تلقیح مصنوعی از نگاه فقه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب تلقیح مصنوعی از نگاه فقه اثر سیداصغر ناظم‌زاده قمی، از جمله تألیفات حوزه فقه پزشکی است که در سال ۱۴۰۱ هجری شمسی توسط مؤسسه بوستان کتاب منتشر شده است. این اثر برخاسته از جلسات درس خارج فقه مؤلف بوده و با رویکردی اجتهادی، ابعاد مختلف مسئله تلقیح مصنوعی را از منظر شرع بررسی می‌کند. رویکرد نویسنده در این کتاب، تلفیقی از تحلیل اصولی، رجوع به متون معتبر فقهی، و تطبیق مسائل نوپدید با قواعد فقه سنتی است. ناظم‌زاده قمی که دارای سوابق پژوهشی در زمینه فقه پزشکی و موضوعات مستحدثه است، در این کتاب نیز با حفظ دقت‌های فنی فقهی، تلاش کرده است پاسخ‌هایی متقن و مستند برای پرسش‌های شرعی پیرامون تلقیح مصنوعی ارائه دهد.

== ساختار و محتوای کتاب ==

در فصل چهارم، اصول عملیه به عنوان ابزار تعیین تکلیف در موارد شک یا فقدان دلیل معتبر بررسی می‌شود و نویسنده نشان می‌دهد که چگونه اصولی مانند اصل احتیاط، برائت، استصحاب و تخییر می‌توانند در فرضیات مختلف مربوط به تلقیح مصنوعی ایفای نقش کنند (ص۵۷). فصل پنجم، مفصل‌ترین فصل کتاب است و به اقسام مختلف تلقیح مصنوعی اختصاص دارد. در این فصل، نویسنده صور مختلفی از تلقیح مانند تلقیح با اسپرم شوهر، تلقیح با اسپرم بیگانه، تلقیح تخمک زن با اسپرم شوهر در خارج رحم و انتقال آن به زن، رحم جایگزین و غیره را مطرح کرده و درباره هر کدام به بررسی مشروعیت یا عدم مشروعیت شرعی پرداخته است (ص۷۹). فصل ششم کتاب به فروع و مسائل تبعی مرتبط با تلقیح مصنوعی می‌پردازد؛ از جمله مسائلی مانند محرمیت، ارث، حضانت، و آثار حقوقی و فقهی ناشی از این روش‌های نوین تولید مثل (ص۱۶۵). نهایتاً در فصل هفتم، نویسنده پی‌نوشت‌ها و تعلیقاتی را برای شرح بیشتر برخی نکات و قواعد فقهی ارائه کرده است که برای پژوهشگران این حوزه، نکاتی تکمیلی و روشنگر به شمار می‌رود (ص۳۱۳).

این کتاب با اتکا به منابع معتبر فقهی، دیدگاه‌های متنوع علما، و تحلیل اصولی دقیق، توانسته است تصویری جامع و مستند از موضوع تلقیح مصنوعی در چارچوب فقه اسلامی ارائه دهد. از ویژگی‌های مهم آن، حفظ تعادل میان دقت علمی و کاربردپذیری مسائل در فضای پزشکی معاصر است؛ به گونه‌ای که برای پژوهشگران، اساتید حوزه، پزشکان متعهد و دانشجویان رشته‌های فقه و حقوق، منبعی قابل اتکا و مفید به شمار می‌آید.