کاربر:Khoshnudi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
|گردآوری = | |گردآوری = | ||
}} | }} | ||
'''فارکس''' بازاری جهانی با هدف مبادله | '''فارکس''' بازاری جهانی با هدف مبادله پول کشورهای مختلف است که معامله‌گران از طریق نوسانات قیمتی کسب سود و زیان می‌کنند. تبادل ارزها چالش فقهی ندارد؛ ولی امروزه به علت گسترده شدن حوزه فعالیت فارکس، از شکل ساده خود فراتر رفته است و نیازمند بحث فقهی است. بازار فارکس به دلیل ویژگی‌هایی که نسبت به سایر بازارهای مالی دارد، امروزه مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته است و با توجه به رغبت عمومی نسبت به این بازار، اهمیت بررسی فقهی، تأکید یافته است. بررسی تألیفات در زمینه فارکس، حاکی از آن است که این موضوع به صورت تخصصی در پژوهش‌های فقهی مورد توجه قرار نگرفته است. به نظر می‌رسد با توجه به منع قانونی معاملات فارکس در ایران، این موضوع دارای اولویت پژوهشی قرار نگرفته است. | ||
تبیین موضوع و ماهیت و شیوه معاملات در بازار فارکس دارای اهمیت است زیرا که با شناخت شیوه معاملات، نوع عقود شرعی به کار رفته در این بازار مشخص می‌شود. شیوه معاملات در بازار فارکس متفاوت است و حکم صحت یا بطلان نسبت به کلیت فارکس مناسب نیست. نیاز است که پس از کشف ماهیت این معاملات، انطباقشان بر عقود شرعی یک‌به‌یک بررسی شود که آیا اساساً جزء عقود مستحدثه است یا خیر؟ طبق بررسی انجام شده اکثر معاملات فارکس ماهیت جدیدی ندارند و حقیقتشان بیع مال است. در نهایت حکم شرعی معاملات بر اساس احکام اولیه و ثانویه و ادله قائلین آنها، بیان و بررسی شده است و صحت اکثر معاملات در بازار فارکس با رعایت برخی شرایط قابل تصدیق است. | |||
== جایگاه و اهمیت در فقه معاصر == | == جایگاه و اهمیت در فقه معاصر == | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
فارکس (Forex) مخفف Foreign Exchange Market، بازاری است که در آن ارزهای مختلف مبادله می‌شود و معامله‌گران از طریق نوسانات قیمتی سود و زیان می‌کنند. این بازار به صورت غیرمتمرکز است؛ یعنی مکان فیزیکی مشخصی ندارد و صرفاً بر بستر اینترنت فعالیت دارد. تجارت در بازار فارکس تا اواخر دهه ۹۰ میلادی فقط به بانک‌ها و مؤسسات مالی بزرگ محدود بود؛ اما از سال ۱۹۹۶م با گسترش سیستم‌عامل‌های معاملاتی آنلاین، این بازار در اختیار عموم افراد قرار گرفت.<ref>شاخص‌های تکنیکال، علی لطفی، ص ۴۸.</ref> | فارکس (Forex) مخفف Foreign Exchange Market، بازاری است که در آن ارزهای مختلف مبادله می‌شود و معامله‌گران از طریق نوسانات قیمتی سود و زیان می‌کنند. این بازار به صورت غیرمتمرکز است؛ یعنی مکان فیزیکی مشخصی ندارد و صرفاً بر بستر اینترنت فعالیت دارد. تجارت در بازار فارکس تا اواخر دهه ۹۰ میلادی فقط به بانک‌ها و مؤسسات مالی بزرگ محدود بود؛ اما از سال ۱۹۹۶م با گسترش سیستم‌عامل‌های معاملاتی آنلاین، این بازار در اختیار عموم افراد قرار گرفت.<ref>شاخص‌های تکنیکال، علی لطفی، ص ۴۸.</ref> | ||
بازار فارکس در ابتدا فقط بر تبادل ارزها تمرکز داشت که اصطلاحاً به آن جفت‌ارز (currency pairs) می‌گویند. با توسعه این بازار، آنچه که امروزه به معاملات فارکس مشهور است، از مفهوم نخستین فاصله گرفته و دارای ابعاد گسترده‌تری شده است. فارکس امروزی علاوه بر جفت‌ارزها از نمادهای معاملاتی دیگری مانند فلزات، منابع انرژی، کالا، سهام شرکت‌های بورسی، شاخص‌های سهام و ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کند. | بازار فارکس در ابتدا فقط بر تبادل ارزها تمرکز داشت که اصطلاحاً به آن جفت‌ارز (currency pairs) می‌گویند. با توسعه این بازار، آنچه که امروزه به معاملات فارکس مشهور است، از مفهوم نخستین فاصله گرفته و دارای ابعاد گسترده‌تری شده است. فارکس امروزی علاوه بر جفت‌ارزها از نمادهای معاملاتی دیگری مانند فلزات، منابع انرژی، کالا، سهام شرکت‌های بورسی، شاخص‌های سهام و ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کند. | ||
== کارگزاران == | == کارگزاران == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
# در مقابل کارگزارانی که اصطلاحاً به آنها مارکت میکر (Market Maker) می‌گویند که خرید و فروش واقعی ندارند. صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و معاملات صوری انجام می‌شود. | # در مقابل کارگزارانی که اصطلاحاً به آنها مارکت میکر (Market Maker) می‌گویند که خرید و فروش واقعی ندارند. صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و معاملات صوری انجام می‌شود. | ||
توجه به انواع کارگزاران از این جهت مهم است که برخی | توجه به انواع کارگزاران از این جهت مهم است که اشکال برخی صاحب‌نظران به اینکه معاملات فارکس صوری است، به دلیل عدم تفکیک همین مسئله است. | ||
== شیوه معاملات فارکس == | == شیوه معاملات فارکس == | ||
شناخت چگونگی انجام معاملات فارکس به تبیین ماهیت فقهی آن و پاسخ به این پرسش که آیا معاملات فارکس عقود جدیدی هستند یا قابل انطباق بر عقود شرعی | شناخت چگونگی انجام معاملات فارکس به تبیین ماهیت فقهی آن و پاسخ به این پرسش که آیا معاملات فارکس عقود جدیدی هستند یا قابل انطباق بر عقود شرعی هستند، کمک خواهد کرد. | ||
معاملات در بازار فارکس به‌صورت فیزیکی نیست و ارز یا کالای خریداری شده قابل تحویل نیست و فقط از نوسانات قیمتی سود یا ضرر حاصل می‌شود. فارکس بازاری دوطرفه است؛ یعنی هم از بالا رفتن قیمت و هم از پایین آمدن قیمت یک نماد، می‌توان کسب سود کرد. معامله‌گران حتی در صورتی که کالا در سبد دارایی‌هایشان موجود نباشد، باز هم می‌توانند آن را بفروشند؛ به این صورت که بروکر، کالا را به آنها قرض می‌دهد و پس از پایین آمدن قیمت کالا را خریداری کرده و قرضش را به بروکر ادا می‌کند و از تفاوت قیمت سود کسب می‌کند. | معاملات در بازار فارکس به‌صورت فیزیکی نیست و ارز یا کالای خریداری شده قابل تحویل نیست و فقط از نوسانات قیمتی سود یا ضرر حاصل می‌شود. فارکس بازاری دوطرفه است؛ یعنی هم از بالا رفتن قیمت و هم از پایین آمدن قیمت یک نماد، می‌توان کسب سود کرد. معامله‌گران حتی در صورتی که کالا در سبد دارایی‌هایشان موجود نباشد، باز هم می‌توانند آن را بفروشند؛ به این صورت که در حقیقت بروکر، کالا را به آنها قرض می‌دهد و پس از پایین آمدن قیمت کالا را خریداری کرده و قرضش را به بروکر ادا می‌کند و از تفاوت قیمت سود کسب می‌کند. | ||
شیوه معاملات در بازار فارکس یکسان نیست و نسبت به نمادهای مختلف در سه دسته بررسی | شیوه معاملات در بازار فارکس یکسان نیست و نسبت به نمادهای مختلف لازم است که در سه دسته بررسی شود. | ||
* '''جفت‌ارزها''' | * '''جفت‌ارزها''' | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== ماهیت معاملات فارکس == | == ماهیت معاملات فارکس == | ||
از منظر فقهی چند صورت برای ماهیت معاملات فارکس قابل تصور است. ۱. معاملات واقعی است؛ ولی در کیفیت آن اختلاف‌نظر است که آیا بیع است یا مبادله و ثمراتی بر آن بار شده‌است. ۲. ماهیت معاملات بیع است؛ ولی مال مبادله نمی‌شود؛ بلکه بیع ارزش مال است. ۳. معاملات فارکس صوری که حقیقت نوعی شرط‌بندی است ۴. اساساً معاملات فارکس عقد جدیدی است. | از منظر فقهی چند صورت برای ماهیت معاملات فارکس قابل تصور است. ۱. معاملات واقعی است؛ ولی در کیفیت آن اختلاف‌نظر است که آیا بیع است یا مبادله و ثمراتی بر آن بار شده‌است. ۲. ماهیت معاملات بیع است؛ ولی مال مبادله نمی‌شود؛ بلکه بیع ارزش مال است. ۳. معاملات فارکس صوری که حقیقت نوعی شرط‌بندی است ۴. اساساً معاملات فارکس عقد جدیدی است. | ||
تفکیک ... | |||
== بررسی حکم فقهی == | == بررسی حکم فقهی == | ||