هنر از دیدگاه فقه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
=== کذب و خلاف واقع‌نمایی === | === کذب و خلاف واقع‌نمایی === | ||
مسئله خلاف واقع‌نمایی در سینما، از جمله مباحث نیازمند به بررسی فقهی است. نویسنده ماهیت کذب را «عدم تطابق خبر با واقعیت» و حرمت آن را از ضروریات دین دانسته است. او برای بررسی این سؤال که: اگر یک بازیگر در فیلم سخنی خلاف واقع بگوید و همه بدانند که قصد او از آن سخن جدی نیست، آیا این جمله دروغ به‌شمار می‌آید یا نه؟ پاسخ به این سؤال را مبتنی بر دو نظریۀ | مسئله خلاف واقع‌نمایی در سینما، از جمله مباحث نیازمند به بررسی فقهی است. نویسنده ماهیت کذب را «عدم تطابق خبر با واقعیت» و حرمت آن را از ضروریات دین دانسته است. او برای بررسی این سؤال که: اگر یک بازیگر در فیلم سخنی خلاف واقع بگوید و همه بدانند که قصد او از آن سخن جدی نیست، آیا این جمله دروغ به‌شمار می‌آید یا نه؟ پاسخ به این سؤال را مبتنی بر دو نظریۀ تئوری اعتبار و تئوری تعهد می‌داند: | ||
* طبق | * طبق تئوری اعتبار، هم گفتار دروغ است و هم گوینده دروغگو؛ چون الفاظ و اجزای کلام، بدون در نظر گرفتن گویندۀ آنها، بر معنای خود دلالت دارند. این دیدگاه مورد تأیید [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[محمدباقر صدر]] است. | ||
* بر اساس | * بر اساس تئوری تعهد، بازیگر دروغگو محسوب نمی‌شود؛ چون طبق این مبنا در مواردی که گوینده ارادۀ تفهیم مطلبی را ندارد، اصلاً دلالتی شکل نمی‌گیرد؛ به عبارت دیگر معنای کلام به چیزی وابسته است که گوینده قصد انتقال آن را دارد. این نظریه مورد قبول [[ابوالقاسم خویی]] است (ص۲۳۷-۲۴۰). | ||
=== تشبّه به جنس مخالف === | === تشبّه به جنس مخالف === | ||