کاربر:Sarfipour/صفحه تمرین

نویسنده: محمدحسین صرفی پور

بحوثٌ فقهیةٌ هامّةٌ
اطلاعات کتاب
نویسنده	ناصر مکارم شیرازی
سبک	اجتهادی
زبان	عربی
تعداد صفحات	۵۹۲
قطع	وزیری
اطلاعات نشر
ناشر	مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب(ع)
محل نشر	قم
تاریخ نشر	۱۴۲۲ق
نوبت چاپ	اول
شمارگان	۲۰۰۰

• چکیده

بحوثٌ فقهیةٌ هامّةٌ مجموعه مباحثی فقهی اثر ناصر مکارم شیرازی مرجع تقلید شیعه به زبان عربی است. این کتاب که حاصل دروس خارج مکارم شیرازی است به مسائل نوپدید و روزآمد پرداخته و به شیوه اجتهادی در حل مسائل کوشیده است. از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به نوآوری در مسائل اجتهادی، ابراز نظریات جدید و بی سابقه و بررسی برخی مسائل نوپدید از زوایای جدید اشاره کرد.

چارچوب مفهومی و معماری محتوا

کتاب بحوثٌ فقهیةٌ هامّة اثر ناصر مکارم شیرازی در سال ۱۴۲۲ق (۱۳۸۰ش) توسط انتشارت مدرسة الامامعلی بن ابی‌طالب(ع) به زبان عربی به چاپ رسیده است. این کتاب که مجموعه ای پراکنده از دروس خارج فقه ناصر مکارم شیرازی می باشد کوشیده تا برخی مسائل روزآمد که در عصر حاضر مورد ابتلا و توجه نظر فقهاء می‌باشد را مورد بررسی قرار دهد.

ساختار

کتاب حاضر شامل ده بحث اصلی می‌باشد که بطور کلی در سه دسته بندی جای می‌گیرند:

• احکام عبادات و شرعیات فردی: که شامل چهار بحث حکم الأضحية في العصر الحاضر، أحكام الغناء، العبادة في المناطق القطبية و رسالة في جواز الإنشاء بالكتابة في العقود و الإيقاعات می‌شود.
• احکام اجتماعی و فلسفه فقه اسلامی: که شامل چهار بحث حكم الخُمس في عصر الغيبة (عليه السلام)، فلسفة تنصيف دية النّساء، حجيّة علم القاضي و ضمان العاقلة و فلسفتها می‌شود.
• مسائل مستحدثه و اجتهادات جدید در فقه اسلامی: که شامل دو بحث المسائل المستحدثة في الفقه الإسلامي و ولاية الفقيه و حدودها می‌شود.

نگارنده در ذیل مسائل مستحدثه به هشت مساله مستحدثه پرداخته که در سه دسته بندی قابل تقسیم اند:

• مسائل مرتبط با پزشکی و سلامت: که عبارتند از مسائلی چون مسألة تحديد النسل و تقليل المواليد، إسقاط الجنين، ضمان الطبيب لما يتلف بطبابته و حكم التشريح في الشريعة الإسلامية.
• مسائل مرتبط با فناوری و علوم مدرن: که عبارت است از مساله الترقيع و الزرع.
• مسائل مرتبط با اقتصاد و امور مالی: که عبارت است از مسائلی چون أحكام البنوك، أحكام المعاملات المصرفية و أحكام الأوراق المالية.

احکام عبادات و شرعیات فردی

حکم قربانی حج در عصر حاضر

اولین بحث از مباحث این کتاب به حکم قربانی حج در عصر حاضر می پردازد. نگارنده با آسیب شناسی وضعیت قربانی حج در عصر حاضر با توجه به مشاهدات خودش می پردازد و بیان می دارد که در بررسی خویش به این نتیجه رسیده که امروزه تکلیف قربانی در منی از حجاج ساقط شده و تنها بنابر احتیاط باید در وطن خویش یا جای دیگر عمل قربانی را در ماه ذی الحجه انجام دهند. (ص9-10) نگارنده برای این استنباط یک مقدمه و سپس چهار دلیل عمده ذکر می کند. در مقدمه نگارنده ابراز می دارد که در صورتی که گوشت قربانی به مستحق برسد حالت واجب همان است که در منی یا سرزمین مکه قربانی انجام شود یا در آنجا انجام و به خارج از منی منتقل شود اما در شرایطی که این مساله امکان پذیر نیست عمل قربانی از عهده حجاج ساقط است. (ص11)

ادله بحث

نویسنده چهار دلیل عمده را برای اثبات نظر خویش ابراز می دارد که عبارتند از:

1. آنچه در هَدی واجب است صرف خون ریختن نیست: نویسنده با بررسی آیات و روایات بحث و دفع شبهات موجود اثبات می کند که آنچه در قربانی حج مطرح است خون ریختن نیست بلکه اطعام فقراست که در شکل موجود در عصر حاضر رخ نمی دهد. (ص12-19)
2. ادله اضحیه شامل مصادیق موجود در عصر حاضر نمی شوند: نویسنده با استناد به تاریخ و سیره معصومین(ع) اثبات می کند که شکل امروزین اضحیه از مسائل نوپدید است و در صدر اسلام به این شکل نبوده بلکه تمام قربانیان به مصارف خود می رسیده. (ص20-22)
3. امروزه همه قربانیان خارج از منی ذبح می شوند: نویسنده بیان می دارد که امروزه همه قربانیان در محدوده ای خارج از آن محدوده شرعی منی ذبح می شوند و اگر به فرض دلایل پیشین را هم نپذیریم باز قربانی در عصر حاضر مطابق آنچه در شریعت آمده نیست. (ص23-28)
4. حرمت اسراف و تبذیر: نویسنده پس از اثبات آنکه اسراف و تبذیر در شریعت اسلام حرامند بیان می دارد که وضعیت امروز اضحیه در حج که عمده گوسفندان دفن یا سوزانده می شوند مصداق اسراف و تبذیر است.(ص29-35)