تفکیک قوا (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[تفکیک‌قوا]] (به عربی: السلطات الثلاث یا فصل القوی)، اصلی در حقوق عمومی است که بر اساس آن برای جلوگیری از استبداد، حکومت به چند قوه جدا از هم تقسیم می‌شود. این نظریه بر این پایه استوار است که تمرکز قدرت در دست یک شخص یا یک نهاد ممکن است برای حقوق و آزادی افرای ایجاد خطر کند؛ به همین دلیل برای صیانت از حقوق افراد، قدرت باید بین قوای مختلف حکومتی تفکیک شود. | [[تفکیک‌قوا]] (به عربی: السلطات الثلاث یا فصل القوی)، اصلی در حقوق عمومی است که بر اساس آن برای جلوگیری از استبداد، حکومت به چند قوه جدا از هم تقسیم می‌شود. این نظریه بر این پایه استوار است که تمرکز قدرت در دست یک شخص یا یک نهاد ممکن است برای حقوق و آزادی افرای ایجاد خطر کند؛ به همین دلیل برای صیانت از حقوق افراد، قدرت باید بین قوای مختلف حکومتی تفکیک شود. | ||
تفکیک قوا اگرچه در نظام‌های دموکراتیک دینی و به‌ویژه نظام جمهوری اسلامی پذیرفته شده؛ با این حال با ابهاماتی روبه‌رو است و پرسش‌هایی را ایجاد کرده است. از جمله: نظام تفکیک قوای عرفی با در نظر گرفتن حضور نهاد ولایت فقیه در رأس هرم قدرت و اقتدار کاملش بر همه ارکان قدرت، چگونه قابل تحقق است؟ نحوه تنظیم روابط قوا در چارچوب این نظام چگونه خواهد بود؟ چه محدودیت‌هایی برای مسئله تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی وجود دارد؟ به باور برخی پژوهشگران فقه سیاسی، نظریه تفکیک قوای عرفی به صورت تام در این نظام | تفکیک قوا اگرچه در نظام‌های دموکراتیک دینی و به‌ویژه نظام جمهوری اسلامی پذیرفته شده؛ با این حال با ابهاماتی روبه‌رو است و پرسش‌هایی را ایجاد کرده است. از جمله: نظام تفکیک قوای عرفی با در نظر گرفتن حضور نهاد ولایت فقیه در رأس هرم قدرت و اقتدار کاملش بر همه ارکان قدرت، چگونه قابل تحقق است؟ نحوه تنظیم روابط قوا در چارچوب این نظام چگونه خواهد بود؟ چه محدودیت‌هایی برای مسئله تفکیک قوا در نظام جمهوری اسلامی وجود دارد؟ به باور برخی پژوهشگران فقه سیاسی، نظریه تفکیک قوای عرفی به صورت تام در این نظام قابلیت اجرا ندارد و به صورت نسبی پذیرفته می‌شود. به گفته آنها به دلیل لزوم حفظ نظام اسلامی، احتمال تغییر در شکل قوای سه‌گانه و ایجاد محدودیت‌هایی در وظایف آنان در نظام ولایت فقیه وجود دارد. | ||
در این مقاله لیستی از منابع فقهی از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع که از منظر فقه معاصر به بررسی مسئله تفکیک قوا پرداخته‌اند، گردآوری شده است | در این مقاله لیستی از منابع فقهی از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع که از منظر فقه معاصر به بررسی مسئله تفکیک قوا پرداخته‌اند، گردآوری شده است | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
# مبانی انسان‌شناختی اصل تفکیک قوا: بررسی تطبیقی در حاکمیت اسلام و حکومت‌های مدرن، اسماعیل آجرلو، انتشارات پرهیب، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91c15024.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # مبانی انسان‌شناختی اصل تفکیک قوا: بررسی تطبیقی در حاکمیت اسلام و حکومت‌های مدرن، اسماعیل آجرلو، انتشارات پرهیب، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91c15024.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# رسائل سیاسی میرزا علی ثقه‌الاسلام تبریزی، علی اصغر حقدار، تهران، نشر چشمه، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89617004.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # رسائل سیاسی میرزا علی ثقه‌الاسلام تبریزی، علی اصغر حقدار، تهران، نشر چشمه، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89617004.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، [[محمدجواد | # نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، [[محمدجواد ارسطا]]، قم، موسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/89/89812601.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# تفکیک قوا، ولایت مطلقه فقیه و استقلال قوا، محمد منصورنژاد، انتشارات جوان پویا، ۱۳۸۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/87/87415005.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | # تفکیک قوا، ولایت مطلقه فقیه و استقلال قوا، محمد منصورنژاد، انتشارات جوان پویا، ۱۳۸۷ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/87/87415005.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید] | ||
# [[تنبیه الامة و تنزیه الملة]]، میرزا [[محمدحسین غروی نائینی]]، (مصحح: سید جواد ورعی)، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. | # [[تنبیه الامة و تنزیه الملة]]، میرزا [[محمدحسین غروی نائینی]]، (مصحح: سید جواد ورعی)، انتشارات بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
==پایان‌نامه‌ها== | ==پایان‌نامه‌ها== | ||
===فارسی=== | ===فارسی=== | ||
#تفکیک قوا در نظام اسلامی و جمهوری عراق و ایران بررسی تطبیقی، | #تفکیک قوا در نظام اسلامی و جمهوری عراق و ایران بررسی تطبیقی، عادل علی بادی الثایری، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/82206aac19510b4ffd1d0b9478d9c053 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
#اصل تفکیک قوا در قانون عراقی و فقه اسلامی، کرارلفته شلال ال‌خفیف، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/94fdfd90b935bc772f2695b4aa73c219 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | #اصل تفکیک قوا در قانون عراقی و فقه اسلامی، کرارلفته شلال ال‌خفیف، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/94fdfd90b935bc772f2695b4aa73c219 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# تفکیک قوا در فقه حکومتی معاصر شیعه (مورد مطالعاتی فقهای بنیانگذار و تاثیرگذار بر انقلاب اسلامی)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان بوشهر، مرکز پیام نور بوشهر، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3631e9c399a7c299c05b93b4bd8c2770 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | # تفکیک قوا در فقه حکومتی معاصر شیعه (مورد مطالعاتی فقهای بنیانگذار و تاثیرگذار بر انقلاب اسلامی)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان بوشهر، مرکز پیام نور بوشهر، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3631e9c399a7c299c05b93b4bd8c2770 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||