منطقة الفراغ (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها
جز added Category:بروزرسانی ۱۴۰۳ using HotCat |
|||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[منطقة الفراغ]] | [[منطقة الفراغ]] نظریه [[سید محمدباقر صدر]] است که بر اساس آن شارع به حاکم جامعه اسلامی اجازه می‌دهد به منظور تأمین مصالح حکومت، در محدوده خالی از حکم الزامیِ شرعی (دایره مباحات)، احکام الزام‌آور وضع کند. این نظریه در پی هماهنگ‌سازی شریعت اسلام با تغییرات ساختاری در زندگی اجتماعی انسان است. به گفته پژوهشگران فقهی، این نظریه حاصل نگاهی نظام‌وار و حکومتی به فقه است. دلیل اهمیت این نظریه را توجه به مقاصد شریعت و جهان‌شمولی احکام اسلام و همچنین مبنا و پشتوانه بودن آن برای [[قانون‌گذاری|نظام قانون‌گذاری]] در دوران معاصر دانسته‌اند. توجه به نیازهای روزافزون مسلمانان به دانستن حکم شرعیِ حوادث نوپدید در عصر غیبت از دیگر دلائل اهمیت این نظریه دانسته شده است. | ||
ارائه نظریه منطقة الفراغ اگرچه از ابتکارات محمدباقر صدر محسوب می‌شود؛ ولی ریشه‌های آن در آثار دیگری چون [[تنبیه الامه و تنزیه المله|تنبیه الامه]] اثر [[میرزای نائینی]] و همچنین با عنوان منطقة العفو یا دایرة العفو در آثار برخی از اندیشمندان اهل سنت ازجمله [[یوسف القرضاوی]] وجود دارد. | |||
محمدباقر صدر برای اثبات نظریه منطقة الفراغ به [[آیه اولوالامر]] درباره لزوم اطاعت از ولی امر و چند روایت درباره [[حکم حکومتی|احکام حکومتی]] پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) استناد کرده است. بر اساس این نظریه، شارع، امر قانون‌گذاری در مناطق خلاء را به‌عهده ولی نوعی یا حاکم جامعه اسلامی و قوه مقننه به شرط عدم معارضه با سایر احکام اسلامی واگذار کرده است. | |||
نظریه منطقة الفراغ توسط برخی از فقها مورد نقد قرار گرفته است. مغایرت با [[جامعیت شریعت]]، اختصاص تشریع حکم به شارع، عدم امکان قانون‌گذاری غیرشارع و ناسازگاری این نظریه با فلسفه وجود دائره مباحات شرعی از جمله نقدهای وارد به این نظریه است. | |||
دربارهٔ این موضوع مقاله‌ها و کتاب‌های متعددی منتشر شده که در این صفحه جمع‌آوری شده است. | |||
== کتاب‌ها == | == کتاب‌ها == | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۰۶: | ||
{{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}} | {{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}} | ||
[[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]] | [[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]] | ||
[[رده:بروزرسانی ۱۴۰۳]] | |||