دفاع مشروع (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخهها
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[دفاع مشروع]] اصلی فطری، حقوقی و از مباحث [[فقه اجتماعی]] است که طبق آن اگر اشخاص در مقام دفاع از خودشان اقدامات زیانبار نسبت به | [[دفاع مشروع]] اصلی فطری، حقوقی و از مباحث [[فقه اجتماعی]] است که طبق آن اگر اشخاص در مقام دفاع از خودشان اقدامات زیانبار نسبت به مهاجم انجام دهند در قبال آن ضامن نبوده و از مجازات مصون هستند. برای مثال اگر شخصی در مقابل دزد و برای دفاع از خود مرتکب ضرب، جرح، قطع عضو و... شد مجازات نمیشود. یا نیروی نظامی یک کشور در مواجهه با حمله دشمن، افراد یا ادوات نظامی مهاجم را از بین ببرد ضامن نخواهد بود. | ||
شرط اصلی دفاع مشروع را تناسب دفاع در مقابل تعدی دشمن دانستهاند؛ به این معنا که دفاع نباید افراطی و غیرمتناسب باشد؛ در غیر این صورت مدافع نسبت به زیان وارد آورده به مهاجم ضامن خواهد بود. با روشن شدن موضوع چند سؤال اساسی در فقه معاصر مطرح است: با توجه به قرارداد اجتماعی واگذاری مجازات به دولتها، دفاع در مقابل مهاجم در چه مواردی است؟ آیا حق فطری دفاع در مقابل مهاجم با کوتاهی یا ناتوانی دولت در دفع مهاجم، به افراد برمیگردد؟ در صورت کوتاهی دولت در دفع مهاجم و ایجاد خسارت آیا دولت ضامن است؟ حدود و ثغور این دفاع از نگاه فقهی تا کجاست؟ منابع ذیل در پاسخ از این سؤالات جمعآوری شده است. | شرط اصلی دفاع مشروع را تناسب دفاع در مقابل تعدی دشمن دانستهاند؛ به این معنا که دفاع نباید افراطی و غیرمتناسب باشد؛ در غیر این صورت مدافع نسبت به زیان وارد آورده به مهاجم ضامن خواهد بود. با روشن شدن موضوع چند سؤال اساسی در فقه معاصر مطرح است: با توجه به قرارداد اجتماعی واگذاری مجازات به دولتها، دفاع در مقابل مهاجم در چه مواردی است؟ آیا حق فطری دفاع در مقابل مهاجم با کوتاهی یا ناتوانی دولت در دفع مهاجم، به افراد برمیگردد؟ در صورت کوتاهی دولت در دفع مهاجم و ایجاد خسارت آیا دولت ضامن است؟ حدود و ثغور این دفاع از نگاه فقهی تا کجاست؟ منابع ذیل در پاسخ از این سؤالات جمعآوری شده است. |