه پذیرفته است، به ویژه که توثیق آنان از روی حدس نبوده است؛
| | * '''رجعت''' = تحقق کامل وعدههای الهی و تجربهی عینی پیروزی حق بر باطل در دنیا |
| تصریح یکی از بزرگان متأخر به شرط اینکه توثیق کنند یا راوی مورد نظر، معاصر یا نزدیک به روزگار او باشد، چه در غیر این صورت توثیق آنان مبتنی بر حدس و بنابراین نامعتبر است؛
| | * '''قیامت''' = پایان تاریخ و حسابرسی فراگیر |
| ادعای اجماع از سوی اقدمین (یعنی طبقه قبل از مشایخ کتب اربعه رجال و حدیث، مانند اصحاب ائمه، مؤلفان اصول متقدم و صاحبان نخستین جوامع حدیثی و فقهی) که هر چند از نوع اجماع منقول باشد، پذیرفتنی است. خویی[۹]
| |
|
| |
|
| خوئی از میان توثیقات عام، توثیقات علی بن ابراهیم قمی و ابن قولویه و نجاشی را پذیرفته و در باب یازده مورد دیگر مناقشه کرده است[۱۰]
| | == دعاها و زیارات حاوی تصریح به رجعت == |
| | الف) صلوات وعجل فرجهم |
|
| |
|
| سبحانی از این مجموعه دربارهٔ شش مورد به عنوان توثیق خاص[۱۱]و دربارهٔ ده مورد به عنوان توثیقات عام[۱۲] بحث کرده است.
| | ==== الف) دعای عهد ==== |
|
| |
|
| محسنی[۱۳]ضمن برشمردن ۴۴ قاعده/اماره توثیق و تقسیم آنها به سه دسته ضعیف، صحیح کمفایده و صحیح پرفایده، از میان آنها تنها دو قاعده را سودمند دانسته است:
| | * روایت امام صادق علیهالسلام: «مَنْ دَعَا اللهَ أَرْبَعِینَ صَبَاحًا بِهَذَا الْعَهْدِ كَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا، فَإِنْ مَاتَ أَخْرَجَهُ اللهُ مِنْ قَبْرِهِ» (بحارالانوار، ج۵۳، ص۹۵). |
| | * فراز دعا: «اللّهم إن حال بینی و بینه الموت الذی جعلته علی عبادک حتماً مقضیاً فأخرجنی من قبری مؤتزراً کفنی شاهراً سیفی …» این دعا به صراحت رجعت مؤمنان را در رکاب امام زمان علیهالسلام بیان میکند. |
|
| |
|
| نص امام معصوم بر وثاقت یا صداقت راوی و اثبات شدن آن با دلیل معتبر
| | ==== ب) زیارت مطلقه امام حسین علیهالسلام (زیارت اربعین و عرفه) ==== |
| توثیق راوی از سوی خبرگانی مانند کشی، نجاشی، ابنباوبه و نظایر آنها که در میان همه آنها توثیق نجاشی و طوسی را مهمتر دانستهاست. ([۱۴]
| | «إنّی بکم مؤمن و بإیابکم موقن … إنّی من المؤمنین برجعتکم». |
|
| |
|
| بخش دیگری از قواعد رجالی مربوط به وقتی است که دو توثیق یا جرح یا بیشتر با هم در تعارض باشند، در این موارد نیز رجالیان قواعدی برای رفع تعارض به کار میبندند. شیخ علی خاقانی (متوفی ۱۳۳۴) در فایده سوم رجال[۱۵] و مامقانی (متوفی ۱۳۵۱) در مقباس الهدایة به تفصیل این قواعد را بیان کردهاند.
| | یعنی اعتقاد به رجعت اهلبیت، بخشی از زیارت سیدالشهداست. |
|
| |
|
| علم رجال دارای قواعدی است که برخی از آنها عبارتند از
| | ==== ج) زیارت جامعه کبیره ==== |
| | امام هادی علیهالسلام در این زیارت فرمود: |
|
| |
|
| نقل حدیث در کتاب مشهور: طوسی در عُدّة الاصول[۱۶] یکی از این معیارها را نقلشدن حدیث در کتابی معروف و اصلی مشهور دانسته است. شیخ بهایی در مشرق الشمسین[۱۷] به نحو جامعتر و کاملتری به این قواعد، ملاکها و قراین اعتبار اشاره کرده است،
| | «مؤمن بإیابکم، مصدّق برجعتکم، منتظر لأمرکم، مرتقب لدولتکم … و یکرّ فی رجعتکم و یملّک فی دولتکم» (زیارت جامعه کبیره). |
| توثیق ابنغضائری،
| |
| توثیق ابنعقده،
| |
| داشتن وکالت از طرف امام،
| |
| طلب رحمت کردن امام برای یک شخص،
| |
| کثرت روایت مشایخ از یک فرد،
| |
| اصالة العدالة،
| |
| ذکر روایتی ضعیف در مدح یک فرد که مشایخ نقل کرده باشند
| |
|
| |
|
| موارد فوق، برخی از قواعد رجالی که علامه حلی از آنها استفاده کرد بدینقرار است.[۱۸]
| | ایمان به رجعت بخشی از عهد ولایی شیعه دانسته شده است. |
|
| |
|
| از جمله امارات توثیق اینهاست:
| | ==== د) زیارت آل یس ==== |
| | «و أن رجعتکم حقّ لا ریب فیها …». |
|
| |
|
| قرارداشتن در زمره مشایخ اجازه،
| | در این زیارت به صراحت رجعت بهعنوان عقیده یقینی شیعه بیان شده است. |
| داشتن وکالت از امام معصوم،
| |
| کثرت روایت،
| |
| وقوع در سندی که همه یا عمده علما بر صحت آن اتفاق دارند،
| |
| روایت جمعی از اصحاب از او یا کتابش،
| |
| روایت ثقات از یک شخص،
| |
| توثیق علامه حلی و سید بن طاووس و نظایر آنها،
| |
| توثیقات ارشاد مفید
| |
| قدح ابن غضائری و مشایخ قم و امثال ایشان،
| |
| روایت از ائمه علیهم السلام با تعبیراتی که گویی از راویان عادی روایت میکند
| |
| اینکه غالباً رأی یا روایت او موافق عامه (اهل سنت) باشد[۱۹]
| |
|
| |
|
| در دروههای بعد، رجالیان بر محور تحقیقات بهبهانی قواعد توثیق را به دو دسته توثیقات خاص و توثیقات عام تقسیم کردند؛ مثلاً خویی[۲۰]از مجموع این قواعد و امارات برای تشخیص و اثبات وثاقت راوی، چهار مورد را به عنوان توثیق خاص معتبر شمرد که عبارتاند از:
| | ==== ه) دعای روز دحو الارض ==== |
| | «و أبعثنا فی کرّته حتی نکون فی زمانه من أعوانه». |
|
| |
|
| نص معصوم به دوشرط اول آنکه راوی محضر امام معصوم را درک باشد و دوم آنکه روایت متضمن وثاقت وی، ضعیف یا به نقل از خود راوی مورد نظر نباشد؛
| | در این دعا از خدا خواسته میشود در زمان رجعت، از یاران امام مهدی علیهالسلام باشیم. |
| تصریح یکی از بزرگان متقدم مانند برقی، ابنقولویه، ابنبابویه، مفید، نجاشی و طوسی به وثاقت یک راوی زیرا سخن آنان به دلیل اعتبار گواهی و حجیت خبر ثقه پذیرفته است، به ویژه که توثیق آنان از روی حدس نبوده است؛
| |
| تصریح یکی از بزرگان متأخر به شرط اینکه توثیق کنند یا راوی مورد نظر، معاصر یا نزدیک به روزگار او باشد، چه در غیر این صورت توثیق آنان مبتنی بر حدس و بنابراین نامعتبر است؛
| |
| ادعای اجماع از سوی اقدمین (یعنی طبقه قبل از مشایخ کتب اربعه رجال و حدیث، مانند اصحاب ائمه، مؤلفان اصول متقدم و صاحبان نخستین جوامع حدیثی و فقهی) که هر چند از نوع اجماع منقول باشد، پذیرفتنی است. خویی[۲۱]
| |
|
| |
|
| خوئی از میان توثیقات عام، توثیقات علی بن ابراهیم قمی و ابن قولویه و نجاشی را پذیرفته و در باب یازده مورد دیگر مناقشه کرده است[۲۲]
| | = مبانی قرآنی رجعت = |
|
| |
|
| مجلسی اگرچه همه روایات کتب اربعه را معتبر میدانست؛ اما بررسی سند را برای حل تعارض احادیث لازم میدانست.[۲۳]
| | === ۲.۱. آیات خاص رجعت === |
|
| |
|
| اولین واضع قواعد رجالی شیخ بهائی دانسته شده است.[۲۴] و پس از وی فرزند صاحب معالم، محمد بن حسن بن زین الدین (متوفی ۱۰۳۰) در استقصاء الاعتبار که شرحی است بر الاستبصار طوسی، در اثنای بررسی اسناد بعضی از روایات، پارهای از قواعد رجالی را مطرح کرد[۲۵]
| | # '''آیه محوری رجعت – سوره نمل/۸۳''' ﴿وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا﴾. این آیه از «حشر گروهی» سخن میگوید، در حالی که قیامت حشر عمومی همه انسانهاست. پس این آیه به رجعت اشاره دارد. |
| | # '''سوره غافر/۱۱''' ﴿قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَیْنِ﴾. کافران در قیامت اعتراف میکنند که دو بار میرانده و دو بار زنده شدند؛ این نشان از حیات مجدد در دنیا (رجعت) پیش از قیامت دارد. |
| | # '''سوره انبیاء، آیه ۹۵. و حرام علی قریه اهلکناها انهم لا یرجعون»؛''' و بر آبادیهایی که به سبب گناه هلاکشان کردیم، حرام است که بازگردند، قطعاً آنها باز نخواهند گشت. [۱۱] در این آیه نیز، صحبت از بازگرداندن همه انسانها نیست چرا که گروهی که به سبب اعمالشان، به عذاب الهی گرفتار شده و به هلاکت رسیدهاند، از این امر مستثنی شدهاند. مگر در روز قیامت این گروه از انسانها، محشور نخواهند شد؟ از این رو، این آیه نیز به اصل رجعت تعبیر شده است. در ضمن مفسرین بر اساس این آیه، این گونه استنباط میکنند که، گروهی از کفار و مشرکان محض که در دنیا به عقوبت نرسیده و به مرگ طبیعی مردهاند شامل رجعت خواهند شد تا پس از رجعت به کیفر اعمالشان در دنیا برسند. از این رو، در این آیه، هلاک شدگان این قوم را از رجعت تحریم فرموده است. |
|
| |
|
| == پانویس ==
| | ---- |
| {{پانوشت}}
| |
|
| |
|
| == منابع == | | === ۲.۲. شواهد قرآنی بر امکان رجعت === |
| {{منابع}}
| | خداوند در قرآن بارها از زنده کردن مردگان پیش از قیامت سخن گفته است، که همگی نشان میدهد بازگشت به دنیا به اذن خدا ممکن است: |
| * خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیجا، بینا، ۱۴۱۳ق.
| |
| * سبحانی تبریزی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۶۹ش.
| |
| * طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق: شیخ جواد القیومی، قم، موسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق.
| |
| * کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، تلخیص شیخ طوسی، قم، موسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۰۴ق.
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| =صفحه ۲==
| | # '''زنده شدن هزاران نفر پس از مرگ''' ﴿أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْيَاهُمْ﴾ (بقره، ۲۴۳). |
| | # '''زنده شدن عزیر''' ﴿فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ﴾ (بقره، ۲۵۹). |
| | # '''زنده شدن پرندگان برای ابراهیم''' ﴿فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ … ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا﴾ (بقره، ۲۶۰). |
| | # '''اصحاب کهف''' ﴿فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ﴾ (کهف، ۱۱–۱۲) |
|
| |
|
| هزینههای دادرسی
| | ---- |
|
| |
|
| تولد فرزند از سه والد (احکام فقهی و حقوقی اهداء میتوکندری)
| | = ۳. شواهد روایی و ادعیه رجعت = |
|
| |
|
| http://dspace1.univ-tlemcen.dz/handle/112/18660 تأثير الطب الإنجابي على رابطة النسب ( دراسة مقارنة)
| | === ۳.۱. احادیث اهلبیت علیهمالسلام === |
| ==کتابها==
| | <nowiki>*</nowiki>مأمون: نظر شما درباره رجعت چيست؟ |
| ===فارسی===
| |
| #هزینه دادرسی مدنی در حقوق ایران (مفهوم، مبانی، اصول و معافیتها) نظری و کاربردی، حمید ابهری و مجید عارفعلی، تهران، انتشارات مجد، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400a07397.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
| |
| ==مقالهها==
| |
| === فارسی===
| |
| #جایگاه هزینه دادرسی از منظر فقه امامیه، حقوق ایران و فرانسه، علی ادبی فیروزجائی و رضا آقاعباسی و سید سجاد خالوئی تفتی، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره ۱۱، تابستان ۱۴۰۱ش. [https://www.pzhfars.ir/article_149753_6ab3ef5851e1f921d1564ddd4656baee.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # تأملی در حکم اخذ اجرت برای قضا از طرفین دعوا، حمید مسجد سرایی و محمدحسن نجاری، فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، شماره ۲۳، تابستان ۱۴۰۰ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1818580/text/%d8%aa%d8%a7%d9%85%d9%84%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%da%a9%d9%85-%d8%a7%d8%ae%d8%b0-%d8%a7%d8%ac%d8%b1%d8%aa-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d9%82%d8%b6%d8%a7-%d8%a7%d8%b2-%d8%b7%d8%b1%d9%81%db%8c%d9%86-%d8 اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #بررسی ابهامات معافیت نهادها و موسسات عمومی غیردولتی از پرداخت هزینه دادرسی با تأکید بر کمیته امداد امام خمینی (ره)، فردین مرادخانی و پریسا شیخی، فصلنامه تعالی حقوق، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۸ش. [https://www.thdad.ir/article_241610_7df9bc29eb0bedf8c91e4a4ceb6119db.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #بررسی معافیت سازمان اوقاف و امور خیریه از پرداخت هزینههای دادرسی در دعاوی وقف، جعفر الهی و رضا محققیان، فصلنامه وقف میراث جاویدان، شماره ۱۰۴، زمستان ۱۳۹۷ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1483236/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%88%D9%82%D9%81 اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| # ضمان خسارات دادرسی، مرتضی فیاض، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی عدالت، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1405476/%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #اجتهاد درمقابل نص (هزینه دادرسی دعاوی مالی غیرمنقول)، مهدی محمد حسینیان، ماهنامه وکیل مدافع، شماره ۲، پاییز ۱۳۹۰ش. [https://www.vakilmodafemag.ir/article_53003_72a0cf4dafccec2b999cd50741ff8e6e.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #هزینه دادرسی، عبدالله زمانی کیاسری، ماهنامه دادرسی، شماره ۵۵، فروردین ۱۳۸۵ش. [https://ensani.ir/file/download/article/20120413164114-4046-300.pdf مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #ضمان هزینه دادرسی، سید محمد حسینی خامنه ای، ماهنامه نور علم، شماره ۷، آذر ۱۳۶۳ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2372/%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| #بحث تطبیقی در اطراف هزینه دادرسی در سیستمهای مختلف حقوقی، منوچهر طلیعه، مهنامه قضایی، شماره ۴۷، بهمن ۱۳۴۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
| |
| # هزینه دادرسی، قاسم بصری، ماهنامه کانون وکلا، شماره ۹۷، مرداد و شهریور ۱۳۴۴ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/491827/%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید]
| |
| ==پایاننامهها== | |
| ===فارسی===
| |
| #بررسی آثار اعسار از هزینه دادرسی، کارشناسی ارشد، زهرا احمدی، دانشگاه قم، پردیس دانشگاهی، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/abd948903234c43c40eb59a79839d7bf اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| #هزینه های دادرسی از منظر فقه و حقوق موضوعه، فائزه قلعه نوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/faa8ff4bcadeaa59408fdaa1f4a9a896 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| #هزینه دادرسی در فقه و حقوق ایران و مطالعه تطبیقی حقوق فرانسه، کارشناسی ارشد، رویا زندوکیلی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید مطهری، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ca71b7adb25b1dff5f8ff1d02292dda0 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
| #بررسی فقهی حقوقی هزینه های دادرسی در دعاوی مالی و غیر مالی در محاکم قضایی، ثریا قرباندوست، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، پردیس دانشگاهی، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c6fee7ceecab21058846199d557bf774 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید]
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | ـ امام: رجعت حق است؛ در ميان امتهاى پيشين بوده و قرآن از رجعت سخن گفته است و رسول خدا (ص) فرمود: «در اين امت همه آنچه در امتهاى قبل بود، بدون كم و كاست نيز هست». و نیز فرمود: «وقتى که مهدى از فرزندانم، خروج و قيام كند، عيسىبن مریم از آسمان فرود مىآيد و در نماز به او اقتدا مىكند. اسلام در آغاز، غريب بوده و در آينده نيز غريب خواهد شد، خوشا به حال غريبها.» شخصى از رسول خدا (ص)پرسيد «پس از آن چه خواهد شد؟»، پيامبر در پاسخ فرمود: «آنگاه حق به صاحبش بر مىگردد.» |
| {{پانویس}}
| | |
| == منابع == | | * امام صادق علیهالسلام: «لَیْسَ مِنّا مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِکَرَّتِنا» (کافی، ج۸، ص۴۹). |
| {{منابع}}
| | * امام جعفر صادق علیه السلام در روایتی ایام الله را سه قسم میداند: « روزهای خدا سه تا هستند؛ روز قیام قائم علیه السلام، روز رجعت و روز رستاخیز»[۱۸] |
| ا
| | * امام صادق علیهالسلام: «إنّ الرجعة لیست بعامّة … إنما یرجع من محض الإیمان محضاً أو محض الکفر محضاً» (کافی، ج۸، ص۵۰). |
| {{پایان}}
| | * امام باقر علیهالسلام: «إنّ أوّل من تنشقّ الأرض عنه و یرجع إلی الدنیا الحسین بن علی» (بحارالانوار، ج۵۳، ص۳۹). |
| | |
| | ---- |
| | |
| | === ۳.۲ === |
| | |
| | == اقوال == |
| | اجماع |
| | |
| | نظرات علما |
| | |
| | اهمیت داره این نظرات |
| | |
| | |
| | = . فلسفه و اهداف رجعت = |
| | |
| | === ۴.۱. تحقق وعده نصرت کامل دین و مؤمنان === |
| | رجعت برای این است که وعدههای الهی مبنی بر پیروزی نهایی مؤمنان تحقق یابد. خداوند در قرآن فرموده: |
| | |
| | ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾ (انبیاء، ۱۰۵). |
| | |
| | این وراثت زمین توسط صالحان در زمان ظهور و رجعت بهطور کامل محقق میشود. |
| | ---- |
| | |
| | === ۴.۲. انتقام خونهای به ناحق ریختهشده === |
| | یکی از اهداف اصلی رجعت، خونخواهی شهیدان تاریخ، بهویژه امام حسین علیهالسلام است. |
| | |
| | 📌 امام باقر علیهالسلام: |
| | |
| | «إنّ أوّل من یرجع إلی الدنیا الحسین بن علی، و إنّ الرجعة لیست بعامة، بل خاصة بمن محض الإیمان محضاً أو محض الکفر محضاً» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۳۹). |
| | |
| | بازگشت امام حسین علیهالسلام برای این است که انتقام خون مظلومانهاش گرفته شود و حق آشکار گردد. |
| | ---- |
| | |
| | === ۴.۳. احیای عدالت مطلق در زمین پیش از قیامت === |
| | ظهور امام مهدی علیهالسلام عدالت جهانی را برقرار میکند، اما در رجعت این عدالت به اوج خود میرسد و ظالمان گذشته با چشم خود جزای دنیویشان را میبینند. |
| | |
| | این مرحله تحقق وعده الهی است که فرمود: |
| | |
| | ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾ (قصص، ۵). |
| | ---- |
| | |
| | === ۴.۴. تکامل معنوی برخی مؤمنان و رسوایی دشمنان === |
| | رجعت فرصتی برای تکامل روحی برخی مؤمنان است که در دوران حیات خود، زمینه رشد کامل نیافته بودند. آنان با رجعت دوباره به دنیا برمیگردند تا به اوج ایمان و مجاهدت برسند. |
| | |
| | از سوی دیگر، دشمنان اهلبیت علیهمالسلام در همین دنیا رسوا میشوند و مجازات الهی را میچشند تا حجت بر همگان تمام گردد. |
| | |
| | 📌 امام صادق علیهالسلام فرمود: |
| | |
| | «لیس منا من لم یؤمن بکرّتنا و یستحِلّ متعتنا» |
| | |
| | (کافی، ج۸، ص۴۹). |
| | |
| | ایمان به رجعت نشانه باور به تحقق کامل وعدههای الهی در دنیا است. |
| | ---- |
| | |
| | === ۴.۵. جایگاه رجعت در منظومه مهدویت و معاد === |
| | رجعت، حلقه اتصال میان ظهور و قیامت است: |
| | |
| | * '''با ظهور''': عدالت جهانی برپا میشود و جهان آماده تحقق کامل وعده الهی میگردد. |
| | * '''با رجعت''': خونهای به ناحق ریخته ـ بهویژه خون امام حسین علیهالسلام ـ ستانده میشود و حق به صورت عینی در دنیا پیروز میگردد. |
| | * '''با قیامت''': حسابرسی نهایی و پاداش و کیفر اخروی صورت میگیرد. |
| | |
| | بنابراین، رجعت تحقق دنیوی وعده «پیروزی نهایی حق بر باطل» است، و قیامت تحقق اخروی آن. |
| | |
| | = ۶. شخصیتهای رجعتکننده = |
| | |
| | === ۶.۱. بازگشت پیامبران و اوصیاء === |
| | بر اساس روایات اهلبیت علیهمالسلام، در رجعت نهتنها امامان شیعه بلکه برخی پیامبران الهی نیز بازمیگردند. |
| | |
| | 📌 امام صادق علیهالسلام فرمود: |
| | |
| | «إنّ الرجعة لیست بعامة، بل خاصة بمن محض الإیمان محضاً أو محض الکفر محضاً» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۳۹). |
| | |
| | یعنی رجعت مخصوص کسانی است که یا ایمان خالص داشتهاند یا کفر خالص. |
| | |
| | از اینرو، پیامبران اولوالعزم و اوصیای ایشان که حاملان ایمان خالصاند، در رجعت حاضر خواهند بود. |
| | ---- |
| | |
| | === ۶.۲. بازگشت امام حسین علیهالسلام بهعنوان محور اصلی رجعت === |
| | هیچ شخصیتی بهاندازه امام حسین علیهالسلام در روایات رجعت برجسته نیست. او محور اصلی رجعت معرفی شده است. |
| | |
| | 📌 روایت: |
| | |
| | «أوّل من تنشق الأرض عنه و یرجع إلی الدنیا الحسین بن علی» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۵۷؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۱۳۰). |
| | |
| | بنابراین، امام حسین علیهالسلام نخستین کسی است که پس از ظهور امام مهدی به دنیا بازمیگردد. |
| | ---- |
| | |
| | === ۶.۳. بازگشت برخی دشمنان اهلبیت برای مجازات دنیوی === |
| | رجعت فقط برای مؤمنان نیست؛ بسیاری از دشمنان سرسخت اهلبیت نیز بازمیگردند تا در همین دنیا مجازات شوند. |
| | |
| | 📌 امام صادق علیهالسلام فرمود: |
| | |
| | «إنّما یرجع عند القائم من محض الإیمان محضاً أو محض الشرک محضاً» |
| | |
| | (کافی، ج۸، ص۵۰). |
| | |
| | پس، کفار و دشمنان اهلبیت ـ مانند قاتلان امام حسین علیهالسلام ـ در رجعت زنده میشوند تا به دست مؤمنان به عذاب دنیوی برسند. |
| | ---- |
| | |
| | === ۶.۴. رجعت سایر مؤمنان برجسته در تاریخ === |
| | گروهی از یاران راستین پیامبران و امامان، که فرصت تکامل نیافتهاند، به دنیا بازمیگردند تا شاهد پیروزی حق و تشکیل حکومت جهانی باشند. |
| | |
| | 📌 نمونه: بازگشت مؤمن آلفرعون، یاران واقعی امیرالمؤمنین علیهالسلام، و شیعیان صادقالقلب. |
| | ---- |
| | |
| | = ۷. رجعت امام حسین علیهالسلام پس از امام مهدی علیهالسلام = |
| | |
| | === ۷.۱. نخستین رجعتکننده === |
| | روایات متعددی تصریح دارند که امام حسین علیهالسلام اولین کسی است که پس از امام مهدی علیهالسلام رجعت میکند. |
| | |
| | 📌 امام صادق علیهالسلام: |
| | |
| | «أوّل من تنشق الأرض عنه و یرجع إلی الدنیا الحسین بن علی» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۵۷). |
| | ---- |
| | |
| | === ۷.۲. غسل، کفن و نماز بر پیکر امام مهدی علیهالسلام === |
| | در روایات آمده است که پس از وفات حضرت مهدی علیهالسلام، امام حسین علیهالسلام رجعت میکند و وظیفه غسل، کفن و نماز بر پیکر آن حضرت را انجام میدهد. |
| | |
| | 📌 روایت: |
| | |
| | «إنّ الحسین بن علی هو الذی یلی غسله و کفنه و حنوطه و یتولی الصلاة علیه و یضعه فی حفرته» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۰۸). |
| | ---- |
| | |
| | === ۷.۳. حاکمیت طولانی امام حسین علیهالسلام در دوران رجعت === |
| | برخی روایات به دوران طولانی حکومت امام حسین علیهالسلام پس از امام مهدی اشاره کردهاند. |
| | |
| | 📌 امام صادق علیهالسلام: |
| | |
| | «و یملک بعده الحسین خمسین سنة» |
| | |
| | (بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۱۲). |
| | |
| | یعنی پس از امام مهدی، امام حسین علیهالسلام برای پنجاه سال حکومت میکند و پرچم عدل الهی را بهطور کامل برافراشته نگاه میدارد. |
| | ---- |
| | |
| | = ۸. رجعت سایر امامان علیهمالسلام = |
| | |
| | === ۸.۱. بازگشت دیگر معصومین === |
| | پس از امام حسین علیهالسلام، سایر امامان نیز یکی پس از دیگری رجعت میکنند. این بازگشت بهمنزله تحقق کامل دولت واحد الهی است که از زمان ظهور مهدی موعود تا قیامت ادامه دارد. |
| | ---- |
| | |
| | === ۸.۲. استمرار دولت الهی تا قیامت === |
| | بر اساس روایت: |
| | |
| | «و إنّ دولة الحق باقِیةٌ إلی أن یقوم القائم و یرجع الحسین و لا یبقی مؤمن إلا دخل فیها، و لا یبقی کافر إلا هلك» |
| | |
| | (تفسیر عیاشی، ج۲، ص۳۳۲). |
| | |
| | یعنی این دولت الهی، پایدار و مستمر است تا قیامت، و در آن مؤمنان به کمال میرسند و کافران نابود میشوند. |
| | ---- |
| | |
| | === ۸.۳. تفاوت دیدگاهها در ترتیب بازگشت ائمه === |
| | در برخی روایات، امام حسین علیهالسلام آغازگر رجعت دانسته شده و سپس دیگر امامان بازمیگردند. برخی منابع دیگر ترتیب خاصی ذکر نکردهاند. آنچه قطعی است، بازگشت همه اهلبیت علیهمالسلام و حضورشان در حاکمیت نهایی پیش از قیامت است. |