|
|
| خط ۱۶۴: |
خط ۱۶۴: |
|
| |
|
| ==اصل های کلی بانک در جامعه اسلامی== | | ==اصل های کلی بانک در جامعه اسلامی== |
| بانک سرمایه داری | | نویسنده بر این باور است که بانک اسلامی باید در جهت حذف ربا و توزیع ناعادلانه ثروت که در تناقض با شریعت و اقتصاد اسلامی است حرکت کند. کسی که قصد دارد برنامهای برای نظام بانکی اسلام طرح کند باید این دو رسالت را علاوه بر فضای جامعه اسلامی، در جامعه ای که موسسات ربوی ادامه حیات میدهند نیز پی ریزی کند. |
| | |
| بانک سرمایهداری فعالیت اقتصادی خود را در دو حیطه انجام میدهد: 1.فعالیت سرمایهای که فعالیتی است که از سودی که از طریق سپرده ها گذاشته می شود قرض میگیرد. و به افراد یا شرکتهای تولیدی و تجاری وام با سودی بیشتر از آنچه میدهد میگیرد.
| |
| | |
| 2.فعالیت خدماتی: فعالیتی که در انجام دادن خدماتی که بانک در مقابل انها مزد دریافت میکند گفته میشود مثل گرفتن سفته و چک و دادن و خرید و فروش اوراق مالی که بانک از طرف صاحبان حساب انجام میدهد و ..
| |
|
| |
|
| این قسم دوم در رتبه بعد از قسم اول است و قسم اول رکن اصلی بانکداری اسلامی است. این فعالیت دو رسالت مهم دارد (رسالت عینی-واقعی-ملموس و رسالت نظری - ایدئولوژیکی-مسلکی -بر پایه طرح های نظری-جمعی) 1. امر مهم موضوعی که مرتبط با اهداف رشد اقتصادی است. که به معنای مالی است که ممکن است در راستای تولید ثروت کمک کند مانندابزار تولید و مواد اولیه 2. رسالت مسلکی که به فرمهای سرمایه داری برای اقتصاد جوامع سرمایه داری ارتباط دارد. سرمایه به این معنا همان شیء مملوکی است که بدون تلاش برآن افزوده میشود بدون اینکه در امر تولید دخالت داشته باشد.
| | ماهیت بانک اسلامی در فعالیت سرمایه گذاری و خدماتی خلاصه میشود که خدمات آن باید موافق مصلحت جامعه، فقه اسلامی و بر اساس انجام عمل باشد. |
|
| |
|
| قسم اول سرمایه یعنی سرمایه عینی در ایجاد فعالیت و رشد اقتصادی بانک موثر است این سرمایه از تجمیع سرمایه های کوچک بوجود می آید که به تنهایی در تولید نمیتوانند موثر باشند. در این شرایط بانک میتواند در تولید نقش موثری را ایفا کند و به رشد اقتصادی کمک بسزایی داشته باشد که از این امر مهم عینی بانک تعبیر میشود و این عمل برای جامعه نیاز است. لکن چون اقتصاد جامعه بر مبنای اقتصاد سرمایهداری است بدون در نظر گرفتن سود اقدام به این عمل نمی کنند لذا بانک سرمایهداری در راستای نظام سوددهی عمل میکند.
| | '''تحول در ماهیت فعالیت بانکی''' |
|
| |
|
| قسم دوم سرمایه که رسالت مسلکی است برای بانک در نقش گردانیدن سرمایه های کوچک از پول ها به سرمایه به معنای مسلکی و اصطلاحی است. و در نتیجه منجر به تجمیع ارتباطات سرمایهداری در جامعه سرمایهداری میشود. جوهر این ارتباطات این است که سرمایه را رکن برای رشد ثروت بدون انجام هر گونه عملی میگیرند. این در فرم و چارچوب نظری این مسلک معقول است و باید انجام پذیرد اما اگر رشد ثروت را در ملکیت اشخاص و فرد بنگریم و در نتیجه رشد ملکیت همان فرد را بازنگریم باز هم رشد این ثروتبدون انجام کاری است و در سوی ارتباطات سرمایه داری این رشد اتفاق می افتد
| | * تجمیع اموال باید توسط حکومت باشد تا ثروت در دست عموم باقی بماند. |
| | * حکومت باید با توجه به روش اقتصاد اسلامی یعنی حذف سود، حذف تجمیع ثروت و انجام خرید و فروش واقعی، رفع فقر و ایجاد بستری برای قرض الحسنه، ترسیم برنامه کند. |
|
| |
|
| رسالت نظری بانک سرمایهداری: 1.خلق سرمایه در بانک سرمایهداری بدون انجام کار، و با جمع اوری سرمایه های کم و سود گیری از آن صورت میپذیرد. 2.تشکیل ملکیتهای خصوصی بزرگ به اندازه ای که دارندگان انها شایستگی رهبری حیات اقتصادی و روبرو کردن در عرصه عموم را دارد. چراکه جمع اوری زیاد کمیات متفرق خودش سبب بزرگ شدن این افراد میشود 3. نظام سرمایه داری که بر پایه ی سودهایی که از وامها بدست میآید تشکیل میشود نه تنها بدون ایجاد شغل و انجام عمل و کار تجمیع ثروت را میافریند بلکه نظام مالی بدون ریسک است 4.پروژه های تولیدی سرمایه داری ثروت کافی برای ادامه دارند و سبب میشوند حیات اقتصادی جامعه بر این مدار قرار گیرد.
| |
|
| |
| بانک اسلامی
| |
|
| |
| اسلام بانک سرمایه داری را بخاطر حرمت ربایی که در وام با سود است با احکام شریعت در تناقض است و همچنین با توزیع نابجای ثروت با روح کلی اقتصاد اسلامی در تناقض است در این فضا اندیشه بانک بدون ربا شکل گرفت که در عین حال تصوری مورد استیحاش بود.
| |
|
| |
| حال در مجال اشنایی با برنامه بانک اسلامی باید بین دو جایگاه مختلف تفکیک کنیم: 1. جایگاه کسی که میخواهد برنامه ریزی بانک بدون ربا را در متن جامعه انجام دهد و به عنوان یکی از برنامه های جامعه اسلامی قرار است اجرا شود.2.جایگاه کسی که میخواهد برای ایجاد بانک اسلامی بصورت مستقل از سایر جوانب جامعه برنامه ریزی کند. یعنی با فرض فرم اجتماعی غیر اسلامی جامعه، وجود موسسات غیر اسلامی ربوی و وجود روح نظام سرمایه داری در حیات اقتصادی
| |
|
| |
| بنابر جایگاه دوم باید طرحهایی مبنی بر حل تناقضات بین بانک اسلامی و سرمایه داری مطرح کرد و فرمولی برای نظام بانکی که بدون وام ربوی را بدست اورد و در این موقف حتی تناقض روح اسلام با توزیع ناعادلانه ثروت نیز حل نمیشود.
| |
|
| |
| چرا که حل تناقض اول کنار گذاشتن دستورات غیر قانونی اسلام و فقه. و همچنین از دستورات رفتاری غیر قانونی مثل تعامل با وامهای ربوی و این مساله باید در خلال برنامه های کلی به عنوان جزئی از مجموع برنامه های حکومت اسلامی حل شود و در زمره آن مورد بررسی قرار گیرد نه به صورت مستقل.
| |
|
| |
| اما در مورد جایگاه اول یعنی بانک اسلامی در مجتمع تماما اسلامی باید علاوه بر حل تناقض قواعد اسلام با بانک ربوی باید با توزیع نابجای ثروت و نظام سرمایه داری نیز مقابله کرد نه اینکه صرفا یک رنگ اسلامی به نظام سرمایه داری بدهیم.
| |
|
| |
| فرق بین فعالیت سرمایه دار و فعالیت خدمات
| |
|
| |
| از ابتدا بین دوفعالیت بانک یعنی سرمایهداری و خدماتی فرق میگذاریم
| |
|
| |
| فعالیت خدمات در این موارد مجاز است
| |
|
| |
| 1.دارای ماهیت فعالیت باشد یعنی صرفا بانک دارای عملیات اسمی و ماهیت استثماری نباشد بلکه کسب بانک بر اساس کار باشد.2.خدمت و کار بانک سالم و موافق مصلحت جامعه باشد. 3.کاری که بانک انجام میدهد موافق قفه اسلامی باشد
| |
|
| |
| تحول در ماهیت فعالیت بانکی
| |
|
| |
| 1.عملیات تجمیع اموال و بکار گیری ان را باید حکومت در جامعه از طریق بانک رسمی به عهده بگیرد تا ثروت در دست فرد خاص نباشد و در تعلق عموم باقی باشد.
| |
|
| |
| 2.دولت در تجمیع نقدینگی پراکنده و یا متمرکز بر فریبی بنام سود اعتماد نمیکند و باید با توجه به روش اقتصاد اسلامی ترسیم برنامه کند.
| |
|
| |
| روشهای اسلامی ترسیم برنامه در این اصول اند الف.سود ممنوع است ب. جمع کردن ثروت و پول و انفاق نکردن ان ممنوع است. چرا که اسلام معتقد است تبادل باید کالا به کالا باشد چرا که در این صورت است که کالای تولیدی به دست مصرف کننده واقعی میرسد و خرید و فروش بر اساس نیاز واقعی صورت میگیرد و در واقع پیدایش پول بخاطر سهولت این امر بوده است.ج.مبدا زکات در اسلام در بردارنده واجبی نسبت سنجی شده از تجمیع پول است که برای برداشتن فقر وضع شده و وقتی این مساله در اسلام امده یعنی در شاخصه های کلی اقتصاد اسلامی رفع فقر از مسائل مهم است و حاکم اسلامی باید از مالی که ذخیره میشود به هر شکلی درصدی را برای این مهم قرار دهد.د.تربیت اسلامی برای فرد در جامعه اسلامی بر مبنای احسان و ایثار و خیراتی است که موجب تحریک مردم برای قرض الحسنه میشود.
| |
|
| |
|
| 3.طریقی که بانک اسلامی بدون وعده سود و شیوه های بانکهای سرمایه داری میتواند تجمیع اموال کند: شکل1. سپرده گذار قرض به بانک دهد و از طرف مقابل بانک از مال او محافظت کند و هرگاه خواست پولش را پس دهد یا برای باز پرداخت زمان معین کند همچنین تعهد دهد ارزش پولش را حفظ میکند گرچه این اسکناسهای پول مثلی اند اما مماثل آن اوراق کاغذی نیست بلکه ارزشی است که در ورای آن است پس اگر بانک هنگاه بازپس دهی معادل ارزش فعلی مبلغی را بپردازد ربا نیست.و سپرده گذار ثواب معنوی نیز میبرد | | 3.طریقی که بانک اسلامی بدون وعده سود و شیوه های بانکهای سرمایه داری میتواند تجمیع اموال کند: شکل1. سپرده گذار قرض به بانک دهد و از طرف مقابل بانک از مال او محافظت کند و هرگاه خواست پولش را پس دهد یا برای باز پرداخت زمان معین کند همچنین تعهد دهد ارزش پولش را حفظ میکند گرچه این اسکناسهای پول مثلی اند اما مماثل آن اوراق کاغذی نیست بلکه ارزشی است که در ورای آن است پس اگر بانک هنگاه بازپس دهی معادل ارزش فعلی مبلغی را بپردازد ربا نیست.و سپرده گذار ثواب معنوی نیز میبرد |
| خط ۲۲۱: |
خط ۱۸۹: |
|
| |
|
| بانک این سپرده ها را در پروژه های تولیدی سرمایه گذاری میکند و سود را به نسبت معین بین دو طرف تقسیم میشود اما اگر عامل فرد یا افرادی دیگر باشد بانک صرفا مستحق پورسانت است و مشتری و عامل در سود مشارکت دارند . | | بانک این سپرده ها را در پروژه های تولیدی سرمایه گذاری میکند و سود را به نسبت معین بین دو طرف تقسیم میشود اما اگر عامل فرد یا افرادی دیگر باشد بانک صرفا مستحق پورسانت است و مشتری و عامل در سود مشارکت دارند . |
| | |
| | بانک سرمایه داری |
| | |
| | بانک سرمایهداری فعالیت اقتصادی خود را در دو حیطه انجام میدهد: 1.فعالیت سرمایهای که فعالیتی است که از سودی که از طریق سپرده ها گذاشته می شود قرض میگیرد. و به افراد یا شرکتهای تولیدی و تجاری وام با سودی بیشتر از آنچه میدهد میگیرد. |
| | |
| | 2.فعالیت خدماتی: فعالیتی که در انجام دادن خدماتی که بانک در مقابل انها مزد دریافت میکند گفته میشود مثل گرفتن سفته و چک و دادن و خرید و فروش اوراق مالی که بانک از طرف صاحبان حساب انجام میدهد و .. |
| | |
| | این قسم دوم در رتبه بعد از قسم اول است و قسم اول رکن اصلی بانکداری اسلامی است. این فعالیت دو رسالت مهم دارد (رسالت عینی-واقعی-ملموس و رسالت نظری - ایدئولوژیکی-مسلکی -بر پایه طرح های نظری-جمعی) 1. امر مهم موضوعی که مرتبط با اهداف رشد اقتصادی است. که به معنای مالی است که ممکن است در راستای تولید ثروت کمک کند مانندابزار تولید و مواد اولیه 2. رسالت مسلکی که به فرمهای سرمایه داری برای اقتصاد جوامع سرمایه داری ارتباط دارد. سرمایه به این معنا همان شیء مملوکی است که بدون تلاش برآن افزوده میشود بدون اینکه در امر تولید دخالت داشته باشد. |
| | |
| | قسم اول سرمایه یعنی سرمایه عینی در ایجاد فعالیت و رشد اقتصادی بانک موثر است این سرمایه از تجمیع سرمایه های کوچک بوجود می آید که به تنهایی در تولید نمیتوانند موثر باشند. در این شرایط بانک میتواند در تولید نقش موثری را ایفا کند و به رشد اقتصادی کمک بسزایی داشته باشد که از این امر مهم عینی بانک تعبیر میشود و این عمل برای جامعه نیاز است. لکن چون اقتصاد جامعه بر مبنای اقتصاد سرمایهداری است بدون در نظر گرفتن سود اقدام به این عمل نمی کنند لذا بانک سرمایهداری در راستای نظام سوددهی عمل میکند. |
| | |
| | قسم دوم سرمایه که رسالت مسلکی است برای بانک در نقش گردانیدن سرمایه های کوچک از پول ها به سرمایه به معنای مسلکی و اصطلاحی است. و در نتیجه منجر به تجمیع ارتباطات سرمایهداری در جامعه سرمایهداری میشود. جوهر این ارتباطات این است که سرمایه را رکن برای رشد ثروت بدون انجام هر گونه عملی میگیرند. این در فرم و چارچوب نظری این مسلک معقول است و باید انجام پذیرد اما اگر رشد ثروت را در ملکیت اشخاص و فرد بنگریم و در نتیجه رشد ملکیت همان فرد را بازنگریم باز هم رشد این ثروتبدون انجام کاری است و در سوی ارتباطات سرمایه داری این رشد اتفاق می افتد |
| | |
| | رسالت نظری بانک سرمایهداری: 1.خلق سرمایه در بانک سرمایهداری بدون انجام کار، و با جمع اوری سرمایه های کم و سود گیری از آن صورت میپذیرد. 2.تشکیل ملکیتهای خصوصی بزرگ به اندازه ای که دارندگان انها شایستگی رهبری حیات اقتصادی و روبرو کردن در عرصه عموم را دارد. چراکه جمع اوری زیاد کمیات متفرق خودش سبب بزرگ شدن این افراد میشود 3. نظام سرمایه داری که بر پایه ی سودهایی که از وامها بدست میآید تشکیل میشود نه تنها بدون ایجاد شغل و انجام عمل و کار تجمیع ثروت را میافریند بلکه نظام مالی بدون ریسک است 4.پروژه های تولیدی سرمایه داری ثروت کافی برای ادامه دارند و سبب میشوند حیات اقتصادی جامعه بر این مدار قرار گیرد. |