دفاع مشروع (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

Khorasani (بحث | مشارکت‌ها)
Khoshnudi (بحث | مشارکت‌ها)
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{منابع مطالعاتی}}
{{منابع مطالعاتی}}
[[دفاع مشروع]] اصلی فطری، حقوقی و از مباحث [[فقه اجتماعی]] است که طبق آن اگر اشخاص در مقام دفاع از خودشان اقدامات زیان‌بار نسبت به مهاجم انجام دهند، در قبال آن ضامن نبوده و از مجازات مصون هستند. برای مثال اگر شخصی در مقابل دزد و برای دفاع از خود مرتکب چون ضرب و جرح و قطع عضو سارق شد، مجازات نمی‌شود. یا نیروی نظامی یک کشور در مواجهه با حمله دشمن، افراد یا ادوات نظامی مهاجم را از بین ببرد، ضامن نخواهد بود. شرط اصلی دفاع مشروع را تناسب دفاع در مقابل تعدی دشمن دانسته‌اند؛ به این معنا که دفاع نباید افراطی و غیرمتناسب باشد؛ در غیر این صورت مدافع نسبت به زیان وارد آورده به مهاجم ضامن خواهد بود.
[[دفاع مشروع]] اصلی فطری، حقوقی و از مباحث [[فقه اجتماعی]] است که طبق آن اگر اشخاص در مقام دفاع از خودشان اقدامات زیان‌بار نسبت به مهاجم انجام دهند، در قبال آن ضامن نبوده و از مجازات مصون هستند. برای مثال اگر شخصی در مقابل دزد و برای دفاع از خود مرتکب چون ضرب و جرح و قطع عضو سارق شد، مجازات نمی‌شود. یا نیروی نظامی یک کشور در مواجهه با حمله دشمن، افراد یا ادوات نظامی مهاجم را از بین ببرد، ضامن نخواهد بود. شرط اصلی دفاع مشروع را تناسب دفاع در مقابل تعدی دشمن دانسته‌اند؛ به این معنا که دفاع نباید افراطی و غیرمتناسب باشد؛ در غیر این صورت مدافع نسبت به زیان وارد آورده به مهاجم ضامن خواهد بود.  


درباره دفاع مشروع چند سؤال اساسی در فقه معاصر مطرح است: با توجه به قرارداد اجتماعی واگذاری مجازات به دولت‌ها، دفاع در مقابل مهاجم در چه مواردی جایز است؟ آیا حق فطری دفاع در مقابل مهاجم با کوتاهی یا ناتوانی دولت در دفع مهاجم، به افراد برمی‌گردد؟ در صورت کوتاهی دولت در دفع مهاجم و ایجاد خسارت آیا دولت ضامن است؟ حدود و ثغور این دفاع از نگاه فقهی تا کجاست؟
درباره دفاع مشروع چند سؤال اساسی در فقه معاصر مطرح است: با توجه به قرارداد اجتماعی واگذاری مجازات به دولت‌ها، دفاع در مقابل مهاجم در چه مواردی جایز است؟ آیا حق فطری دفاع در مقابل مهاجم با کوتاهی یا ناتوانی دولت در دفع مهاجم، به افراد برمی‌گردد؟ در صورت کوتاهی دولت در دفع مهاجم و ایجاد خسارت آیا دولت ضامن است؟ حدود و ثغور این دفاع از نگاه فقهی تا کجاست؟
خط ۶: خط ۶:
== کتاب‌ها ==
== کتاب‌ها ==
=== فارسی ===
=== فارسی ===
# دفاع مشروع، زهرا عامری‌برکی، تهران، انتشارات فرواک، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030807048.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دفاع پیشگیرانه در برابر حملات مسلحانه بر اساس فقه شیعه با رویکرد ورود ایران به خاک عراق، سیدعلی قادری، قم، انتشارات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قم، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030522324.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دفاع پیشگیرانه در برابر حملات مسلحانه بر اساس فقه شیعه با رویکرد ورود ایران به خاک عراق، سیدعلی قادری، قم، انتشارات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قم، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030522324.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دفاع مشروع از آبرو در فقه فریقین، مریم الهامی‌پور و حمیده شیرمهنجی، بیرجند، انتشارات عطر خاوران، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030431309.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
# دفاع مشروع از آبرو در فقه فریقین، مریم الهامی‌پور و حمیده شیرمهنجی، بیرجند، انتشارات عطر خاوران، ۱۴۰۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/03/14030431309.pdf صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید]
خط ۹۱: خط ۹۲:
# مقایسه تطبیقی جنبش مقاومت اسلامی و تروریسم بین‌المللی با تأکید بر فقه سیاسی و حقوق بین‌الملل، علی رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%85%d9%82%d8%a7%db%8c%d8%b3%d9%87-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d8%ac%d9%86%d8%a8%d8%b4-%d9%85%d9%82%d8%a7%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d9%88-%d8%aa%d8%b1%d9%88-2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# مقایسه تطبیقی جنبش مقاومت اسلامی و تروریسم بین‌المللی با تأکید بر فقه سیاسی و حقوق بین‌الملل، علی رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ۱۴۰۰ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%85%d9%82%d8%a7%db%8c%d8%b3%d9%87-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d8%ac%d9%86%d8%a8%d8%b4-%d9%85%d9%82%d8%a7%d9%88%d9%85%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d9%88-%d8%aa%d8%b1%d9%88-2/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جایگاه مرز سیاسی و دفاع از آن در فقه مذاهب اسلامی، سلمان محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%85%d8%b1%d8%b2-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d8%a2%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d8%b0%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# جایگاه مرز سیاسی و دفاع از آن در فقه مذاهب اسلامی، سلمان محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%ac%d8%a7%db%8c%da%af%d8%a7%d9%87-%d9%85%d8%b1%d8%b2-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d8%a2%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d9%82%d9%87-%d9%85%d8%b0%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# دفاع مشروع در جرايم منافي با عفت از ديدگاه فقه، محمد داودي زاده،پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۹۸ش.
# دفاع مشروع در جرايم منافي با عفت از ديدگاه فقه، محمد داودي زاده، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۹۸ش.
# دفاع مشروع از حریم خصوصی در منظر فریقین، سکی علی واعظی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%b9-%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%ae%d8%b5%d9%88%d8%b5%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d8%b1%db%8c%d9%82%db%8c%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# دفاع مشروع از حریم خصوصی در منظر فریقین، سکی علی واعظی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۷ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%b9-%d9%85%d8%b4%d8%b1%d9%88%d8%b9-%d8%a7%d8%b2-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%ae%d8%b5%d9%88%d8%b5%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%86%d8%b8%d8%b1-%d9%81%d8%b1%db%8c%d9%82%db%8c%d9%86/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# دفاع مشروع از منظر فقه امامی و فقه شافعی، محسن مهاجرنیا، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، کتابخانه آیت الله العظمی حائری ، مدرسه فیضیه قم، ۱۳۹۷ش.
# دفاع مشروع از منظر فقه امامی و فقه شافعی، محسن مهاجرنیا، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، کتابخانه آیت الله العظمی حائری، مدرسه فیضیه قم، ۱۳۹۷ش.
# دفاع مشروع از منظر فقه امامی و فقه شافعی، سید ابوالقاسم حسینی احمد فداله، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، کتابخانه آیت الله العظمی حائری، مدرسه فیضیه قم، ۱۳۹۷ش.
# دفاع مشروع از منظر فقه امامی و فقه شافعی، سید ابوالقاسم حسینی احمد فداله، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، کتابخانه آیت الله العظمی حائری، مدرسه فیضیه قم، ۱۳۹۷ش.
# مسئولیت بین‌المللی دولت اسلامی در قبال جنبش‌های آزادی‌بخش در پرتو فقه سیاسی، امیر کشت‌گر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۵ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%85%d8%b3%d8%a6%d9%88%d9%84%db%8c%d8%aa-%d8%a8%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%84%d9%84%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%82%d8%a8%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]
# مسئولیت بین‌المللی دولت اسلامی در قبال جنبش‌های آزادی‌بخش در پرتو فقه سیاسی، امیر کشت‌گر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۵ش. [https://digilib.feqhemoaser.com/persian-thesis/%d9%85%d8%b3%d8%a6%d9%88%d9%84%db%8c%d8%aa-%d8%a8%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%84%d9%84%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%82%d8%a8%d8%a7/ کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر]