|
|
| خط ۸۶: |
خط ۸۶: |
| نویسنده در ابتدا روایتی مبنی بر جواز غنا در اعیاد فطر و قربان به شرط عدم معصیت ذکر کرده است. سپس به امام خمینی اشاره کرده بعد از بحث درباره روایت جواز غنا تأکید میکند، مادامی که غنا منجر به معصیت نشود، اشکالی ندارد. به باور امام از آنجایی که هیچ یک از فقها این استثنا را در مورد اعیاد نقل کردهاند نمیتوان بدان عمل کرد. افزون بر آنکه این روایت ضعف سندی نیز دارد. | | نویسنده در ابتدا روایتی مبنی بر جواز غنا در اعیاد فطر و قربان به شرط عدم معصیت ذکر کرده است. سپس به امام خمینی اشاره کرده بعد از بحث درباره روایت جواز غنا تأکید میکند، مادامی که غنا منجر به معصیت نشود، اشکالی ندارد. به باور امام از آنجایی که هیچ یک از فقها این استثنا را در مورد اعیاد نقل کردهاند نمیتوان بدان عمل کرد. افزون بر آنکه این روایت ضعف سندی نیز دارد. |
|
| |
|
| | === تغنی به قرآن و مراثی === |
| | در این بحث، برخی از فقها نظیر مقدس اردبیلی حکم به اباحه تغنی به قرآن و مراثی صادر کردهاند و آن را از حکم حرمت غنا استثنا نمودهاند. این فقها مدعی تعارض روایات حرمت غنا شدهاند که بر اساس قاعده اصولی «اذا تعارضا تساقطا» به اصول اباحه و حلّیت تمسک کرده و یا بر با تمسک به دلیل عرف ادعا میکنند که غنا در مرثیه و نوحهخوانی جایز است. |
|
| |
|
| ................
| | حضرت امام خمینی (ره) به نقد این نظرات پرداخته و میفرمایند که میان اخبار مستحب و حرام رابطه عموم و خصوص من وجه وجود دارد. |
|
| |
|
| تغنی به قرآن و مراثی بعضی از فقها مانند مقدس اردبیلی حکم به اباحه مرحوم تغنی به قرآن و مراثی صادر کردهاند و در واقع آن را از حکم حرمت غنا استثنا نموده و مدعی تعارض میان ظاهر این اخبار و روایات حرمت غنا شده و طبق قاعدۀ اصولی که «اذا تعارضا تساقطا» به اصول اباحه و حلّیت و برائت تمسک جسته اند و یا با تمسک به دلیل عرف که غنا در مرثیه و نوحه خوانی را رایج و جایز نموده حکم به اباحه غنا داده اند ولی حضرت امام () به دلیل هر دو گروه پاسخ داده اند: در پاسخ به شبهه اول می:فرایند بین این گروه از اخبار رابطه عموم و خصوص من وجه حاکم است که اولی مستحب و دومی حرام است و اگر بخواهیم تعارضی بین این دو دسته از اخبار قایل شویم ناچار مطابق اصل مذکور هر عنوان مستحبی را مانند گرامی داشتن مهمان و شاد کردن مؤمن و... که مطابق آن است حکم به جواز بدهیم حتی این مسئله به ادله ،مکروهات محرمات و واجبات هم سرایت میکند که به ناچار این قضیه منجر به پدید آمدن فقهی جدید میگردد و چنین مسئله ای تاکنون به ذهن فقها خطور نکرده است و بطلان این مدعا به خوبی روشن است سپس حضرت امام (ره)) ادامه میدهند دلایل استحباب جملگی بیانگر این مطلب است که موارد مذکور به طریق مباح و مشروعی غیر غنای (حرام انجام میگیرد و به اصطلاح ،اصولی انصراف به طریق مباح دارد بنابر این مقدمۀ آن هم حرام نخواهد بود حضرت امام در جواب دلیل گروه دوم تمسک به دلیل عرف میفرمایند این که محقق اردبیلی فرمودند غنا در مرثیه و نوحه سرایی، میان مسلمانان از زمان بزرگان و قدمای امامیه تا زمان ایشان مرسوم بوده دلیل بر جواز حکم غنا نمیشود، چه بسیاری از آنها چون موضوع مشتبه و تحققش مشکوک بوده صراحتاً حکم به حرمت نداده اند و اساساً . در غالب این موارد تحقق غنا مشکوک است دلیل دیگر محقق اردبیلی این است که تحریم غنا به خاطر طرب آور بودن آن است در حالی که در مراثی و تغنی به قرآن و نوحه سرایی چیزی جز اندوه و ماتم نیست. پاسخ به این مطلب مرحوم محقق اردبیلی میفرمایند: «این حضرت امام (ره) مدعا با اطلاق ادله غنا که عبارت از صوت نازک مطرب بالفعل یا بالقوه است مغایرت دارد. از طرفی مواد و محتوای کلام در حرمت غنا دخالتی ندارد بلکه گاه به خاطر همین مضامین شعر و کلام است که صدای خواننده موجب طرب نمیگردد اما صوتی که مطرب و غنا ،است حرمت آن محقق است هر چند بالفعل مضامین کلام مانع تحقق طرب گردد و پیش از این گفته شد که طرب به معنای سبکی نفس است که گاه از شدت حزن و اندوه بر انسان عارض میگردد و گاه از شدت شادی و سرور.فتوای خویش را به این طریق بیان میکند که: «قول اقوی این است که تغنی در مراثی و دعاها و سخنان با فضیلت و همچنین تغنّی به قرآن از حکم کلی (حرمت) استثنا نشدهاند همان طور که خصوص روایات بر این فتوا دلالت دارند.
| | او تأکید میکند که ادله استحباب نشان میدهد که موارد مذکور به طریق مباح (غیر غنای حرام) انجام میگیرد و بنابراین حرام نیست. |
| | |
| | امام همچنین به نقد دلیل محقق اردبیلی در تمسک به عرف میپردازد و بیان می کند که چون موضوع غنا مشکوک بوده لذا صراحتا حکم به حرمت ندادهاند. همچنین به نقد دیگر دلیل محقق اردبیلی اشاره میکند که تحریم غنا به خاطر طربآور بودن آن است و مراثی و نوحهخوانی به دلیل اندوه و ماتم نمیتواند مشمول این تحریم باشد. امام پاسخ میدهد این مدعا اب اطلاق ادله غنا که عبارت است از صوت نازک مطرب مغایرت دارد. نهایتاً، امام فتوای خود را بیان میکند که تغنی در قرآن، مراثی و دعاها از حکم کلی حرمت استثنا نشده است. |