حق در فقه (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
ویرایش شناسه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[حق در فقه]] | [[حق در فقه]] امتیازی است که از سوی شرع براى افراد در نظر گرفته می‌شود و دیگران موظف به رعایت آن هستند. بحث از معنای حق سابقه‌ای طولانی در تاریخ فقه داشته اما امروزه بنا به گسترش دانش حقوق و رابطه ویژه‌اش با برخی حوزه‌های فقهی، پژوهشگران و فقیهان معاصر به بازپژوهی این مفهوم پرداخته‌اند. | ||
معنای عمومی حق در فقه شامل معنای «مِلک»، «حكم» و «حق به معنای خاص» است. حقّ ابوت، حقّ ولایت برای حاكم، حقّ وصایت، حقّ حضانت و ... از جمله مصادیق معنای عمومی حق هستند. دومین معنای آن، «حق به معنای خاص» است و از آنجا که قسیم معنای ملک و حكم است | معنای عمومی حق در فقه شامل معنای «مِلک»، «حكم» و «حق به معنای خاص» است. حقّ ابوت، حقّ ولایت برای حاكم، حقّ وصایت، حقّ حضانت و ... از جمله مصادیق معنای عمومی حق هستند. دومین معنای آن، «حق به معنای خاص» است و از آنجا که قسیم معنای ملک و حكم است در مقابل آنها قرار می‌گیرد. در عباراتی همچون «امکان اسقاط حق» و «نقل و انتقال حق» همین معنای خاص حق در نظر گرفته می‌شود. بررسی معنای حق در فقه، اثر ویژه‌ای در پیشفرضهای مربوط به [[کرامت انسان]]، تفسیر نصوص دینی، نسبت حق و حکم شرعی و مسائلی از این دست دارد. | ||
بر همین اساس می‌توان پرسید که معنای حق در فقه چه ارتباطی با حق در دانش حقوق دارد؟ آیا پیشفرضهای حقوقی «حق» و پیشفرضهای فقهی آن یکسانند؟ معیار ذاتی یا عرضی بودن حق از دیدگاه فقه چیست؟ آیا تحدید یا اسقاط حق فقط از طریق اراده فردی ممکن است یا فقه به نهادهای غیرفردی نیز اجازه اسقاط حق افراد را می‌دهد؟ محدوده امکان تحدید یا اسقاط حق چقدر است؟ | بر همین اساس می‌توان پرسید که معنای حق در فقه چه ارتباطی با حق در دانش حقوق دارد؟ آیا پیشفرضهای حقوقی «حق» و پیشفرضهای فقهی آن یکسانند؟ معیار ذاتی یا عرضی بودن حق از دیدگاه فقه چیست؟ آیا تحدید یا اسقاط حق فقط از طریق اراده فردی ممکن است یا فقه به نهادهای غیرفردی نیز اجازه اسقاط حق افراد را می‌دهد؟ محدوده امکان تحدید یا اسقاط حق چقدر است؟ پژوهشگران معاصر فقه ـ به ویژه در ادبیات فارسی بحث ـ به بررسی این پرسشها پرداخته‌اند. | ||
==کتاب== | ==کتاب== | ||