عقد استصناع (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

Yasfirozi (بحث | مشارکت‌ها)
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی|[[قرارداد بانکی استصناع]] ● [[اوراق بهادار استصناع]]}}
{{منابع مطالعاتی|[[قرارداد بانکی استصناع]] ● [[اوراق بهادار استصناع]]}}
[[استصناع|عقد استصناع]] قراردادی بین دو شخص (اعم از حقیقی و حقوقی) که یک طرف ملزم به ساخت کالایی با اوصاف معین در زمان آینده در مقابل عِوض مشخص از طرف دیگر است. نامی از قرارداد استصناع در جوامع روایی شیعه و سنی برده نشده است اما در متون فقهی برخی متقدمین همچون شیخ طوسی از آن در باب بیع سلم بحث شده است.  
[[استصناع|عقد استصناع]] قراردادی بین دو شخص (اعم از حقیقی و حقوقی) که یک طرف ملزم به ساخت کالایی با اوصاف معین در زمان آینده در مقابل عِوض مشخص از طرف دیگر است. نامی از قرارداد استصناع در جوامع روایی شیعه و سنی برده نشده است اما در متون فقهی برخی متقدمین همچون شیخ طوسی از آن در باب بیع سلم بحث شده است.  


ماهیت این عقد مورد اختلاف بوده و به جهت شباهت‌هایی که با بیع سلم، جعاله و اجاره دارد از سوی برخی فقها از مصادیق یکی از این عقود ذکر شده است. اکثر فقهای معاصر مانند [[منتظری]] و مؤمن قمی، آن را عقد مستقل و صحیح می‌دانند و در بیان تمایز بین استصناع و آن عقود وجوهی ذکر شده است که مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارت است از:  
ماهیت این عقد مورد اختلاف بوده و به جهت شباهت‌هایی که با بیع سلم، جعاله و اجاره دارد از سوی برخی فقها از مصادیق یکی از این عقود ذکر شده است. اکثر فقهای معاصر مانند [[منتظری]] و مؤمن قمی، آن را عقد مستقل و صحیح می‌دانند و در بیان تمایز بین استصناع و آن عقود وجوهی ذکر شده است که مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارت است از:  


۱. عمل معهود در اجاره منفعت شخص اجیر و در جعاله صِرف انجام عملی می‌باشد و در بیع سلم کالای مدت‌دار اعم از ساخته‌شده یا غیر آن است برخلاف عقد استصناع که مصداق عمل معهود در آن فقط در کالای مصنوع از سوی شخصی تعیین شده است.
۱. عمل معهود در اجاره منفعت شخص اجیر و در جعاله صِرف انجام عملی می‌باشد و در بیع سلم کالای مدت‌دار اعم از ساخته‌شده یا غیر آن است برخلاف عقد استصناع که مصداق عمل معهود در آن فقط در کالای مصنوع از سوی شخصی تعیین شده است.


۲. قبض ثمن در بیع سلم باید در مجلس عقد باشد درحالی‌که میتوان ثمن در استصناع را به صورت اقساطی یا در هنگام دریافت کالا پرداخت کرد.
۲. قبض ثمن در بیع سلم باید در مجلس عقد باشد درحالی‌که میتوان ثمن در استصناع را به صورت اقساطی یا در هنگام دریافت کالا پرداخت کرد.


پرسش‌هایی نیازمند تحقیق بیشتر در خصوص این عقد پیش‌روی فقه معاصر قرار دارد که بعضی از آن‌ها عبارت‌اند از: اوراق بهادار تحت چهارچوب این عقد به چه نحو است؟ تضمین سرمایه در اوراق استصناع چه حکمی دارد؟ آیا تعیین سازنده کالا از سوی سفارش‌دهنده لازم است یا خیر؟ آیا این عقد جز عقود لازم است یا جایز؟ آیا تعیین مدت دریافت کالا در این عقد واجب است؟
پرسش‌هایی نیازمند تحقیق بیشتر در خصوص این عقد پیش‌روی فقه معاصر قرار دارد که بعضی از آن‌ها عبارت‌اند از: اوراق بهادار تحت چهارچوب این عقد به چه نحو است؟ تضمین سرمایه در اوراق استصناع چه حکمی دارد؟ آیا تعیین سازنده کالا از سوی سفارش‌دهنده لازم است یا خیر؟ آیا این عقد جز عقود لازم است یا جایز؟ آیا تعیین مدت دریافت کالا در این عقد واجب است؟  


در این صفحه کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع مرتبط با عقد استصناع از منظر [[فقه معاصر]]، جمع‌آوری شده است.
در این صفحه کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع مرتبط با عقد استصناع از منظر [[فقه معاصر]]، جمع‌آوری شده است.
==کتاب‌ها==
==کتاب‌ها==
===فارسی===
===فارسی===
# قراردادهای ناقل معدوم در فقه امامیه، حقوق ایران و فرانسه: عقد بیع (بیع مال معین آینده، استصناع (قرارداد سفارش ساخت) ...، محمد ریاحی و محمدجعفری فشارکی، شهرکرد، انتشارات جهاد دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030427031.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قراردادهای ناقل معدوم در فقه امامیه، حقوق ایران و فرانسه: عقد بیع (بیع مال معین آینده، استصناع (قرارداد سفارش ساخت) ...، محمد ریاحی و محمدجعفری فشارکی، شهرکرد، انتشارات جهاد دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030427031.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# عقد استصناع در حقوق ایران، سولماز هادی، تهران، انتشارات قانون یار، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقد استصناع در حقوق ایران، سولماز هادی، تهران، انتشارات قانون یار، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقد استصناع از منظر فقه امامیه، فقه حنفی و حقوق افغانستان، سید موسی علوی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%87%d8%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%ad%d9%86%d9%81/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقد استصناع از منظر فقه امامیه، فقه حنفی و حقوق افغانستان، سید موسی علوی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۸ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%87%d8%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%ad%d9%86%d9%81/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فقه معاملات جدید، محمد‌علی خادمی‌ کوشا، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%aa-%d8%ac%d8%af%db%8c%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فقه معاملات جدید، محمد‌علی خادمی‌ کوشا، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۳۹۴ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%aa-%d8%ac%d8%af%db%8c%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# قواعد فقهی: بحثی درباره استصناع، درء، نفی سبیل، تلقیح مصنوعی و قاعده منی ادرک، محمدحسن ربانی بیرجندی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93331217.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# قواعد فقهی: بحثی درباره استصناع، درء، نفی سبیل، تلقیح مصنوعی و قاعده منی ادرک، محمدحسن ربانی بیرجندی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93331217.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# بررسی فقهی و حقوقی عقد استصناع (سفارش ساخت)، جعفر جعفرزاده، آمل، نشر وارش وا، ۱۳۹۳ش.  
# بررسی فقهی و حقوقی عقد استصناع (سفارش ساخت)، جعفر جعفرزاده، آمل، نشر وارش وا، ۱۳۹۳ش.  
# مطالعه تطبیقی قرارداد سفارش ساخت در فقه و حقوق، محمد صادقی، تهران، خرسندی، ۱۳۹۳ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b7%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af-%d8%b3%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# مطالعه تطبیقی قرارداد سفارش ساخت در فقه و حقوق، محمد صادقی، تهران، خرسندی، ۱۳۹۳ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-book/%d9%85%d8%b7%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af-%d8%b3%d9%81%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
خط ۹۴: خط ۹۴:
# الأحكام الفقهية المتعلقة بطرق تحديد الثمن في عقود المقاولات، عبدالله بن صالح السیف، مجلة الدراسات الإسلامية (عربستان سعودی)، مجلد ۲۸، شماره ۲، ۲۰۱۶م. [https://jis.ksu.edu.sa/sites/jis.ksu.edu.sa/files/0028-02-08_0.pdf لینک متن مقاله]
# الأحكام الفقهية المتعلقة بطرق تحديد الثمن في عقود المقاولات، عبدالله بن صالح السیف، مجلة الدراسات الإسلامية (عربستان سعودی)، مجلد ۲۸، شماره ۲، ۲۰۱۶م. [https://jis.ksu.edu.sa/sites/jis.ksu.edu.sa/files/0028-02-08_0.pdf لینک متن مقاله]
# عقد الاستصناع بين التأصيل الشرعي والإطار القانوني، فاطمة آیت الغازي، مجلة الأبحاث والدراسات القانونیة (مغرب)، شماره ۷، ۲۰۱۶م.
# عقد الاستصناع بين التأصيل الشرعي والإطار القانوني، فاطمة آیت الغازي، مجلة الأبحاث والدراسات القانونیة (مغرب)، شماره ۷، ۲۰۱۶م.
# مقاصد الشريعة في العقود المالية: عقد الاستصناع نموذجا، أشرف علي عبدالحلیم، مجلة جامعة الشارقة للعلوم الإنسانية والاجتماعية (امارات متحده عربی)، مجلد ۱۳، شماره خاص، ۲۰۱۶م. [https://www.sharjah.ac.ae/ar/Research/spu/JournalHSS/Documents/SpecialIssue/1.pdf لینک متن مقاله]
# مقاصد الشريعة في العقود المالية: عقد الاستصناع نموذجا، أشرف علي عبدالحلیم، مجلة جامعة الشارقة للعلوم الإنسانية والاجتماعية (امارات متحده عربی)، مجلد ۱۳، شماره خاص، ۲۰۱۶م. [https://www.sharjah.ac.ae/ar/Research/spu/JournalHSS/Documents/SpecialIssue/1.pdf لینک متن مقاله]
# مدي استحقاق المستصنع مبلغ الشرط الجزائي عند إخلال الصانع بالالتزام في الفقة الإسلامي، عبدالکریم بن محمد السماعیل، مجلة الدراسات الإسلامیة (عربستان سعودی)، مجلد ۲۷، شماره ۲، ۲۰۱۵م. [https://jis.ksu.edu.sa/sites/jis.ksu.edu.sa/files/0027-02-04_0.pdf لینک متن مقاله]
# مدي استحقاق المستصنع مبلغ الشرط الجزائي عند إخلال الصانع بالالتزام في الفقة الإسلامي، عبدالکریم بن محمد السماعیل، مجلة الدراسات الإسلامیة (عربستان سعودی)، مجلد ۲۷، شماره ۲، ۲۰۱۵م. [https://jis.ksu.edu.sa/sites/jis.ksu.edu.sa/files/0027-02-04_0.pdf لینک متن مقاله]
# عقد الاستصناع: دراسة فقهية، سلمي بنت محمد بن صالح هوساوي، مجلة مركز البحوث والدراسات الإسلامية (مصر)، شماره ۴۵، ۲۰۱۴م.
# عقد الاستصناع: دراسة فقهية، سلمي بنت محمد بن صالح هوساوي، مجلة مركز البحوث والدراسات الإسلامية (مصر)، شماره ۴۵، ۲۰۱۴م.
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:
# التمويل بالمضاربة في المعاملات المالية المعاصرة: عقد السلم والاستصناع نموذجاً، حسن عبدالغني أبوغدة، [[مجلة البحوث الفقهیة المعاصرة]]، مجلد ۲۱، شماره ۸۵، ۲۰۱۰م.
# التمويل بالمضاربة في المعاملات المالية المعاصرة: عقد السلم والاستصناع نموذجاً، حسن عبدالغني أبوغدة، [[مجلة البحوث الفقهیة المعاصرة]]، مجلد ۲۱، شماره ۸۵، ۲۰۱۰م.
# الاستصناع الموازي دراسة فقهية مقارنة، وائل محمد عربیات، مجلة دراسات علوم الشریعة والقانون (اردن)، مجلد ۳۶، شماره ۲، ۲۰۰۹م. [https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-fi11971-ketabpedia.com.pdf لینک متن مقاله]
# الاستصناع الموازي دراسة فقهية مقارنة، وائل محمد عربیات، مجلة دراسات علوم الشریعة والقانون (اردن)، مجلد ۳۶، شماره ۲، ۲۰۰۹م. [https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-fi11971-ketabpedia.com.pdf لینک متن مقاله]
# عقد الاستصناع في الفقه الاسلامي، عمر الجیلاني الأمین حماد، مجلة الباحث الجامعي (یمن)، شماره ۱۳، ۲۰۰۷م. [https://www.ibbuniv.edu.ye/uploads/files/5/2018032805064082.pdf لینک متن مقاله]
# عقد الاستصناع في الفقه الاسلامي، عمر الجیلاني الأمین حماد، مجلة الباحث الجامعي (یمن)، شماره ۱۳، ۲۰۰۷م. [https://www.ibbuniv.edu.ye/uploads/files/5/2018032805064082.pdf لینک متن مقاله]
# نظرات في عقد المقاولة: الإنشاء و التعمير، حقيقته، تكييفه، حكمه، محمد بن جبر الألفي، مجلة الحکمة (عربستان سعودی)، شماره ۳۵، ۲۰۰۷م. [https://ia904506.us.archive.org/12/items/fiqh10001/fiqh10741.pdf لینک متن مقاله]
# نظرات في عقد المقاولة: الإنشاء و التعمير، حقيقته، تكييفه، حكمه، محمد بن جبر الألفي، مجلة الحکمة (عربستان سعودی)، شماره ۳۵، ۲۰۰۷م. [https://ia904506.us.archive.org/12/items/fiqh10001/fiqh10741.pdf لینک متن مقاله]
# اختلاف المتعاقدين في المقاولة، عبدالرحمن بن عاید بن خالد العاید، مجلة جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، شماره ۵۳، ۲۰۰۶م.
# اختلاف المتعاقدين في المقاولة، عبدالرحمن بن عاید بن خالد العاید، مجلة جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، شماره ۵۳، ۲۰۰۶م.
خط ۱۶۲: خط ۱۶۲:
# تطبیقات عقود الاستصناع في مشروعات البناء والتشغیل والتحویل B.O.T ودور المؤسسات المالیة الإسلامیة في تمویلها الکویت حالة تطبیقیة، عبدالله مرشد الصلیلي، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، کلیة الشریعة والدراسات الإسلامیة، جامعة الیرموك، اردن، ۲۰۰۶م. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%d8%a7%d8%aa-%d8%b9%d9%82%d9%88%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d9%81%d9%8a-%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d8%a7%d9%84%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# تطبیقات عقود الاستصناع في مشروعات البناء والتشغیل والتحویل B.O.T ودور المؤسسات المالیة الإسلامیة في تمویلها الکویت حالة تطبیقیة، عبدالله مرشد الصلیلي، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، کلیة الشریعة والدراسات الإسلامیة، جامعة الیرموك، اردن، ۲۰۰۶م. [https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%d8%a7%d8%aa-%d8%b9%d9%82%d9%88%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d9%81%d9%8a-%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d8%a7%d9%84%d8%a8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقود السلم - الاستصناع - المشاركة: دراسة فقهية تطبيقية، طه أحمد منصر العقبي، پایان‌نامه دکتری، كلية الآداب، جامعة النيلين، سودان، ۲۰۰۶م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%b9%d9%82%d9%88%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b3%d9%84%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b4%d8%a7%d8%b1%d9%83%d8%a9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقود السلم - الاستصناع - المشاركة: دراسة فقهية تطبيقية، طه أحمد منصر العقبي، پایان‌نامه دکتری، كلية الآداب، جامعة النيلين، سودان، ۲۰۰۶م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%b9%d9%82%d9%88%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%b3%d9%84%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b4%d8%a7%d8%b1%d9%83%d8%a9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# مشروعية الإستثمار فى المصارف الإسلامية فى نطاق البيع بالمساومة والإستصناع، جمال أحمد المجلي أبوشریعة، پایان‌نامه دکتری، كلية الدراسات العليا، جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، سودان، ۱۹۹۵.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9%d9%8a%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d8%b3%d8%aa%d8%ab%d9%85%d8%a7%d8%b1-%d9%81%d9%89-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b5%d8%a7%d8%b1%d9%81-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# مشروعية الإستثمار فى المصارف الإسلامية فى نطاق البيع بالمساومة والإستصناع، جمال أحمد المجلي أبوشریعة، پایان‌نامه دکتری، كلية الدراسات العليا، جامعة القرآن الكريم والعلوم الإسلامية، سودان، ۱۹۹۵.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9%d9%8a%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d8%b3%d8%aa%d8%ab%d9%85%d8%a7%d8%b1-%d9%81%d9%89-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%b5%d8%a7%d8%b1%d9%81-%d8%a7%d9%84%d8%a5%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# الاستصناع في الفقه والقانون، شادیة الجویني، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، المعهد الأعلى للشريعة، جامعة الزيتونة، تونس، ۱۹۹۳م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d9%81%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# الاستصناع في الفقه والقانون، شادیة الجویني، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، المعهد الأعلى للشريعة، جامعة الزيتونة، تونس، ۱۹۹۳م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d9%81%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقد الاستصناع: دراسة مقارنة، کاسب بن عبدالکریم البدران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، المعهد العالي للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، عربستان سعودی، ۱۹۷۸م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d9%85%d9%82%d8%a7%d8%b1%d9%86%d8%a9%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# عقد الاستصناع: دراسة مقارنة، کاسب بن عبدالکریم البدران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، المعهد العالي للقضاء، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، عربستان سعودی، ۱۹۷۸م.[https://digilib.feqhemoaser.com/arabic-thesis/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%b5%d9%86%d8%a7%d8%b9-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a9-%d9%85%d9%82%d8%a7%d8%b1%d9%86%d8%a9%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%86%d8%a8%d8%b9-%d9%85/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]