کاربر:Mkhaghanif/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳۵: خط ۳۵:


=== زمان و شکل تسمیه ===
=== زمان و شکل تسمیه ===
بنا بر نظر فقها زمان گفتن نام خدا، شروع فرآیند ذبح است. که در ذبح با دستگاه با زمان زدن دکمه‌ی دستگاه صورت می‌گیرد. <ref>مکارم شیرازی، جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی  [http://makarem.ir/ahkam/en/home/index دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی]؛ هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵؛ [http://KHAMENEI.IR استفتائات مقام معظم رهبری،] </ref> اگر حیوان بسته شود تا پس از این ذبح گردد، و هنگام بستن، عملیات ذبح آغاز نشود، ذکر نام خدا هنگام بستن حیوان کفایت نمی‌کند. ولی اگر اوّل حیوان را آماده می‌کنند، آن گاه با زدن کلید، دستگاه را روشن می‌کنند، و یا کارگر مسئولِ روشن کردن دستگاه، فردی غیر از کسی است که حیوان را می‌بندد، ذابح همان کسی است که آخرین کار را بر عهده دارد، و هم‌او باید نام خدا را بر زبان آورد.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵.</ref>  
بنا بر نظر فقها زمان گفتن نام خدا، شروع فرآیند ذبح است. که در ذبح با دستگاه با زمان زدن دکمه‌ی دستگاه صورت می‌گیرد. <ref>مکارم شیرازی، جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی  [http://makarem.ir/ahkam/en/home/index دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی]؛ هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۸؛ [http://KHAMENEI.IR استفتائات مقام معظم رهبری،] </ref> اگر حیوان بسته شود تا پس از این ذبح گردد، و هنگام بستن، عملیات ذبح آغاز نشود، ذکر نام خدا هنگام بستن حیوان کفایت نمی‌کند. ولی اگر اوّل حیوان را آماده می‌کنند، آن گاه با زدن کلید، دستگاه را روشن می‌کنند، و یا کارگر مسئولِ روشن کردن دستگاه، فردی غیر از کسی است که حیوان را می‌بندد، ذابح همان کسی است که آخرین کار را بر عهده دارد، و هم‌او باید نام خدا را بر زبان آورد.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۹.</ref>  
===ذبح با دستگاه خودکار===
===ذبح با دستگاه خودکار===
اگر دستگاه روشن است و کارگران حیوان را می‌گیرند و به دستگاه می‌بندند، تابه طور خودکار عمل ذبح انجام پذیرد، ذابح کسی است که آخرین مرحله بستن حیوان به دست اوست و می‌توان عمل ذبح را به او نسبت داد. در این صورت ذکر نام خدا هنگام بستن هر حیوانی به دستگاه و یا قراردادن آن در محل ذبح کافی است، زیرا دراین هنگام است که ذبح آغاز می‌گردد و آیه شریفه «فَکلُوا مِمَّا ذُکرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیهِ. ..» بر آن صدق می‌کند. <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵.</ref>  
اگر دستگاه روشن است و کارگران حیوان را می‌گیرند و به دستگاه می‌بندند، تابه طور خودکار عمل ذبح انجام پذیرد، ذابح کسی است که آخرین مرحله بستن حیوان به دست اوست و می‌توان عمل ذبح را به او نسبت داد. در این صورت ذکر نام خدا هنگام بستن هر حیوانی به دستگاه و یا قراردادن آن در محل ذبح کافی است، زیرا دراین هنگام است که ذبح آغاز می‌گردد و آیه شریفه «فَکلُوا مِمَّا ذُکرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیهِ. ..» بر آن صدق می‌کند. <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۹.</ref>  
=== تعدد ذابح===
=== تعدد ذابح===
ولی اگر آخرین بخش کار توسط چند نفر انجام می‌گیرد، بعضی احتیاط کرده و ادای تسمیه توسط همه ذابحان را اختیار نموده‌اند<ref>کاظمی خراسانی، فرائد الاصول، ج۱۳، ص۱۳۹.</ref> چنان‌که صاحب جواهر می‌گوید احوط و اقوی عدم کفایت است.<ref>نجفی، جواهر کلام، ج۳۶، ص۱۱۶.</ref> زیرا در صورت نگفتن تسمیه توسط بعضی از ذابحان، شک در صحت تزکیه وجود داشته و اصالت عدم تذکیه جاری می‌شود.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۴۸.</ref>  
اگر در فرایند ذبح آخرین بخش کار توسط چند نفر انجام می‌گیرد، بعضی احتیاط کرده و ادای تسمیه توسط همه ذابحان را اختیار نموده‌اند<ref>کاظمی خراسانی، فرائد الاصول، ج۱۳، ص۱۳۹.</ref> چنان‌که صاحب جواهر می‌گوید احوط و اقوی عدم کفایت است.<ref>نجفی، جواهر کلام، ج۳۶، ص۱۱۶.</ref> زیرا در صورت نگفتن تسمیه توسط بعضی از ذابحان، شک در صحت تزکیه وجود داشته و اصالت عدم تذکیه جاری می‌شود.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۴۸.</ref>  


ولی نظر دیگر تسمیه هر یک از ذابح‌ها را کافی می‌داند.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته، ص۴۴.</ref> زیرا به گفته هاشمی شاهرودی دلیل مطلق است و همین اطلاق مقتضی کفایت است چون با تسمیه یک نفر ذکر نام خدا مصداق می‌یابد. دلیل دیگر نیز آن است که تمامی این افراد، در انجام ذبح، همکاری دارند و هیچ یک بیگانه از ذبح شمرده نمی‌شوند و با گفتن یک نفر عنوان «ذکر نام خدا به هنگام ذبح» محقق می‌شود. <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته، ص۴۴.</ref>
ولی نظر دیگر تسمیه هر یک از ذابح‌ها را کافی می‌داند.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته، ص۵۰.</ref> زیرا به گفته هاشمی شاهرودی دلیل مطلق است و همین اطلاق مقتضی کفایت است چون با تسمیه یک نفر ذکر نام خدا مصداق می‌یابد. دلیل دیگر نیز آن است که تمامی این افراد، در انجام ذبح، همکاری دارند و هیچ یک بیگانه از ذبح شمرده نمی‌شوند و با گفتن یک نفر عنوان «ذکر نام خدا به هنگام ذبح» محقق می‌شود. <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته، ص۵۰.</ref>


=== تسمیه توسط دستگاه‌های صوتی===
=== تسمیه توسط دستگاه‌های صوتی===
در خصوص پخش نام خدا به وسیله ضبط صوت، [[محمدحسین فضل‌الله]] معتقد است در ادله تسمیه با زبان شرط نشده است، بنابراین اگر ذابح حیوان را برای ذبح آماده کند و برای مثال دستگاه ضبط صوتی را روشن نماید و دستگاه نام خدا را ببرد و حیوان را ذبح کند به نحوی که با این امر قصد حصول تسمیه بر ذبیحه نماید مانعی ندارد، اما سزاوار است در این امر احتیاط شود.<ref>فضل الله، الصید و الذباحه، ص۲۳۲.</ref> به باور او به هنگام ذبح، صدور تسمیه با لفظ مدخلیت ندارد و تسمیه به هنگام ذبح محقق گردیده است. در  واقع بازگشت مسئله به عنوان تحقق عرفی تسمیه است. از این رو در این مقام لفظ خصوصیتی ندارد.<ref>فضل الله، الصید و الذباحه، ص۲۳۲.</ref>  و نیز از سوی دیگر او تبیین می‌کند که دستگاه ضبط صوت صرفاً وسیله‌ای برای ذابح است. چنانکه اگر کسی با ضبط صوت نسبت به دیگری مرتکب قذف شود عرفا قذف مستند به او خواهد بود، و ادعای تعدد صحت استناد را منتفی نمی‌کند. بنابر این در بحث ذبح هم می‌توان گفت ذابح شرط تسمیه را رعایت کرده است.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۵۲.</ref>  
در خصوص پخش نام خدا به وسیله ضبط صوت، [[سید محمدحسین فضل‌الله|محمدحسین فضل‌الله]] معتقد است در ادله، تسمیه با زبان شرط نشده است، بنابراین اگر ذابح حیوان را برای ذبح آماده کند و برای مثال دستگاه ضبط صوتی را روشن نماید و دستگاه نام خدا را ببرد و حیوان را ذبح کند به نحوی که با این امر قصد حصول تسمیه بر ذبیحه نماید مانعی ندارد، اما سزاوار است در این امر احتیاط شود.<ref>فضل الله، الصید و الذباحه، ص۲۳۲.</ref> به باور او به هنگام ذبح، صدور تسمیه با لفظ مدخلیت ندارد و تسمیه به هنگام ذبح محقق گردیده است. در  واقع بازگشت مسئله به عنوان تحقق عرفی تسمیه است. از این رو در این مقام لفظ خصوصیتی ندارد.<ref>فضل الله، الصید و الذباحه، ص۲۳۲.</ref>  و نیز از سوی دیگر او تبیین می‌کند که دستگاه ضبط صوت صرفاً وسیله‌ای برای ذابح است. چنانکه اگر کسی با ضبط صوت نسبت به دیگری مرتکب قذف شود عرفا قذف مستند به او خواهد بود، و ادعای تعدد صحت استناد را منتفی نمی‌کند. بنابر این در بحث ذبح هم می‌توان گفت ذابح شرط تسمیه را رعایت کرده است.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۵۲.</ref>  


ولی به گفته فقیهانی دیگر هم‌چون [[سید علی خامنه‌ای]] و [[سید  علی حسینی سیستانی|سیستانی]]، نوشتن نام خدا بر روی دستگاه، یا پخش آن به وسیله ضبط صوت کافی نیست.<ref>خامنه‌ای، منتخب الاحکام، ص۲۳۹، مسئله ۸۹۹؛ [https://www.sistani.org/static/i/gray-header-persian1407859979.jpg سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی].</ref> زیرا ادله تزکیه و لزوم تسمیه، ظهور در اتحاد ذابح و تسمیه گوینده دارند از همین جهت فقهای گذشته <ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ص۱۵۳.</ref> تعدد ذابح و تسمیه گوینده را نپذیرفته‌اند.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۵۱.</ref> از سوی دیگر  در تسمیه توجه و قصد لازم است <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵.</ref> و در حصول تسمیه معتبر، از فردی که بدون قصد ذبح باشد شک وجود دارد و اصالت عدم تزکیه جاری می‌شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ج۳۶، ص۱۱۵.</ref>  
ولی به گفته فقیهانی دیگر هم‌چون [[سید علی خامنه‌ای]] و [[سید  علی حسینی سیستانی|سیستانی]]، نوشتن نام خدا بر روی دستگاه، یا پخش آن به وسیله ضبط صوت کافی نیست.<ref>خامنه‌ای، منتخب الاحکام، ص۲۳۹، مسئله ۸۹۹؛ [https://www.sistani.org/static/i/gray-header-persian1407859979.jpg سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی].</ref> زیرا ادله تزکیه و لزوم تسمیه، ظهور در اتحاد ذابح و تسمیه‌کننده دارند از همین جهت فقهای گذشته <ref>علامه حلی، قواعد الاحکام، ص۱۵۳.</ref> تعدد ذابح و تسمیه گوینده را نپذیرفته‌اند.<ref>بهرامی خوشکار و محمدی ، بررسی مباحث نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، صفحه ۲۵۱.</ref> از سوی دیگر  در تسمیه توجه و قصد لازم است <ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۵۲.</ref> و در حصول تسمیه معتبر، از فردی که بدون قصد ذبح باشد شک وجود دارد و اصالت عدم تزکیه جاری می‌شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ج۳۶، ص۱۱۵.</ref>  


===تسمیه واحد و مذبوح متعدد ===
===تسمیه واحد و مذبوح متعدد ===
یکی از مصادیق دیگر مسئله تسمیه هنگام ذبح، فرض متعدد بودن ذبیحه است. فقیهان در این مسئله بحث را با توجه به دو صورتِ دفعی‌بودن و تدریجی‌بودن ذبح پیش‌ برده‌اند؛


یکی از مصادیق دیگر مسئله تسمیه هنگام ذبح، فرض متعدد بودن ذبیحه است. فقیهان در این مسئله بحث را با توجه به دو صورتِ دفعی‌بودن و تدریجی‌بودن ذبح پیش‌ برده‌اند؛
(۱) قول نخست آن است که در هر دو فرض دفعی و تدریجی بودن ذبح، یک تسمیه کافی است<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۵۲.</ref> زیرا عرفاً راه‌اندازی دستگاه، آغاز ذبح همه آن حیوان‌ها است و اگر ذبح‌کننده به قصد ذبح همه حیوان‌های موجود در دستگاه، آن را روشن کند و نام خدا را ببرد، در واقع برای همه آنها نام خدا گفته شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۵۱.</ref> 


# قول نخست آن است که در هر دو فرض دفعی و تدریجی بودن ذبح یک تسمیه کافی است<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵.</ref> و در اثبات نظر خود گفته‌اند راه‌اندازی دستگاه در نظر عرف، آغاز ذبح همه حیوان‌هایی است که در آن قرار دارند و اگر ذبح‌کننده به قصد ذبح همه حیوان‌های موجود در دستگاه، آن را روشن کند و نام خدا را به همین منظور بر زبان آورد، در واقع برای همه آنها نام خدا گفته شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، ذبح با دستگاههای جدید و پیشرفته ،ص۴۵.</ref> 
(۲) برخی از فقها تنها در صورت یکباره بودن ذبحِ همه ذبیحه‌ها یک تسمیه را کافی می‌دانند.<ref>فاضل لنکرانی،جامع المسائل، ج۱، ص۳۵۵؛ استفتائات مقام معظم رهبری؛ صافی گلپایگانی، استفتائات، ص۳۱۶.</ref> ولی در صورتی که حیوانات به تدریج روی دستگاه قرار بگیرند دیگر یک تسمیه کافی نیست. <ref>فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۱، ص۳۵۵.</ref> هر چند هستند فقیهانی که صدق عرفی بردن نام خدا بر ذبیحه، یا فاصله کم بین ذبح‌ها را شرط کفایت یک تسمیه می‌دانند.<ref>رحمانی، پژوهشی تطبیقی در احکام فقهی ذبح، ص۴۲۶.</ref>
# برخی از فقها تنها در صورت یکباره بودن ذبحِ همه ذبیحه‌ها یک تسمیه را کافی می‌دانند.<ref>فاضل لنکرانی،جامع المسائل، ج۱، ص۳۵۵؛ استفتائات مقام معظم رهبری؛ صافی گلپایگانی، استفتائات، ص۳۱۶.</ref> ولی در صورتی که حیوانات به تدریج روی دستگاه قرار بگیرند دیگر یک تسمیه کافی نیست. <ref>فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۱، ص۳۵۵.</ref> هر چند هستند فقیهانی که صدق عرفی بردن نام خدا بر ذبیحه، یا فاصله کم بین ذبح‌ها را شرط کفایت یک تسمیه می‌دانند.<ref>رحمانی، پژوهشی تطبیقی در احکام فقهی ذبح، ص۴۲۶.</ref>


==شوک و بی‌هوشی قبل از ذبح، و شرطیت حیات ذبیحه==
==شوک و بی‌هوشی قبل از ذبح، و شرطیت حیات ذبیحه==