فقه سیاسی و مرزهای ملی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۴۸: خط ۴۸:
'''فقه سیاسی و مرز‌های ملی''' کتابی فارسی که بررسی دیدگاه فقه سیاسی اسلام نسبت به [[مرزهای ملی]] می‌پردازد. غلامرضا رادمهر و همکارانش این کتاب را در پنج فصل تدوین کرده‌اند.
'''فقه سیاسی و مرز‌های ملی''' کتابی فارسی که بررسی دیدگاه فقه سیاسی اسلام نسبت به [[مرزهای ملی]] می‌پردازد. غلامرضا رادمهر و همکارانش این کتاب را در پنج فصل تدوین کرده‌اند.


مؤلفان کتاب قائل‌اند که وضعیت نامطلوب کنونی جهان نسبت به مرزهای ملی از دیدگاه [[فقه سیاسی]]، اگرچه بالضرورة و با توجیهاتی در قالب عقلانیت معطوف به ارزش و در راستای محقق نمودن اهداف متعالی اسلامی و طی نمودن دوران گذار به رسمیت شناخته می‌شوند؛ طبق آموزه‌های اسلامی نه مرزهای جغرافیایی و قراردادی؛ بلکه مرزهای اعتقادی معتبرند. به باور آنها هدف غایی اسلام دست یافتن به امت واحده و جهان بی‌مرزی است که در آن همه ابناء بشر باورمند به اسلام‌اند و حاکمیت دین الهی در همه جای جهان برقرار است که البته جهان‌شمولی اسلام نیز این مسئله را تأیید می‌کند.  
مؤلفان کتاب قائل‌اند که وضعیت نامطلوب کنونی جهان نسبت به مرزهای ملی از دیدگاه [[فقه سیاسی]]، اگرچه بالضرورة و با توجیهاتی در قالب عقلانیت معطوف به ارزش و در راستای محقق نمودن اهداف متعالی اسلامی و طی نمودن دوران گذار به رسمیت شناخته می‌شوند؛ طبق آموزه‌های اسلامی نه مرزهای جغرافیایی و قراردادی؛ بلکه مرزهای اعتقادی معتبرند. به باور آنها هدف غایی اسلام دست یافتن به امت واحده و جهان بی‌مرزی است که در آن همه ابناء بشر باورمند به اسلام‌اند و حاکمیت دین الهی در همه جای جهان برقرار است که البته جهان‌شمولی اسلام نیز این مسئله را تأیید می‌کند.  
==معرفی اجمالی و گزارش ساختار ==
==معرفی اجمالی و گزارش ساختار ==
فقه سیاسی و مرزهای ملی (بررسی دیدگاه فقه سیاسی اسلام نسبت به مرزهای ملی)، کتابی است فارسی که با همکاری غلامرضا رادمهر، محمد‌هادی ملکی و سید‌محمد حسینی کرانی در ۱۶۰ صفحه تألیف شده و در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات دادبخش به چاپ رسیده است.
فقه سیاسی و مرزهای ملی (بررسی دیدگاه فقه سیاسی اسلام نسبت به مرزهای ملی)، کتابی است فارسی که با همکاری غلامرضا رادمهر، محمد‌هادی ملکی و سید‌محمد حسینی کرانی در ۱۶۰ صفحه تألیف شده و در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات دادبخش به چاپ رسیده است.


کتاب در پنج فصل سامان یافته است. فصل اول در رابطه با کلیات و مفاهیمی همچون تعریف مرز و مرزهای ملی، فقه و سیاست، جهان شمولی اسلام، هجرت و اهمیت آن در مبحث مرزهای ملی، و دارالاسلام است (ص۱۱-۴۱). در ابتدای فصل دوم به بیان دیدگاه فقهاء شیعه و اهل سنت و سپس در مورد امکان شهروندی و تابعیت در دارالاسلام، جهاد، نفی و رد اتهام خشونت‌طلبی در اسلام و در نهایت نظرات فقهی- سیاسی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] پرداخته می‌شود (ص۴۵-۱۱۰). مبحث مرزهای ملی و تبیین عقلانیت نسبت به این مسئله در اسلام و همچنین توضیح چگونگی دستیابی به جامعه واحده در قالب سطح‌بندی‌های مرحله‌ای در فصل سوم مورد بررسی قرار گرفته است (ص۱۱۳-۱۴۰). سپس در فصل چهارم حول محور فطرت انسانی و امت واحده؛ و نیز تفاوت نظریه قرارداد اجتماعی و اسلام سخن به میان آمده (ص۱۴۳-۱۴۸) و در فصل آخر کتاب هم به جمع‌بندی و نتیجه‌گیری پرداخته شده است (ص۱۵۱-۱۵۵).
کتاب در پنج فصل سامان یافته است. فصل اول در رابطه با کلیات و مفاهیمی همچون تعریف مرز و مرزهای ملی، فقه و سیاست، جهان شمولی اسلام، هجرت و اهمیت آن در مبحث مرزهای ملی، و دارالاسلام است (ص۱۱-۴۱). در ابتدای فصل دوم به بیان دیدگاه فقهاء شیعه و اهل سنت و سپس در مورد امکان شهروندی و تابعیت در دارالاسلام، جهاد، نفی و رد اتهام خشونت‌طلبی در اسلام و در نهایت نظرات فقهی- سیاسی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] پرداخته می‌شود (ص۴۵-۱۱۰). مبحث مرزهای ملی و تبیین عقلانیت نسبت به این مسئله در اسلام و همچنین توضیح چگونگی دستیابی به جامعه واحده در قالب سطح‌بندی‌های مرحله‌ای در فصل سوم مورد بررسی قرار گرفته است (ص۱۱۳-۱۴۰). سپس در فصل چهارم حول محور فطرت انسانی و امت واحده؛ و نیز تفاوت نظریه قرارداد اجتماعی و اسلام سخن به میان آمده (ص۱۴۳-۱۴۸) و در فصل آخر کتاب هم به جمع‌بندی و نتیجه‌گیری پرداخته شده است (ص۱۵۱-۱۵۵).
==چرایی طرح مسئله مرزهای ملی در حوزه فقه سیاسی ==
==چرایی طرح مسئله مرزهای ملی در حوزه فقه سیاسی ==
نویسندگان پس از تعریف مرز و بیان تاریخچه‌ای از آن و همچنین تعریف فقه سیاسی (ص ۱۱-۲۱) به دلایل قرار گرفتن بحث مرز و مرزبندی‌های ملی در حوزه فقه سیاسی اشاره می‌کنند؛ ازجمله ۱) مادامی که مسئله اصول و قواعد مربوط به سیاست خارجی و تنظیم روابط بین‌الملل و جهانی اسلام وجود دارد بدون شک باید حائل و عامل انفکاکی میان خود و دیگری وجود داشته باشد که در این حائل در حال حاضر همان مرز است ۲) مسئله مرز و مرزبندی در سایر علوم و حوزه‌ها نیز قابل بررسی است. مفهوم تمامیت ارضی یکی از موضوعات مشترک مورد مطالعه جغرافیایی سیاسی، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و فقه سیاسی است. ۳) در سطحی کلی‌تر دین اسلام برای تمامی وجوه زندگی‌ بشر برنامه دارد و بدون شک در دامنه‌ این وجوهِ سیاست به بررسی مسئله سیاست خارجی، مسائل سرزمینی و... نیز پرداخته می‌شود (ص ۲۲).
نویسندگان پس از تعریف مرز و بیان تاریخچه‌ای از آن و همچنین تعریف فقه سیاسی (ص ۱۱-۲۱) به دلایل قرار گرفتن بحث مرز و مرزبندی‌های ملی در حوزه فقه سیاسی اشاره می‌کنند؛ ازجمله ۱) مادامی که مسئله اصول و قواعد مربوط به سیاست خارجی و تنظیم روابط بین‌الملل و جهانی اسلام وجود دارد بدون شک باید حائل و عامل انفکاکی میان خود و دیگری وجود داشته باشد که در این حائل در حال حاضر همان مرز است ۲) مسئله مرز و مرزبندی در سایر علوم و حوزه‌ها نیز قابل بررسی است. مفهوم تمامیت ارضی یکی از موضوعات مشترک مورد مطالعه جغرافیایی سیاسی، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و فقه سیاسی است. ۳) در سطحی کلی‌تر دین اسلام برای تمامی وجوه زندگی‌ بشر برنامه دارد و بدون شک در دامنه‌ این وجوهِ سیاست به بررسی مسئله سیاست خارجی، مسائل سرزمینی و... نیز پرداخته می‌شود (ص ۲۲).
===جهان شمولی در اسلام و اهمیت هجرت===
===جهان شمولی در اسلام و اهمیت هجرت===
مؤلفان بنیان حکومت اسلامی را اندیشه و عقیده دانسته و مرزی را که میان انسان‌ها از نگاه حکومت اسلامی وجود دارد بر اساس اسلام و کفر، و شاکله تشکیل‌دهنده این اندیشه را وحدت الوهیت، وحدت دین و وحدت بشریت می‌دانند. (ص۲۳-۲۶). ایشان از «اصل هجرت» به‌عنوان یکی از مباحث بنیادی در نفی مرز‌های فیزیکی و جغرافیایی نام می‌برند که نقطه عطفی در تاریخ اسلام به‌حساب می‌آید و در اثبات این نفی راهگشاست. (ص۲۶-۳۲)
مؤلفان بنیان حکومت اسلامی را اندیشه و عقیده دانسته و مرزی را که میان انسان‌ها از نگاه حکومت اسلامی وجود دارد بر اساس اسلام و کفر، و شاکله تشکیل‌دهنده این اندیشه را وحدت الوهیت، وحدت دین و وحدت بشریت می‌دانند. (ص۲۳-۲۶). ایشان از «اصل هجرت» به‌عنوان یکی از مباحث بنیادی در نفی مرز‌های فیزیکی و جغرافیایی نام می‌برند که نقطه عطفی در تاریخ اسلام به‌حساب می‌آید و در اثبات این نفی راهگشاست. (ص۲۶-۳۲)