کاربر:Mojtaba61.Abedini/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه فقه معاصر
Mojtaba61.Abedini (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Mojtaba61.Abedini (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==بسم الله الرحمن الرحیم==
بسم الله الرحمن الرحیم
==بررسی فقهی خوانندگی زن در جامعه اسلامی==
==معرفی و ساختار==
نویسنده در فصل اول به کلیات مباحثی مانند تبیین مسئله، ضرورت پژوهش و هدف از نگارش کتاب پرداخته است (ص ۱۲-۱۳). در فصل دوم، ابتدا به مفهوم‌شناسی غنا، شامل مفهوم لغوی و اصطلاحی، ارکان تشکیل‌دهنده خوانندگی زن، ترجیح و طرب پرداخته شده است (ص ۱۴-۴۲).


کتاب '''فقه و تربیت''' به نویسندگی رویا اسکندریه و مهدی هژبری در ۲۲۴ صفحه توسط نشر کیسان به چاپ رسید. این کتاب به بررسی ارتباط بین فقه و مباحث تربیتی می‌پردازد.
این کتاب در چهار بخش دسته بندی شده است.
بخش اول به دو فصل تقسیم شده و به موضوعات مفهوم‌شناسی فقه، جایگاه، موضوع و غایت فقه، همچنین معنای اصطلاحی تربیت و مراحل آن پرداخته است.
بخش دوم نیز به دو فصل تقسیم شده و به موضوعاتی مانند ارتباط احکام فقهی با تربیت، زمینه‌ها و وقوع این ارتباط می‌پردازد.
بخش سوم شامل سه فصل است و به موضوعات اهداف تربیت فردی و نقش احکام تشریعی در تربیت فردی بحث می‌کند.
بخش چهارم در چهار فصل به موضوعات فقه و تربیت اجتماعی، آثار تربیتی فقهی بر خانواده، احکام فقهی و علم‌آموزی، و احکام فقه و اجتماع می‌پردازد.


== بررسی اعتبار طرب فعلی یا شأنی==
== کلیات فقه و تربیت ==


نویسنده در فصل دوم به بررسی اعتبار طرب فعلی یا شأنی در صدق خوانندگی زن می‌پردازد. او با استناد به نظر اکثر فقهای شیعه، از جمله شیخ انصاری، سید، خوانساری، امام خمینی، خامنه‌ای، بهجت و دیگران، به معتبر دانستن طرب شأنی اشاره می‌کند (ص ۴۲-۴۶).
نویسنده در فصل اول از بخش اول به بررسی کلیات مسئله فقه پرداخته است. این فصل شامل موضوعاتی همچون مفهوم شناسی فقه، اهمیت و جایگاه آن، موضوع فقه، رسالت و واقعیت فقه می‌باشد. در فصل دوم از بخش اول، نویسنده به تعریف و مفهوم تربیت، معنای لغوی آن و مراحل مختلف تربیت پرداخته است (ص۳-۲۷).


نویسنده در فصل اول از بخش دوم به بررسی زمینه‌های ارتباطی احکام فقهی با تربیت پرداخته است. این فصل از جنبه‌های مختلفی مانند موضوع، قلمرو، اهداف و کاربردی بودن این ارتباطات صحبت می‌کند (ص۲۹-۳۳).


==معیار تشخیص مطرب بودن صدای زن==
نویسنده در فصل دوم از بخش دوم به بررسی ارتباط وقوع احکام فقهی با تربیت پرداخته است. در این فصل، به سه گفتار مهم اشاره شده است:
نویسنده در زیر تیتر (معیار تشخیص مطرب بودن صدای زن) به این موضوع می‌پردازد که آیا این معیار، مردم، عرف متدینین، عرف خاص، یا شخص مکلف است. او نظر فقها را به چند دسته تقسیم کرده و بدون آنکه نظری بدهد، کلام فقهایی نظیر صاحب جواهر، شیخ انصاری، خویی، گلپایگانی، صافی گلپایگانی، خامنه‌ای و مکارم را نقل می‌کند (ص ۴۶-۴۹).


۱. اصل رعایت توانایی و محدودیت متربی
۲. اصل مسامحت و تخفیف در احکام
۳. اصل آزادی و اختیار


==ملاک صدق غنا==
نویسنده پیرامون هر یک از این اصول، بحث کرده است (ص۳۴-۶۸).
همچنین، نویسنده در زیر تیتر (ملاک صدق غنا) به این موضوع اشاره می‌کند که آیا ملاک غنا صوت است یا کلام. او با استناد به نظر اکثر فقهای معاصر، غنا را کیفیتی در صدا می‌داند که شامل ترجیح طرب‌انگیز است و در حرام بودن آن، فرقی نمی‌بیند که شعر باشد یا نثر، مرثیه، قرآن یا دعا (ص ۴۹-۵۲).


نویسنده در فصل اول از بخش سوم به بررسی ارتباط فقه با تربیت فردی پرداخته و به موضوعاتی همچون اهداف تربیت فردی و کارکرد احکام فقهی در این زمینه اشاره کرده است.


==غنا با صدای زن==
در فصل دوم از بخش سوم، وی به نقش احکام تشریعی و عبادت در تربیت فردی پرداخته و در این راستا به دو گفتار زیر توجه کرده است:


نویسنده در ابتدا به تفاوت بین صدای زن و خوانندگی زن می‌پردازد و می‌نویسد: بر اساس کلمات فقهایی مانند فاضل لنکرانی، نوری همدانی و خامنه‌ای، آوازهای مرجع و طرب‌انگیز زن حرام است، نه صرفاً صدای زن.
۱. تأثیر نماز در تربیت فردی بشر
۲. آثار تربیتی وضو و طهارت


سپس، نویسنده با استناد به برخی کتب فقهی، صوت زن را به دو دسته تقسیم می‌کند:
نویسنده به تفصیل درباره هر یک از این دو گفتار بحث کرده است (ص۷۰-۸۵).
۱. حرمت اظهار صدای زن به‌طور مطلق و حرمت استماع آن
۲. حرمت اظهار صوت زن به‌صورت مهیج و حرمت استماع آن به قصد لذت.  


نویسنده قول دوم را با استناد به کلمات فقهای معاصر و برخی روایات، مشهور می‌داند (ص ۵۲-۶۱).
نویسنده در فصل سوم به احکام فقهی دروغ پرداخته و دروغ را از منظر قرآن و روایات و آثار مترتب بر آن بحث کرده است. در ادامه، به احکام فقهی شهادت دروغ و رجوع از شهادت بر اساس قانون مدنی نیز می‌پردازد.
(ص۸۶-۹۷).


نویسنده در فصل چهارم و پنجم از بخش سوم به احکام فقهی رفتار با پدر و نیز به اسراف و تبذیر از دیدگاه آیات و روایات پرداخته است.
(ص۹۸-۱۱۵).


نویسنده در پایان فصل دوم به موضوع اقسام صدای زن در هنگام خوانندگی می‌پردازد. او با تکرار مباحث گذشته، به مسئله تغییر صدای زن به صدای بم، صدای مردان و همچنین صدای کودکانه اشاره می‌کند. در این بخش، نویسنده بدون ذکر فقهی موضوع، مساله را پایان می‌دهد (ص ۶۱).
نویسنده در فصل اول از بخش چهارم به بررسی ارتباط احکام فقهی با تربیت اجتماعی می‌پردازد و در فصل دوم، او آثار تربیتی این احکام را بر خانواده تحلیل می‌کند و به موضوعات مختلفی از جمله خانواده در اسلام، اهمیت و فواید ازدواج از منظر فقهی، مسائل مرتبط با طلاق و احکام فقهی مربوط به جلوگیری از وقوع طلاق، همچنین تعریف و حکم حضانت می‌پردازد (ص۱۱۷-۱۴۵).


==اقوال فقها در حرمت غنا و دلائل آن ==
در فصل سوم از بخش چهارم، نویسنده به بررسی احکام فقهی مرتبط با علم‌آموزی می‌پردازد و این موضوع را در چهار گفتار ارائه می‌دهد. در گفتار اول، به اهمیت علم‌آموزی در اسلام اشاره می‌شود
نویسنده در فصل سوم به بررسی فقهی خوانندگی زن می‌پردازد. او پس از بیان دیدگاه فقهای سنت، به دیدگاه اکثر فقهای شیعه اشاره می‌کند و می‌نویسد که فقهای شیعه درباره حرمت غنا اتفاق نظر دارند. با این حال، در مورد اینکه این حرمت غنا ذاتی است یا به خاطر عوامل خارجی، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد.  
سپس در گفتار دوم، مباحثی درباره مواد درسی که از منظر احکام فقهی ممنوع هستند، مطرح می‌شود. در گفتار سوم، حقوق معلم و شاگرد بررسی می‌شود و در نهایت، گفتار چهارم به تحلیل حقوق میان معلم و شاگرد و نحوه رعایت این حقوق در فرآیند یادگیری اختصاص دارد (ص۱۴۶-۱۶۴).


نویسنده سه دیدگاه را مطرح می‌کند:
در فصل چهارم از بخش چهارم، نویسنده به بررسی احکام فقه و تأثیرات آن بر جامعه می‌پردازد. او بر این باور است که بسیاری از احکام فقهی تنها به صورت فردی محقق نمی‌شوند و ارتباط تنگاتنگی با جنبه‌های اجتماعی دارند. در این راستا، نویسنده به مواردی همچون نماز جماعت، نماز جمعه، زکات، جهاد و دیگر احکام اجتماعی اشاره می‌کند. در ادامه به حقوق جزایی اسلام پرداخته و مصادیقی از آن را به عنوان نمونه ذکر می‌کند (ص۱۶۵-۲۰۶).
۱. حرمت ذاتی غنا
۲. حرمت به خاطر عوامل خارجی
۳. تفصیل بین غنای لهوی و غیر لهوی
 
او به بحث درباره این سه دیدگاه می‌پردازد (ص ۶۲-۶۶).
 
نويسنده می‌نويسد:
اکثریت فقهای شیعه درباره خوانندگی زن، با شهرتی که نزدیک به اجماع می‌داند، به حرمت ذاتی غنا قائل شده است. به عنوان نمونه، نظر فقهی ۲۸ نفر از فقهای شیعه از آغاز غیبت کبری تا عصر کنونی بیان می‌شود (ص ۶۷ - ۷۵).
 
نویسنده در صفحه ۷۵ به بررسی ادله حرمت خوانندگی زن با استناد به آیات، روایات، اجماع و عقل می‌پردازد. وی قبل از ورود به بحث، با طرح این سوال که چرا در قرآن به‌صراحت درباره حرمت غنای زن چیزی بیان نشده، سعی کرده با قاعده اشتراک تکلیف بین زنان و مردان و نیز استعمال لفظ مذکر در معنای اعم، با استناد به کلام جوادی آملی به این سوال پاسخ دهد (ص ۷۵ - ۸۰).
 
==دلائل حرمت ذاتی غنا==
نویسنده در ص ۷۵ به بررسی ادله حرمت خوانندگی زن با استناد به آیات، روایات، اجماع و عقل می‌پردازد.
===آیات===
 
به باور او، چون در آیات قرآن از لفظ غنا استفاده نشده و امر و نهی خاصی صریحاً به آن تعلق نگرفته، تمسک‌کنندگان به این آیات به واسطه روایات در این باب بر حرمت غنا کمک گرفته‌اند. در آیات قرآن الفاظی مانند قول زور، باطل و لهو الحدیث آمده که طبق نظر مفسران و روایات رسیده از ائمه(ع) بر غنا و خوانندگی تطبیق می‌شود.
 
نویسنده در ادامه، آیات ۶ لقمان، ۳۰ حج، ۷۲ فرقان و ۳ مؤمنون را از دیدگاه لغویون، مفسران، فقها و روایات وارده (با تحلیل سندی) مورد بررسی قرار می‌دهد و در پایان مباحث، بر حرمت غنا نتیجه‌گیری می‌کند. او همچنین به کسانی که قائل به عدم اتمام آیات و روایات بر حرمت غنا هستند، پاسخ می‌دهد (ص ۸۰ - ۹۹).

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۸

بسم الله الرحمن الرحیم

معرفی و ساختار

کتاب فقه و تربیت به نویسندگی رویا اسکندریه و مهدی هژبری در ۲۲۴ صفحه توسط نشر کیسان به چاپ رسید. این کتاب به بررسی ارتباط بین فقه و مباحث تربیتی می‌پردازد. این کتاب در چهار بخش دسته بندی شده است. بخش اول به دو فصل تقسیم شده و به موضوعات مفهوم‌شناسی فقه، جایگاه، موضوع و غایت فقه، همچنین معنای اصطلاحی تربیت و مراحل آن پرداخته است. بخش دوم نیز به دو فصل تقسیم شده و به موضوعاتی مانند ارتباط احکام فقهی با تربیت، زمینه‌ها و وقوع این ارتباط می‌پردازد. بخش سوم شامل سه فصل است و به موضوعات اهداف تربیت فردی و نقش احکام تشریعی در تربیت فردی بحث می‌کند. بخش چهارم در چهار فصل به موضوعات فقه و تربیت اجتماعی، آثار تربیتی فقهی بر خانواده، احکام فقهی و علم‌آموزی، و احکام فقه و اجتماع می‌پردازد.

کلیات فقه و تربیت

نویسنده در فصل اول از بخش اول به بررسی کلیات مسئله فقه پرداخته است. این فصل شامل موضوعاتی همچون مفهوم شناسی فقه، اهمیت و جایگاه آن، موضوع فقه، رسالت و واقعیت فقه می‌باشد. در فصل دوم از بخش اول، نویسنده به تعریف و مفهوم تربیت، معنای لغوی آن و مراحل مختلف تربیت پرداخته است (ص۳-۲۷).

نویسنده در فصل اول از بخش دوم به بررسی زمینه‌های ارتباطی احکام فقهی با تربیت پرداخته است. این فصل از جنبه‌های مختلفی مانند موضوع، قلمرو، اهداف و کاربردی بودن این ارتباطات صحبت می‌کند (ص۲۹-۳۳).

نویسنده در فصل دوم از بخش دوم به بررسی ارتباط وقوع احکام فقهی با تربیت پرداخته است. در این فصل، به سه گفتار مهم اشاره شده است:

۱. اصل رعایت توانایی و محدودیت متربی ۲. اصل مسامحت و تخفیف در احکام ۳. اصل آزادی و اختیار

نویسنده پیرامون هر یک از این اصول، بحث کرده است (ص۳۴-۶۸).

نویسنده در فصل اول از بخش سوم به بررسی ارتباط فقه با تربیت فردی پرداخته و به موضوعاتی همچون اهداف تربیت فردی و کارکرد احکام فقهی در این زمینه اشاره کرده است.

در فصل دوم از بخش سوم، وی به نقش احکام تشریعی و عبادت در تربیت فردی پرداخته و در این راستا به دو گفتار زیر توجه کرده است:

۱. تأثیر نماز در تربیت فردی بشر ۲. آثار تربیتی وضو و طهارت

نویسنده به تفصیل درباره هر یک از این دو گفتار بحث کرده است (ص۷۰-۸۵).

نویسنده در فصل سوم به احکام فقهی دروغ پرداخته و دروغ را از منظر قرآن و روایات و آثار مترتب بر آن بحث کرده است. در ادامه، به احکام فقهی شهادت دروغ و رجوع از شهادت بر اساس قانون مدنی نیز می‌پردازد. (ص۸۶-۹۷).

نویسنده در فصل چهارم و پنجم از بخش سوم به احکام فقهی رفتار با پدر و نیز به اسراف و تبذیر از دیدگاه آیات و روایات پرداخته است. (ص۹۸-۱۱۵).

نویسنده در فصل اول از بخش چهارم به بررسی ارتباط احکام فقهی با تربیت اجتماعی می‌پردازد و در فصل دوم، او آثار تربیتی این احکام را بر خانواده تحلیل می‌کند و به موضوعات مختلفی از جمله خانواده در اسلام، اهمیت و فواید ازدواج از منظر فقهی، مسائل مرتبط با طلاق و احکام فقهی مربوط به جلوگیری از وقوع طلاق، همچنین تعریف و حکم حضانت می‌پردازد (ص۱۱۷-۱۴۵).

در فصل سوم از بخش چهارم، نویسنده به بررسی احکام فقهی مرتبط با علم‌آموزی می‌پردازد و این موضوع را در چهار گفتار ارائه می‌دهد. در گفتار اول، به اهمیت علم‌آموزی در اسلام اشاره می‌شود سپس در گفتار دوم، مباحثی درباره مواد درسی که از منظر احکام فقهی ممنوع هستند، مطرح می‌شود. در گفتار سوم، حقوق معلم و شاگرد بررسی می‌شود و در نهایت، گفتار چهارم به تحلیل حقوق میان معلم و شاگرد و نحوه رعایت این حقوق در فرآیند یادگیری اختصاص دارد (ص۱۴۶-۱۶۴).

در فصل چهارم از بخش چهارم، نویسنده به بررسی احکام فقه و تأثیرات آن بر جامعه می‌پردازد. او بر این باور است که بسیاری از احکام فقهی تنها به صورت فردی محقق نمی‌شوند و ارتباط تنگاتنگی با جنبه‌های اجتماعی دارند. در این راستا، نویسنده به مواردی همچون نماز جماعت، نماز جمعه، زکات، جهاد و دیگر احکام اجتماعی اشاره می‌کند. در ادامه به حقوق جزایی اسلام پرداخته و مصادیقی از آن را به عنوان نمونه ذکر می‌کند (ص۱۶۵-۲۰۶).