|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| * '''چکیده''' | | * '''چکیده''' |
| '''واکاوی فقهی انرژی درمانی و هیپنوتیزم''' نوشته عباس نوری، در سال ۱۴۰۰ توسط مرکز فقهی ائمه اطهار در قم منتشر شده است. این اثر در سه بخش و شش فصل تنظیم شده است. در فصل نخست بخش اول، مفاهیم متعددی مانند انرژی درمانی، هیپنوتیزم، فرادرمانی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در فصل دوم بخش اول، انواع هیپنوتیزم، ارتباط تلقین با هیپنوتیزم، انواع انرژی درمانی، مجوزهای درمان در شرایط حرج، ضرر و اضطرار، جواز نگاه پزشک به نامحرم و تفاوت هیپنوتیزم با معجزه بررسی شده‌اند. | | '''واکاوی فقهی انرژی درمانی و هیپنوتیزم''' نوشته عباس نوری، در سال ۱۴۰۰ توسط مرکز فقهی ائمه اطهار منتشر شده است. این کتاب در سه بخش و شش فصل تنظیم شده است. در بخش اول، مفاهیم انرژی درمانی، هیپنوتیزم و فرادرمانی بررسی شده و تفاوت آنها با معجزه و شرایط جواز درمان در موارد خاص مانند حرج و ضرر مورد بحث قرار گرفته است. |
|
| |
|
| بخش دوم کتاب، به بررسی انرژی درمانی و هیپنوتیزم از منظر فقهی اختصاص دارد. مولف معتقد است که انرژی درمانی فاقد دو ویژگی اصلی سحر یعنی نمایش غیرواقعی امور و فریب و نیرنگ است؛ لذا انرژی درمانی سحر محسوب نمی‌شود. در مورد فرادرمانی، نویسنده بیان می‌کند که تمامی عناصر سحر، از جمله نمایش غیرواقعی امور، فریب و پنهان بودن علل و اسباب، در آن مشاهده می‌شود. در خصوص ارتباط با جن و ارواح، برخی فقها آن را سحر دانسته و حرام اعلام کرده‌اند، اما آیت‌الله خویی این ارتباط را به‌خودی‌خود حرام نمی‌داند، مگر اینکه باعث آزار دیگران شود یا مقدمات آن حرام باشد. همچنین، تسخیر جن در صورت اکراه او جایز نیست، هرچند که برخی فقها آن را جایز دانسته‌اند. استمداد از ارواح نیز در صورتی که موجب آزار روح یا ضرر به دیگران نشود، اشکالی ندارد. درباره کمک گرفتن از فرشتگان، نویسنده معتقد است که در صورت امکان، این کار جایز است به شرطی که موجب ضرر نشود. | | بخش دوم به بررسی فقهی انرژی درمانی و هیپنوتیزم می‌پردازد. نویسنده انرژی درمانی را فاقد ویژگی‌های سحر می‌داند اما فرادرمانی را به دلیل داشتن عناصر سحر، غیرمجاز می‌شمارد. درباره ارتباط با جن و ارواح، نظرات مختلف فقها مطرح شده و آزار یا ضرر به دیگران به‌عنوان شرط حرمت ذکر شده است. تسخیر جن، در صورت اکراه یا مقدمات حرام، جایز نیست. استمداد از ارواح و فرشتگان نیز در صورت عدم ضرر مجاز است. ضررهای احتمالی انرژی درمانی و فرادرمانی نیز بررسی شده و بر کنترل‌پذیری آنها تأکید شده است. |
|
| |
|
| در بررسی ضررهای انرژی درمانی و فرادرمانی، نویسنده معتقد است که اگر درمانگر تخصص کافی داشته باشد، ضرر جدی در این روش‌ها وجود ندارد. هرچند که فرادرمانی ممکن است خطراتی مانند بازگشت بیماری به شکلی شدیدتر یا دردهای حین درمان داشته باشد. همچنین، انرژی درمانی و فرادرمانی ممکن است آسیب‌های روحی یا حتی حمله جن‌ها را در پی داشته باشند، اما چون این موارد غالباً کنترل‌شدنی هستند، مشکل شرعی ندارند.
| | در بخش سوم، احکام فقهی هیپنوتیزم در پزشکی، قضاوت و کشف جرم بررسی شده است. نویسنده معتقد است در خودهیپنوتیزم، به دلیل نبود مکر، انطباق سحر بی‌معناست، اما در دگرهیپنوتیزم ممکن است عناصر سحر وجود داشته باشد. درباره تسخیر جن و روح، شرط عدم آزار و مقدمات حرام مطرح شده است. در موضوع اخبار از غیب، اگر اطلاعات نادرست باشد، عمل حرام است؛ اما اخبار صحیح بدون واسطه جن و روح، حرام نیست. درباره ضررهای ناشی از هیپنوتیزم، نویسنده چهار نوع ضرر را بررسی کرده و معتقد است در صورت آگاهی فرد از خطرات و عدم وجود ضرر جانی، اشکالی ندارد. در حوزه پزشکی، قضاوت و کشف جرم، کاربردهای هیپنوتیزم مورد بحث قرار گرفته و حکم آن وابسته به شرایط دانسته شده است. |
| | |
| در بخش سوم، احکام فقهی هیپنوتیزم در پزشکی، قضاوت و کشف جرم بررسی شده است. نویسنده معتقد است برای تعیین حکم فقهی هیپنوتیزم باید مولفه‌های «نمایش غیرواقع به‌عنوان واقعیت»، «پنهان بودن اسباب» و «مکر و فریب» بررسی شوند. به گفته وی، در خودهیپنوتیزم به دلیل نبود مکر و خدیعه، انطباق سحر بی‌معناست، اما در دگرهیپنوتیزم با تلقینات غیرواقع، تمام مولفه‌های سحر ثابت است؛ در غیر این صورت، برخی مولفه‌ها ممکن است وجود نداشته باشند. | |
| | |
| درباره تسخیر جن و روح، نویسنده بیان می‌کند که در صورتی که مقدمات آن حرام نباشد و منجر به آزار جن یا روح مؤمن نشود، اشکالی ندارد. همچنین، تسخیر جن برای کشف حوادث گذشته یا اشیای گمشده جایز است. اما در مورد علم قاضی، برخی فقها این روش را شرعی نمی‌دانند، مگر اینکه شواهدی مانند نوار یا ویدئو ارائه شود. در موضوع اخبار از غیب، اگر هیپنوتیزم‌کننده بدون واسطه جن و روح از گذشته خبر دهد، در صورتی که اطلاعاتش نادرست باشد، عمل او دروغ و حرام است. اما اگر اخبارش قطعی و مطابق واقع باشد، حرام نیست. درباره اخبار غیبی با واسطه جن و روح، این عمل کهانت محسوب می‌شود که برخی فقها آن را حرام دانسته‌اند. درباره تسلط بر دیگران، نویسنده معتقد است که در هیپنوتیزم، هیپنوتیزم‌کننده ممکن است بر فرد یا حتی بر جن و روح مسلط شود که حکم فقهی این موضوع به پذیرش یا عدم پذیرش تسلط انسان بر نفس خود بستگی دارد. | |
| | |
| در موضوع اضرار به دیگران، نویسنده چهار نوع ضرر ناشی از هیپنوتیزم را بررسی می‌کند: ضرر ذاتی، پیامدهای هیپنوتیزم، ضررهای احتمالی و سوءاستفاده از هیپنوتیزم. او معتقد است که ضررهای احتمالی مانند سوءاستفاده از بیمار، ناشی از عدم مهارت هیپنوتیزم‌کننده است. درباره آگاهانه بودن هیپنوتیزم، اگر فرد با آگاهی از خطرات، اجازه هیپنوتیزم بدهد، در صورتی که احتمال ضرر جانی وجود داشته باشد، این عمل حرام است. در غیر این صورت، اشکالی ندارد. درباره ناآگاهانه بودن هیپنوتیزم، اگر فرد از ضررهای احتمالی بی‌اطلاع باشد و این عمل مستلزم ضرر باشد، هیپنوتیزم حرام است. اما اگر ضرری نداشته باشد و فقط موجب اذیت شود، جایز خواهد بود.
| |
| | |
| نویسنده بیان می‌کند که هیپنوتیزم در پزشکی، قضاوت و کشف جرم کاربرد دارد. در حوزه پزشکی، از آن در درمان بیماری‌های روانی، دندانپزشکی و حتی زایمان بدون درد استفاده می‌شود. درباره قضاوت و کشف جرم، هیپنوتیزم ممکن است در بازجویی و اعتراف‌گیری مورد استفاده قرار گیرد که حکم فقهی آن بستگی به شرایط دارد.
| |
|
| |
|
| ==معرفی و ساختار کتاب== | | ==معرفی و ساختار کتاب== |