کاربر:Rezashams/صفحه تمرین۳: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''حلالزاده''' کسی است که ولادتش از طریق عقد ازدواج میان زوجین باشد. در فقه شیعه کودک متولد شده از طریق وطی به شبهه و همچنین طفلی که طبق ازدواج مرسوم در اقوام دیگر به دنیا آمده باشد نیز حلالزاده شمرده میشود. اصطلاح حلالزاده در مقابل زنازاده است؛ به معنای فردی است که از طریق زنا به دنیا آمده است بر این اساس فردی که انعقاد نطفه‌اش در زمانی باشد که آمیزش زن و شوهر در آن زمان حرام است حلال زاده محسوب میشود. | '''حلالزاده''' کسی است که ولادتش از طریق عقد ازدواج میان زوجین باشد. در فقه شیعه کودک متولد شده از طریق وطی به شبهه و همچنین طفلی که طبق ازدواج مرسوم در اقوام دیگر به دنیا آمده باشد نیز حلالزاده شمرده میشود. اصطلاح حلالزاده در مقابل زنازاده است؛ به معنای فردی است که از طریق زنا به دنیا آمده است بر این اساس فردی که انعقاد نطفه‌اش در زمانی باشد که آمیزش زن و شوهر در آن زمان حرام است حلال زاده محسوب میشود. | ||
اهمیت حلال‌زادگی در اسلام را به جهت مشروط‌بودن برخورداری از ارث و برخی مناصب شرعی چون امام جماعت، قضاوت، شهادت در دادگاه و مرجعیت تقلید میدانند. | اهمیت حلال‌زادگی در اسلام را به جهت مشروط‌بودن برخورداری از ارث و برخی مناصب شرعی چون امام جماعت، قضاوت، شهادت در دادگاه و مرجعیت تقلید میدانند. همچنین در برخی روایات شیعه فرد فاقد حلال زادگی دشمن اهل بیت(ع) دانسته شده است. | ||
== تعریف و اهمیت == | == تعریف و اهمیت == | ||
حلالزاده کسی است که از طریق ازدواج شرعی متولد شده است و زنازاده نباشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع، مجمع البحوث العلمیة، ج14، ص11.</ref> | حلالزاده کسی است که از طریق ازدواج شرعی متولد شده است و زنازاده نباشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع، مجمع البحوث العلمیة، ج14، ص11.</ref> طبق آموزه‌های فقه شیعه افراد زیر نیز حلال زاده شمرده میشوند: | ||
* فردی که از طریق وطی به شبهه به دنیا آمده باشد و شبهه از دو طرف (پدر و مادر) باشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع، مجمع البحوث العلمیة، ج14، ص11؛ نجفی، جواهر الکلام، ج13، ص324.</ref> اگر یکی از زن و مرد موضوع برایش مشتبه نبود و عمداً مرتکب این عمل شد، فرزند نسبت به وی ولد الزنا شمرده میشود.<ref>الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع (للفيض)، ج14، ص: 11 | * فردی که از طریق وطی به شبهه به دنیا آمده باشد و شبهه از دو طرف (پدر و مادر) باشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع، مجمع البحوث العلمیة، ج14، ص11؛ نجفی، جواهر الکلام، ج13، ص324.</ref> اگر یکی از زن و مرد موضوع برایش مشتبه نبود و عمداً مرتکب این عمل شد، فرزند نسبت به وی ولد الزنا شمرده میشود.<ref>الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع (للفيض)، ج14، ص: 11 | ||
طاهری، حقوق مدنی، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۳۵۰.</ref> | طاهری، حقوق مدنی، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۳۵۰.</ref> | ||
* فردی که انعقاد نطفه‌اش در زمانی باشد که آمیزش زن و شوهر در آن زمان حرام باشد | * فردی که انعقاد نطفه‌اش در زمانی باشد که آمیزش زن و شوهر در آن زمان حرام باشد.<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج3، ص: 367 | ||
</ref> <ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج41، ص: 411 | </ref> مانند آمیزش در حالتی که زن حیض است یا در هنگام روزه واجب معین و یا در حال احرام.<ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج41، ص: 411 | ||
</ref> | </ref> | ||
* فرزندی که طبق ازدواج مرسوم اقوام دیگر حتی مشرکین به دنیا آمده باشد.<ref>پورمحمدی، «قاعده لکل قوم نکاح»، ص278.</ref> به عنوان نمونه فقیهان شیعه فرزند حاصل نکاح با محارم طبق فرهنگ مجوسیان را | * فرزندی که طبق ازدواج مرسوم اقوام دیگر حتی مشرکین به دنیا آمده باشد.<ref>پورمحمدی، «قاعده لکل قوم نکاح»، ص278.</ref> به عنوان نمونه فقیهان شیعه فرزند حاصل از نکاح با محارم طبق فرهنگ مجوسیان را حلالزاده میدانند.<ref>شیرازی، القواعد الفقهیة، 1413ق، ص44؛ جامع الاحادیث الشیعه، ج26، ص380؛ وسائل، ج21، ص199.</ref> برخی محققان مستند فقیهان را روایاتی دانسته‌اند که رسم ازدواج سایر فرق حتی مشرکین را به رسمیت شناخته است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج6، ص387؛ عاملی، وسائل الشیعه، ج21، ص200. | ||
پورمحمدی، «قاعده لکل قوم نکاح»، ص278.</ref> و برخی دیگر با ضمیمه کردن قاعده جب حکم میکنند گرچه ازدواج فرد مجوسی با مادرش در شریعت اسلام حرام است اما بعد از مسلمان شدن اعمال سابق نادیده گرفته میشود.<ref>شیرازی، القواعد الفقهیة، 1413ق، ص44. مباني الفقه الفعال في القواعد الفقهية الأساسية، ج2، ص: 302</ref> ناصر مکارم شیرازی نیز با استناد به سیره عقلا این فرزند را حلالزاده میداند.<ref>مکارم شیرازی، انوار الفقاهه، کتاب حدود و تعزیرات، ص48.</ref> براساس روایات در هر قومی رسم ازدواجی میان مردم وجود دارد که آن را متفاوت از زنا میدانند.<ref>عاملی، وسائل الشیعه، ج21، ص200.</ref> | |||
=== اهمیت حلال‌زادگی === | |||
اهمیت حلال‌زادگی در تشیع به جهت امتیازاتی نظیر برخورداری از ارث<ref>فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج24، ص: 470 جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج39، ص: 274</ref> و امکان تصدی مناصبی چون قضاوت<ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج40، ص: 12 فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج25، ص: 21</ref> و امام جماعت<ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج13، ص: 324 فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج6، ص: 287</ref> شدن است که برای مسلمان حلال زاده برشمرده شده است و فرد زنازاده از آن بی بهره است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ج13، ص324 و ج40، ص12-13؛ یزدی، عروة الوثقی، ج1، ص797. | اهمیت حلال‌زادگی در تشیع به جهت امتیازاتی نظیر برخورداری از ارث<ref>فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج24، ص: 470 جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج39، ص: 274</ref> و امکان تصدی مناصبی چون قضاوت<ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج40، ص: 12 فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج25، ص: 21</ref> و امام جماعت<ref>جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج13، ص: 324 فقه الصادق عليه السلام (للروحاني)، ج6، ص: 287</ref> شدن است که برای مسلمان حلال زاده برشمرده شده است و فرد زنازاده از آن بی بهره است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ج13، ص324 و ج40، ص12-13؛ یزدی، عروة الوثقی، ج1، ص797. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۶: | ||
* کافر بودن کسی که حلال زاده نیست<ref>حلی، سرائر، ج2، ص122.</ref> | * کافر بودن کسی که حلال زاده نیست<ref>حلی، سرائر، ج2، ص122.</ref> | ||
* سید مرتضی علت را عدم نجابت او میداند. به گفته او، خدای متعال میداند که فرد متولد از زنا خیر و صلح را اختیار نمی‌کند فلذا از تصدی اموری چون شهادت در دادگاه محروم است.<ref>سید مرتضی، الانتصار في انفرادات الإمامية، ص502.</ref> | * سید مرتضی علت را عدم نجابت او میداند. به گفته او، خدای متعال میداند که فرد متولد از زنا خیر و صلح را اختیار نمی‌کند فلذا از تصدی اموری چون شهادت در دادگاه محروم است.<ref>سید مرتضی، الانتصار في انفرادات الإمامية، ص502.</ref> | ||
همچنین در برخی روایات شیعه فرد فاقد حلال زادگی دشمن اهل بیت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، امالی، ص475؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج3، ص493؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ج 4، ص143.</ref> | |||
== احکام فقهی مرتبط == | == احکام فقهی مرتبط == | ||
بر اساس روایات شیعه حلال زادگی شرط برخورداری از برخی امتیازها و مناصب شرعی در اسلام است. برخی از این امور چنین است: | بر اساس روایات شیعه حلال زادگی شرط برخورداری از برخی امتیازها و مناصب شرعی در اسلام است. برخی از این امور چنین است: | ||