کاربر:Ms.sadeghi/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

میراحمدی در فصل سوم به بررسی «نسب فرزند شبیه‌سازی‌شده» می‌پردازد (ص۱۵۴). وی پس از تبیین مفهوم نسب و شرایط تحقق آن، دیدگاه برخی فقها را نقل می‌کند که اگر سلول و تخمک از زوجین باشد، فرزند حاصل، مشروع و دارای نسب با آنان است (ص۱۶۰–۱۶۱). برخی دیگر این فرزند را فاقد نسب و حتی مانند فرزند زنا دانسته‌اند، اما نویسنده این دیدگاه را نادرست می‌داند، زیرا در شبیه‌سازی برخلاف زنا، رابطه نامشروعی صورت نگرفته است (ص۱۶۲).

نویسنده در صفحات ۱۶۳ تا ۱۷۱ تأکید می‌کند که برای تعیین مادر، باید رابطه میان صاحب رحم، صاحب تخمک و صاحب سلول در نظر گرفته شود. برخی فقها همچون آیت‌الله مکارم با استناد به آیات ۲۲۳ سوره بقره و آیه ۲ سوره مجادله معتقدند تنها صاحب رحم، مادر محسوب می‌شود و فرزند شبیه‌سازی‌شده نسبت قانونی با والدین یا فامیل ندارد (ص۱۶۳–۱۶۵). در مقابل، فقهایی مانند آیت‌الله خویی نیز تنها ملاک مادر بودن را ولادت می‌دانند و صاحب تخمک بودن را کافی نمی‌شمارند (ص۱۶۶). نویسنده می‌گوید بسیاری از فقها معتقدند اگر تخمک و رحم متعلق به یک زن باشد، همان زن مادر محسوب می‌شود (ص۱۶۷) و با مقایسه به محرمیت ناشی از شیر خوردن (رضاع)، نتیجه می‌گیرد که زنی که تخمک و رحم از اوست، به دلیل رشد جنین در بدنش، مادر شناخته می‌شود (ص۱۶۷).

در ادامه، وی به نظر اکثر فقهای شیعه اشاره می‌کند که فرزند را به صاحب نطفه (منی مرد) ملحق می‌دانند، حتی اگر کودک در رحم زن دیگری متولد شود، و این کودک، فرزند آن دو به شمار می‌رود (ص۱۶۹). وی می‌گوید مادر بودن در شبیه‌سازی هم از نظر اصولی و هم شرعی پذیرفته شده و بسیاری از فقها به آن فتوا داده‌اند؛ بنابراین روابط خانوادگی مانند خواهر و برادری میان فرزند شبیه‌سازی‌شده و بستگان مادر برقرار می‌شود (ص۱۷۰).

میراحمدی درباره انتساب فرزند به پدر و مادر در شبیه‌سازی توضیح می‌دهد که برای تحقق نسبت پدری، اثبات مستقیم نطفه ضروری نیست و اگر فرزند از زن و شوهری متولد شود و آنها انکار نکنند، نسبت پدری و مادری ثابت می‌گردد (ص۱۷۱). برخی فقها معتقدند که ترکیب سلول‌های جنسی زن و مرد حتی به روش تلقیح مصنوعی نیز برای اثبات پدری کافی است (ص۱۷۴). در خصوص مادر، نظر غالب فقها آن است که صاحب تخمک یا رحم، مادر محسوب می‌شود و فرزند شبیه‌سازی‌شده به او منسوب می‌گردد (ص۱۷۶).

نویسنده در ادامه به یکی از اشکالات شبیه‌سازی اشاره می‌کند: در برخی فرایندها نیازی به جنس مخالف نیست و ممکن است سلول غیرجنسی زن در تخمک او قرار گیرد و جنین در رحم خودش رشد کند، به‌طوری‌که فرزند تنها از یک زن پدید آید. برخی فقها این شیوه را مشروع نمی‌دانند و فرزند را به زن یا مردی منسوب نمی‌کنند؛ برخی فرزند را متعلق به صاحب سلول غیرجنسی دانسته و برخی دیگر، مانند آیت‌الله مکارم شیرازی، محرمیت را قبول دارند ولی ارث را نمی‌پذیرند (ص۱۷۷). همچنین برخی فقها در مورد دختر باکره‌ای که از این طریق فرزندی به دنیا بیاورد، معتقدند آن دختر مادر محسوب می‌شود (ص۱۷۸).

در پایان، نویسنده می‌گوید که برخی فقها فرزند شبیه‌سازی‌شده را مشابه فرزند ناشی از شبهه دانسته و براساس قواعد شرعی و حقوقی، وی را به صاحب سلول غیرجنسی نسبت می‌دهند و برای او تمامی احکام نسب، حضانت، محرمیت و ارث قائل‌اند (ص۱۷۸). برخی نیز این فرزند را مانند فرزند رضاعی می‌دانند که اگرچه نسبت محرمیت برقرار است و ازدواج با او جایز نیست، اما ارث بردن بین آن‌ها صورت نمی‌گیرد (ص۱۸۰).