فلسفه فقه: تفاوت میان نسخه‌ها
←مسائل اساسی: اصلاح ارقام |
←مسائل اساسی: اصلاح ارقام |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
مسائل فلسفه فقه را چنین برشمرده‌اند: تعریف، جایگاه، غایت، تاریخ تطور، قلمرو، ساختار و روش‌شناسی فقه و مراحل حکم فقهی و ماهیت، ارکان و انواع حکم فقهی، ثبت یا تغییر حکم فقهی، انواع استدلال فقهی، تعریف اجتهاد، رابطه مصالح و مفاسد با حکم فقهی، حجیت منابع تشریع و شیوه‌های تفسیر نصوص برشمرده‌اند.<ref>توحیدی، بهبهانی، (۱۳۸۳)، ص: ۹.</ref> | مسائل فلسفه فقه را چنین برشمرده‌اند: تعریف، جایگاه، غایت، تاریخ تطور، قلمرو، ساختار و روش‌شناسی فقه و مراحل حکم فقهی و ماهیت، ارکان و انواع حکم فقهی، ثبت یا تغییر حکم فقهی، انواع استدلال فقهی، تعریف اجتهاد، رابطه مصالح و مفاسد با حکم فقهی، حجیت منابع تشریع و شیوه‌های تفسیر نصوص برشمرده‌اند.<ref>توحیدی، بهبهانی، (۱۳۸۳)، ص: ۹.</ref> | ||
===تعریف فقه=== | ===تعریف فقه=== | ||
#آیا فقه دانشی نظام‌مند است؟ | |||
===غایت و اهداف فقه=== | ===غایت و اهداف فقه=== | ||
#غایت فقه چیست؟ آیا فقه فقط شایستۀ تأمین سعادت اخروی است یا میتواند سعادت دنیوی را نیز در دستو کار خود داشته باشد؟ اگر به سعادت دنیوی نیز میتواند بپردازد، چه نیازی را در این زمینه برآورده می‌کند؟<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۴.</ref> | |||
#اگر | |||
===ساختار فقه و تقسیم‌بندی آن === | ===ساختار فقه و تقسیم‌بندی آن === | ||
===روش‌شناسی فقه=== | ===روش‌شناسی فقه=== | ||
===منابع فقه=== | |||
#آیا قرآن و سنت خود منبع فقه‌اند یا تفسیر قرآن و سنت؟<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۵.</ref> | |||
#چه دلیلی برای این وجود دارد که متون مقدس برای تعیین تکالیف کافی نیستند و بایستی به عقل و اجماع رجوع کرد؟<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۵.</ref> | |||
#منظور از عقلی که جزو منابع فقه است چیست؟ این‌که در فقه (به ویژه فقه امامیه) حکم عقل معتبر دانسته‌اند مبتنی است بر پیش‌فرض‌هایی دربارۀ انسان، و همچنین رابطۀ آنها با دیگر منابع فقه است. <ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۵.</ref> بررسی این پیش‌فرضها نشان خواهد داد که منظور فقه از عقل و نسبت مفهوم عقل با این قوای ادراکی انسان ـ به شکلی که در انسان‌شناسی فلسفی مطرح می‌شود ـ چیست. | |||
===ماهیت احکام فقهی=== | ===ماهیت احکام فقهی=== | ||
===قلمرو فقه=== | ===قلمرو فقه=== | ||
#آیا فقه فقط شامل افعال است یا به وضعیت‌ها نیز می‌پرازد.<ref>عابدی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۳.</ref> | #آیا فقه فقط شامل افعال است یا به وضعیت‌ها نیز می‌پرازد.<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۳.</ref> | ||
#افعالی که در فقه از آنها می‌توان بحث نمود، فقط شامل اعمال ظاهری (جوارحی) می‌شود یا شامل اعمال باطنی (جوانحی) نیز می‌شوند یا خیر.<ref>عابدی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۳.</ref> | #افعالی که در فقه از آنها می‌توان بحث نمود، فقط شامل اعمال ظاهری (جوارحی) می‌شود یا شامل اعمال باطنی (جوانحی) نیز می‌شوند یا خیر.<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۳.</ref> | ||
#آیا فقه دربارۀ تمامی افعال بحث می‌کند یا برخی از آنها.<ref>عابدی شاهرودی و دیگران، «اقتراح؛ فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران»، ص: ۴۳.</ref> | |||
===رابطه فقه با علوم دیگر=== | ===رابطه فقه با علوم دیگر=== | ||