کاربر:Hamzeahmadi/صفحه تمرین۳: تفاوت میان نسخه‌ها
Hamzeahmadi (بحث | مشارکت‌ها) |
Hamzeahmadi (بحث | مشارکت‌ها) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
====مجسمه موجودات جاندار==== | ====مجسمه موجودات جاندار==== | ||
فقها درباره ساخت مجسمه موجودات جاندار نظیر انسان و حیوان دو دسته‌اند: | فقها درباره ساخت مجسمه موجودات جاندار نظیر انسان و حیوان دو دسته‌اند: | ||
*'''قائلین به حرمت:''' بنا به ادعای شیخ انصاری فقهای شیعه در حرمت ساخت مجسمه اشیاء و موجودات جاندار اتفاق نظر دارند<ref>شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> و بنا به گفته سید ابوالقاسم خویی در حرمت مجسمه‌سازی موجودات جاندار، میان فقهای شیعه و اهل سنت اختلافی نیست.<ref>توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۳۵۳.</ref> | |||
از میان فقهای معاصر فقیهانی چون سید ابوالقاسم خویی، | از میان فقهای معاصر فقیهانی چون سید ابوالقاسم خویی،<ref>خویی، توضیح المسائل، ۱۴۱۲ق، ص۲۶۲.</ref> سید علی سیستانی،<ref>سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۳.</ref> سید روح الله خمینی،<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۹۶.</ref> محمد اسحاق فیاض،<ref>فیاض، الاستفتائات الشرعیة، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۱۳.</ref> سیدموسی شبیری زنجانی،<ref>شبیری زنجانی، توضیح المسائل، ۱۳۸۴ش، ص۸۰.</ref> ناصر مکارم شیرازی،<ref>مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۵۸.</ref> و لطف الله صافی گلپایگانی،<ref>صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۴ق، ص۴۰۹.</ref> ساختن مجسمه موجودات جاندار (ذی روح) مانند انسان و حیوان را حرام دانسته‌اند. برخی فقها مواردی را از حکم حرمت در ساختن مجسمه موجودات جاندار استثناء کرده‌اند که عبارتند از: | ||
۱-مکارم شیرازی اموری را از حکم کلی حرمت مجسمه‌سازی موجودات جاندار استثناء کرده است که عبارتند از: | ۱-مکارم شیرازی اموری را از حکم کلی حرمت مجسمه‌سازی موجودات جاندار استثناء کرده است که عبارتند از: | ||
*نقوش برجسته‌ای که در گچ‌کاری، کنده‌کاری، قلم‌زنی و مانند آنها دیده می‌شود؛ | |||
*عروسک‌ها و آن چه جنبه بازیچه دارد؛ | |||
*مجسمه‌هایی که برای فریب دشمن ساخته می شود و در مناطقی گذاشته می‌شود و از نظر جنگی ضرورت دارد؛ | |||
*مجسمه‌هایی که از قطعات متعددی تشکیل یافته و در پزشکی برای آموزش مسائل مختلف به کار می‌رود و در بسیاری از موارد جانشین تشریح بدن انسان‌ها می‌گردد؛ | |||
*ربات‌های کامپیوتری که جنبه سرگرمی و تفریح ندارد؛ بلکه در نیازهای زندگی بشری از آنها استفاده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۱۶۸.</ref> | |||
۲-بنا به نظر سید روح الله خمینی اگر مجسمه به وسیله دستگاه ساخته شود حرام نیست؛ زیرا ادله حرمت مجسمه‌سازی فقط شامل مواردی می‌شود که شخص مباشرتاً و با دست خود به مجسمه‌سازی اقدام نماید. | |||
۳-بنا به نظر فقیهانی چون خویی، صافی گلپایگانی و جعفر سبحانی ساخت مجسمه غیر کامل یا نیم‌تنه انسان و سایر حیوانات جایز است. | ۲-بنا به نظر سید روح الله خمینی اگر مجسمه به وسیله دستگاه ساخته شود حرام نیست؛ زیرا ادله حرمت مجسمه‌سازی فقط شامل مواردی می‌شود که شخص مباشرتاً و با دست خود به مجسمه‌سازی اقدام نماید.<ref>خمینی، المکاسب المحرمة، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۷۷.</ref> | ||
۳-بنا به نظر فقیهانی چون خویی، صافی گلپایگانی و جعفر سبحانی ساخت مجسمه غیر کامل یا نیم‌تنه انسان و سایر حیوانات جایز است.<ref>توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۶۹؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۰۷؛ یعقوبی اصفهانی، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، ص۳۹۹.</ref> البته صافی گلپایگانی ساخت مجسمه‌ای که مشتمل بر اعضای رئیسه مانند سر و صورت و سینه باشد را محل اشکال دانسته و بر این نظر است که ساختن مجسمه دست و پا یا سر و صورت تنها اشکال ندارد. <ref>صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۰۸.</ref> و جعفر سبحانی اگر مجسمه‌ساز از ابتدا نیت کرده باشد که مجسمه نیم‌تنه یا ناقص بسازد را بدون اشکال دانسته است.<ref>سبحانی، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، ص۳۹۹.</ref> به گفته آیت الله خویی دلیل این حکم آن است که مرجع در تشخیصِ تحقق مجسمه انسان یا حیوان در خارج، صدق عرفی است و عرف فقط پیکره‌ای که تام الاعضاء باشد را مجسمه انسان یا حیوان تلقی می‌کند؛ بنابراین ادله حرمت مجسمه‌سازی فقط مجسمه‌ای را که عرفاً تام الاعضاء و جوارح باشد را شامل می‌شود.<ref>توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۶۹.</ref> | |||
۱-بنا به نظر | |||
۲-به گفته حسینعلی منتظری نهی از مجسمه‌سازی و نظایر آن در روایات به این علت بوده است که در آن زمان‌ها برای پرستش غیر خدا و شریک قرار دادن برای او ساخته می‌شده است؛ بنابراین چنان‌چه بدین منظور ساخته نشود و فقط جنبه هنری و فرهنگی داشته باشد، اشکال ندارد و در حقیقت از مواردی است که موضوع حکم به کلی تغییر یافته است. | *'''قائلین به جواز:''' برخی از فقها ساختن مجسمه به طور کلی، حتی مجسمه موجودات جاندار (ذی روح) (مشروط به آن که برای غیر پرستش باشد) را جایز دانسته‌اند. دیدگاه آنها به شرح زیر است: | ||
۳-سیدعلی خامنه‌ای نیز ساخت مجسمه موجودات جاندار را بدون اشکال دانسته و بر این نظر است که خرید و فروش و نگهداری و حتی ارائه آنها در نمایشگاه نیز اشکال ندارد. | ۱-بنا به نظر شیخ جواد تبریزی ساختن مجسمه موجودات جاندار و غیر جاندار جایز است، اگر چه احتیاط مستحب در ترک آن است.<ref>تبریزی، توضیح المسائل، ۱۳۸۲ش، ص۳۵۸.</ref> | ||
۴-محمدابراهیم جناتی مجسمه‌سازی را از فنون و هنرهای ارزشمند دانسته و بر این نظر است: امروزه مجسمه‌سازی در جمهوری اسلامی ایران که هیچ‌گونه انگیزه ناپسند و شرک‌آلود در آن وجود ندارد به عنوان یک هنر گران‌قدر، عملی جایز به شمار می‌رود. | ۲-به گفته حسینعلی منتظری نهی از مجسمه‌سازی و نظایر آن در روایات به این علت بوده است که در آن زمان‌ها برای پرستش غیر خدا و شریک قرار دادن برای او ساخته می‌شده است؛ بنابراین چنان‌چه بدین منظور ساخته نشود و فقط جنبه هنری و فرهنگی داشته باشد، اشکال ندارد و در حقیقت از مواردی است که موضوع حکم به کلی تغییر یافته است.<ref>منتظری، رساله استفتائات، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۳۲۵.</ref> | ||
۵-بنا به فتوای یوسف صانعی مجسمه‌سازی فی‌نفسه مانعی ندارد و اگر برای اغراض عقلایی باشد، عملی جایز است. | ۳-سیدعلی خامنه‌ای نیز ساخت مجسمه موجودات جاندار را بدون اشکال دانسته و بر این نظر است که خرید و فروش و نگهداری و حتی ارائه آنها در نمایشگاه نیز اشکال ندارد.<ref>خامنه‌ای، رساله اجوبة الاستفتائات، ۱۳۸۸ش، ص۴۰۵.</ref> | ||
۴-محمدابراهیم جناتی مجسمه‌سازی را از فنون و هنرهای ارزشمند دانسته و بر این نظر است: امروزه مجسمه‌سازی در جمهوری اسلامی ایران که هیچ‌گونه انگیزه ناپسند و شرک‌آلود در آن وجود ندارد به عنوان یک هنر گران‌قدر، عملی جایز به شمار می‌رود.<ref>جناتی، «نظریه اجتهاد تفریعی و تطبیقی»، ص۳۸.</ref> | |||
۵-بنا به فتوای یوسف صانعی مجسمه‌سازی فی‌نفسه مانعی ندارد و اگر برای اغراض عقلایی باشد، عملی جایز است.مجسمه‌سازی و هنرهای تجسمی، سایت پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله العظمی صانعی) | |||
۶-بنا به دیدگاه محمدجواد مَغنیّه اگر مجسمه‌سازی برای اهداف نامشروعی نظیر تقرب جستن به خدا مانند بت‌ها، تشبه به خالق و رقابت با او در خلقتش و یا هر چیزی که موجب افتادن در شرک نباشد و صرفا به خاطر اغراض عقلایی مانند هنر و زیبایی، گرامی‌داشت و یا اشاره به شکوه و بزرگداشت تمدن‌ها و تاریخ آنها باشد، اشکالی ندارد.(مغنیه، فلسفات اسلامیه، ۱۹۹۳م، ص۹۲۱.) او همچنین معتقد است که فتوای به حرمت مجسمه‌سازی هیچ مدرک و مستندی جز احتیاط و بیم از گرفتار شدن در دام شرک ندارد.(مغنیه، فلسفات اسلامیه، ۱۹۹۳م، ص۹۲۱.) | ۶-بنا به دیدگاه محمدجواد مَغنیّه اگر مجسمه‌سازی برای اهداف نامشروعی نظیر تقرب جستن به خدا مانند بت‌ها، تشبه به خالق و رقابت با او در خلقتش و یا هر چیزی که موجب افتادن در شرک نباشد و صرفا به خاطر اغراض عقلایی مانند هنر و زیبایی، گرامی‌داشت و یا اشاره به شکوه و بزرگداشت تمدن‌ها و تاریخ آنها باشد، اشکالی ندارد.(مغنیه، فلسفات اسلامیه، ۱۹۹۳م، ص۹۲۱.) او همچنین معتقد است که فتوای به حرمت مجسمه‌سازی هیچ مدرک و مستندی جز احتیاط و بیم از گرفتار شدن در دام شرک ندارد.(مغنیه، فلسفات اسلامیه، ۱۹۹۳م، ص۹۲۱.) | ||
===نگهداری و خرید و فروش مجسمه=== | ===نگهداری و خرید و فروش مجسمه=== | ||
اکثر فقها خرید و فروش و نگهداری مجسمه حتی مجسمه موجودات جاندار را جایز دانسته‌اند.(برای نمونه نگاه کنید به خویی، توضیح المسائل، ۱۴۱۲ق، ص۳۵۶؛ توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۸۲؛ سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۳؛ خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۷۲ش، ص۲۷۵؛ وحید خراسانی، توضیح المسائل، ۱۴۲۱ق، ص۵۸۲؛ فاضل لنکرانی، توضیح المسائل، ۱۳۷۴ش، ص۳۹۵؛ شبیری زنجانی، توضیح المسائل، ۱۳۸۴ش، ص۸۰) به گفته آیت الله خویی ادله موجود فقط بر حرمت مجسمه‌سازی دلالت دارند و دلیلی بر حرمت نگهداری و خرید و فروش آن وجود ندارد.(توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴۰.) از میان فقهای معاصر فقیهانی چون: صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی، خرید و فروش و نگهداری مجسمه موجودات جاندار و کسب درآمد و دریافت اجرت بابت ساختن آنها را نیز حرام دانسته‌اند.(صافی گلپایگانی، هدایة العباد، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۲؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۵۹.) شیخ انصاری نگهداری و خرید و فروش مجسمه جانداران را مکروه دانسته است.(شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۷) | اکثر فقها خرید و فروش و نگهداری مجسمه حتی مجسمه موجودات جاندار را جایز دانسته‌اند.(برای نمونه نگاه کنید به خویی، توضیح المسائل، ۱۴۱۲ق، ص۳۵۶؛ توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۸۲؛ سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۳؛ خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۷۲ش، ص۲۷۵؛ وحید خراسانی، توضیح المسائل، ۱۴۲۱ق، ص۵۸۲؛ فاضل لنکرانی، توضیح المسائل، ۱۳۷۴ش، ص۳۹۵؛ شبیری زنجانی، توضیح المسائل، ۱۳۸۴ش، ص۸۰) به گفته آیت الله خویی ادله موجود فقط بر حرمت مجسمه‌سازی دلالت دارند و دلیلی بر حرمت نگهداری و خرید و فروش آن وجود ندارد.(توحیدی تبریزی، مصباح الفقاهه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴۰.) از میان فقهای معاصر فقیهانی چون: صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی، خرید و فروش و نگهداری مجسمه موجودات جاندار و کسب درآمد و دریافت اجرت بابت ساختن آنها را نیز حرام دانسته‌اند.(صافی گلپایگانی، هدایة العباد، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۲؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۱۵۹.) شیخ انصاری نگهداری و خرید و فروش مجسمه جانداران را مکروه دانسته است.(شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۷) | ||