مصلحت در فقه سیاسی شیعه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۴: خط ۴۴:


*'''چکیده'''  
*'''چکیده'''  
'''مصلحت در فقه سیاسی شیعه''' کتابی در حوزه [[فقه المصلحة]]، اثر [[سید‌ سجاد ایزدهی]] است که هدف از تدوین آن را نمایاندن کارویژه‌های مصلحت در حوزه فقه سیاسی، به منظور افزایش کارایی فقه سیاسی در جامعه اسلامی دانسته‌اند. به باور نویسنده هیچ نقطه‌ای از شریعت را نمی‌توان خالی از حوزه صلاحیت تعلق مصلحت در نظر گرفت؛ به‌ویژه در حوزه نظام سیاسی که با پیوند میان مصلحت و [[حکم حکومتی]] خود را نشان خواهد داد. به گفته او نتیجه این پیوند در عصر حاضر در جمهوری اسلامی ایران شکل‌گیری نهادی به نام مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است.
'''مصلحت در فقه سیاسی شیعه''' کتابی در حوزه [[فقه المصلحة]]، اثر [[سید‌ سجاد ایزدهی]] است که هدف از تدوین آن را نمایاندن کارویژه‌های مصلحت در حوزه [[فقه سیاسی]]، به منظور افزایش کارایی فقه سیاسی در جامعه اسلامی دانسته‌اند. به باور نویسنده هیچ نقطه‌ای از شریعت را نمی‌توان خالی از حوزه صلاحیت تعلق مصلحت در نظر گرفت؛ به‌ویژه در حوزه نظام سیاسی که با پیوند میان مصلحت و [[حکم حکومتی]] خود را نشان خواهد داد. به گفته او نتیجه این پیوند در عصر حاضر در جمهوری اسلامی ایران شکل‌گیری نهادی به نام [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] شده است.


به باور او مرجع تشخیص مصلحت در فقه سیاسی، با توجه به اینکه گاه مصلحت از قبیل مصالح شخصیه و گاهی از قبیل مصالح نوعیه است؛ مرجع تشخیص نیز متقاوت خواهد بود. بر این اساس مرجع تشیخص مصلحت در احکام حکومتی فقیه جامع‌الشرایط خواهد بود؛ چنانچه در امور فردی، خود فرد این وظیفه را بر عهده خواهد داشت.
به باور نگارنده، با توجه به اینکه گاه مصلحت از قبیل مصالح شخصیه و گاهی از قبیل مصالح نوعیه است؛ مرجع تشخیص آن نیز متقاوت خواهد بود. بر این اساس مرجع تشیخص مصلحت در احکام حکومتی فقیه جامع‌الشرایط خواهد بود؛ چنانچه در امور فردی، خود فرد این وظیفه را بر عهده خواهد داشت.


وی شیوه‌های تشخیص مصلحت را نیز از جنبه‌های مختلف متفاوت دانسته. به عقیده‌ ایزدهی مطابق قاعده اهم و مهم، حفظ نظام سیاسی و حفظ اسلام در رتبه بالاتری از سایر مصالح مانند (مصلحت حفظ جان و مال و عرض) قرار داشته و با از بین رفتن نظام سیاسی و دین اسلام، مصالح کوچکتر نیز از بین خواهند رفت؛ لذا در تعارض میان تأمین مصالح در عرصه مشکلات فردی با تأمین مصالح نظام سیاسی، تردیدی در اولویت حفظ نظام سیاسی وجود نخواهد داشت.  
وی شیوه‌های تشخیص مصلحت را نیز از جنبه‌های مختلف متفاوت دانسته. به عقیده‌ ایزدهی مطابق قاعده اهم و مهم، حفظ نظام سیاسی و حفظ اسلام در رتبه بالاتری از سایر مصالح مانند مصلحت حفظ جان، مال و عرض قرار داشته و با از بین رفتن نظام سیاسی و دین اسلام، مصالح کوچکتر نیز از بین خواهند رفت؛ لذا در تعارض میان تأمین مصالح در عرصه مشکلات فردی با تأمین مصالح نظام سیاسی، تردیدی در اولویت حفظ نظام سیاسی وجود نخواهد داشت.  


وی مصلحت‌ورزی در عرصه سیاست داخلی را بخش اساسی مصلحت در نظام اسلامی دانسته و تصمیم‌سازی‌ها در عرصه خارجیِ هر حکومت را نیز برگرفته از نظام ارزشی و مبانی آن می‌داند که همین امور مبنای بسیاری از رفتارها در سیاست خارجی شده و توجیه‌گر بسیاری از اهداف آن خواهد بود.
وی مصلحت‌ورزی در عرصه سیاست داخلی را بخش اساسی مصلحت در نظام اسلامی دانسته و تصمیم‌سازی‌ها در عرصه خارجیِ هر حکومت را نیز برگرفته از نظام ارزشی و مبانی آن می‌داند که همین امور مبنای بسیاری از رفتارها در سیاست خارجی شده و توجیه‌گر بسیاری از اهداف آن خواهد بود.


==معرفی اجمالی و گزارش ساختار ==
==معرفی اجمالی و گزارش ساختار ==
کتاب مصلحت در فقه سیاسی شیعه، کتابی فارسی در حوزه فقه المصلحة، نوشته سید‌سجاد ایزدهی است. این کتاب در گروه سیاستِ پژوهشکده نظام‌های اسلامیِ [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]] تدوین و در سال ۱۳۹۳ش منتشر شده است. هدف از این تحقیق را نمایاندن ماهیت، مؤلفه‌ها و کارویژه‌های مصلحت در حوزه فقه سیاسی دانسته‌اند تا در نهایت به کارایی فقه سیاسی در جامعه اسلامی کمک کند. به گفته ناشر، این کتاب بر اساس روش اجتهادی مبتنی بر منابع فقهی (عقلی و نقلی) تدوین شده است (ص۱۵). به باور نویسنده، عنصر مصلحت پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به‌ویژه در نظام سیاسی ایران تأثیر مضاعف داشته است و جزء جدایی‌ناپذیر اداره امور کلان جامعه محسوب می‌شود؛ تا جایی که به تأسیس نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام منجر شد؛ از این رو ضرورت دارد که در فقه سیاسی شیعه به بررسی آن بپردازیم (ص۱۸).
کتاب مصلحت در فقه سیاسی شیعه، کتابی فارسی در حوزه فقه المصلحة، نوشته [[سید‌سجاد ایزدهی]] است. این کتاب در گروه سیاستِ پژوهشکده نظام‌های اسلامیِ [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]] تدوین و در سال ۱۳۹۳ش منتشر شده است. هدف از این تحقیق را نمایاندن ماهیت، مؤلفه‌ها و کارویژه‌های مصلحت در حوزه [[فقه سیاسی]] دانسته‌اند تا در نهایت به کارایی فقه سیاسی در جامعه اسلامی کمک کند. به گفته ناشر، این کتاب بر اساس روش اجتهادی مبتنی بر منابع فقهی (عقلی و نقلی) تدوین شده است (ص۱۵). به باور نویسنده، عنصر مصلحت پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به‌ویژه در نظام سیاسی ایران تأثیر مضاعف داشته است و جزء جدایی‌ناپذیر اداره امور کلان جامعه محسوب می‌شود؛ از این رو ضرورت دارد که در فقه سیاسی شیعه به بررسی آن بپردازیم (ص۱۸).


=== ساختار ===
=== ساختار ===