کاربر:Mkhaghanif/صفحه تمرین۴: تفاوت میان نسخه‌ها

Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها)
جز ادله حرمت تولید سلاح های کشتار جمعی: اصلاح ارقام، اصلاح فاصلهٔ مجازی
خط ۱۴: خط ۱۴:
فقیهان مسلمان دو بحث «تولید و نگهداری» سلا‌ح‌های نامتعارف را از «به‌کار بستن» آن‌ها تفکیک کرده و جدا بحث کرده‌اند. حکم تولید سلاح‌های کشتار جمعی همانند به کار بستن آن مورد مناقشه و بحث اندیشمندان قرار گرفته است. برخی قائل به حرمت و برخی قائل به جواز مشروط شده‌اند.
فقیهان مسلمان دو بحث «تولید و نگهداری» سلا‌ح‌های نامتعارف را از «به‌کار بستن» آن‌ها تفکیک کرده و جدا بحث کرده‌اند. حکم تولید سلاح‌های کشتار جمعی همانند به کار بستن آن مورد مناقشه و بحث اندیشمندان قرار گرفته است. برخی قائل به حرمت و برخی قائل به جواز مشروط شده‌اند.


==ادله حرمت تولید سلاح های کشتار جمعی==
== حرمت تولید سلاح‌های کشتار جمعی و دلایل آن==
====دلیل اول: مقدمه حرام====
=== مقدمه حرام===
بررسی این دلیل با این فرض است که ما استفاده از این نوع سلاح ها را به هر دلیلی حرام بدانیم. بنابراین فرض، تولید و نگهداری آنها مقدمه استفاده از آنهاست و مقدمه حرام، حرام است.
اگر استفاده از این نوع سلاح‌ها حرام باشد چنان‌که فقیهان فراوانی گفته‌اند آن‌گاه تولید و نگهداری آنها مقدمه استفاده از آنهاست و مقدمه حرام، حرام است.
بررسی دلیل اول
 
حرمت مقدمه حرام و ملازمه بین حرمت مقدمه و ذی المقدمه از جمله مباحث مطرح شده بین اصولیین است. در میان نظریات مطرح شده برخی همچون آخوند خراسانی، تنها مقدمه تولیدیه را حرام می دانند یعنی مقدمه ای که با وقوع آن، وقوع ذی المقدمه نیز قطعی خواهد بود. اما برخی مانند امام خمینی نظریه نخست را رد و به طور کلی، مقدمه حرام را حرام نمی دانند.
حرمت مقدمه حرام و ملازمه بین حرمت مقدمه و ذی‌المقدمه از جمله مباحث مطرح شده بین اصولیین است. در میان نظریات مطرح شده برخی همچون آخوند خراسانی، تنها مقدمه تولیدیه را حرام می‌دانند<ref>آخوند خراسانی، کفایة الاصول، ص۱۲۸.</ref> یعنی مقدمه‌ای که با وقوع آن، وقوع ذی‌المقدمه نیز قطعی خواهد بود. برخی دیگر نیز به طور کلی، مقدمه حرام را حرام نمی‌دانند.<ref>خمینی، مناهج الوصول، ج۱، ص۴۱۵.</ref> با این تفصیل، تولید تسلیحات کشتار جمعی از این جهت، بنابر هر دو قول، لزوما حرام نمی‌باشد.
با این تفصیل، تولید تسلیحات کشتار جمعی از این جهت، بنابر هر دو قول، لزوما حرام نمی باشد.
=== حرمت اضرار به غیر===
====دلیل دوم: حرمت اضرار به غیر====
این دلیل مبتنی بر این است که سعی و تلاش برای دستیابی و تولید سلاح‌های کشتار جمعی، به محیط زیست و در نهایت به انسان‌ها حتی به امنیت روانی آنها ضرر و آسیب جدی بزند. کبرای قضیه یعنی حرمت اضرار به غیر امری مسلم و مدلل به دلایل عقلی و نقلی است، اما صغرای قضیه یعنی اینکه تولید و نگهداری این نوع سلاح‌ها مستلزم ضرر می‌باشد امری است که باید در مورد آن به متخصصان این امر مراجعه کرد. برخی گزارش‌ها حاکی از این است که تشعشعات و خاکسترهای اتمی ناشی از آزمایش‌های اتمی که تا محدوده وسیعی منتشر می‌شوند موجب بیماری‌های گوناگون و آثار زیانباری می‌باشد.<ref>ربانی و دیگران، بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی،‏ ص۱۰۴</ref> در صورت اثبات این گزارش و نیز عدم تزاحم تولید این تسلیحات با اهم دیگری، تولید و نگهداری سلاح‌های کشتار جمعی حرام خواهد بود.
این دلیل مبتنی بر این است که سعی و تلاش برای دستیابی و تولید سلاح های کشتار جمعی، ضرر و آسیب جدی به محیط زیست و در نهایت به انسان ها حتی آسیب به امنیت روانی آنها بزند. کبرای قضیه یعنی حرمت اضرار به غیر امری مسلم و مدلل به دلایل عقلی و نقلی است، اما صغرای قضیه یعنی اینکه تولید و نگهداری این نوع سلاح ها مستلزم ضرر می باشد امری است که باید در مورد آن به متخصصان این امر مراجعه کرد. برخی گزارش ها حاکی از این است که تشعشعات و خاکسترهای اتمی ناشی از آزمایش های اتمی که تا محدوده وسیعی منتشر می شوند موجب بیماری های گوناگون و آثار زیانباری می باشد.  در صورت اثبات این گزارش و نیز عدم تزاحم تولید این تسلیحات با اهم دیگری، تولید و نگهداری سلاح های کشتار جمعی حرام خواهد بود.
=== لغو و اسراف===
====دلیل سوم: لغو و اسراف====
دلیل سوم  بر منع تولید تسلیحات کشتار جمعی، لغویت و اسراف در آن به دلیل هزینه‌های گزاف آن ذکر شده است. آیت الله خامنه‌ای تولید سلاح‌های کشتارجمعی را کاری بیهوده، پرهزینه، پر دردسر و پرخطر می‌داند: «ما استفاده از این تسلیحات را گناه بزرگی می‌دانیم و نگهداشتنش را یک کار بیهوده، پرضرر و پرخطر می‌دانیم». <ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19124 بیانات در دیدار دانشمندان هسته‌ای. مرور خبر ۷ مرداد ۱۴۰۱ش]</ref> ، «تسلیحات هسته ای جز هزینۀ ایجاد و هزینۀ نگهداری، هیچ فایده ای ندارد» <ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3463 بیانات در نوزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی. مرور خبر ۷ مرداد ۱۴۰۱ش.]</ref>
دلیل سوم  بر منع تولید تسلیحات کشتار جمعی، لغویت و اسراف در آن به دلیل هزینه های گزاف آن ذکر شده است. آیت الله خامنه ای تولید سلاحهای کشتارجمعی را کاری بیهوده، پرهزینه، پر دردسر و پرخطر میداند: «ما استفاده از این تسلیحات را گناه بزرگی میدانیم و نگهداشتنش را یک کار بیهوده، پرضرر و پرخطر میدانیم». ، «تسلیحات هسته ای جز هزینۀ ایجاد و هزینۀ نگهداری، هیچ فایده ای ندارد»  
با این بیان و در صورتی که ادله وجوب تولید و بهره‌برداری از این سلاحها (مانند آیۀ ۶۰ انفال) قاصر از اثبات حکم وجوب باشند، حرمت تولید از باب اسراف قابل اثبات است.
با این بیان و در صورتی که ادله وجوب تولید و بهره برداری از این سلاحها (مانند آیۀ 60 انفال) قاصر از اثبات حکم وجوب باشند، حرمت تولید از باب اسراف قابل اثبات است.
== نظریه جواز تولید و نگهداری سلاح‌های کشتار جمعی و دلایل آن==
===ادله جواز تولید و نگهداری سلاح های کشتار جمعی===
مهم‌ترین ادله ای که برای جواز تولید سلاح‌های کشتار جمعی ممکن است مطرح شود، ادله وجوب آمادگی برای دفاع و لزوم مجهزشدن به سلاحهائی به منظور بازدارندگی دشمن است.
مهم ترین ادله ای که برای جواز تولید سلاح های کشتار جمعی ممکن است مطرح شود، ادله وجوب آمادگی برای دفاع و لزوم مجهزشدن به سلاحهائی به منظور بازدارندگی دشمن است.
====دلیل اول: آیه ۶۰ سوره انفال====
====دلیل اول: آیه 60 سوره انفال====
استناد به عمومیت آیه ۶۰ سوره انفال: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ».  منجر به این نتیجه می‌شود که هرنوع سلاح اعم از کشتار جمعی و غیر آن، مشمول حکم آیه است و به جهت آمادگی و قدرت بازدارنگی باید به سمت تولید آن رفت.
استناد به عمومیت آیه 60 سوره انفال: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ».  منجر به این نتیجه می شود که هرنوع سلاح اعم از کشتار جمعی و غیر آن، مشمول حکم آیه است و به جهت آمادگی و قدرت بازدارنگی باید به سمت تولید آن رفت.
صاحب فقه القرآن می‌نویسد: «آیه تصریح نموده است که آماده کنید آنچه را که در توان دارید در هر زمانی به حسب مقتضیات آن زمان و اسلحه‌های آن زمان، چه از چوب و سنگ باشد و چه اسب‌های آماده و چه سلاح‌های هسته ای، همانطوری که در عصر ما وجود دارد».  
صاحب فقه القرآن می نویسد: «آیه تصریح نموده است که آماده کنید آنچه را که در توان دارید در هر زمانی به حسب مقتضیات آن زمان و اسلحه های آن زمان، چه از چوب و سنگ باشد و چه اسب های آماده و چه سلاح های هسته ای، همانطوری که در عصر ما وجود دارد».  
حیدر حب الله می‌نویسد: کلمۀ «َأَعِدُّوا» امر است و ظهور در وجوب دارد و در اینجا قرینه ای هم که به واسطۀ آن امر را حمل بر استحباب کنیم، وجود ندارد. بنابراین، این آمادگی و تهیۀ امکانات دفاع و مقابله با دشمن واجب است و اگر به این نتیجه رسیدیم که این آیه شامل تهیۀ سلاحهای کشتارجمعی هم می‌شود، تولید و تهیۀ آنها نه تنها جایز بلکه واجب است.  همچنین «آیه ظهور در آمادگی به منظور ایجاد ترس در دشمن دارد ولو اینکه جنگی واقع نشده باشد و این، قابلیت انطباق بر تلاش برای دستیابی به سلاحهای کشتارجمعی یا حداقل بعضی از آنها را دارد»  
حیدر حب الله می نویسد: کلمۀ «َأَعِدُّوا» امر است و ظهور در وجوب دارد و در اینجا قرینه ای هم که به واسطۀ آن امر را حمل بر استحباب کنیم، وجود ندارد. بنابراین، این آمادگی و تهیۀ امکانات دفاع و مقابله با دشمن واجب است و اگر به این نتیجه رسیدیم که این آیه شامل تهیۀ سلاحهای کشتارجمعی هم میشود، تولید و تهیۀ آنها نه تنها جایز بلکه واجب است.  همچنین «آیه ظهور در آمادگی به منظور ایجاد ترس در دشمن دارد ولو اینکه جنگی واقع نشده باشد و این، قابلیت انطباق بر تلاش برای دستیابی به سلاحهای کشتارجمعی یا حداقل بعضی از آنها را دارد»  
برخی معتقدند اگر با تربیت نیروهای انسانی جنگجو، خوفی در دل دشمن ایجاد نمی‌شود، باید به تأمین اسلحۀ کافی روی آورد یا مثلأ اگر سلاحهای متعارف، این هدف را تأمین نمی‌کند باید به سلاحهای غیرمتعارف روی آورد، چه اینکه قید استطاعت نیز شاهد بر این است که تمام توان را باید برای برآورده شدن آن هدف به کار گرفت.  
برخی معتقدند اگر با تربیت نیروهای انسانی جنگجو، خوفی در دل دشمن ایجاد نمی شود، باید به تأمین اسلحۀ کافی روی آورد یا مثلأ اگر سلاحهای متعارف، این هدف را تأمین نمیکند باید به سلاحهای غیرمتعارف روی آورد، چه اینکه قید استطاعت نیز شاهد بر این است که تمام توان را باید برای برآورده شدن آن هدف به کار گرفت.  
سيد عبد الكريم موسوی اردبیلی ساخت تسلیحات  کشتارجمعی را با اذن ولی فقیه و در راستای مصلحت نظام و دفاع از اسلام جائز می‌داند.  
سيد عبد الكريم موسوی اردبیلی ساخت تسلیحات  کشتارجمعی را با اذن ولی فقیه و در راستای مصلحت نظام و دفاع از اسلام جائز می داند.  
مناقشه  
مناقشه  
====انصراف از سلاح های غیر متعارف====
====انصراف از سلاح‌های غیر متعارف====
بر دلالت این آیه بر جواز اشکال شده است که امر به آمادگی و تهیۀ امکانات جنگی و دفاعی انصراف به سلاحهای متعارف دارد و شامل سلاحهای کشتارجمعی نمیشود و دلیل این انصراف، کثرت استعمال سلاحهای متعارف است.
بر دلالت این آیه بر جواز اشکال شده است که امر به آمادگی و تهیۀ امکانات جنگی و دفاعی انصراف به سلاحهای متعارف دارد و شامل سلاحهای کشتارجمعی نمی‌شود و دلیل این انصراف، کثرت استعمال سلاحهای متعارف است.
خروج تخصصی سلاحهای کشتارجمعی از عنوان «قوه»
خروج تخصصی سلاحهای کشتارجمعی از عنوان «قوه»


برخی معتقدند مفاد آیه و منظور از قدرت در آن ، با توجه به معنای دو کلمه قوه و ترهبون، عبارت از توانی که ایجاد کننده حس ترسی شود که رغبت به انجام کاری را از میان ببرد و صرفا قدرتی را توصیه می کند که رغبت دشمنان به تجاوز ماجراجویی علیه مسلمانان را از میان ببرد. سلاح کشتار جمعی نه تنها امنیت زا نیست بلکه باعث ترس و عدم امنیت در دارندگان آن می شود. بنابراین اینگونه سلاحها، تخصصا و نه بر اساس تخصیص مصادیق از دایره آن خارج می شود از این رو هرگونه استفاده از این آیه به عنوان یک عام قاعده ساز منتفی است.
برخی معتقدند مفاد آیه و منظور از قدرت در آن ، با توجه به معنای دو کلمه قوه و ترهبون، عبارت از توانی که ایجاد کننده حس ترسی شود که رغبت به انجام کاری را از میان ببرد و صرفا قدرتی را توصیه می‌کند که رغبت دشمنان به تجاوز ماجراجویی علیه مسلمانان را از میان ببرد. سلاح کشتار جمعی نه تنها امنیت زا نیست بلکه باعث ترس و عدم امنیت در دارندگان آن می‌شود. بنابراین اینگونه سلاحها، تخصصا و نه بر اساس تخصیص مصادیق از دایره آن خارج می‌شود از این رو هرگونه استفاده از این آیه به عنوان یک عام قاعده ساز منتفی است.
امام خمینی و آیت الله خامنه ای بر این باورند که سلاحهای کشتارجمعی نه تنها تأمین کنندۀ صلح و امنیت جامعۀ بشری نیستند، بلکه مصیبت و تهدیدی جدی علیه بشریت و امنیت می‌باشند.   
امام خمینی و آیت الله خامنه ای بر این باورند که سلاحهای کشتارجمعی نه تنها تأمین کنندۀ صلح و امنیت جامعۀ بشری نیستند، بلکه مصیبت و تهدیدی جدی علیه بشریت و امنیت می‌باشند.   
====دلیل دوم: آیه 11 سوره نساء====
====دلیل دوم: آیه ۱۱ سوره نساء====
یکی دیگر ازآیاتی که به عنوان دلیل جواز تولید سلاحهای کشتارجمعی میتواند بررسی شود، آیۀ 11سورۀ نساء است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعًا» ؛ حذر به معنی بیداری و آماده باش و مراقبت در برابر خطر است. معنی حذر به قدری وسیع است که هر گونه وسیلۀ مادی و معنوی را در بر میگیرد. مسلمانان باید برای دفاع از خویش هر گونه آمادگی از نظر روانی و معنوی و از نظر بسیج منابع فرهنگی، اقتصادی و انسانی و همچنین استفاده از کاملترین نوع سلاح زمان و طرز به کارگرفتن آن را فراهم سازند.  
یکی دیگر ازآیاتی که به عنوان دلیل جواز تولید سلاحهای کشتارجمعی می‌تواند بررسی شود، آیۀ ۱۱سورۀ نساء است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعًا» ؛ حذر به معنی بیداری و آماده باش و مراقبت در برابر خطر است. معنی حذر به قدری وسیع است که هر گونه وسیلۀ مادی و معنوی را در بر می‌گیرد. مسلمانان باید برای دفاع از خویش هر گونه آمادگی از نظر روانی و معنوی و از نظر بسیج منابع فرهنگی، اقتصادی و انسانی و همچنین استفاده از کاملترین نوع سلاح زمان و طرز به کارگرفتن آن را فراهم سازند.  
بنابراین یکی از مصادیق (حذر) آمادگی نظامی و مجهزشدن به مدرنترن سلاحهای روز است که شامل سلاحهای پیشرفتۀ کشتارجمعی نیز میشود و امر در آیه نه تنها دلالت بر جواز این نوع آمادگی میکند، بلکه ظهور در وجوب و دلالت بر لزوم آمادگی دارد.
بنابراین یکی از مصادیق (حذر) آمادگی نظامی و مجهزشدن به مدرنترن سلاحهای روز است که شامل سلاحهای پیشرفتۀ کشتارجمعی نیز می‌شود و امر در آیه نه تنها دلالت بر جواز این نوع آمادگی می‌کند، بلکه ظهور در وجوب و دلالت بر لزوم آمادگی دارد.


==حکم به کار بستن تسلیحات کشتار جمعی==
==حکم به کار بستن تسلیحات کشتار جمعی==