موضوع‌شناسی در فقه (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
←‏منابع دیگر: اصلاح نشانی وب
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[موضوع‌شناسی در فقه]] مکمل و ممتم اجتهاد است. درباره اهمیت موضوع‌شناسی گفته شده سلامت اجتهاد منوط به موضوع‌شناسی دقیق و کامل است و اینکه فهم احکام الهی و عمل به آن، علاوه بر اجتهاد به موضوع‌شناسی هم نیاز دارد. موضوع‌شناسی را پایه و اساس توسعه مسائل و از ارکان توسعه فقه نیز دانسته‌اند. موضوع‌شناسی در دوران معاصر اهمیت مضاعفی پیدا کرده است زیرا با پیدایش موضوعات نوظهور در همه عرصه‌های زندگی انسان، تشخیص صحیح این موضوعات نوظهور به استخراج بهتر احکام منجر خواهد شد.
[[موضوع‌شناسی در فقه]] مکمل و ممتم اجتهاد است. درباره اهمیت موضوع‌شناسی گفته شده سلامت اجتهاد منوط به موضوع‌شناسی دقیق و کامل است و اینکه فهم احکام الهی و عمل به آن، علاوه بر اجتهاد به موضوع‌شناسی هم نیاز دارد. موضوع‌شناسی را پایه و اساس توسعه مسائل و از ارکان توسعه فقه نیز دانسته‌اند. موضوع‌شناسی در دوران معاصر اهمیت مضاعفی پیدا کرده است؛ زیرا با پیدایش موضوعات نوظهور در همه عرصه‌های زندگی انسان، تشخیص صحیح این موضوعات نوظهور به استخراج بهتر احکام منجر خواهد شد.


موضوع‌شناسی را به دو دسته پیشینی و پسینی تقسیم کرده‌اند. موضوع‌شناسی پیشینی مقدم بر حکم‌شناسی است و به شناخت دقیق موضوع یک حکم به صورت عقلی و ماهوی یا عرفی اشاره دارد و در آن شرایط و قیدهای یک موضوع کاملا فهم می‌شود. این نوع موضوع‌شناسی وظیفه فقیه است که با لحاظ شرایط زمانی و مکانی به استخراج حکم یک موضوع می‌پردازد. در مقابل، موضوع‌شناسی پسینی متأخر از حکم‌شناسی است و با وجود یا عدم وجود موضوع در خارج سروکار دارد نه ماهیت موضوع و از حدود وظایف فقیه خارج است و بیشتر وظیفه مکلف است که باید به حکم شرعی عمل کند.
موضوع‌شناسی را به دو دسته پیشینی و پسینی تقسیم کرده‌اند. موضوع‌شناسی پیشینی مقدم بر حکم‌شناسی است و به شناخت دقیق موضوع یک حکم به صورت عقلی و ماهوی یا عرفی اشاره دارد و در آن شرایط و قیدهای یک موضوع کاملا فهم می‌شود. این نوع موضوع‌شناسی وظیفه فقیه است که با لحاظ شرایط زمانی و مکانی به استخراج حکم یک موضوع می‌پردازد. در مقابل، موضوع‌شناسی پسینی متأخر از حکم‌شناسی است و با وجود یا عدم وجود موضوع در خارج سروکار دارد نه ماهیت موضوع و از حدود وظایف فقیه خارج است و بیشتر وظیفه مکلف است که باید به حکم شرعی عمل کند.
خط ۷: خط ۷:
==کتاب==
==کتاب==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# موضوع شناسی فقهی از منظر مراجع فقها وعلمای معاصر، گروهی از نویسندگان، قم، مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی، ۱۴۰۲ش.  
# موضوع شناسی فقهی از منظر مراجع فقها و علمای معاصر، گروهی از نویسندگان، قم، مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی، ۱۴۰۲ش.  
# موضوع‌شناسی دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، نشر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98a22937.pdf از اینجا ببینید]
# موضوع‌شناسی دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، نشر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/98/98a22937.pdf از اینجا ببینید]
# نقش موضوع‌شناسی در فقه، طه سمیعی، اصفهان، نشر مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، ۱۳۹۷ش.
# نقش موضوع‌شناسی در فقه، طه سمیعی، اصفهان، نشر مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، ۱۳۹۷ش.
خط ۳۶: خط ۳۶:
==پایان‌نامه==
==پایان‌نامه==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# روش موضوع شناسی پدیده های اجتماعی در فقه حکومتی با تاکید بر آراء آیت الله خامنه ای و شهید صدر، عبدالحسین مشکانی، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه باقرالعلوم،  
# روش موضوع‌شناسی پدیده‌های اجتماعی در فقه حکومتی با تاکید بر آراء آیت الله خامنه‌ای و شهید صدر، عبدالحسین مشکانی، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه باقرالعلوم، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fcc5b108cff5875610fe2a39bd2d1d0a صفحه رساله در سامانه گنج]
# روش تطبیق احکام فقهی بر موضوعات مستحدثه در فقه نظام ساز، محسن سعیدی ابواسحقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# روش تطبیق احکام فقهی بر موضوعات مستحدثه در فقه نظام‌ساز، محسن سعیدی ابواسحقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d9%85%d8%b3%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات و مکتب اتریش، محمدتقی محبی، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/573771d7cdf050cbbc7a29c44b27eb30 از اینجا ببینید]
# موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات و مکتب اتریش، محمدتقی محبی، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده امور اقتصادی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/573771d7cdf050cbbc7a29c44b27eb30 از اینجا ببینید]


==منابع دیگر==
==منابع دیگر==
# فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود، گفتگو با [[محمدجواد فاضل لنکرانی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d8%aa%d9%88%d8%a7-%d8%a8%d8%af%d9%88%d9%86-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%85%da%a9%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%af-%d8%ac%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود، گفتگو با [[محمدجواد فاضل لنکرانی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/فتوا-بدون-موضوعشناسی-امکان-ندارد-جا/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فقیه نمی‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد، سخنرانی [[ابوالقاسم علیدوست]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d9%86%d9%85%db%8c%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%d9%88%d8%b2%d9%87%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%da%a9%d9%87-%d8%aa%d8%ae%d8%b5%d8%b5-%d9%88/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فقیه نمی‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد، سخنرانی [[ابوالقاسم علیدوست]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۱ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/فقیه-نمیتواند-در-حوزههایی-که-تخصص-و/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات، یادداشت حسین بنیادی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/اهمیت-موضوعشناسی-و-رویکرد-اجتهادی-در/ از اینجا ببینید]
# اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات، یادداشت حسین بنیادی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/اهمیت-موضوعشناسی-و-رویکرد-اجتهادی-در/ از اینجا ببینید]
# موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%a6%d9%84-%d8%ac%d8%af%db%8c%d8%af-%d9%81%d9%82%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%d8%a7-%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/موضوعشناسی-مسائل-جدید-فقهی-باید-با-د/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد، گفتگو با [[محمدرضا یوسفی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/نباید-با-موضوعات-جدید-سطحی-برخورد-کرد-س/ از اینجا ببینید]
# نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد، گفتگو با [[محمدرضا یوسفی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/نباید-با-موضوعات-جدید-سطحی-برخورد-کرد-س/ از اینجا ببینید]
# باید بین موضوع‌شناسی حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم، گفتگو با ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%db%8c%d9%86-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%ad%da%a9%d9%85%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d9%85%d8%b5%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# باید بین موضوع‌شناسی حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم، گفتگو با ابوالقاسم علیدوست، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/باید-بین-موضوعشناسی-حکمشناسی-و-مصد/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی­‌پور، تقریر درس خارج فقه، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%ad%da%a9%d8%a7%d9%85-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d9%86%d8%b8/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی­‌پور، تقریر درس خارج فقه، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/جایگاه-فقیه-در-موضوع-شناسی-احکام-از-منظ/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# موضوع‌شناسی در حوزه‌ها تحول یابد، گفتگو با محمدصادق کاملان، شفقنا، ۱۴۰۰ش. [https://fa.shafaqna.com/news/1296144/کرسی-های-درس-خارج-موضوع-شناسی-در-حوزه/ از اینجا ببینید]
# موضوع‌شناسی در حوزه‌ها تحول یابد، گفتگو با محمدصادق کاملان، شفقنا، ۱۴۰۰ش. [https://fa.shafaqna.com/news/1296144/کرسی-های-درس-خارج-موضوع-شناسی-در-حوزه/ از اینجا ببینید]
# مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است، سخنرانی محمد حاج ابوالقاسم، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/مجتهد-در-مباحث-اجتهاد-تمدنی،-بیش-از-همه/ از اینجا ببینید]
# مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است، سخنرانی محمد حاج ابوالقاسم، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/مجتهد-در-مباحث-اجتهاد-تمدنی،-بیش-از-همه/ از اینجا ببینید]
# ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد، سخنرانی محمدحسین فلاح‌زاده، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/۵۰-درصد-پاسخگویی-به-مسائل-فقهی-به-موضوع/ از اینجا ببینید]
# ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد، سخنرانی محمدحسین فلاح‌زاده، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [http://ijtihadnet.ir/۵۰-درصد-پاسخگویی-به-مسائل-فقهی-به-موضوع/ از اینجا ببینید]
# فقیه باید در موضوع‌شناسی دخالت کند، سخنرانی [[محمدجواد ارسطا]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%aa-%da%a9%d9%86%d8%af/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# فقیه باید در موضوع‌شناسی دخالت کند، سخنرانی [[محمدجواد ارسطا]]، پایگاه اجتهاد، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/nr/فقیه-باید-در-موضوعشناسی-دخالت-کند/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، گفتگو با [[احمد مبلغی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۳۹۸ش. [http://ijtihadnet.ir/موضوع-شناسی-به-دلیل-ابهامات-تئوریک،-در/از اینجا ببینید]
# موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، گفتگو با [[احمد مبلغی]]، پایگاه اجتهاد، ۱۳۹۸ش. [http://ijtihadnet.ir/موضوع-شناسی-به-دلیل-ابهامات-تئوریک،-در/از اینجا ببینید]
# بانک جامع سوالات مبانی موضوع‌شناسی احکام فقهی، گروه پژوهش‌های بنیادین، حجت الله بیات، ۱۳۹۸ش. [http://mozooshenasi.ir/pajoohesh/wp-content/uploads/2019/10/banke-soalat.pdf از اینجا ببینید]
# بانک جامع سوالات مبانی موضوع‌شناسی احکام فقهی، گروه پژوهش‌های بنیادین، حجت الله بیات، ۱۳۹۸ش. [http://mozooshenasi.ir/pajoohesh/wp-content/uploads/2019/10/banke-soalat.pdf از اینجا ببینید]
# نقش علوم انسانی در فقه/ موضوع‌شناسی کار کیست؟، گزارش نشست علمی «ظرفیت‌ها و چالش‌های اندیشه دینی در حوزه نظریه‌پردازی»، [[داود فیرحی]]، ۱۳۹۸ش. [https://fa.shafaqna.com/news/737729/نقش-علوم-انسانی-در-فقه-موضوع-شناسی-کار/ از اینجا ببینید]
# نقش علوم انسانی در فقه/ موضوع‌شناسی کار کیست؟، گزارش نشست علمی «ظرفیت‌ها و چالش‌های اندیشه دینی در حوزه نظریه‌پردازی»، [[داود فیرحی]]، ۱۳۹۸ش. [https://fa.shafaqna.com/news/737729/نقش-علوم-انسانی-در-فقه-موضوع-شناسی-کار/ از اینجا ببینید]
# بررسی انتقادی منطق موضوع‌شناسی فقه سنتی در موضوعات مستحدثه، گزارش نشست علمی، محسن سعیدی ابواسحاقی، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d9%82%d8%a7%d8%af%db%8c-%d9%85%d9%86%d8%b7%d9%82-%d9%85%d9%88%d8%b6%d9%88%d8%b9%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%b3%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# بررسی انتقادی منطق موضوع‌شناسی فقه سنتی در موضوعات مستحدثه، گزارش نشست علمی، محسن سعیدی ابواسحاقی، ۱۳۹۶ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-articles/بررسی-انتقادی-منطق-موضوعشناسی-فقه-سن/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]


{{منابع مطالعاتی مبانی فقه معاصر}}


[[رده:شناسه ناقص]]
[[رده:نقص منابع عربی]]
[[رده:نقص منابع عربی]]
[[رده:منابع مطالعاتی مبانی فقه]]
[[رده:منابع مطالعاتی مبادی فقه معاصر]]
[[رده:بروزرسانی ۱۴۰۲]]