جراحی زیبایی: تفاوت میان نسخهها
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) ایجاد مدخل |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نویسنده | |||
|نویسنده = حمزه احمدی | |||
|گردآوری = | |||
}} | |||
'''جراحی زیبایی''' از موضوعات معاصر فقه پزشکی است که در برخی کتب فقهی معاصر و در پاسخ به استفتائات، از احکام شرعی آن سخن گفته شده است. بیشتر فقهای معاصر بر این نظرند که چنانچه جراحی زیبایی دارای غرض عقلایی باشد، انجام آن جایز است. بر این اساس، [[حسینعلی منتظری]] و [[محمد فاضل لنکرانی]]، تأمین زیبایی را از جمله اغراض عقلایی دانستهاند و در مقابل، [[محمدتقی بهجت]] و [[محمدعلی علوی گرگانی]]، جراحی زیبایی را اگر صرفاً به هدف افزایش زیبایی باشد، جایز ندانستهاند. | '''جراحی زیبایی''' از موضوعات معاصر فقه پزشکی است که در برخی کتب فقهی معاصر و در پاسخ به استفتائات، از احکام شرعی آن سخن گفته شده است. بیشتر فقهای معاصر بر این نظرند که چنانچه جراحی زیبایی دارای غرض عقلایی باشد، انجام آن جایز است. بر این اساس، [[حسینعلی منتظری]] و [[محمد فاضل لنکرانی]]، تأمین زیبایی را از جمله اغراض عقلایی دانستهاند و در مقابل، [[محمدتقی بهجت]] و [[محمدعلی علوی گرگانی]]، جراحی زیبایی را اگر صرفاً به هدف افزایش زیبایی باشد، جایز ندانستهاند. | ||
از نظر فقها اگر جراحی زیبایی صرفاً برای کسب زیبایی باشد، در صورتی که مستلزم نگاه و لمس نامحرم باشد جایز نیست، اما اگر جنبه درمانی داشته و انجام آن ضرورت داشته باشد و پزشک همجنس وجود نداشته باشد، اشکالی ندارد. | از نظر فقها اگر جراحی زیبایی صرفاً برای کسب زیبایی باشد، در صورتی که مستلزم نگاه و لمس نامحرم باشد جایز نیست، اما اگر جنبه درمانی داشته و انجام آن ضرورت داشته باشد و پزشک همجنس وجود نداشته باشد، اشکالی ندارد. | ||
در بیان حکم جواز جراحی زیبایی، به قواعدی از جمله [[اصالةالاباحه]] و [[قاعده تسلط]] استناد شده است. با این | در بیان حکم جواز جراحی زیبایی، به قواعدی از جمله [[اصالةالاباحه]] و [[قاعده تسلط]] استناد شده است. با این حال مخالفان جراحی زیبایی با اتکا به [[آیه ۱۱۹ سوره نساء]] جراحی زیبایی را حرام میدانند. همه فقهای معاصر شیعه برآنند که اگر جراحی زیبایی مستلزم نگاه به نامحرم و لمس او باشد جایز نیست؛ گرچه فقها در شرایطی جراحی زیبایی توسط پزشک نامحرم را مجاز دانستهاند. علاوه بر این اگر جراحی زیبایی مستلزم اشکال در انجام اعمال واجب مانند وضو و غسل شود باید از آن پرهیز شود. | ||
==تبیین مسئله و جایگاه آن== | ==تبیین مسئله و جایگاه آن== | ||
خط ۲۴: | خط ۲۹: | ||
====اصالة الاباحه==== | ====اصالة الاباحه==== | ||
اگر فقیه در حلال یا حرام بودن چیزی شک کند و پس از فحص و | اگر فقیه در حلال یا حرام بودن چیزی شک کند و پس از فحص و جستجو، دلیل شرعی برای حرمت آن به دست نیاورد، اصل را بر اباحه یا عدم حرمت آن میگذارد.<ref>ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص۷۲.</ref> بنابراین از آنجا که هیچ دلیل شرعی مانند آیه، روایت، دلیل عقلی و اجماع بر حرمت جراحی زیبایی نیست، اصل بر اباحه و عدم حرمت آن است. | ||
====قاعده تسلط==== | ====قاعده تسلط==== | ||
خط ۳۳: | خط ۳۸: | ||
====آیه تغییر خلقت==== | ====آیه تغییر خلقت==== | ||
جراحی زیبایی نوعی تغییر در خلقت خداوند است و مطابق آیه «لآمرنهم فلیُغیّرُن خلق الله...؛ فرمانشان میدهم که خلقت خدایی را تغییر دهند»<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۹.</ref> تغییر در خلقت خدا از وسوسهها و فرمانهای شیطان بوده و از آن منع شده است، پس جراحی زیبایی ممنوع بوده و حرام است. در مقابل، ناصر مکارم | جراحی زیبایی نوعی تغییر در خلقت خداوند است و مطابق آیه «لآمرنهم فلیُغیّرُن خلق الله...؛ فرمانشان میدهم که خلقت خدایی را تغییر دهند»<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۹.</ref> تغییر در خلقت خدا از وسوسهها و فرمانهای شیطان بوده و از آن منع شده است، پس جراحی زیبایی ممنوع بوده و حرام است. در مقابل، [[ناصر مکارم شیرازی]]، بر آن است که اولاً در این صورت خیلی از کارها از قبیل جراحی برای جداسازی انگشت اضافه، جراحی برای جدا کردن دوقلوهای به هم چسبیده را باید حرام دانست، در حالی که هیچکدام حرام نیستند.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ج۲، ص۱۳۳.</ref> ثانیاً آیه مربوط به توحید و شرک است و مراد از «خلق الله» در این آیه فطرت است؛ یعنی انسانها را وسوسه میکنم تا فطرتالله را تبدیل به کفر کنند.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ج۲، ص۱۳۳.</ref> | ||
====روایات==== | ====روایات==== | ||
خط ۵۹: | خط ۶۴: | ||
بنابر نظر همه فقهای معاصر شیعه، اگر جراحی زیبایی مستلزم نگاه به نامحرم و لمس او باشد (هم برای بیمار و هم برای پزشک)، جایز نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خویی، تبریزی، احکام جامع مسائل پزشکی، ص۳۶۸؛ صافی گلپایگانی، استفتائات پزشکی، ص۲۶۸؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ص۴۷۸-۴۷۹؛ خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ج۲، ص۸۱.</ref> با این حال از نظر فقها جراحی زیبایی توسط پزشک نامحرم، در موارد زیر اشکالی ندارد: | بنابر نظر همه فقهای معاصر شیعه، اگر جراحی زیبایی مستلزم نگاه به نامحرم و لمس او باشد (هم برای بیمار و هم برای پزشک)، جایز نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خویی، تبریزی، احکام جامع مسائل پزشکی، ص۳۶۸؛ صافی گلپایگانی، استفتائات پزشکی، ص۲۶۸؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ص۴۷۸-۴۷۹؛ خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ج۲، ص۸۱.</ref> با این حال از نظر فقها جراحی زیبایی توسط پزشک نامحرم، در موارد زیر اشکالی ندارد: | ||
* جراحی زیبایی بهخاطر اغراض درمانی و ترمیم عضوهای آسیبدیده بدن، مانند مواضع سوختگی یا جراحت. بنابراین اگر این کار صرفاً برای زیبایی باشد جایز نیست که نامحرم بدن را نگاه و لمس کند.<ref>خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ج۲، ص۸۱.</ref> | * جراحی زیبایی بهخاطر اغراض درمانی و ترمیم عضوهای آسیبدیده بدن، مانند مواضع سوختگی یا جراحت. بنابراین اگر این کار صرفاً برای زیبایی باشد جایز نیست که نامحرم بدن را نگاه و لمس کند.<ref>خامنهای، اجوبة الاستفتائات، ج۲، ص۸۱.</ref> | ||
* جراحی زیبایی، ترمیمی و برای مقاصد درمانی | * جراحی زیبایی، ترمیمی و برای مقاصد درمانی باشد، ولو اینکه پزشک همجنس نباشد.<ref>منتظری، رساله استفتائات، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۳۳۷-۳۳۸؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ص۴۷۹.</ref> | ||
* اگر جراحی جنبه درمانی داشته و انجام آن ضرورت داشته باشد و پزشک همجنس نیز موجود باشد اما پزشک غیرهمجنس مهارت بیشتری در عمل جراحی داشته باشد، بنابر نظر فقیهانی چون [[شیخ جواد تبریزی]] میتوان به پزشک غیرهمجنسِ حاذقتر از پزشک همجنس مراجعه کرد.<ref>تبریزی، صراط النجاة فی اجوبة الاستفتائات، ج۷، ص۲۳۲.</ref> مدرک و مستند این دیدگاه، صحیحهای از ابوحمزه ثمالی منقول از امام باقر(ع) است.<ref>قاسمی، دانشنامه فقه پزشکی، ج۲، ص۱۸۸.</ref> بنابر نظر مکارم شیرازی، در صورت وجود پزشک زن و مرد به تعداد کافی، اگر در عدم مراجعه به پزشک حاذقتر بیم خطر و ضرر باشد، رجوع به پزشک حاذقتر، حتی اگر نامحرم باشد، مقدم است، اما اگر بیم ضرر یا خطری نباشد باید به پزشک همجنس مراجعه کرد.<ref>مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ج۲، ص۵۹۷.</ref> | * اگر جراحی جنبه درمانی داشته و انجام آن ضرورت داشته باشد و پزشک همجنس نیز موجود باشد اما پزشک غیرهمجنس مهارت بیشتری در عمل جراحی داشته باشد، بنابر نظر فقیهانی چون [[شیخ جواد تبریزی]] میتوان به پزشک غیرهمجنسِ حاذقتر از پزشک همجنس مراجعه کرد.<ref>تبریزی، صراط النجاة فی اجوبة الاستفتائات، ج۷، ص۲۳۲.</ref> مدرک و مستند این دیدگاه، صحیحهای از ابوحمزه ثمالی منقول از امام باقر(ع) است.<ref>قاسمی، دانشنامه فقه پزشکی، ج۲، ص۱۸۸.</ref> بنابر نظر مکارم شیرازی، در صورت وجود پزشک زن و مرد به تعداد کافی، اگر در عدم مراجعه به پزشک حاذقتر بیم خطر و ضرر باشد، رجوع به پزشک حاذقتر، حتی اگر نامحرم باشد، مقدم است، اما اگر بیم ضرر یا خطری نباشد باید به پزشک همجنس مراجعه کرد.<ref>مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ج۲، ص۵۹۷.</ref> | ||
خط ۹۲: | خط ۹۷: | ||
==منابع مطالعاتی== | ==منابع مطالعاتی== | ||
{{اصلی|جراحی زیبایی (منابع مطالعاتی)}} | |||
* کتاب «الجراحیة التجمیلیة: عرض طبی و دراسة فقهیة مفصلة» نوشته دکتر صالح بن محمد بن صالح الفوزان از اساتید دانشگاه «ملک سعود» عربستان که با تفکیک و بررسی جراحیهای مختلف زیبایی که بر روی پوست، مو، استخوان، دندان و... انجام میگیرد، حکم فقهی هر یک را بهنحو مستقل بررسی کرده و بر این نظر است که نمیتوان صرفاً به قواعد کلی و فتاوای موجود درباره جراحی زیبایی بسنده کرد. | * کتاب «الجراحیة التجمیلیة: عرض طبی و دراسة فقهیة مفصلة» نوشته دکتر صالح بن محمد بن صالح الفوزان از اساتید دانشگاه «ملک سعود» عربستان که با تفکیک و بررسی جراحیهای مختلف زیبایی که بر روی پوست، مو، استخوان، دندان و... انجام میگیرد، حکم فقهی هر یک را بهنحو مستقل بررسی کرده و بر این نظر است که نمیتوان صرفاً به قواعد کلی و فتاوای موجود درباره جراحی زیبایی بسنده کرد. | ||
* کتاب «احکام الجراحة الطبیة و الآثار المترتبة علیها» تألیف محمد بن محمد المختار الشنقیطی که مشتمل بر احکام فقهی جراحی پزشکی با استناد به قرآن، سنت، اجماع، عقل و قیاس است. نویسنده در این کتاب بخشی را به بررسی حکم فقهی جراحی زیبایی اختصاص داده است. | * کتاب «احکام الجراحة الطبیة و الآثار المترتبة علیها» تألیف محمد بن محمد المختار الشنقیطی که مشتمل بر احکام فقهی جراحی پزشکی با استناد به قرآن، سنت، اجماع، عقل و قیاس است. نویسنده در این کتاب بخشی را به بررسی حکم فقهی جراحی زیبایی اختصاص داده است. | ||
خط ۹۹: | خط ۱۰۵: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
* ابنتیمیة، احمد بن عبدالحلیم، اقتضاء الصراط المستقیم لمخالفة اصحاب الجحیم، بیروت، دار عالم الکتب، ۱۴۱۹ق. | * ابنتیمیة، احمد بن عبدالحلیم، اقتضاء الصراط المستقیم لمخالفة اصحاب الجحیم، بیروت، دار عالم الکتب، ۱۴۱۹ق. | ||
* ابنسعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | * ابنسعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۷: | ||
* ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، تهران، نشر نی، چاپ ششم، ۱۳۸۷ش. | * ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، تهران، نشر نی، چاپ ششم، ۱۳۸۷ش. | ||
* یعقوبی اصفهانی، سیف الله، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، قم، انتشارات مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۴ق. | * یعقوبی اصفهانی، سیف الله، المواهب فی تحریر احکام المکاسب، قم، انتشارات مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۴ق. | ||
{{پایان}} |