|
|
| خط ۸۶: |
خط ۸۶: |
|
| |
|
| ===کارکرد پزشکی=== | | ===کارکرد پزشکی=== |
| به باور نویسنده، یکی از موفقیت آمیزترین کاربردهای هیپنوتیزم، بهره گیری آن در پزشکی در زمینه های مختلف آن است. در ادامه برخی از کاربردهای پزشکی هیپنوتیزم را بیان می کند. | | به نظر نویسنده، یکی از موفق‌ترین کاربردهای هیپنوتیزم در حوزه پزشکی است که در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می‌شود: |
|
| |
|
| *دندان پزشکی | | *دندان پزشکی |
| به گفته مولف استفاده از هیپنوتیزم برای بی‌حسی، آرام بخشی و کنترل خونریزی به جای مواد و داروهای شیمیایی جایگزین مناسبی است. (ص183) به گفته مولف مهم‌ترین ضرر هیپنوتیزم شرطی شدن شخص در برابر علامت هیپنوتیزم است. در هیپنوتیزم در دندانپزشکی غالباً بیشتر از سه جلسه برای هیپنوتیزم کردن بیمار تفاده نمی‌شود که در هر بار سه تا ۵ دقیقه بیشتر وقت گرفته نمی‌شود لذا در این صورت خطر اصلی منتفی است. (ص185) نویسنده معتقد است ضررهای دیگر که برای هیپنوتیزم بیان می‌شود مانند سردرد سرگیجه حدود حس عشق و نفرت و دیگر ضررها آنقدر قابل اعتنا نیستند که به شخص ضرر مهمی وارد کند لذا هیپنوتیزم در پزشکی اشکالی ندارد (ص186).
| | نویسنده معتقد است استفاده از هیپنوتیزم به‌جای مواد شیمیایی برای بی‌حسی، آرام‌بخشی و کنترل خونریزی می‌تواند جایگزین مناسبی باشد (ص۱۸۳). از نظر او، مهم‌ترین عیب هیپنوتیزم، شرطی شدن فرد در برابر علامت هیپنوتیزم است. با این حال، در دندانپزشکی معمولاً بیش از سه جلسه برای هیپنوتیزم بیمار نیاز نیست و هر جلسه تنها سه تا پنج دقیقه زمان می‌برد، بنابراین خطر اصلی شرطی شدن منتفی است (ص۱۸۵). نویسنده همچنین بیان می‌کند سایر عوارض هیپنوتیزم مانند سردرد، سرگیجه یا تغییرات احساسی چندان جدی نیستند و تأثیر مهمی بر فرد نمی‌گذارند، بنابراین استفاده از هیپنوتیزم در پزشکی مشکلی ندارد (ص۱۸۶). |
|
| |
|
| *تطبیق سحر بر هیپنوتیزم در دندانپزشکی | | *تطبیق سحر بر هیپنوتیزم در دندانپزشکی |
| به گفته مولف تمام روش‌های هیپنوتیزم کردن در دندانپزشکی قابل استفاده است (ص187).
| | مولف معتقد است تمام روش‌های هیپنوتیزم در دندانپزشکی قابل استفاده هستند. وی چهار روش را بیان می کند (ص۱۸۷). |
|
| |
|
| روش اول هیپنوتیزم در دندانپزشکی: به گفته مولف در صفحه ۱۸۷ اولین روش هیپنوتیزم در دندانپزشکی ایجاد خلسه است. در این روش درمانگر شخص را با متمرکز شدن نگاهش همراه با گیج شدن وارد خلسه می‌کند و تلقیناتی را به او القا می‌کند. این تلقینات برای مدت کوتاهی با لحن آرام و یکنواخت انجام می‌گیرد و پس از مدت کوتاهی بیمار چار احساس خواب سنگین می‌شود حتی از او خواسته نشود از خواب بیدار نمی‌گردد. (ص187) به باور نویسنده تلقینات و فرمان‌هایی که هیپنوتیز تا تلقین پایانی به کار می‌برد همه اثرات تکوین و طبیعی تمرکز به یک نقطه ثابت و خسته شدن چشم‌هاست لذا در این مرحله مولفه واقعی جلوه دادن واقع مخفی بودن اسباب و مکر و خدعه وجود ندارد. (ص188) نوری معتقد است تلقین پایانی هیپنوتیزم اثر تکوینی و طبیعی خواب نیست یعنی چنین نیست که شخص خواب با دستور هیپنوتیست فقط از خواب بیدار شود بلکه خود شخص هر لحظه با هر تحریکی اعم از صدا یا ضربه می‌توان از خواب بیدار شود بنابراین تلقین آخر به این شکل هیپنوتیزم را داخل در سحر می‌کند زیرا تهیک ناپذیری سوژه در برابر محرک‌های دیگر امری غیر واقعی است ه هیپنوتیز آن را برای سوژه واقعی جلوه می‌دهد و ایجاد چنین تخیلی در شخص فریب دادن اوست که ناشی از اسباب غیر عرفی است (ص189). | | روش اول: ایجاد خلسه: در این روش، درمانگر با تمرکز نگاه و ایجاد حالتی از گیجی، بیمار را وارد خلسه می‌کند و سپس تلقیناتی آرام و یکنواخت به او القا می‌نماید. این تلقینات برای مدت کوتاهی ادامه می‌یابد و بیمار به تدریج احساس خواب عمیق می‌کند، به‌طوری‌که تا از او خواسته نشود، از خواب بیدار نمی‌شود. (ص۱۸۷) به باور نویسنده، تمام تلقینات و فرمان‌هایی که در طول هیپنوتیزم به کار گرفته می‌شود، نتیجه طبیعی تمرکز بر یک نقطه ثابت و خسته شدن چشم‌ها است. بنابراین، در این مرحله هیچ عنصر فریب یا استفاده از ابزارهای پنهانی وجود ندارد. (ص۱۸۸) |
|
| |
|
| روش دوم هیپنوتیزم در دندانپزشکی: به گفته مولف در ابتدای روش دوم هیپنوتیزم درمانگر روشی را که می‌خواهد ر فرد اجرا کند برای او شرح می‌دهد و در ادامه به سوژه دستورهایی می‌دهد تا تمرکز مناسب برای فرو رفتن در خلسه را پیدا کند از این رو تا این مرحله هنوز هوشیاری کامل خود را دارد و از اینجا به بعد سوژه تحت تاثیر فرمان‌ها و تلقینات درمانگر قرار می‌گیرد. (ص۱۹۳) در این مرحله خص تحت تاثیر تلقینات غیر واقعی درمانگر قرار می‌گیرد و او را فردی اطاعت پذیر بدیل می‌کند بنابراین این روش هیپنوتیزم داخل در سحر است.(ص۱۹۴)
| | نویسنده معتقد است که تلقین پایانی هیپنوتیزم، برخلاف خواب طبیعی، به‌گونه‌ای نیست که فرد فقط با دستور هیپنوتیست از خواب بیدار شود. بلکه هرگونه تحریک خارجی، مانند صدا یا ضربه، می‌تواند فرد را از خواب بیدار کند. از این رو، تلقین نهایی که فرد را نسبت به محرک‌های دیگر غیرقابل تحریک نشان می‌دهد، امری غیرواقعی است. این عمل هیپنوتیزم را به نوعی فریب تبدیل می‌کند، زیرا چنین تخیلی را در ذهن بیمار ایجاد کرده و او را با استفاده از روش‌های غیرمعمول گمراه می‌کند. (ص۱۸۹) |
|
| |
|
| روش سوم هیپنوتیزم: به گفته مولف سومین روش هیپنوتیزم القای خلسه هیپنوتیزمی در کودکان است. او معتقد است کودکان به شدت هیپنوتیزم پذیر هستند از این رو اگر اعتماد و اطمینان آنان جلب شود به سادگی هیپنوتیزم می‌شوند. به گفته وی هیپنوتیزم کودکان در نوع تلقینات با هیپنوتیزم بزرگسالان تفاوتی ندارد هرچه در دو روش گذشته بیان کردیم در هیپنوتیزم کودکان نیز گفته می‌شود (ص194). | | روش دوم: توضیح و دستورالعمل: در این روش، درمانگر ابتدا فرآیند را برای بیمار توضیح می‌دهد و سپس دستوراتی برای ایجاد تمرکز و ورود به خلسه ارائه می‌کند. در این مرحله، بیمار همچنان هوشیار است، اما پس از آن، تحت تأثیر تلقینات درمانگر قرار می‌گیرد. نویسنده این روش را نیز به دلیل تلقینات غیرواقعی، نوعی سحر می‌داند (ص۱۹۳-۱۹۴). |
|
| |
|
| روش چهارم هیپنوتیزم کردن: گفته مولف در صفحه ۱۹۴ چهارمین روش هیپنوتیزم روش مشاهده کردن تصویر است. در این روش هیپنوتیزم شونده با تمرکز بر روی یک تصویر تحت تاثیر لقینات و دستورات هیپنوتیز کننده قرار می‌گیرد و به خلسه هیپنوتیزمی وارد می‌شود. (ص194) مولف معتقد است در این شیوه نیز تلقینات غیر واقعی جود دارد لذا داخل در سحر می‌شود (ص198). | | روش سوم: هیپنوتیزم کودکان: نویسنده معتقد است کودکان به دلیل پذیرش بالای هیپنوتیزم، به‌راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، به شرطی که اعتماد و اطمینان آن‌ها جلب شود. تلقینات در این روش مشابه بزرگسالان است و تفاوتی ندارد (ص۱۹۴). |
| | |
| | روش چهارم: تمرکز بر تصویر: در این روش، بیمار با تمرکز بر یک تصویر و دریافت تلقینات درمانگر به خلسه وارد می‌شود. نویسنده این روش را نیز به دلیل وجود تلقینات غیرواقعی، سحر می‌داند (ص۱۹۴-۱۹۸). |
|
| |
|
| *عمیق شدن خلسه هیپنوتیزمی | | *عمیق شدن خلسه هیپنوتیزمی |
| به گفته مولف برای عمیق‌تر کردن خلسه روش‌های گوناگونی وجود دارد. (ص198) نویسنده بیان می‌کند اگر در این روش قداماتی که انجام می‌شود در جهت عمیق کردن هیپنوتیزم واقع شوند تلقینات غیر واقعی به شمار می‌روند و به ضمیمه دو مؤلفه مکر و مخفی بودن اسباب داخل در مقوله سحر هستند ولی چنانچه در راستای امتحان فرد باشد که آیا هیپنوتیزم شده یا خیر دیگر سحر نیست ذا می‌توان گفت اقدامات و تلقینات دندانپزشک پس از تحقق کامل هیپنوتیزم سحر نیست بلکه امری شبیه تسخیر است که در صورت اذن بیمار اشکال ندارد بنابراین آنچه اهمیت دارد دقت و رعایت دندانپزشک است تا روش هیپنوتیزم را به گونه‌ای انجام دهد که داخل در سحر نشود (ص199). | | به گفته نویسنده، روش‌های متعددی برای عمیق‌تر کردن حالت خلسه وجود دارد (ص۱۹۸). او توضیح می‌دهد که اگر این روش‌ها با هدف عمیق‌تر کردن هیپنوتیزم انجام شوند، تلقینات غیرواقعی محسوب می‌شوند و همراه با دو عنصر "فریب" و "پنهان‌کاری" در دسته‌بندی سحر قرار می‌گیرند. اما اگر هدف از این اقدامات بررسی این باشد که آیا فرد هیپنوتیزم شده است یا خیر، دیگر نمی‌توان آن را سحر دانست. بنابراین می‌توان گفت که اقدامات و تلقینات دندانپزشک پس از تحقق کامل هیپنوتیزم، سحر نیستند، بلکه به نوعی شبیه تسخیر هستند که در صورت رضایت بیمار مشکلی ندارد. ازاین‌رو، آنچه اهمیت دارد دقت و توجه دندانپزشک است تا روش هیپنوتیزم را به گونه‌ای اجرا کند که در چارچوب سحر قرار نگیرد (ص۱۹۹). |
|
| |
|
| *تلقینات خاص در هیپنوتیزم | | *تلقینات خاص در هیپنوتیزم |
| به گفته مولف تلقینات خاص مانند کنترل خونریزی لثه یا باز ماندن طولانی دندان ا به طور مستقیم به بیمار تلقین می‌شود یا فرع بر خلسه هیپنوتیزمی است. (ص199) نویسنده بیان می‌کند تلقینات خاص جنبه تسخیر سوژه سوژه را دارند نی پزشک معالج با این گونه تلقینات به گونه‌ای بر بیمار مسلط می‌شود. قبلاً گذشت که بین تسخیر مسلمان با غیر مسلمان فرق وجود دارد در تسخیر کافر نیازی به اذن او نیست ولی در تسخیر مسلمان چنانچه این تسخیر مستلزم آزار بیمار باشد نیاز به اذن دارد. نویسنده بیان می‌کند اگر بیمار فقط برای تلقین خاص هیپنوتیزم شود از ابتدا اذن وجود دارد ولی در هنگام درمان برای کنترل خونریزی دهان به تلقین خاص نیاز دارد. آیا این امر جایز است؟ نوری معتقد است در مسائل پزشکی که بیمار خود را در اختیار پزشک قرار می‌دهد و به او اجازه هیپنوتیزم اولیه را می‌دهد بعید نیست که بگوییم در بقیه مراحل درمان نیز رضایت دارد. در تلقین خاص نیز هنگام هیپنوتیزم آزار و اذیتی برای بیمار وجود ندارد و پس از هیپنوتیزم نیز اگر اذیتی باشد یا بر خود هیپنوتیزم مترتب است که با رضایت کامل بیمار بوده یا بر آن فعلی مترتب است که درباره آن تلقین شده است که از انجام آن اره‌ای نبوده بنابراین خود تلقین خاص مستلزم آزار و اذیت نیست (ص200).
| | به گفته نویسنده، تلقینات خاص مانند کنترل خونریزی لثه یا باز ماندن طولانی دهان به‌طور مستقیم به بیمار القا می‌شود یا نتیجه حالت خلسه هیپنوتیزمی است (ص۱۹۹). نویسنده توضیح می‌دهد که این تلقینات خاص جنبه‌ای از تسلط پزشک بر بیمار را نشان می‌دهد. پیش‌تر اشاره شد که بین تسخیر افراد مسلمان و غیرمسلمان تفاوت وجود دارد؛ به‌طوری‌که برای تسخیر غیرمسلمان نیازی به اجازه او نیست، اما در مورد مسلمان، اگر این تسخیر منجر به آزار بیمار شود، به اجازه نیاز دارد (ص۲۰۰). |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| به نظر نویسنده، یکی از موفق‌ترین کاربردهای هیپنوتیزم در حوزه پزشکی است که در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می‌شود:
| |
| | |
| دندانپزشکی
| |
| | |
| نویسنده معتقد است استفاده از هیپنوتیزم به‌جای مواد شیمیایی برای بی‌حسی، آرام‌بخشی و کنترل خونریزی می‌تواند جایگزین مناسبی باشد (ص183). از نظر او، مهم‌ترین عیب هیپنوتیزم شرطی شدن فرد در برابر علامت هیپنوتیزم است. با این حال، در دندانپزشکی معمولاً بیش از سه جلسه برای هیپنوتیزم بیمار نیاز نیست و هر جلسه تنها سه تا پنج دقیقه زمان می‌برد، بنابراین خطر اصلی شرطی شدن منتفی است (ص185). نویسنده همچنین بیان می‌کند سایر عوارض هیپنوتیزم مانند سردرد، سرگیجه یا تغییرات احساسی چندان جدی نیستند و تأثیر مهمی بر فرد نمی‌گذارند، بنابراین استفاده از هیپنوتیزم در پزشکی مشکلی ندارد (ص186).
| |
| | |
| ارتباط هیپنوتیزم و سحر در دندانپزشکی
| |
| | |
| مولف معتقد است تمام روش‌های هیپنوتیزم در دندانپزشکی قابل استفاده هستند (ص187).
| |
| | |
| روش اول: ایجاد خلسه
| |
| | |
| در این روش، درمانگر با تمرکز نگاه بیمار و ایجاد حالت گیجی، او را وارد خلسه می‌کند و تلقینات لازم را انجام می‌دهد. این تلقینات با لحنی آرام و یکنواخت برای مدت کوتاهی انجام می‌شود و بیمار احساس خواب سنگین پیدا می‌کند (ص187). نویسنده بیان می‌کند که این فرآیند طبیعی بوده و جنبه‌ای از مکر یا خدعه ندارد (ص188). با این حال، تلقین نهایی که بیمار را در برابر تحریکات دیگر غیرواکنشی نشان می‌دهد، غیرواقعی است و می‌تواند جنبه‌ای از فریبکاری داشته باشد که به سحر نزدیک می‌شود (ص189).
| |
| | |
| روش دوم: توضیح و دستورالعمل
| |
| | |
| در این روش، درمانگر ابتدا فرآیند را برای بیمار توضیح می‌دهد و سپس دستوراتی برای ایجاد تمرکز و ورود به خلسه ارائه می‌کند. در این مرحله، بیمار همچنان هوشیار است، اما پس از آن تحت تأثیر تلقینات درمانگر قرار می‌گیرد. نویسنده این روش را نیز به دلیل تلقینات غیرواقعی، مرتبط با سحر می‌داند (ص193-194).
| |
| | |
| روش سوم: هیپنوتیزم کودکان
| |
| | |
| نویسنده معتقد است کودکان به دلیل پذیرش بالای هیپنوتیزم، به‌راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، به شرطی که اعتماد و اطمینان آن‌ها جلب شود. تلقینات در این روش مشابه بزرگسالان است و تفاوتی ندارد (ص194).
| |
| | |
| روش چهارم: تمرکز بر تصویر
| |
| | |
| در این روش، بیمار با تمرکز بر یک تصویر و دریافت تلقینات درمانگر به خلسه وارد می‌شود. نویسنده این روش را نیز به دلیل وجود تلقینات غیرواقعی، مرتبط با سحر می‌داند (ص194-198).
| |
| | |
| عمیق‌تر کردن خلسه هیپنوتیزمی
| |
| | |
| به گفته نویسنده، روش‌های مختلفی برای عمیق‌تر کردن خلسه وجود دارد. اگر این روش‌ها برای آزمایش هیپنوتیزم باشد، جنبه سحر ندارد، اما اگر شامل تلقینات غیرواقعی باشد، به دلیل وجود مکر و مخفی بودن ابزار، می‌تواند به سحر مرتبط شود. بنابراین، دقت دندانپزشک در اجرای صحیح هیپنوتیزم اهمیت زیادی دارد تا این فرآیند به سحر تبدیل نشود (ص199).
| |
| | |
| تلقینات خاص در هیپنوتیزم
| |
| به گفته نویسنده، تلقینات خاص مانند کنترل خونریزی لثه یا باز ماندن طولانی دهان به‌طور مستقیم به بیمار القا می‌شود یا نتیجه حالت خلسه هیپنوتیزمی است (ص199). نویسنده توضیح می‌دهد که این تلقینات خاص جنبه‌ای از تسلط پزشک بر بیمار را نشان می‌دهد. پیش‌تر اشاره شد که بین تسخیر افراد مسلمان و غیرمسلمان تفاوت وجود دارد؛ به‌طوری‌که برای تسخیر غیرمسلمان نیازی به اجازه او نیست، اما در مورد مسلمان، اگر این تسخیر منجر به آزار بیمار شود، نیاز به اجازه وجود دارد. نویسنده بیان می‌کند که اگر بیمار صرفاً برای تلقین خاص هیپنوتیزم شود، از ابتدا رضایت داده است. اما در طول درمان، برای کنترل خونریزی دهان، ممکن است به تلقین خاص نیاز باشد. حال سؤال این است: آیا این کار جایز است؟ | |
|
| |
|
| نوری معتقد است که در مسائل پزشکی، وقتی بیمار خود را در اختیار پزشک قرار می‌دهد و اجازه هیپنوتیزم اولیه را می‌دهد، احتمالاً می‌توان گفت که در مراحل بعدی درمان نیز رضایت ضمنی دارد. علاوه بر این، در هنگام هیپنوتیزم، تلقین خاص موجب آزار بیمار نمی‌شود. حتی اگر پس از هیپنوتیزم نوعی اذیت وجود داشته باشد، یا مربوط به خود هیپنوتیزم است که با رضایت کامل بیمار انجام شده، یا به عملی مرتبط است که درباره آن تلقین شده و اجتناب‌ناپذیر بوده است. بنابراین، خود تلقین خاص ذاتاً مستلزم آزار و اذیت نیست (ص200). | | نویسنده بیان می‌کند که اگر بیمار صرفاً برای تلقین خاص هیپنوتیزم شود، از ابتدا رضایت داده است. اما در طول درمان، برای کنترل خونریزی دهان، ممکن است به تلقین خاص نیاز باشد. حال سؤال این است: آیا این کار جایز است؟ نوری معتقد است که در مسائل پزشکی، وقتی بیمار خود را در اختیار پزشک قرار می‌دهد و اجازه هیپنوتیزم اولیه را می‌دهد، احتمالاً می‌توان گفت که در مراحل بعدی درمان نیز رضایت ضمنی دارد. علاوه بر این، در هنگام هیپنوتیزم، تلقین خاص موجب آزار بیمار نمی‌شود. حتی اگر پس از هیپنوتیزم نوعی اذیت وجود داشته باشد، یا مربوط به خود هیپنوتیزم است که با رضایت کامل بیمار انجام شده، یا به عملی مرتبط است که درباره آن تلقین شده و اجتناب‌ناپذیر بوده است. بنابراین، خود تلقین خاص ذاتاً مستلزم آزار و اذیت نیست (ص۲۰۰). |
|
| |
|
| ===کارکرد قضایی و جنایی=== | | ===کارکرد قضایی و جنایی=== |