فقه معاصر:پیش‌نویس مقصدهای شریعت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Alikhani (بحث | مشارکت‌ها)
اهمیت و جایگاه: اصلاح نشانی وب
Alikhani (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
# مقاصد بسند: علیدوست در توضیح بیان می کند در استنباط فقهی، مقاصد کلان و اهداف شریعت به عنوان سند و مبنای اصلی عمل می‌کنند و فقیه باید احکام شرعی را بر اساس این مقاصد بسند قرار دهد. یعنی مقاصد شریعت نه صرفاً به عنوان تفسیر یا ملاک فهم نصوص، بلکه به عنوان منبع و مبنای اصلی استنباط احکام شناخته می‌شوند. سپس علیدوست برای اثبات مدعای خود به بیان نمادها و نمونه هایی از جمله اقامه نماز جمعه در آمریکا که روز جمعه تعطیل نیست روی آورده است. در نگاه علیدوست قائلین به این رویه، ناآشنایان به اصول اجتهاد هستند (ص۳۴-۴۱).
# مقاصد بسند: علیدوست در توضیح بیان می کند در استنباط فقهی، مقاصد کلان و اهداف شریعت به عنوان سند و مبنای اصلی عمل می‌کنند و فقیه باید احکام شرعی را بر اساس این مقاصد بسند قرار دهد. یعنی مقاصد شریعت نه صرفاً به عنوان تفسیر یا ملاک فهم نصوص، بلکه به عنوان منبع و مبنای اصلی استنباط احکام شناخته می‌شوند. سپس علیدوست برای اثبات مدعای خود به بیان نمادها و نمونه هایی از جمله اقامه نماز جمعه در آمریکا که روز جمعه تعطیل نیست روی آورده است. در نگاه علیدوست قائلین به این رویه، ناآشنایان به اصول اجتهاد هستند (ص۳۴-۴۱).
# نص بسند با توجه به مقاصد: این رویه به رویکردی در استنباط فقهی اشاره دارد که در آن فقیه محوریت و سندیت اصلی را به نصوص شرعی (قرآن و سنت) می‌دهد، اما این نصوص را با نظارت و توجه به مقاصد کلان شریعت تحلیل و تفسیر می‌کند (ص۴۳-۴۶). در پایان علیدوست اندیشه صحیح را اکتفا کردن به نصوص مبین حکم در اجتهاد و تمام پنج مورد فوق می داند که نصوص باید مستند فقیه قرار گیرند، هرچند توجه فقیه به مقاصد و تفسیر نصوص مبین حکم، در سایه مقاصد و فهم مجموعه دین و ادله مفید است (ص۴۶ و ۴۷).
# نص بسند با توجه به مقاصد: این رویه به رویکردی در استنباط فقهی اشاره دارد که در آن فقیه محوریت و سندیت اصلی را به نصوص شرعی (قرآن و سنت) می‌دهد، اما این نصوص را با نظارت و توجه به مقاصد کلان شریعت تحلیل و تفسیر می‌کند (ص۴۳-۴۶). در پایان علیدوست اندیشه صحیح را اکتفا کردن به نصوص مبین حکم در اجتهاد و تمام پنج مورد فوق می داند که نصوص باید مستند فقیه قرار گیرند، هرچند توجه فقیه به مقاصد و تفسیر نصوص مبین حکم، در سایه مقاصد و فهم مجموعه دین و ادله مفید است (ص۴۶ و ۴۷).
== مقایسه کتاب العلوانی با سایر نظریات مقاصد الشریعه ==
{| class="wikitable"
|+ مقایسه کتاب العلوانی با سایر نظریات مقاصد الشریعه
|-
! ویژگی !! دیدگاه طه جابر العلوانی !! دیدگاه‌های سنتی {{سخ}}(غزالی، ابن‌عاشور، ریسونی)
|-
| تعداد مقاصد اصلی || سه مقصد کلان: توحید، تزکیه، عمران  || پنج مقصود کلان (حفظ دین، جان، عقل، نسل، مال) یا تعداد بیشتر مقاصد فرعی 
|-
| رویکرد به مقاصد  || نظام معرفتی کلی و همه‌جانبه، مبتنی بر قرآن|| بیشتر تمرکز بر مصالح و مفاسد جزئی و فقهی                             
|-
| جایگاه مقاصد در فقه  || مبنای بازسازی اصول فقه و فقه اکبر || ابزاری برای استنباط فقهی و تعیین مصالح                               
|-
| نگاه به میراث فقهی || نیازمند بازنگری، پالایش و تصحیح فراگیر || پذیرش نسبی میراث به عنوان منبع اصلی بدون نقد بنیادین                 
|-
| ارتباط با زمان و شرایط روز || تأکید بر تعامل مستمر شریعت و زمانه  || گاه نگاه ایستا و کمتر توجه به تغییرات زمانه               
|-
| روش‌شناسی || تلفیق غیب و واقعیت، وفاق بین قرائت‌های غیبی و تجربی || غالباً جدایی میان ابعاد غیبی و تجربی در فهم شریعت                   
|}


== فقه و میراث؛ برخی به سود وی و برخی در برابر وی ==
== فقه و میراث؛ برخی به سود وی و برخی در برابر وی ==