اثبات جرم با DNA (منابع مطالعاتی)
(تغییرمسیر از کشف جرم با دی‌ان‌ای)
اثبات جرم با دی ان ای یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های علمی در زمینه کشف و بررسی جرم و جنایت است که امروزه توسط کارشناسان قضایی و پلیسی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با تحلیل نمونه‌های زیستی مانند خون، مو، بزاق یا سایر آثار به‌جا مانده از مظنون یا قربانی در محل جرم، امکان شناسایی دقیق افراد مرتبط با پرونده را فراهم می‌کند. علاوه بر جنبه علمی، این موضوع در حوزه فقه و حقوق نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که عالمان دینی در مورد حجیت دی‌ان‌ای به‌عنوان یکی از ابزارهای اثبات جرم به بررسی جنبه‌های شرعی و قانونی آن پرداخته‌اند.
کتاب‌ها
فارسی
- روش‌های نوین اثبات جرم از منظر فقه مقارن با نگاهی به حقوق افغانستان، علی احمد رضایی، قم، چلیکه، ۱۴۰۳ش. صفحات ابتدایی را اینجا بخوانید.
- کاربرد DNA در اثبات جرائم، فرشته طالبی کوهستانی، تهران، کتاب سده، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی را اینجا بخوانید.
- راه‌های علمی اثبات دعوا در فقه و حقوق اسلامی، طاهره فرمنش، دکتر علی تقی‌خانی، تهران، چتر دانش، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مبانی فقهی و حقوقی امارات قضایی در نظام نوین دادرسی، عبدالحسین رضائی‌راد و میثم دوستی‌پور و سید حسین آل طاها، تهران، انتشارات مجد، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ادله اثبات دعاوی کیفری: با تأکید بر نقش پلیس، سیدسعید کشفی، صابر امینی خانه‌برق، تهران، دانشگاه علوم انتظامی امین، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- پژوهشی در امکان تعمیم ادله اثبات جرم، حسین داورزنی، تهران، راشدین، ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- اثبات علمی جرایم: پردازش فقهی حقوقی، حمید ستوده، علی سعیدی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الإثبات الجنائی بالوسائل العلمیة، نسیم المصعبی، یمن، ۲۰۲۱م. صفحات ابتدایی را اینجا بخوانید.
- فقه المسائل المستحدثة ؛ دراسة مقارنة ؛ البصمة الوراثیة بین المنظور الفقهی والقانون الوضعی انموذجا، مسلم محسن السودانی، لبنان، مؤسسة العارف للمطبوعات، ۲۰۲۰م. چکیده را اینجا بخوانید.
- الإثبات الجنائى بین الإعتراف والوسائل العلمیة الحدیثة، فخرى محمود خلیل، مصر، دار الفکر الجامعی، ۲۰۱۹م.
- أثر الوسائل العلمیة الحدیثة فی الاثبات الجنائی، أحمد السید عبد الرازق بطور، مصر، دار النهضة العربیة للنشر والتوزیع، ۲۰۱۹م. فهرست را اینجا بخوانید.
- التحقیق الجنائى باستخدام الوسائل العلمیة الحدیثة، یاسر حسین بهنس، مصر، مرکز الدراسات العربیة للنشر والتوزیع، ۲۰۱۸م. فهرست را اینجا بخوانید.
- مدى حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی فی القانون الوضعی والفقه الإسلامی، أبوالوفا محمد أبوالوفا إبراهیم، اسکندریه، المکتب الجامعی الحدیث، ۲۰۱۶م.
- حجیة البصمة الوراثیة، سالم خمیس علی الظنحانی، مصر، المرکز القومی للاصدارات القانونیة، ۲۰۱۴م.
- حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجزائی، صفاء عادل سامی، لبنان، منشورات زین الحقوقیة، ۲۰۱۲م.
- البصمة الوراثیة وأحکامها فی الفقه الإسلامی والقانون الوضعی دراسة فقهیة مقارنة، عبد الرحمن احمد الرفاعی، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، ۲۰۱۲م. فهرست کتاب را اینجا ببینید.
- البصمة الوراثیة ومدى حجیتها فی الإثبات: دراسة مقارنة بین الفقه الإسلامی والقانون الوضعی، حسنى محمود عبد الدایم عبد الصمد، مصر، دار الفکر الجامعی، ۲۰۱۱م.
- اثر الدم و البصمة الوراثیة فی الاثبات فی الفقه اسلامی و القانون، بسام محمد قواسمی، عمان، دارالنفائس، ۲۰۱۰م.
- البصمة الوراثیة وحجیتها فى الإثبات الجنائى (جرائم الزنا والإغتصاب السرقة والقتل) إثبات النسب ونفیه، محمد الشناوی، قاهره، دار الکتاب الحدیث، ۲۰۱۰م.
- البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی بین الشریعة والقانون، فؤاد عبد المنعم أحمد، اسکندریه، المکتبة المصریه، ۲۰۱۰م. کتاب را اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة حجیتها فی الإثبات الجنائی والنسب، حسام الأحمد، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیة، ۲۰۱۰م. کتاب را اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة (مفهومها وحجیتها ومجالات الاستفادة منها والحالات التی یمنع عملها فیها والاعتراضات الواردة علیها)، یاسین الخطیب، عربستان، مجلة العدل، ۲۰۰۹م. متن کتاب را اینجا بخوانید.
- الاستخدام الشرعی والقانونی للوسائل الحدیثة فی التحقیق الجنائی، جامعة نایف العربیة للعلوم الامنیة(هیئة تألیف)، عربستان، جامعة نایف العربیة للعلوم الامنیة، ۲۰۰۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الوسائل العلمیة الحدیثة فی الاثبات الجنائی، حسنین المحمدی البوادی، مصر، منشأة المعارف، ۲۰۰۸م. چکیده را اینجا بخوانید.
- دور البصمة الجینیة فی الاثبات الجنائی فی الفقه الاسلامی: دراسة مقارنة، مضاء منجد مصطفى، الریاض، جامعة نایف العربیة للعلوم الامنیة، ۲۰۰۷م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- البصمة الوراثیة وأثرها على الأحکام الفقهیة دراسة فقهیة مقارنة، خلیفه علی الکعبی، اردن، دارالنفائس للنشر و التوزیع، ۲۰۰۶م. متن کتاب را اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة ومدى مشروعیة، عمر بن محمد السبیل، الریاض، دارالفضیلة للنشر و التوزیع، ۲۰۰۲م. متن کتاب را اینجا بخوانید.
- الدلیل الجنائی المادی ودوره فی اثبات جرائم الحدود والقصاص، احمد ابو القاسم، عربستان، دار النشر بالمرکز العربیة للدراسات الأمنیة و التدریب، ۱۹۹۳ م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- اعاده دادرسی کیفری بر پایه آزمایش دی‌ان‌ای (تعامل حقوق کیفری و پزشکی برای تحقق واقعیت)، شروین کاکوان، رجب گلدوست جویباری، امیر‌حسن نیاز‌پور و شادی عظیم زاده، حقوق پزشکی، دوره ۱۷، شماره ۵۸، ۱۴۰۲ش. مقاله را از اینجا بخوانید
- جایگاه آزمایشات پزشکی به عنوان ادله حجیت علم قاضی در فقه اسلامی و حقوق جزاء با رویکرد سیستمی، سید محمدمحسن حسینی‌منش و احمد باقری، فصلنامه قرآن و طب، دوره ۶، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا بخوانید
- مطالعه علمی فقهی و حقوقی نقش DNA در اثبات جرایم، امیرحسین مسگری حق، سجاد نصیری، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه انگشت‌نگاری ژنتیکی در ادله اثبات دعاوی حوزه زنان در فقه و حقوق ایران، زهرا سادات میرهاشمی، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره ۵۷، پاییز ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- حجیة البصمة الوراثیة فى الإثبات الجنائی، رباب مصطفی عبدالمنعم الحکیم، کلیة الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنات، مصر، شماره ۳۹، ۲۰۲۴ق. مقاله را از اینجا بخوانید
- البصمة الوراثیة ودورها فی الإثبات الجنائی: دراسة تحلیلیة مقارنة، لورنس سعید أحمد الحوامدة، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، مصر، المجلد ۱، شماره ۳۴، ۲۰۲۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أثر البصمة الوراثیة کدلیل علمی فی الإثبات الجنائی، منذر عبدالرزاق مصلح العمایره، مجلة رماح للبحوث والدراسات، الأردن، شماره ۵۸، ۲۰۲۱م. چکیده را از کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر بخوانید.
- البصمة الوراثیة ودورها فی الإثبات الجنائی والمدنی، مونة مقلاتی، حسین بن عشی، مجلة الباحث للدراسات الأکادیمیة، الجزائر، المجلد ۷، شماره ۳، ۲۰۲۰م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی، محمود أبو الفتوح عبدالشافی البغدادی، مجلة البحوث القانونیة والاقتصادیة، مصر، شماره ۵۱، ۲۰۲۰م. چکیده مقاله را از اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة ودورها فی الإثبات الجنائی، أحمد بن مالک، المبروک منصوری، مجلة آفاق علمیة، الجزائر، المجلد ۱۱، شماره ۴، ۲۰۱۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حجیة الدلیل العلمی فی الإثبات الجنائی: دراسة مقارنة، الفکر الشرطی، محمد عبدالرحیم عبدالفتاح الناغی، الامارات، المجلد ۲۸، شماره ۱۰۹، ۲۰۱۹م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی، فهد هادی حبتور، مجلة کلیة الشریعة والقانون بطنطا، مصر، المجلد ۳۳، شماره ۴ (شماره مسلسل ۳۳)، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- حجیة الأدلة الجنائیة المعاصرة فی الإثبات، محمدعلی طاهر، مجلة مرکز بحوث القرآن الکریم والسنة النبویة، السودان، شماره ۵، ۲۰۱۸م. چکیده را از اینجا بخوانید.
- حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی، موسى مسعود أرحومة، المجلة العربیة لعلوم الأدلة الجنائیة والطب الشرعی، عربستان، المجلد ۱، شماره ۴، ۲۰۱۶م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مدى اعتبار البصمة الوراثیة دلیلا للإثبات فـی الفقه الإسلامی دراسة مقارنة، محمد احمد عطا عمارة، مجلة علمیة محکمة الدرایة، شماره ۱۶، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة وحجیتها فی الإثبات الجنائی فی الشریعة الإسلامیة، عادل رجب التاجوری، مجلة البحوث القانونیة، لیبی، المجلد ۲، شماره ۲، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- مدی مشروعیة الدلیل المستمد من تحلیل البصمة الوراثیة فی الاثبات الجنائی (دراسة مقارنة بین الشریعة الاسلامیة و القانون الوضعی)، عمران مفتاح احمد زقلوم، جامعة المنصورة، ۲۰۱۲م. مقاله را از اینجا بخوانید.
- مدى حجیة البصمة الوراثیة فی الإثبات الجنائی: فی القانون الوضعی والفقه الإسلامی، أبو الوفا محمد أبو الوفا إبراهیم، مجلة کلیة الشریعة والدراسات الإسلامیة، قطر، شماره ۲۱، ۲۰۰۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- بررسی فقهی و حقوقی روش های کشف جرم با تأکید بر رویکردهای علمی و فناوری، علیرضا تورانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان (پردیس علوم انسانی - دانشکده علوم انسانی)، ۱۴۰۳ش. چکیده را اینجا بخوانید.
- چالش‌های فقهی حقوقی کاربردهای علم ژنتیک در پزشکی قانونی، افسانه دوست‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه یاسوج (دانشکده علوم انسانی)، ۱۳۹۸ش. چکیده را در کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر بخوانید.
- روش‌های نوین اثبات جرم از منظر فقه مقارن با نگاهی به حقوق افغانستان، علی احمد رضائی، دکتری تخصصی، دانشگاه فردوسی مشهد (دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری)، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه ادله علمی اثبات دعوی در حقوق کیفری ایران: با تأکید بر نوآوری های قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، فرید اعتمادیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی بندر انزلی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، ۱۳۹۵ش. چکیده را در کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر بخوانید.
- امکان اثبات جرائم با انگشت‌نگاری ژنتیکی، جایگاه، مبانی و آثار فقهی آن، سهراب بهادری، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ادله اثبات جرایم جنسی در فقه امامیه و حقوق ایران، مرتضی ملایی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)، ۱۳۹۲ش. صفحات ابتدایی را اینجا بخوانید.
- بررسی فقهی-حقوقی طرق جدید اثبات قتل، اعظم محمدبیگی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم (دانشکده الهیات و معارف اسلامی)، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- بررسی فقهی-حقوقی یافته‌های پزشکی ژنتیک، فاطمه پیری امیرحاجیلو، کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد (پردیس علوم انسانی و اجتماعی - دانشکده الهیات)، ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
- جایگاه ادله علمی در حقوق کیفری ایران، محمدصادق آتابادی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، ۱۳۸۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر.
عربی
- حجیة البصمة الوراثیة فی الاثبات الجزائی فی التشریعین الاردنی و العراقی: دراسة مقارنة، طه صباح عبدالمحمدی، کارشناسی ارشد، کلیة الحقوق، جامعة الشرق األوسط، الأردن، ۲۰۲۰م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- مشروعیة وسائل العلمیة الحدیثة فی الاثبات الجنایی - دراسة تحلیلیة-، نورالهدی محمودی، دکتری، جامعة باتنه - الحاج لخضر، کلیة الحقوق والعلوم السیاسیة، ۲۰۱۸م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- أثر الأدلة العلمیة الحدیثة فی الإثبات الجنائی: دراسة مقارنة علی ضوء التشریع الیمنی، محمد عمر محفوظ حسینون، کارشناسی ارشد، جامعة أم درمان الاسلامیة، کلیة الدراسات العلیا، السودان، ۲۰۱۷م. چکیده را از اینجا بخوانید.
- الوسائل العلمیة فی اثبات الجریمة، حمید عباس عبداللی الشبلاوی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفى العالمیة، کلیة العلوم اإلنسانیة، ۲۰۱۶م.پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- البصمة الوراثیة ومدی حجیتها فی الإثبات الجنائی، علی عبدالله مجید حسانی، کارشناسی ارشد، عراق، جامعة النهرین، کلیة الحقوق، ۲۰۱۴م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- الأدلة العلمیة الحدیثة ودورها فی الاثبات الجنائی، آمال عبدالرحمن یوسف حسن، کارشناسی ارشد، عمان، جامعة الشرق الأوسط، کلیة الحقوق، ۲۰۱۲م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- الأدلة العلمیة ودورها فی الإثبات الجنائی، خیرانی فوزی، کارشناسی ارشد، الجزائر ، جامعة قاصدی مرباح ورقلة، کلیة الحقوق والعلوم السیاسیة، ۲۰۱۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الاستخدام الشرعی والقانونی للأسالیب الحدیثة فی التحقیق الجنائی، ریاض، جامعة نایف العربیة للعلوم الأمنیة، ۲۰۰۸م. پایان‌نامه را اینجا بخوانید.
- وسائل التحقیق المستحدثة وأثرها فی الإثبات الجنائی فی مرحلتی الاستدلال والتحقیق الابتدائی: دراسة مقارنة، وائل بن عبد الرحمن الثنیان، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام، کلیة الشریعة، ۲۰۰۲م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.