فقه معاصر:پیش‌نویس تکمله فقه سیاسی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) اصلاح ارقام، اصلاح فاصلهٔ مجازی |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
*'''چکیده''' | *'''چکیده''' | ||
کتاب «تکمله فقه سیاسی» | کتاب «تکمله فقه سیاسی» در تکمیل مجموعه «فقه سیاسی» عمید زنجانی، به موضوع امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است. در این کتاب، جایگاه این فریضه در قرآن و حدیث بررسی شده و دیدگاه عقل نیز درباره آن ارزیابی شده است. نویسنده کتاب، این فریضه را نه تنها محدودکننده آزادی انسان‌ها نمی‌داند، بلکه آن را عاملی برای اقامه سایر فرایض الهی و احیای حقوق و آزادی انسان‌ها می‌داند. در این میان، معروف و منکر به دو نوع شرعی و عقلی تقسیم شده‌اند. علاوه بر این، در اجرای امر به معروف و نهی از منکر، رعایت کرامت انسانی، عدالت و حفظ حریم خصوصی ضروری است. اجرای این فریضه علاوه بر شروطی مانند علم به معروف و منکر، احتمال تأثیر و نبود مفسده، دارای مراحل و مراتبی است و لزوماً نباید با اقدامات عملی شروع شود. امر به معروف و نهی از منکر علاوه بر بُعد فردی، بُعد حکومتی نیز دارد و در زمان تشکیل حکومت اسلامی، با همکاری دولت و ملت، تحقق حداکثری احکام شرعی باید محقق گردد. | ||
== ساختار کتاب == | |||
کتاب «تکمله فقه سیاسی» نوشته عباسعلی عمید زنجانی، در تکمیل آثار فقه سیاسی وی، به موضوع امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است. این کتاب چهار فصل دارد و با ساختاری منطقی مباحث حقوقی و فقهی امر به معروف و نهی از منکر را پوشش داده است. در فصل اول، معروف و منکر، مفهوم امر و نهی در این فریضه، جایگاه این دو در قرآن و حدیث و عقل، اهداف و شرایط اجرا و موارد ممنوعه بررسی شده است. سپس در فصل دوم، روش های اجرایی انجام امر به معروف و نهی از منکر بیان شده و نویسنده، برای ساختار تشکیلاتی و واحدهای شناسایی و عملیاتی و نیز نحوه همکاری مردم با تشکیلات حکومتی امر به معروف و نهی از منکر، طرح پیشنهادی خوش را به تفکیک این سه موضوع ارائه کرده است. فصل سوم کتاب به احکام امر به معروف و نهی از منکر اختصاص دارد و شامل رابطه امر به معروف و نهی از منکر با تکلیف، آزادی و اختیار انسان ها، وجوب مطلق یا مشروط بودن این دو، شروط، مراحل و مراتب این فریضه است. در آخرین فصل نیز بُعد حکومتی امر به معروف و نهی از منکر و وظیفه مردم و ملت در حالت های قبل و بعد از تشکیل حکومت اسلامی یا عدم استقرار حکومت اسلامی و تصدی فقها به امور حسبیه و شرعیه بررسی شده است. | |||
=== درباره نویسنده === | |||
عباسعلی عمید زنجانی (۱۳۱۶-۱۳۹۰ش)، فقیه و حقوق‌دانی با تخصص در فقه و علوم سیاسی بود. او در دو حوزه و مکتب فقهی و سیاسی قم و نجف تحصیل کرده و در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی و دانشگاهی، در عرصه‌های سیاسی نیز فعال بوده و نمایندگی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان را تجربه کرده است. عمید زنجانی در شکل‌گیری فقه سیاسی در حوزه و دانشگاه نقش مؤثری داشته و برخی او را پدر فقه سیاسی شیعه می‌دانند. او آثار متعددی در حوزه فقه سیاسی به‌جا گذاشته است که از جمله آثار مشهور او می‌توان به دوره ده جلدی «فقه سیاسی»، «دانشنامه فقه سیاسی»، «بایسته‌های فقه سیاسی» و «تکمله فقه سیاسی (امر به معروف و نهی از منکر)» اشاره کرد. | |||
==تقسیم معروف و منکر به شرعی و عقلی== | ==تقسیم معروف و منکر به شرعی و عقلی== | ||