کاربر:Bazeli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲: | خط ۲: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
کتاب جایگاه مبانی کلامی در اجتهاد، تلاش کرده است ضمن شناسایی و بررسی دیدگاه‌های کلامی تأثیرگذار بر اجتهاد و نظریه‌های فقهی، با ذکر شواهد و نمونه‌ها، تأثیر | کتاب جایگاه مبانی کلامی در اجتهاد، تلاش کرده است ضمن شناسایی و بررسی دیدگاه‌های کلامی تأثیرگذار بر اجتهاد و نظریه‌های فقهی، با ذکر شواهد و نمونه‌ها، تأثیر دیدگاه‌های کلامی بر نظریات فقهی و بعضاً اصولی را نشان دهد. نویسنده دلایلی را که برای اثبات یا نفی هر یک از این مسائل کلامی مطرح شده، طرح و تبیین کرده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی مبانی کلامیِ مورد قبول طایفه امامیه و تأثیر آنها در استنباط گزاره‌های فقهی است. | ||
نویسنده در این کتاب ضمن توجه دادن به ارتباط فقه و کلام، درصدد است نشان دهد که چگونه مبانی و باورهای کلامی می‌توانند در اجتهاد و استخراج دیدگاه‌های فقهی فقیهان اثرگذار باشند. | نویسنده در این کتاب ضمن توجه دادن به ارتباط فقه و کلام، درصدد است نشان دهد که چگونه مبانی و باورهای کلامی می‌توانند در اجتهاد و استخراج دیدگاه‌های فقهی فقیهان اثرگذار باشند. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
# فقه موجود، محور تحقیق بوده و مبانی کلامی آن را استخراج کرده و نتایجی را که دانشوران فقه و اصول بر آنها مترتب کرده‌اند، بررسی کند. | # فقه موجود، محور تحقیق بوده و مبانی کلامی آن را استخراج کرده و نتایجی را که دانشوران فقه و اصول بر آنها مترتب کرده‌اند، بررسی کند. | ||
# مسائل کلامی تأثیرگذار در فقه را در طرحی منظم، منظومه‌وار و منسجم قرار دهد؛ چنانکه در این کتاب انجام شده است.(ص۱۸و۱۹) | # مسائل کلامی تأثیرگذار در فقه را در طرحی منظم، منظومه‌وار و منسجم قرار دهد؛ چنانکه در این کتاب انجام شده است.(ص۱۸و۱۹) | ||
به طور کلی، رویکرد نویسنده در هر فصل به این صورت است که نخست پیشینه بحث، معانی و نظریات پیرامون آن و دلایل هر یک از موافقان و مخالفان را بیان می‌کند و سپس به نتایج و پیامدهای آن مسئله و بحث در فقه و اصول می‌پردازد. | |||
== اثرگذاری مباحث عقلی در فقه و اجتهاد == | == اثرگذاری مباحث عقلی در فقه و اجتهاد == | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۳: | ||
=== علم الهی === | === علم الهی === | ||
به گفته نویسنده، دانشوران فقه و کلام، صفت علم الهی را در نگاه کلان، مبنای همه گزاره‌های شرعی و فقهی دانسته‌اند و در واقع، این صفت یکی از مبانی مهم شرع و قانون الهی شمار می‌رود. افزون بر آن، این صفت در موارد خاص نیز مبنای استدلال‌ها و استنباط‌های فقهی قرار گرفته است.(ص۱۸۸) برخی از این نتایج از این قرارند: ضرورت تکلیف و قانون الهی، واحد بودن حکم الهی، تحلیل مفاد صیغه امر هنگام استعمال در غیر طلب، بطلان عول در ارث و بطلان تعصیب.(ص۱۹۲-۱۹۹) | |||
=== حکمت الهی === | === حکمت الهی === | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۶: | ||
شاید یکی از نقدها و نقاط ضعف کتاب را بتوان عدم توجه نویسنده به مسائل مستحدثه و جدید فقهی بیان کرد. نویسنده بیشتر مباحثی که مطرح کرده، مربوط به فقه قدیم بوده و کمتر به مسائل مستحدثه مانند فقه اقتصادی، فقه خانواده، فقه پزشکی، فقه رسانه و ... پرداخته است. وی می‌توانست به این حوزه‌ها نیز وورود کرده و نشان دهد که مبانی کلامی در این مسائل نیز تأثیرگذارند یا خیر، اگر آری چگونه؟ | شاید یکی از نقدها و نقاط ضعف کتاب را بتوان عدم توجه نویسنده به مسائل مستحدثه و جدید فقهی بیان کرد. نویسنده بیشتر مباحثی که مطرح کرده، مربوط به فقه قدیم بوده و کمتر به مسائل مستحدثه مانند فقه اقتصادی، فقه خانواده، فقه پزشکی، فقه رسانه و ... پرداخته است. وی می‌توانست به این حوزه‌ها نیز وورود کرده و نشان دهد که مبانی کلامی در این مسائل نیز تأثیرگذارند یا خیر، اگر آری چگونه؟ | ||
با اینکه نویسنده خود در مواردی تصریح کرده که هدف تحقیق، نشان دادن تأثیر گزاره‌های کلامی بر استنباط و نظریه‌های فقهی و اصولی است؛ اما در مواردی برخی از نتایج و گزاره‌هایی که بیان شده، نظریه فقهی یا اصولی به شمار نمی‌رود برای نمونه تفسیر نسخ(ص۱۹۳م۱۹۴) که بیشتر به مباحث تفسیری ارتباط دارد تا فقهی؛ یا ضرورت تکلیف و قانون الهی(ص۱۹۲) که بیشتر مسئله کلامی است و در کلام بحث می‌شود. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||