کاربر:Rezashams/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخهها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
}} | }} | ||
'''حق الناس (اسلام و حقوق بشر)'''، | '''حق الناس (اسلام و حقوق بشر)'''، کتابی به زبان فارسی نوشته [[محسن کدیور]] است که در آن سه شرط عاقلانه، عادلانه و بهترین راهحل بودن را برای احکام حیطه فقه معاملات لازم دانسته؛ چنانچه به گفته وی این احکام در زمان پیامبر(ص) از این ویژگی برخوردار بودهاند. او باور دارد اگر حکمی امروزه فاقد این سه شرط باشد از احکام متغیر اسلام، منسوخ، و محکوم به بطلان است. | ||
این کتاب دربردارنده روایتی نواندیشانه یا روشنفکرانه از اسلام است. به باور او تفکر مشهور از اسلام در تعارض با مدرنیته و قواعد بینالمللی و [[حقوق بشر]] است. کدیور با راهحلی از جانب روشنفکران دینی با عنوان اسلام معنوی یا غایتمدار، تقریری از اسلام ارائه میدهد که به اعتقاد او نهتنها با دنیای مدرن هیچ گونه تعارضی ندارد بلکه در هر عصری بهترین راهحل ممکن است. وی معتقد است اسلام سنتی در چند محور نظیر | این کتاب دربردارنده روایتی نواندیشانه یا روشنفکرانه از اسلام است. به باور او تفکر مشهور از اسلام در تعارض با مدرنیته و قواعد بینالمللی و [[حقوق بشر]] است. کدیور با راهحلی از جانب روشنفکران دینی با عنوان اسلام معنوی یا غایتمدار، تقریری از اسلام ارائه میدهد که به اعتقاد او نهتنها با دنیای مدرن هیچ گونه تعارضی ندارد بلکه در هر عصری بهترین راهحل ممکن است. وی معتقد است اسلام سنتی در چند محور نظیر برابری حقوق زنان با مردان، مسلمانان با غیرمسلمانان، بردگان با انسانهای آزاد و مسائلی نظیر آزادی در عقیده و مذهب با اندیشه حقوق بشر ناسازگار است. | ||
==معرفی کتاب و گزارش ساختار== | ==معرفی کتاب و گزارش ساختار== | ||
کتاب «حق الناس، اسلام و حقوق بشر» نوشته [[محسن کدیور]]، مجموع چهارده مقاله در زمینه اسلام و حقوق بشر است که نویسنده در آن با رویکرد انتقادی دیدگاه | کتاب «حق الناس، اسلام و حقوق بشر» نوشته [[محسن کدیور]]، مجموع چهارده مقاله در زمینه اسلام و حقوق بشر است که نویسنده در آن با رویکرد انتقادی دیدگاه رایج از اسلام در نسبت با حقوق بشر را مورد کاوش قرار میدهد. او میکوشد تا بیان کند ایمان به خدا، باور به آخرت و پیروی از تعالیم پیامبر اسلام(ص) در ذات خود هیچ تعارضی با رویکرد انسانی حقوق بشر ندارد. نویسنده کتاب را در پنج بخش موضوعی تنظیم کرده است. | ||
* بخش اول به «مبادی بحث اسلام و حقوق بشر» اختصاص داده شده است. سه مقاله «از اسلام تاریخی به اسلام معنوی»، «اصول سازگاری اسلام و مدرنیته» و «پیش درآمدی بر بحث عمومی و خصوصی در فرهنگ اسلامی» زمینه گستر بحث اصلی است. در مقاله نخست مشخصات رویکرد غایتمدار از اسلام در مقایسه با دیدگاه سنتی ارائه شده است. در مقاله دوم «نسبت اسلام و مدرنیته» به مثابه مجموعهای که حقوق بشر جزئی از آن است، و در مقاله سوم، مطالعه اجمالی حوزه عمومی و خصوصی از امور مرتبط با حقوق بشر بیان شده است. | * بخش اول به «مبادی بحث اسلام و حقوق بشر» اختصاص داده شده است. سه مقاله «از اسلام تاریخی به اسلام معنوی»، «اصول سازگاری اسلام و مدرنیته» و «پیش درآمدی بر بحث عمومی و خصوصی در فرهنگ اسلامی» زمینه گستر بحث اصلی است. در مقاله نخست مشخصات رویکرد غایتمدار از اسلام در مقایسه با دیدگاه سنتی ارائه شده است. در مقاله دوم «نسبت اسلام و مدرنیته» به مثابه مجموعهای که حقوق بشر جزئی از آن است، و در مقاله سوم، مطالعه اجمالی حوزه عمومی و خصوصی از امور مرتبط با حقوق بشر بیان شده است. | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
* بخش پنجم کتاب به «دیگر مباحث حقوق بشر» پرداخته است. «معضل بردهداری در اسلام معاصر»، نخستین مقاله این بخش، و در مقاله دوم «حقوق غیر مسلمانان در اسلام معاصر» مورد بحث قرار گرفته است و بالاخره «تأمین اجتماعی از منظر تعالیم اسلامی» آخرین مقاله کتاب است. | * بخش پنجم کتاب به «دیگر مباحث حقوق بشر» پرداخته است. «معضل بردهداری در اسلام معاصر»، نخستین مقاله این بخش، و در مقاله دوم «حقوق غیر مسلمانان در اسلام معاصر» مورد بحث قرار گرفته است و بالاخره «تأمین اجتماعی از منظر تعالیم اسلامی» آخرین مقاله کتاب است. | ||
نویسنده این مقالات را در فاصله سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۵ش نوشته، و بهصورت جداگانه منتشر کرده است. لکن این مجموعه مقالات برای اولین بار بهصورت یک کتاب مستقل توسط انتشارات کویر در سال ۱۳۸۷ش به چاپ رسیده است. از نویسنده ۱۲ مقاله مرتبط با مباحث حقوق بشر در [[دغدغههای حکومت دینی (کتاب)|کتاب دغدغههای حکومت دینی]] آمده است. این کتاب در سال ۱۳۷۹ش توسط نشر نی منتشر شده است.<ref>کدیور، حق الناس (اسلام و حقوق بشر)، ص۱۱.</ref>چاپ آثار کدیور در ایران ممنوع است و او در سالهای اخیر نوشتههایش را به شکل الکترونیک و از طریق وبسایت شخصیاش منتشر میکند. تعداد این کتب تا به امروز به ۱۵ جلد میرسد که از این میان، دو کتاب به شکل کاغذی در آلمان چاپ شده است.<ref>رضائیه، [https://www.naqdedini.org/140006-8/ عدالت و حق آدمی در اسلام معنوی]، فصلنامه نقد دینی، شماره ۶، ۱۴۰۰ش.</ref> | نویسنده این مقالات را در فاصله سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۵ش نوشته، و بهصورت جداگانه منتشر کرده است. لکن این مجموعه مقالات برای اولین بار بهصورت یک کتاب مستقل توسط انتشارات کویر در سال ۱۳۸۷ش به چاپ رسیده است. از نویسنده ۱۲ مقاله مرتبط با مباحث حقوق بشر در [[دغدغههای حکومت دینی (کتاب)|کتاب دغدغههای حکومت دینی]] آمده است. این کتاب در سال ۱۳۷۹ش توسط نشر نی منتشر شده است.<ref>کدیور، حق الناس (اسلام و حقوق بشر)، ص۱۱.</ref>چاپ آثار کدیور در ایران ممنوع است و او در سالهای اخیر نوشتههایش را به شکل الکترونیک و از طریق [https://kadivar.com/10387/ وبسایت شخصیاش] منتشر میکند. تعداد این کتب تا به امروز به ۱۵ جلد میرسد که از این میان، دو کتاب به شکل کاغذی در آلمان چاپ شده است.<ref>رضائیه، [https://www.naqdedini.org/140006-8/ عدالت و حق آدمی در اسلام معنوی]، فصلنامه نقد دینی، شماره ۶، ۱۴۰۰ش.</ref> | ||
=== جایگاه کتاب و نویسنده === | === جایگاه کتاب و نویسنده === | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==بررسی و حل تعارض میان اسلام سنتی و مدرنیته== | ==بررسی و حل تعارض میان اسلام سنتی و مدرنیته== | ||
به باور کدیور مدل اسلام غایتمدار یا معنوی که از ناحیه روشنفکران دینی ارائه | به باور کدیور مدل اسلام غایتمدار یا معنوی که از ناحیه روشنفکران دینی ارائه شده، تنها رویکرد کارآمدی است که در حل ناسازگاری اسلام و مدرنیته قابل ارائه است. وی تلقی رایج و مشهور از احکام اسلام را سنتی و تاریخی میداند و نظریاتی که در راستای توجیه سازگاری بین این دو آمده است؛ نظیر رویکرد ثابت و متغیر به مدرنیته که حاصل سه تقریر مختلف از [[محمدحسین طباطبایی]]، [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نایینی]] و [[محمدباقر صدر]]، و همچنین مدل فقه حکومتی از [[امام خمینی(ره)]]، را ناکارآمد میداند. | ||
مسلمان معاصر در متن دین دو اندیشه را در کنار هم مشاهده میکند اول اندیشه سازگار با حقوق بشر که شامل گزارههایی است که به صراحت دلالت بر حقوق ذاتی انسان از آن جهت که انسان است دارند. این گزارهها در قالب عمومات، اطلاقات، و سیره اولیای دین است. و دوم اندیشه ناسازگار با حقوق بشر و صریح در تبعیض حقوقی بین انسانها. اسلام سنتی در مواجهه با دو اندیشه فوق دلالت دسته دوم را قویتر میداند و با آن به تخصیص و تقیید و تبیین گزارههای دسته اول میپردازد.<ref>کدیور، حق الناس (اسلام و حقوق بشر)، ص ۱۷-۳۴.</ref> | مسلمان معاصر در متن دین دو اندیشه را در کنار هم مشاهده میکند اول اندیشه سازگار با حقوق بشر که شامل گزارههایی است که به صراحت دلالت بر حقوق ذاتی انسان از آن جهت که انسان است دارند. این گزارهها در قالب عمومات، اطلاقات، و سیره اولیای دین است. و دوم اندیشه ناسازگار با حقوق بشر و صریح در تبعیض حقوقی بین انسانها. اسلام سنتی در مواجهه با دو اندیشه فوق دلالت دسته دوم را قویتر میداند و با آن به تخصیص و تقیید و تبیین گزارههای دسته اول میپردازد.<ref>کدیور، حق الناس (اسلام و حقوق بشر)، ص ۱۷-۳۴.</ref> |