کاربر:Sarfipour/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
اصلاح ارقام |
اصلاح ارقام |
||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
==احکام اجتماعی و فلسفه فقه اسلامی== | ==احکام اجتماعی و فلسفه فقه اسلامی== | ||
===جواز انشاء به وسیله کتابت در عقود و ایقاعات=== | ===جواز انشاء به وسیله کتابت در عقود و ایقاعات=== | ||
این بحث رساله ای است که ظاهرا برخلاف دیگر مباحث از مکتوبات نویسنده بوده و نه القائات دروس خارج وی. وی در ابتدا به نظر مشهور فقها اشاره میکند که انشاء با کتابت را حتی نازلتر از اشاره شخص لال دانسته و آن را جایز نمیشمرند.(ص۹۷) در مقابل، نویسنده با اشاره به عرف امروز که قراردادهای مهم صرفاً با اسناد مکتوب و امضا منعقد میشود، نظر خود مبنی بر جواز مطلق انشاء با کتابت را مطرح میکند(ص۹۷) و بحث را در ضمن چند مقام پی میگیرد. | |||
====مقامات اول تا چهارم:مبانی نظری و تبیین محل نزاع==== | |||
نگارنده پس از نقل اقوال پنجگانه در مسئله (از عدم کفایت مطلق تا جواز مطلق)،(ص۹۸-۱۰۱) به تبیین حقیقت «انشاء» میپردازد و آن را صرفاً یک اعتبار ذهنی یا لفظ خالی نمیداند، بلکه «ایجاد یک اعتبار عقلایی و قانونی به وسیله اسباب آن» تعریف میکند.(ص۱۰۲) بر این اساس، هر چیزی که در عرف عقلا دلالت بر این ایجادِ اعتبار کند، میتواند سبب انشاء باشد.(ص۱۰۶) وی استدلال میکند که در عصر حاضر، کتابت و امضای اسناد، نه تنها یکی از اسباب، بلکه روشنترین و اصلیترین مصداق انشاء در امور مهم است و این عمل خودِ «انشاء» است، نه صرفاً ثبت و ضبط یک عقد شفاهی.(ص۱۰۷-۱۰۸) | |||
====مقام پنجم: ادله قول به عدم جواز==== | |||
در ادامه، نویسنده ادله قائلین به عدم جواز مانند «اجماع»،(ص۱۰۹) «اصل فساد در معاملات»،(ص۱۰۹) «توقیفی بودن اسباب شرعی»(ص۱۱۰) و روایت «انما یحلل الکلام و یحرم الکلام»(ص۱۱۰) را به تفصیل نقل و نقد میکند و آنها را برای اثبات مدعا ناکافی میداند. | |||
====مقام ششم: ادله قول به جواز==== | |||
در مقابل، برای اثبات جواز، به ادلهای چون «عمومات و اطلاقات ادله وجوب وفا به عقد»،(ص۱۱۸) «روایات دال بر جواز وصیت مکتوب»(ص۱۱۹) و «نص صحیح بر جواز طلاق غائب با کتابت»(ص۱۲۰) استناد میکند. | |||
====تنبیه==== | |||
در پایان، وی ضمن تأکید بر اهتمام ویژه قرآن به کتابت (آیه دَین)،(ص۱۲۴) لزوم احتیاط در عقدی مانند نکاح و طلاق را به دلیل احتمال توقیفی بودن آنها و دخالتهای فراوان شارع در احکامشان، متذکر میشود.(ص۱۲۲-۱۲۳) | |||
===حکم خمس در عصر غیبت=== |